(နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ သတင္းစာပါ In Battle Over Myanmar Mine, Folk Heroines Emerge
ကို ၫြန္႔၀င္း ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုပါသည္။)
(ေၾကးနီတိုက္ပြဲကေမြးဖြားေပးလိုက္တဲ႕သံမဏိမိန္းမသားႏွစ္ဦး ျဖစ္တဲ့
မေအးနက္နဲ႔ မသြဲ႕သြဲ႕၀င္း တို႕အေၾကာင္း နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ New York Times
သတင္းစာၾကီးကပါ ဖြင့္ခ်
ခ်ီးက်ဴးရေပျပီ။ လူထုကိုခ်စ္တဲ့ လက္ပန္ေတာင္းေတာင္ေတြကိုခ်စ္တဲ့
လူထုဒုကၡေတြကို တိုက္ပြဲဝင္ေတာင္းဆိုတဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ ညီမငယ္မ်ား
အာဏာရွင္မ်ားရဲ့ ဒုကၡေပးတဲ့ေဘးဘယာ အေပါင္းမွ ကင္းေဝးပါေစ )
သူတို႔ေတြကို အရပ္၀တ္နဲ႔ ရဲေတြက ထပ္ ၾကပ္မကြာလိုက္တာခံခဲ့ရၿပီး အာဏာပိုင္
အခ်ဳိ႕က “ႏြားမေတြ”လို႔ ေခၚတာခံခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ဟာ အခ်ဳပ္ထဲမွာ ေလးညတိတိ
အိပ္ ခဲ့ရတာမွာ လူထုက မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ကိုလႊတ္ေပးဖို႔
၀ိုင္းေတာင္းဆိုၾကရတဲ့ အထိပါပဲ။
သူတို႔ကေတာ့ အခုတေလာ နာမည္ ႀကီးေနတဲ့ မေအးနက္နဲ႔ မသြဲ႕သြဲ႕၀င္း ဆိုတဲ့
ေတာင္သူႏွစ္ဦးပါပဲ။ သူတို႔ဟာ အေျခခံ ပညာ
ေလာက္ပဲ တတ္ေပမယ့္ လက္ပန္း ေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းမွာသူတို႔ ထက္
အဆမ်ားစြာ အင္အားႀကီးတဲ့ တပ္မေတာ္ပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစုႀကီးနဲ႔
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုရဲ႕
လုပ္ငန္းခြဲတစ္ခုတို႔ကို အံတုရင္းကေန တစ္ႏိုင္ငံလုံးက သူတို႔ကို
သတိျပဳမိၾကတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အပတ္စဥ္ထုတ္ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြ ကေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို မိမိထက္ အဆ မတန္
အင္အားႀကီးမားသူမ်ားနဲ႔ထိပ္တိုက္ ေတြ႕ရဲသူ သတၱိရွင္မိန္းမႏွစ္ဦးအေနနဲ႔ ေရး
သားေဖာ္ျပၾကပါတယ္။
“သူတို႔ဘယ္လိုပဲ ဖိအားလာေပးေပး၊ ကၽြန္မတို႔ အေလွ်ာ့မေပးဘူး။ ကၽြန္မတို႔
ကေတာ့ ဒီစီမံကိန္းလုံး၀ ရပ္ဆိုင္းရတဲ့
အထိျဖစ္ေစခ်င္တယ္”လို႔ေၾကးနီမိုင္းတြင္း နားမွာရွိတဲ့ သူတို႔ရြာမွာလုပ္တဲ့
အင္တာဗ်ဴးမွာ
ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔တုန္းက သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္က
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ
ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီကို “ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္စတမ္း
ေျခလွမ္းေနပါၿပီ”လို႔ ကုလသမဂၢမွာ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔လည္း
သိသာထင္ရွားတဲ့ေျဖ ေလွ်ာ့ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီအေျပာင္းအလဲ ေတြဟာ လူဦးေရရဲ႕ သုံးပုံႏွစ္ပုံေလာက္
ေနထိုင္ၾကတဲ့ေက်းလက္ေဒသေန ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ေတာ့ ကမၻာျခားသေလာက္
ကြာေ၀းေနတုန္းပါပဲ။
အခုေတာ့ ၀က္ေမွးရြာတစ္၀ိုက္မွာ အာဏာပိုင္ေတြဟာ အရင္လုပ္ေနက် ျဖစ္ တဲ့
ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ ေႏွာင့္ယွက္မႈေတြကို က်င့္သုံးေနတုန္းပါပဲ။
