25.08.2014
၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ Asean ေဒသတြင္း လြတ္လပ္တဲ့ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း
ေပၚထြန္းလာတဲ့အခါ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔လည္း အက်ိဳးအျမတ္ေတြ
ခံစားရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့
ျမန္မာသမၼတက ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ကုန္သြယ္ေရး
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကေန လက္ေတြ႔ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ခံစားရဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့
စိမ္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဒီကေန႔စတင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ၄၆
ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ စီးပြားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔
အျပည့္အစုံကုိေတာ့ မဆုမြန္က စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။
“အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအတြင္းမွာ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ ကြာျခားခ်က္ကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ့္အစီအမံေတြကို ၂၀၁၅ မွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တင္သြင္းဖို႔ရွိတဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက ၂၀၁၅ အလြန္ကာလအတြက္ စီမံကိန္းေတြ တင္ျပဖို႔ ရွိတယ္။ ေနာက္ အာဆီယံနဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အစီအမံေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက အာဆီယံရဲ႕လုပ္ထုံုးလုပ္နည္းေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ပိုၿပီးေတာ့သိဖို႔၊ ေနာက္တခါ အဲဒီကေန ရလာမယ့္ အခြင့္အေရးေတြကို ယူတတ္ဖုိ႔ - ဒီဟာမ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို႔က ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္။ အာဆီယံ လြတ္လပ္ေသာ စီးပြားေရးကုန္သြယ္မႈဇံုထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ ဝင္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အသင့္ျဖစ္ေအာင္၊ အခြင့္အေရးေတြ ယူႏုိင္ေအာင္ ဒါေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေနပါတယ္။
“တခုကေတာ့ဗ်ာ- ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေတာ့ တုိက္႐ိုက္ အခြင့္အလမ္းေတြရမယ္၊ အဓိကအားျဖင့္ေျပာရရင္ နံပါတ္ (၁) ကေတာ့ Exposure လို႔ေခၚတဲ့ အသိအျမင္ေတြ ပိုက်ယ္လာတယ္။ (၂) ကေတာ့ Networking လို႔ေခၚတဲ့ ကြန္ယက္ေပါ့ေနာ္၊ ႏုိင္ငံတကာက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ စီးပြားဘက္ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ကြန္ယက္ေတြ တည္ေဆာက္ႏုိင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ရလာတဲ့အခြင့္အေရးေတြေပါ့။”
ေနျပည္ေတာ္မွာ တနလၤာေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈေဒသေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွာေတာ့ ေဒသတြင္း ကုန္စည္ကူးသန္းေရး၊ အေကာက္ခြန္ေလ်ာ့ခ်ေရး၊ အေကာက္ခြန္မဟုတ္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈ အဆီးအတားေတြ ဖယ္ရွားေရး၊ ကုန္သြယ္မႈဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ စံခ်ိန္စံညႊန္းသတ္မွတ္ေရး စတဲ့ ကိစၥေတြကုိလည္း စီးပြားေရးဝန္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အထီးက်န္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈေတြက အက်ဳိးအျမတ္ေတြ လက္ေတြ႔ ခံစားဖုိ႔ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ေစ်းကြက္ပိုက်ယ္ျပန္႔လာမယ္၊ မိမိရဲ႕ႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ထြက္ကုန္ေတြေပ့ါေနာ္- အာဆီယံႏုိင္ငံေတြအတြင္းမွာ ေအအီးစီမူေဘာင္အတြင္းကေနၿပီးေတာ့ ေစ်းကြက္ပို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ေရာင္းခ်ႏုိင္မွာေပါ့ေနာ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မိမိႏုိင္ငံကေန