ထိုင္းေရာက္ ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရပ္သားအစိုးရသစ္ တက္လာျပီး တပါတ္ေလာက္ အတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံေရး က်ဥ္းသား ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္လြတ္လာ တာလို အေျပာင္းအလဲေတြ ေတြ႔လာရတာမို႔ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏို္င္ငံမွာ ခိုလံုေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ကလည္း သူတို႔အေရးကို အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ထိုင္းအေျခစိုက္ VOA သတင္းေထာက္ မေအးေအးမာက သတင္းေပးပိုထားပါတယ္ ။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ထြက္ေျပးခိုလံုေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္က တသိန္းခြဲေလာက္ ရွိေနတာပါ။ အမ်ားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ခ်င္ေနၾကၿပီလို႔ ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီက တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာပါတယ္။
“ က်ေနာ္တို႔ဒီမွာက ေနလာတာလည္းၾကာၿပီ။ အိမ္ရွင္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အားနာလာၿပီ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ Future ကလည္း ဒီအထဲမွာမရွိဘူးေလ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔။”
ေနရပ္ရင္းကုိျပန္လာဖို ့အတြက္ အရင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာလည္း ေခၚခဲ့ေပမဲ့ ျပန္ရင္ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ ျပႆနာေတြကို ေၾကာက္ေနၾကတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္အမ်ားစုက မျပန္ခဲ့ၾကဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဒီ conflict ထဲမွာ က်ေနာ္တို႔က သားေကာင္ေတြပဲေလ။ အဲဲဒီေတာ့ conflict ကိုစတဲ့လူမေျပာနဲ႔ ဒီ conflict မွာပါတဲ့လူေတြက conflict ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမွ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မွ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ရပ္တည္ေရးကို က်ေနာ္တို႔ရႏိုင္မွာျဖစ္တာေပါ့ ဟုတ္တယ္မလား။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဗ်ာ ေနာက္ထပ္ တိုက္ပြဲႀကီးစျဖစ္လာရင္ ထပ္ေျပးလာမယ္ဆိုရင္ ဒါေရရွည္ခံတဲ့အက်ိဳး အေျဖတခုမဟုတ္ဘူး။ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ dignity ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ ျပန္လို႔ရွိရင္ သူပုန္ျပည္ကသူေတြျပန္လာတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘယ္မွာ မ်က္ႏွာသြားထားမလဲ ဟုတ္တယ္မလား။ ကဲေကာင္းၿပီ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ျပန္လည္ထူေထာင္တာမ်ိဳးေတြလုပ္မလဲ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေျမယာျပႆနာေတြဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ က်ေနာ္တို႔ livelihood ေတြဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ဒီဟာေတြကို ဘယ္သူအာမခံခ်က္ေပးႏိုင္မလဲ။ ဆိုေတာ့ သူတို႔ကလည္း ဟိုမွာ ျပႆ နာေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ issue ကို အျမန္အဆန္မလုပ္ပဲနဲ႔ ေျဖးေျဖးနဲ႔ တိတိက်က်ျဖစ္ဖို႔အရးႀကီးတယ္ေလေနာ္။”
ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆုိးျမင္မူေတြကို သင္ၾကားေနတာေတြ႔ရတာမို႔ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနတာမို႔ အခု အသစ္တက္လာတဲ့အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေျဖရွင္းေပးမယ္ ဆိုတာကို သိခ်င္ေနၾကတဲ့ အျပင္ သူတို႔ ဘဝ ရပ္တည္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ အစီအစဥ္ေတြ ကို သိခ်င္ေနၾကတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ skill ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳေပးႏိုင္မလား။ မွတ္ပံုတင္ျပန္ေပးမလား။ က်ေနာ္တို႔က ကရင္ေတြႀကီးပဲရွိတာမဟုတ္ဘူး။ မူဆလင္ေတြလည္းရွိတယ္ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ထားခဲ့လို႔သင့္မလား။ အရင္အစိုးရက က်ေနာ္တို႔ကို သူပုန္ သားသမီး၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ လို႔သတ္မွတ္ထားတယ္မလား။ အခုအဲလိုမ်ိဳးေတြရွိေနေသးလား။ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာလည္း သူတို႔ျမန္မာ့သမိုင္းမွာလည္း ယေန႔အထိသင္တုန္းပဲေလ။ ယိုးဒယားဘက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြက သူပုန္ေတြကို ေထာက္ခံတဲ့ အုပ္စုရွိတယ္ဆိုတာ။ NLD အစိုးရ အခုသမၼတရဲ႕ အစိုးရကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို ဘယ္လိုသေဘာထားေသးလဲဆိုတာ။ က်ေနာ္တို႔ က အတြင္းကဟာပဲ သိခ်င္တာေလ။။”