၀က္ေမွးရြာဟာ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေရႊ႕ေပးရမယ့္ ရြာေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ထဲက
တစ္ရြာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ဒီဇင္ဘာမွာေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက အဲဒီမွာရွိတဲ့
ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းကို ၀င္ဖ်က္ဆီးၿပီး ဗုဒၶဆင္းတု ေတြကို ယူေဆာင္သြားတယ္။
စာသင္ ေက်ာင္းတစ္ခုမွာဆိုရင္လည္း ပရိေဘာဂ ေတြ၊ တျခားပစၥည္းေတြကို
ဖယ္ရွားပစ္ခဲ့ၿပီး ေဒသခံရြာသားေတြ ေနရာေရႊ႕ေပးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုကိစၥေတြ ေၾကာင့္ ဆႏၵျပမႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္လာ ခဲ့ၿပီး
ရဲနဲ႔ထိပ္တိုက္ေတြ႕ခဲ့ၾကတာမွာ အစိုးရ သစ္တက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အႀကီးဆုံး
ဆႏၵျပ မႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ရဲေတြဘက္ကလည္းခပ္ မာမာပါပဲ။ မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းတို႔ႏွစ္ဦးကို ခ်ဳပ္
ထားခဲ့တဲ့ မုံရြာရဲစခန္းရဲ႕ စခန္းမွဴး ဦးတင့္ေအာင္ကို ဘာလို႔
ဒီအမ်ဳိးသမီးႏွစ္ေယာက္ ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနရတာလဲ လို႔ တယ္လီဖုန္း
ဆက္ၿပီးေမးရာမွာေတာ့ သူက ျပန္ၿပီးေအာ္ ေငါက္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေဒသခံအာဏာပိုင္ေတြဟာ ဒီကိစၥကို ႏိုင္ငံျခားသားေတြ စိတ္၀င္စားမွာကိုလည္း
မလိုလားၾကပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားသတင္း ေထာက္
တစ္ေယာက္ အဲဒီကိုႏွစ္ရက္ ေလာက္သြားေတာ့ သူ႔ကို ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ ကယ္နဲ႔ လူေတြက
ေတာက္ေလွ်ာက္လိုက္ တာခံရသလို လ၀ကအရာရွိရဲ႕တစ္နာရီ
ေလာက္ထိန္းသိမ္းၿပီးေနာက္ကို ဒီေနရာ ျပန္မလာဖို႔ သတိေပးတာကိုလည္းခံခဲ့ရပါ
တယ္။ သူ႔ရဲ႕စကားျပန္ကိုလည္း ဖမ္းမယ္ ဆီးမယ္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနည္းငယ္လြတ္လပ္ လာတဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာမွာ ဒီကိစၥဟာ
က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို အဓိကဆန္႔က်င္ၾကရတာက
ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ အနီးအနား လယ္ေျမ ေတြေပၚ ဓာတုပစၥည္းေတြ စုပုံေရာက္လာ
ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္ပ်က္စီးမယ္၊ ဒါ့ ထက္မက အနီးအနား လယ္ေတြအသိမ္း
ခံရမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အက်ယ္က်ယ္အျငင္းပြားမႈေတြဟာ မေအး နက္နဲ႔
မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းတို႔ႏွစ္ဦးကို အာဏာ ပိုင္ေတြက ျပဳမူပုံေတြေၾကာင့္လည္း ဒီ
ေလာက္အထိ ဂယက္ထခဲ့ရတာပါ။ “ဒီ အေရးေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ဦး
သံမဏိမိန္းမေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္။ ဒါသူတို႔အတြက္ ေသ ေရး ရွင္ေရးပဲ။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔ေဒသ ကို သူတို႔ကာကြယ္ၾကလိမ့္မယ္”လို႔ မုံရြာ ၿမိဳ႕ခံ
ကဗ်ာဆရာ ဦးအံ့ေမာင္က ေျပာပါ တယ္။
ဒီအမႈအခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ စစ္မွန္းမႈကို စမ္းသပ္