ေရာင္းခ်သလိုပဲ တျခားႏုိင္ငံကလည္း မိိမိႏိုင္ငံအတြင္းကို ေရာင္းခ်တာေတြ၊ တင္သြင္းတာေတြလည္း ရွိမယ္။ ထုိနည္းလည္းေကာင္းပဲ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြလည္းပဲ ဝင္လာမွာေပါ့ေနာ္။ အဓိက-ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေနၿပီး အျခားႏုိင္ငံကို ေရာင္းခ်ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ Industries ေတြကေနၿပီးေတာ့ productivity ေတြေပါ့ေနာ္ မိမိရဲ႕ကုန္ထုတ္စြမ္းအားေတြ ျမင့္တက္လာေအာင္ ္ႀကိဳးစားဖို႔လိုမယ္။ ေနာက္တခါ မိမိတို႔ရဲ႕ပစၥည္းေတြကို ေစ်းကြက္ကလက္ခံႏုိင္တဲ့အရည္အေသြးေတြ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ အဲလို ျပင္ဆင္ႏုိင္တယ္၊ အဲလို ထုတ္လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကလည္း တျခားႏုိင္ငံကို ေစ်းကြက္ေတြ ျဖန္႔က်က္ႏိုင္မွာေပါ့။”
လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥေတြကုိ အဓိကထားမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြေတြကုိေတာ့ အာဆီယံ အသင္းဝင္ေတြသာမက အာဆီယံရဲ႕ စီးပြားဖက္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကုိရီးယား၊ နယူးဇီလန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ႐ုရွား၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္ စတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မဆုမြန္VOA
- အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (Asean) ေဒသတြင္း
လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ တုိးျမႇင့္ဖုိ႔
ရည္မွန္းခ်က္ေတြ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ေရး အာ႐ုံစုိက္ ေဆြးေႏြးၾကမယ့္
စီးပြားေရး၀န္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ဆက္စပ္ အစည္းအေဝးေတြ ေနျပည္ေတာ္မွ
စတင္က်င္းပေနတာပါ။ ေလးရက္ၾကာ အစည္းအေဝး အစေန႔အျဖစ္ အာဆီယံရဲ႕ အလွည့္က်ဥကၠ႒
ျမန္မာႏုိင္ငံက သမၼတဦးသိန္းစိန္ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းေျပာရာမွာေတာ့ ေဒသတြင္း
ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြကေန ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း အက်ဳိးအျမတ္ေတြ ခံစားရဖုိ႔
ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
“အခု က်င္းပမယ့္ (၄၆) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ စီးပြားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝး ကာလအတြင္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ အစိုးရ၊ ပုဂၢလိက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေဆြးေႏြးပဲြနဲ႔ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ -- စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအစည္းအေဝးကို က်င္းပမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပုဂၢလိက႑မ်ားနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိက က႑တို႔ၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာ အေရးႀကီးပါတယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။”
သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ (၄၆) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံစီးပြားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးမွာ မိန္႔ခြန္းေခၽြစဥ္။ (ၾသဂုတ္ ၂၅၊ ၂၀၁၄-ဓာတ္ပံု/ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန)
“အာဆီယံႏိုင္ငံေတြအတြင္းမွာ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ ကြာျခားခ်က္ကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ့္အစီအမံေတြကို ၂၀၁၅ မွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တင္သြင္းဖို႔ရွိတဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနတာက ၂၀၁၅ အလြန္ကာလအတြက္ စီမံကိန္းေတြ တင္ျပဖို႔ ရွိတယ္။ ေနာက္ အာဆီယံနဲ႔ ေဆြးေႏြးဘက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အစီအမံေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္တခုက