ျပီးခဲ့တဲ့အစိုးရလက္ထက္က ရန္ကုန္ UNHCR ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းျပန္တဲ့အခါမွာ တဦးခ်င္းျပန္မလား အုပ္စုလိုက္ျပန္မလား ဆိုတဲ့သေဘာထားေတြကို ေမးျမန္းခဲ့သလို ဘာေတြျပင္ဆင္ေပးရမလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကို ပါ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက ဒုကၡသည္ေတြဘက္က ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံညြန္းေတြနဲ့အညီေနရပ္ရင္းကုိ ျပန္လုိတယ္ လုိ့ေျပာဆုိခဲ့ၾကဖူးပါတယ္ ။
ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္မွာ ဒုကၡသည္ စခန္း ၉ ခု ရွိၿပီး ဒုကၡသည္ တသိန္းခဲြခန့္ခိုလံုေနထုိင္ေနၾကပါတယ္။
ဒီဒုကၡသည္ အေရးကိစၥဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ၊ နယ္စပ္ေရးရာမွာ တာ၀န္ယူေနတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ နဲ႔လည္းသက္ဆုိင္တာမို ့ အစိုရသစ္ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ျပီး ေျပလည္ေအာင္ညိွႏွိုင္းေဆာင္ရြက္ျပီးမွာသာ
အဆင္ေျပႏုိင္မယ္လုိ့ လည္း ဒုကၡသည္ေတြကယူဆေနၾကတာပါ။
အမ်ဳိသားဒီမိုကေရစီအဖဲြခ်ဳပ္က ျပီးခဲ့တဲ့ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ပဲြမွာအႏိုင္ရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း အဓိကထားလုပ္ေဆာင္မယ္လို့ ေျပာဆိုထားတာမို႔ အျမန္ဆံုး ျဖစ္လာဖုိ႔ ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရပ္သားအစိုးရသစ္ တက္လာျပီး တပါတ္ေလာက္ အတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံေရး က်ဥ္းသား ေတာ္မ်ားမ်ား ျပန္လြတ္လာ တာလို အေျပာင္းအလဲေတြ ေတြ႔လာရတာမို႔ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏို္င္ငံမွာ ခိုလံုေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ကလည္း သူတို႔အေရးကို အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ထိုင္းအေျခစိုက္ VOA သတင္းေထာက္ မေအးေအးမာက သတင္းေပးပိုထားပါတယ္ ။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ထြက္ေျပးခိုလံုေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္က တသိန္းခြဲေလာက္ ရွိေနတာပါ။ အမ်ားစုက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ခ်င္ေနၾကၿပီလို႔ ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီက တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာပါတယ္။
“ က်ေနာ္တို႔ဒီမွာက ေနလာတာလည္းၾကာၿပီ။ အိမ္ရွင္ကိုလည္း က်ေနာ္တို႔အားနာလာၿပီ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ Future ကလည္း ဒီအထဲမွာမရွိဘူးေလ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔။”
ေနရပ္ရင္းကုိျပန္လာဖို ့အတြက္ အရင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာလည္း ေခၚခဲ့ေပမဲ့ ျပန္ရင္ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ ျပႆနာေတြကို ေၾကာက္ေနၾကတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္အမ်ားစုက မျပန္ခဲ့ၾကဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဒီ conflict ထဲမွာ က်ေနာ္တို႔က သားေကာင္ေတြပဲေလ။ အဲဲဒီေတာ့ conflict ကိုစတဲ့လူမေျပာနဲ႔ ဒီ conflict မွာပါတဲ့လူေတြက conflict ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမွ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္မွ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လံုၿခံဳေရး၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေရွ႕ဆက္ရပ္တည္ေရးကို က်ေနာ္တို႔ရႏိုင္မွာျဖစ္တာေပါ့ ဟုတ္တယ္မလား။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဗ်ာ ေနာက္ထပ္ တိုက္ပြဲႀကီးစျဖစ္လာရင္ ထပ္ေျပးလာမယ္ဆိုရင္ ဒါေရရွည္ခံတဲ့အက်ိဳး အေျဖတခုမဟုတ္ဘူး။ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ dignity ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူး။ ျပန္လို႔ရွိရင္ သူပုန္ျပည္ကသူေတြျပန္လာတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘယ္မွာ မ်က္ႏွာသြားထားမလဲ ဟုတ္တယ္မလား။ ကဲေကာင္းၿပီ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ျပန္လည္ထူေထာင္တာမ်ိဳးေတြလုပ္မလဲ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေျမယာျပႆနာေတြဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ က်ေနာ္တို႔ livelihood ေတြဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ဒီဟာေတြကို ဘယ္သူအာမခံခ်က္ေပးႏိုင္မလဲ။ ဆိုေတာ့ သူတို႔ကလည္း ဟိုမွာ ျပႆ နာေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ issue ကို အျမန္အဆန္မလုပ္ပဲနဲ႔ ေျဖးေျဖးနဲ႔ တိတိက်က်ျဖစ္ဖို႔အရးႀကီးတယ္ေလေနာ္။”
ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆုိးျမင္မူေတြကို သင္ၾကားေနတာေတြ႔ရတာမို႔ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနတာမို႔ အခု အသစ္တက္လာတဲ့အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေျဖရွင္းေပးမယ္ ဆိုတာကို သိခ်င္ေနၾကတဲ့ အျပင္ သူတို႔ ဘဝ ရပ္တည္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ အစီအစဥ္ေတြ ကို သိခ်င္ေနၾကတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ျပန္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ skill ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳေပးႏိုင္မလား။ မွတ္ပံုတင္ျပန္ေပးမလား။ က်ေနာ္တို႔က ကရင္ေတြႀကီးပဲရွိတာမဟုတ္ဘူး။ မူဆလင္ေတြလည္းရွိတယ္ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ထားခဲ့လို႔သင့္မလား။ အရင္အစိုးရက က်ေနာ္တို႔ကို သူပုန္ သားသမီး၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ လို႔သတ္မွတ္ထားတယ္မလား။ အခုအဲလိုမ်ိဳးေတြရွိေနေသးလား။ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာလည္း သူတို႔ျမန္မာ့သမိုင္းမွာလည္း ယေန႔အထိသင္တုန္းပဲေလ။ ယိုးဒယားဘက္မွာေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြက သူပုန္ေတြကို ေထာက္ခံတဲ့ အုပ္စုရွိတယ္ဆိုတာ။ NLD အစိုးရ အခုသမၼတရဲ႕ အစိုးရကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို ဘယ္လိုသေဘာထားေသးလဲဆိုတာ။ က်ေနာ္တို႔ က အတြင္းကဟာပဲ သိခ်င္တာေလ။။”
ျပီးခဲ့တဲ့အစိုးရလက္ထက္က ရန္ကုန္ UNHCR ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းျပန္တဲ့အခါမွာ တဦးခ်င္းျပန္မလား အုပ္စုလိုက္ျပန္မလား ဆိုတဲ့သေဘာထားေတြကို ေမးျမန္းခဲ့သလို ဘာေတြျပင္ဆင္ေပးရမလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကို ပါ ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီတုန္းက ဒုကၡသည္ေတြဘက္က ကုလသမဂၢ ရဲ႕ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံခ်ိန္စံညြန္းေတြနဲ့အညီေနရပ္ရင္းကုိ ျပန္လုိတယ္ လုိ့ေျပာဆုိခဲ့ၾကဖူးပါတယ္ ။
ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္မွာ ဒုကၡသည္ စခန္း ၉ ခု ရွိၿပီး ဒုကၡသည္ တသိန္းခဲြခန့္ခိုလံုေနထုိင္ေနၾကပါတယ္။
ဒီဒုကၡသည္ အေရးကိစၥဟာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ၊ နယ္စပ္ေရးရာမွာ တာ၀န္ယူေနတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြ နဲ႔လည္းသက္ဆုိင္တာမို ့ အစိုရသစ္ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ျပီး ေျပလည္ေအာင္ညိွႏွိုင္းေဆာင္ရြက္ျပီးမွာသာ
အဆင္ေျပႏုိင္မယ္လုိ့ လည္း ဒုကၡသည္ေတြကယူဆေနၾကတာပါ။
အမ်ဳိသားဒီမိုကေရစီအဖဲြခ်ဳပ္က ျပီးခဲ့တဲ့ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ပဲြမွာအႏိုင္ရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း အဓိကထားလုပ္ေဆာင္မယ္လို့ ေျပာဆိုထားတာမို႔ အျမန္ဆံုး ျဖစ္လာဖုိ႔ ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။
VOA