စစ္ေဆးမႈ ေကာင္းတစ္ခုပဲလို႔လည္း ဦးအံ့ ေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ျပႆနာက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ မွာစတာပါ။ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြက
ဒီစီမံကိန္းအတြက္ ေဒသခံေတြကို ေရႊ႕ ေျပာင္းခိုင္းၿပီး အိမ္ရာအသစ္ေဆာက္လုပ္
ေပးတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕သုံးလစာ၀င္ေငြနဲ႔ညီမွ် တဲ့ေလ်ာ္ေၾကးေငြကိုလည္း ေပးဖို႔
ကမ္းလွမ္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသစ္ေပးမယ့္ အိမ္ရာကေတြက ျဖစ္ကတတ္ဆန္းေဆာက္
ထားၿပီး သူတို႔လယ္ေတြကို ဆုံး႐ႈံးရရင္ ဘာမွလုပ္ကိုင္စားစရာ မရွိေတာ့ဘူးလို႔
တခ်ဳိ႕ကကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ကမ္းလွမ္း ခ်က္ကို လူတခ်ဳိ႕က လက္ခံခဲ့ရာမွာေတာ့
အာဏာပိုင္ေတြက အစည္းအေ၀း ေခၚၿပီး ေတာ့ ရြာသားအားလံုးကို ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔
ေျပာပါတယ္။
“သူတို႔က ကၽြန္မတို႔ကို ေအာ္တယ္၊ တိရစၦာန္ေတြလို႔လည္း ေျပာတယ္”လို႔
မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းက ေျပာပါတယ္။ သူတို႔က အစည္းအေ၀းကို ရပ္ဖို႔လုပ္ရာမွာ သူက
အရပ္မခံခဲ့ဘူးလို႔လည္း မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္မလည္း “အခု ကၽြန္မေျပာဖို႔ အလွည့္”လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ အဲဒီတုန္းက
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကို လက္ညႇိဳးထိုးၿပီး “ရွင္ လူႀကီးလူေကာင္းမဟုတ္ဘူး။ ဒီလို
အစည္း အေ၀းကို ကၽြန္မကို ေနာက္ထပ္ ထပ္မေခၚ နဲ႔”လို႔ေျပာလိုက္တယ္”
အဲဒီတုန္းက
ရပ္ရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဟာ အခုအနားယူသြားၿပီမို႔ သူ႔မွတ္ခ်က္ ကို
မရႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္မွာ ဒီလုပ္ ငန္းကိုလုပ္ကိုင္ေနတဲ့
ကေနဒါအိုင္ဗင္ဟိုး ကုမၸဏီႏုတ္ထြက္သြားတဲ့ေနာက္ တ႐ုတ္
လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီ “ႏိုရင္ကို” ရဲ႕လက္ေအာက္ခံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ၀မ္ေပါင္
ေၾကးနီတူးေဖာ္ေရးက လက္လႊဲယူခဲ့ပါ တယ္။ အခုေတာ့ ဒီသတၱဳတြင္းကို တ႐ုတ္
ကုမၸဏီနဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္တို႔
ပိုင္ဆိုင္လုပ္ကိုင္ေန ၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လတုန္းကကုမၸဏီ၀န္
ထမ္းအခ်ဳိ႕က ေဒသခံေတြကို ႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ အမူအရာေတြလုပ္ျပခဲ့တယ္လို႔
ဆိုပါတယ္။ အဲဒီမွာ ၀က္ေမွးရြာသားေတြ မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြ
စခဲ့ၾကပါတယ္။ မေအးနက္တို႔ႏွစ္ဦးကို ဖမ္းဆီးတဲ့ေနာက္ ထင္ရွားတဲ့ ၈၈
မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒီကိုလာၿပီး သူတို႔ကို လႊတ္ေပးဖို႔
ညွိႏိႈင္းရာမွာေတာ့ သူတို႔ကို စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ လႊတ္ေပး ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ၀မ္ေပါင္ကုမၸဏီရဲ႕ မန္ေနးဂ်င္း ဒါ႐ိုက္တာ မစၥတာကုံးယီကေတာ့
သူ႔၀န္ထမ္းေတြဟာ ေဒသခံေတြနဲ႔ အဆင္ ေျပေအာင္ေနလိုၾကၿပီး ႐ိုင္း႐ိုင္း
