အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ ေၾကညာခ်က္၌ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးအတြက္ စိုးရိမ္မႈရွိေနေသးေၾကာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္ဆိုေသာ အခ်က္မွလြဲ၍ အျခားထူးျခားခ်က္ မပါရွိခဲ့

ႏို၀င္ဘာ ၁၃ ရက္က က်င္းပသည့္ အာဆီယံ+၃ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲအား ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ဥာဏ္၀င္းရွိန္)

(၂၅) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ အတြက္ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠ၏ ေၾကညာခ်က္၌ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးအတြက္ စိုးရိမ္မႈရွိေနေသးေၾကာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္ဆိုေသာ အခ်က္မွလြဲ၍ အျခားထူးျခားခ်က္မ်ား မပါရွိခဲ့ေပ။ 

ႏိုဝင္ဘာ ၁၃ ရက္က ထုတ္ျပန္ေသာ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ အာဆီယံေဒသတြင္းတိုးတက္မႈ၊ ၂ဝ၁၅ အာဆီယံအသိုက္အျမံဳေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ေနမႈ၊ ၂ဝ၁၅ အလြန္ အာဆီယံအေျခအေနမ်ားကို ထည့္သြင္းခဲ့ၿပီး ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးကို ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာက႑၌ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ 

ေၾကညာခ်က္တြင္ အပိုဒ္ ၉၅ ပိုဒ္ပါဝင္ခဲ့ကာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးအတြက္ ႏွစ္ပိုဒ္ထည့္သြင္းခဲ့ျပီး ေဖာ္ျပခဲ့ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားမွ အသစ္အဆန္းသေဘာတူညီမႈမ်ား မဟုတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ 

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း လြတ္လပ္စြာေရေၾကာင္းသြားလာေရး၊ ေလေၾကာင္းပ်ံသန္းမႈမ်ားႏွင့္ ေရေၾကာင္းလံုျခံဳေရး၊ ေဘးကင္းမႈမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရန္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ထပ္မံအတည္ျပဳေၾကာင္း အလွည့္က်ဥကၠဠက ေျပာၾကားသည္။ 

အစည္းအေဝးတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဆိုင္ရာ ေၾကညာခ်က္ (DOC) ၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာ အာဆီယံမူဝါဒေျခာက္ခ်က္၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဆိုင္ရာ ေၾကညာခ်က္ဆိုင္ရာ ၁ဝ ႏွစ္ ျပည့္ ေၾကညာခ်က္၊ (၁၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္၊ (၂၄) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ သက္ဆိုင္ရာအာဆီယံေၾကညာခ်က္တြင္ ပါဝင္သည့္ မူဝါဒမ်ားကို ထပ္မံအေလးထားအနက္ထား ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠဠက ဆိုသည္။ 

DOC ကိစၥ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ တိုးတက္ခ်က္ႏွင့္အတူ DOC အရ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ား လိုက္နာရမည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား (COC) က ေဖာ္ေဆာင္ရန္ သေဘာတူညီခ်က္ကို အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႀကိဳဆိုေၾကာင္း၊ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ တ႐ုတ္ေရပိုင္နက္အတြင္း DOC အျပည့္အဝအေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးႏွင့္ COC ေစာစီးစြာအဆံုးသတ္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားလုပ္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္ဟု ၎က ေၾကညာခ်က္တြင္ ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။ 

“ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးအတြက္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ စိုးရိမ္မႈမ်ား ရွိေနေသးသည္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔အေနျဖင့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢပင္လယ္ျပင္ဆိုင္ရာ ဥပေဒဆံုးျဖတ္ခ်က္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒမ်ားအတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းရန္ အားလံုးသေဘာတူသည္။ ထိုသို႔ေျဖရွင္းရာတြင္ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း လုပ္ေဆာင္ၿပီး ေဒသတြင္း တင္းမာမႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အေျခအေန႐ႈပ္ေထြးသြားေစႏိုင္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ေဒသတြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ေရေၾကာင္းလံုျခံဳေရးႏွင့္  အျပန္အလွန္ယံုၾကည္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား၏ အေရးပါမႈမ်ားကို အေလးထားေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေျဖရွင္းနည္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရမည္”ဟု အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠ၏ ေၾကညာခ်က္၌ ေဖာ္ျပပါသည္။ 

ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔အၾကား အဆင့္ျမင့္ေတြ႕ဆံုပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အတြက္ အားတက္ေစခဲ့ေၾကာင္း၊ ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လံုျခံဳေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရးကို အာဆီယံက အေလးထားသည့္အျပင္ ကုလသမဂၢလံုျခံဳ ေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ ေျခာက္ႏိုင္ငံအစည္းအေဝး ပူးတြဲေၾကညာခ်က္မ်ားအတိုင္း ဆက္လက္လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္းေၾကာင္း အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠက ေျပာၾကား သည္။ 

ထို႔အျပင္ ကိုရီးယားကြ်န္းစြယ္ အဏုျမဴလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးကိုလည္း ျငိမ္းခ်မ္းစြာေဖာ္ေဆာင္ရန္အတြက္ အားေပးေထာက္ခံေၾကာင္းကိုလည္း ေျပာၾကားသည္။

အေရွ႕တီေမာက အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ေလွ်ာက္ထားျခင္းအေပၚ အာဆီယံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ (ACCWG) ၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို အားရေက်နပ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အာဆီယံ၏ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အေရွ႕တီေမာ ပါဝင္ႏိုင္မႈအေျခအေနႏွင့္ အာဆီယံ၏ ပတ္သက္မႈအေျခအေနမ်ားကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္း အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠက ဆိုသည္။ 

အီရတ္ႏွင့္ ဆီးရီးယားတြင္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းထန္လာသည့္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတြင္းသာမက အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသတစ္ခုလံုးကိုပါ ထိခိုက္လာႏိုင္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ကို ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ေသခ်ာကိုင္တြယ္မႈမျပဳပါက တစ္ကမၻာလံုးသို႔ ကူးစက္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အဆိုပါကိစၥရပ္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ တရားဥပေဒမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ ပဋိဥာဥ္စာတမ္းတို႔ႏွင့္အညီ အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အျမစ္မက်န္ ႏွိမ္နင္းသြားရမည္ျဖစ္ၿပီး အစြန္းမေရာက္ေရး ကမၻာလံုးဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈ (GMM) ကို ျမွင့္တင္သြားမည္ျဖစ္ကာ အစြန္းေရာက္မႈမွန္သမွ်ကို တိုက္ဖ်က္သြားရမည္ျဖစ္သည္ဟု အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠဠ က ေၾကညာခ်က္၌ ထည့္သြင္းေျပာၾကားသည္။ 

အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အစြန္းေရာက္စစ္ေသြးႀကြဝါဒီမ်ားကို ဆန္႔က်င္သြားရမည့္နည္းတူ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးက႑မ်ားတြင္ တရားမွ်တမႈကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဤနည္းအားျဖင့္ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား နားလည္မႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အရွိန္အဟုန္ျမင့္လာမည္ ျဖစ္ၿပီးအစြန္းေရာက္ဝါဒီမ်ား၏ အသံမ်ား ပေပ်ာက္သြားမည္မွာ ေသခ်ာေၾကာင္း အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠဠက ေျပာၾကားသည္။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဠ တာဝန္ကိုရယူခဲ့ျပီးေနာက္ (၂၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ ဆက္စပ္အစည္းအေဝးမ်ားသည္ အလွည့္က်ဥကၠဠ တာဝန္ယူထားခ်ိန္အတြင္း ယခုႏွစ္အတြက္ အၿပီးသတ္အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠဠတာဝန္ကို မေလးရွားႏိုင္ငံက လႊဲေျပာင္းရယူမည္ျဖစ္သည္။
EMG