အာဆီယံရဲ႕လုပ္ထုံုးလုပ္နည္းေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ပိုၿပီးေတာ့သိဖို႔၊ ေနာက္တခါ အဲဒီကေန ရလာမယ့္ အခြင့္အေရးေတြကို ယူတတ္ဖုိ႔ - ဒီဟာမ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို႔က ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္။ အာဆီယံ လြတ္လပ္ေသာ စီးပြားေရးကုန္သြယ္မႈဇံုထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ ဝင္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အသင့္ျဖစ္ေအာင္၊ အခြင့္အေရးေတြ ယူႏုိင္ေအာင္ ဒါေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေနပါတယ္။
“တခုကေတာ့ဗ်ာ- ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေတာ့ တုိက္႐ိုက္ အခြင့္အလမ္းေတြရမယ္၊ အဓိကအားျဖင့္ေျပာရရင္ နံပါတ္ (၁) ကေတာ့ Exposure လို႔ေခၚတဲ့ အသိအျမင္ေတြ ပိုက်ယ္လာတယ္။ (၂) ကေတာ့ Networking လို႔ေခၚတဲ့ ကြန္ယက္ေပါ့ေနာ္၊ ႏုိင္ငံတကာက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ စီးပြားဘက္ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ကြန္ယက္ေတြ တည္ေဆာက္ႏုိင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ရလာတဲ့အခြင့္အေရးေတြေပါ့။”
ေနျပည္ေတာ္မွာ တနလၤာေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈေဒသေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွာေတာ့ ေဒသတြင္း ကုန္စည္ကူးသန္းေရး၊ အေကာက္ခြန္ေလ်ာ့ခ်ေရး၊ အေကာက္ခြန္မဟုတ္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈ အဆီးအတားေတြ ဖယ္ရွားေရး၊ ကုန္သြယ္မႈဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြ စံခ်ိန္စံညႊန္းသတ္မွတ္ေရး စတဲ့ ကိစၥေတြကုိလည္း စီးပြားေရးဝန္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အထီးက်န္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈေတြက အက်ဳိးအျမတ္ေတြ လက္ေတြ႔ ခံစားဖုိ႔ကေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြလည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးဝင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ေစ်းကြက္ပိုက်ယ္ျပန္႔လာမယ္၊ မိမိရဲ႕ႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ထြက္ကုန္ေတြေပ့ါေနာ္- အာဆီယံႏုိင္ငံေတြအတြင္းမွာ ေအအီးစီမူေဘာင္အတြင္းကေနၿပီးေတာ့ ေစ်းကြက္ပို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ ေရာင္းခ်ႏုိင္မွာေပါ့ေနာ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ မိမိႏုိင္ငံကေန ေရာင္းခ်သလိုပဲ တျခားႏုိင္ငံကလည္း မိိမိႏိုင္ငံအတြင္းကို ေရာင္းခ်တာေတြ၊ တင္သြင္းတာေတြလည္း ရွိမယ္။ ထုိနည္းလည္းေကာင္းပဲ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြလည္းပဲ ဝင္လာမွာေပါ့ေနာ္။ အဓိက-ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကေနၿပီး အျခားႏုိင္ငံကို ေရာင္းခ်ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ Industries ေတြကေနၿပီးေတာ့ productivity ေတြေပါ့ေနာ္ မိမိရဲ႕ကုန္ထုတ္စြမ္းအားေတြ ျမင့္တက္လာေအာင္ ္ႀကိဳးစားဖို႔လိုမယ္။ ေနာက္တခါ မိမိတို႔ရဲ႕ပစၥည္းေတြကို ေစ်းကြက္ကလက္ခံႏုိင္တဲ့အရည္အေသြးေတြ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ အဲလို ျပင္ဆင္ႏုိင္တယ္၊ အဲလို ထုတ္လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကလည္း တျခားႏုိင္ငံကို ေစ်းကြက္ေတြ ျဖန္႔က်က္ႏိုင္မွာေပါ့။”
လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္မႈ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥေတြကုိ အဓိကထားမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြေတြကုိေတာ့ အာဆီယံ အသင္းဝင္ေတြသာမက အာဆီယံရဲ႕ စီးပြားဖက္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကုိရီးယား၊ နယူးဇီလန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ႐ုရွား၊ ဥေရာပသမဂၢ၊ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္ စတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္ တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မဆုမြန္VOA