စိုင္းစိုင္း အမူအယာေတြလုပ္ခဲ့တာ မရွိပါဘူးလို႔ အီးေမးလ္နဲ႔ ေျဖၾကားပါတယ္။
““ဒီမိုင္းတြင္းဟာ အလုပ္အကိုင္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီဖန္တီးေပးႏိုင္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္
ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုလည္း အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကုမၸဏီ မွာ ျမန္မာ၀န္ထမ္း ၂,၀၀၀ ေလာက္ရွိၿပီး မၾကာခင္မွာ ဒီအေရအတြက္ရဲ႕
ႏွစ္ဆ ေလာက္ ရွိလာႏိုင္တယ္”လို႔ သူကေျပာပါ တယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့
ေဒသခံေတြကို အတင္းအၾကပ္ေရႊ႕ခိုင္းဖို႔ အစိုးရ မွာ စိတ္ကူးရွိဟန္မတူပါဘူး။
ဆားလင္း ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမªး ဦးေဇာ္မိုး ေအာင္က
အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔အစီအစဥ္ အခု မရွိပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ကိစၥျဖစ္ၿပီးခဲ့ တဲ့ေနာက္မွာ မေအးနက္နဲ႔
မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းတို႔ ႏွစ္ဦးဟာ မႏၲေလးကိုသြားၿပီး လယ္ယာ
ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာကိစၥအတြက္ ေရွ႕ေန ေတြနဲ႔တိုင္ပင္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ၀င္ေရာက္မႈေတြရွိ ရင္ မွတ္တမ္းတင္ရေအာင္
ဗီဒီယိုကင္မရာ တစ္လုံးကိုလည္း ၀ယ္ယူခဲ့ၾကပါတယ္။
မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းက အခုဆိုရင္ ၂၀၀၈ ခု ႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒစာအုပ္ကို ဖတ္
ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အရင္တုန္းက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ အာဏာပိုင္ ေတြက
တစ္ခ်က္လႊတ္အမိန္႔ကို သုံးခဲ့တယ္ လို႔ မသြဲ႕သြဲ႕၀င္းက ေျပာပါတယ္။ “အခုေတာ့
စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔ျဖစ္လာ ၿပီဆိုတာ ကၽြန္မတို႔သိပါတယ္””လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
- ေသာမတ္စ္ဖူလာ
(နယူးေယာ့ခ္တိုင္းမ္ သတင္းစာပါ In Battle Over Myanmar Mine, Folk Heroines Emerge ကို ၫြန္႔၀င္း ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုပါသည္။)
------------------------------------------------------------
In Battle Over Myanmar Mine, Folk Heroines Emerge
WETHMAY, Myanmar — They were trailed by plainclothes police officers and
called “cows” by government officials. They spent four nights in
prison, until a public outcry prompted their release.
Aye Net and Thwe Thwe Win, the daughters of farmers whose education
stopped at primary school, have rocketed to national prominence in
Myanmar for their defiance of a vast copper mining project run by the
powerful Myanmar military and its partner, a subsidiary of a Chinese
arms manufacturer. Weekly news magazines portray them as being locked in
a David-and-Goliath struggle, two unusually courageous villagers up
against a constellation of the powerful.
“Whatever pressure they put on us, we won’t give up,” Ms. Thwe Thwe Win
said in an interview in her village on the edge of the mine. “I want
them to shut this project down completely.”br />
Myanmar’s new civilian government is moving swiftly toward a less
dictatorial society, releasing hundreds of political prisoners and
abolishing media censorship. At the United Nations on Thursday, the
country’s president, Thein Sein, said Myanmar had “been taking tangible
irreversible steps” toward democracy. But those changes are a world away
from the everyday realities of the impoverished countryside, where
two-thirds of the population live.br />
Here, in the shadow of the bustling copper mine in Wethmay, the
authorities are following the old playbook of repression and
harassment.br />
Wethmay is one of two dozen villages affected by the plan to expand the
mine. In December, the authorities tried to force its inhabitants to
move by attacking the local monastery with hammers, carting away
Buddhist statues and removing all the furniture and equipment from the
primary school. These and other episodes prompted a series of protests
and clashes with the police, some of the largest demonstrations in
Myanmar since the country’s civilian government came to power last
year.br />
The police have been unbending. U Tint Aung, the chief of police of
Monywa, the city where the two women were jailed, lashed out during a
telephone interview when asked why the women were being followed.br
/>
“Why should you care?” he barked. “So what if we follow them?”br />
The authorities also appear eager to keep foreign eyes away. During a
recent two-day visit, a reporter was constantly trailed by men on
motorcycles, detained by immigration police for an hour and told not to
return to the area. His interpreter was threatened with arrest.br />
The case has been widely reported in privately owned publications in
Myanmar, a measure of the country’s newfound freedoms. But in March, a
private weekly newspaper, The Voice, was sued by the Ministry of Mines
after citing a report by the country’s auditor general that pointed to
corruption in the sale of a stake in the project to the Chinese
company.br />
At the heart of the case are environmental concerns — opposition to the
copper mine is being championed by environmental groups concerned that
surrounding farmlands will be contaminated by runoff from the mine — and
more broadly about land seizures.br />
Land grabs are a longstanding problem in Myanmar, and activists fear
they may increase as international sanctions ease and foreign
development money and other investment rush in. Despite two laws passed
last month that seek to clarify the land rights of farmers and policies
governing vacant land, Parliament and opposition party offices have been
flooded with complaints. A Land Investigation Committee set up by
Parliament is traveling this week to several spots in the country to
investigate reports of land seizures.br />
“There has been a failure to bring justice to farmers during the
liberalization period — they are still marginalized,” said Tun Lin Oo, a
co-founder of the Yangon School of Political Science, an organization
that researches land rights, among other issues.
The copper mine controversy appears to have resonated so deeply because
of the strong-arm tactics used against Ms. Aye Net, 34, and Ms. Thwe
Thwe Win, 29. “The struggle made them into iron ladies,” said Ant Maung,
a celebrated poet who lives in Monywa. “This is life or death for them —
they will defend it at the cost of everything.”br />
Mr. Ant Maung calls the case “a good test for the democratization
process.”
“Five years ago this would have been impossible — such a movement would
have been cruelly crushed,” he said.
The trouble began two years ago, when the government offered new housing
and compensation equal to three months of annual income to villagers if
they agreed to move to make way for the mine. But some complained that
the new housing was shabby and that they would lose their fields, and
thus their ability to make a living. When only a handful took up the
offer, the authorities called a meeting and told villagers that they
could leave or be evicted.br />
“They shouted at us and called us animals,” Ms. Thwe Thwe Win said.
br />
She said they tried to end the meeting, but she interjected.
“I said, ‘Now it’s my turn,’ ” said Ms. Thwe Thwe Win, who dropped out
of school when she was 12 and spent her childhood foraging for mushrooms
and plants in the hills where the copper mine now operates. “I pointed
my finger at the governor: ‘You are not a gentleman. Don’t call me again
to this kind of discussion.’ ”br />
The governor, who has been replaced, could not be reached for comment.
Villagers say they are even more determined to stay after seeing the
relocation area: a collection of shoddily built houses in a treeless
field.br />
Like the controversy over the Myitsone hydroelectric dam, another
Chinese project that was suspended last year after a popular outcry, the
case of the copper mine has undertones of anti-Chinese sentiment
commonly heard in Myanmar.br />
Two years ago, mining operations were taken over by a subsidiary of a
Chinese arms and explosives manufacturer, Norinco, after a Canadian
company, Ivanhoe, pulled out. The mine is now jointly owned by the
Chinese company and the business arm of the Myanmar military, known as
the Union of Myanmar Economic Holdings.br />
Tempers flared in June when three Chinese employees of the mining
company made rude gestures toward villagers and a local employee rolled a
large rock toward them from a pile of mining debris. The villagers from
Wethmay, which means “sleepy pig” in Burmese, were roused into action
and began the series of protests.br />
After the arrests of Ms. Aye Net and Ms. Thwe Thwe Win this month,
coverage in the national news media drew prominent former political
prisoners here to help negotiate their release. They were freed on Sept.
14.br />
Geng Yi, managing director of the mine operator, Myanmar Wanbao Mining
Copper, denied in an e-mail that his employees had made rude gestures or
rolled a rock toward villagers. He said the company wanted “to get
along with the local community harmoniously by communicating,
understanding and supporting each other.”br />
The mine, he said, “can generate thousands of jobs and contribute to the
development of the surrounding area.” The company has 2,000 local
employees, a number that he said could double “in the near future.”br
/>
The government appears to have dropped the idea of evicting villagers.
“For the time being, we have no plan to do that,” said Zaw Moe Aung, the
governor of Salin Gyi township, who was appointed six months ago.
But the women of Wethmay village are taking no chances.
After the raid on the monastery, Ms. Aye Net and Ms. Thwe Thwe Win
traveled the old British road to Mandalay, a three-hour drive, to
consult with lawyers about land rights. They bought a video camera to
record any future incursions by the authorities.br />
Ms. Thwe Thwe Win said she was reading a copy of the country’s 2008 Constitution.
During military rule, generals ran the country by fiat, Ms. Thwe Thwe Win said. “Now we know there are rules,” she said.
br />
Photo Description: Thwe Thwe Win, left, and Aye Net walked on the field
near Wethmay in northwest Myanmar. The two women have gained national
prominence for protesting a copper mining project on the edge of their
village.br />
http://www.nytimes.com/2012/09/29/world/asia/in-battle-over-myanmar-mine-folk-heroines-emerge.html?pagewanted=all
ေဒါင္းမာန္ဟုန္မွတဆင္႔ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
6 Dec 2012
ယေန႔ ဒီဇင္ဘာ (၆)ရက္ေန႔ နံနက္ (၁၁)နာရီတြင္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္၌ လက္ပံေတာင္း
ေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ကိုျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းရာတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က "အခ်က္ ေတြျဖဳတ္ပယ္ တာမဟုတ္ဘူး။
ကိုက္ညီေအာင္ ျပန္ျပီးျပင္ရတာပါ။ ဒါက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႔ ဥပေဒုလုပ္ထုံးလုပ္နည္း နဲ႔အညီလုပ္ရတာပါ။ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကိုလဲ အခ်က္သစ္တစ္ခ်က္ျပန္ထည့္ထားပါတယ္။
မုံရြာမွာ ဆႏၵျပမႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့သူေတြ မရွိပါဘူး။ ရန္ကုန္မွာေတာ့ ရွိေနတယ္လိို႔ သိရတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း ရဲကေနတစ္ဆင့္ စုံစမ္းေရးကိုတိတိက်က် ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္"ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲြ တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ဗုံးခြဲတဲ့ကိစၥမွာ ပထမဆုံး မီးသတ္ပိုက္နဲ႔ ျဖန္းတယ္၊ ျပီးမွ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြပစ္တာလို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကေန ကြ်န္မတို႔ စုံစမ္း သိရွိရပါတယ္။ စုံစမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တလြဲကိစၥေတြ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္မိမွာစိုးလို႔၊ ေလာေလာဆယ္မွာ မေျပာ ျဖစ္ေသးတာပါ"
လက္ရွိ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္တြင္ ဆႏၵျပေနၾကျခင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ "ဆႏၵျပၾကတဲ့ကိစၥေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ဆႏၵျပၾကလဲ ဆိုတာသိခ်င္တယ္။ ဒါမွ တိတိက်က်လုပ္ေပးလို႔ရမွာေပါ့" ဟုလည္းေကာင္း၊ မႏၱေလးမွ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍
"မႏၱေလးက သံဃာေတာ္ေတြ ကိစၥကို မနက္ျဖန္က်ရင္ ေကာ္မရွင္အတြင္းေရးမွဴးကိုယ္တိုင္ ကိုင္တြယ္မယ္၊ အားလုံးကို ေျပာလို႔မရေသးဘူး။ ျဖစ္ျပီးခဲ့တဲ့ကိစၥကို တိတိက်က်ေျပာဖို႔က အခ်ိန္လိုေသးတယ္" ဟုလည္းေကာင္း
ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ က သတင္းေထာက္မ်ားအားေျပာၾကားသည္။
လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပင္ပပညာရွင္မ်ားႏွင့္သာ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သြားမည္ျဖစ္ျပီး၊ အစိုးရႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးသြားမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေျပာသည္။
"အစိုးရရဲ႔ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ညွိႏိႈင္းလုပ္ေဆာင္သြားမယ္ဆိုရင္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ေပၚလာႏိုင္တယ္"ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ကေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ ေကာ္မရွင္၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈရလာဒ္မ်ားအား ျပည္သူအားလုံးက ေၾကနပ္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ "စုံစမ္း ေရးမွာ ဘယ္ေတာ့မွ အားလုံးေက်နပ္မယ္ဆိုတာမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ကြ်န္မတို႔ ျမင္ရင္ ျမင္တဲ့အတိုင္း အေျဖကိုိုတင္ျပ သြားမွာပါ။
မေၾကနပ္တဲ့သူကလဲရွိမယ္၊ ေၾကနပ္တဲ့သူကလဲရွိမယ္"ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္မ်ား၏ ေမးျမန္းမႈအားျပန္လည္ေျဖၾကားပါသည္။
မီးသတ္ပိုက္ႏွင့္ျဖန္းခဲ့ေသာ ေရမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကြ်မ္းက်င္သူပညာရွင္မ်ားႏွင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္မူ အဆိုပါေရမ်ားအား ျပန္လည္ရယူႏိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊
ထို႔ေၾကာင့္ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ရွာေဖြစုံစမ္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခုကိစၥသည္ ႏို္င္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံမႈ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရရွိလာမည့္ အေျခအေနမ်ားမွာ
မိမိတို႔ႏိုင္ငံသည္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ အမွန္ဖက္ က ရပ္တည္ေပးႏိုင္မႈအေပၚတြင္သာ အဓိကက်ေၾကာင္း၊
ယခုကိစၥေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း ေနာက္ျပန္လွည့္ႏိုင္ သည္ မလွည့္ႏိုင္သည္မွာ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ လက္ထဲတြင္မွ် မရွိေၾကာင္း၊
ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ လက္ထဲ တြင္သာရွိေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
"ဒီကိစၥမွာ အားလုံးနဲ႔ အေပးအယူလုပ္ရမယ္၊ ေရရွည္အက်ဳိးကိုေမွ်ာ္ကိုးျပီးလုပ္ရမွာပါ၊ ထုတ္ေဖာ္တာလဲ အမွန္အတိုင္း ထုတ္ေဖာ္မွာပဲ၊ ျမင္ရင္ျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ ထုတ္ေဖာ္သြားမွာပါ"ဟု သူကေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဒီဇင္ဘာ ၆၊၂ဝ၁၂
