ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေအာက္တုိဘာ ၂၁ ရက္ေန႔ ၾကားနာပြဲ ျမင္ကြင္း
ၾကားနာပြဲဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ထုိင္းလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္၏ ေကာ္မရွင္နာ ေဒါက္တာ နီရင္
ဓာတ္ပုံ - DDA
Dawei Watch | ဘန္ေကာက္၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၂
ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံခန္႔ခြဲခြင့္အား
လႊဲေျပာင္းထားၿပီးျဖစ္သည္ဟု ဆုိကာ သံုးႏွစ္တာ အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့့္
လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားႏွင့္
ပတ္သက္သည့္ ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲ မတက္ေရာက္ဘဲ ကနဦး လုပ္ပုိင္ခြင့္ရ
အီတာလ်ံ-ထုိင္း (ITD) ကုမၸဏီ ေခါင္းေရွာင္ေနသျဖင့္
ျပင္းထန္စြာေ၀ဖန္ခံေနရသည္။
ယင္းအျပင္ သံုးႏွစ္တာအတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အီတာလ်ံ-ထိုင္းကုမၸဏီက
ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို တာ၀န္ယူရန္ ျမန္မာအစိုးရတြင္သာ
တာ၀န္ရွိသည္ဟု အထူးစီးပြားေရးဇုန္ အေကာင္ထည္ေဖာ္ရာတြင္ စီမံခန္႔ခြဲခြင့္
၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္သည့္ ထိုင္းအစိုးရ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္
စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ေအဂ်င္စီ (NEDA) ၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္သူ
ပီရမီ ဗက္သီေတာမ္တီရပ္ (Perames Vudthitornetiraks) ကလည္း ၾကားနာပြဲတြင္
ထပ္ခါတလဲလဲ ေျဖၾကားခဲ့သည္။
ထုိင္းကုမၸဏီ၏ တာ၀န္မဲ့မႈကုိ ကာကြယ္ေပးေနၿပီး ျမန္မာအစုိးရတြင္သာ
တာ၀န္ရွိသည့္ ပုံစံ အျပစ္ပုံခ်ေနေသာ ထုိသုိ႔ေသာ ေျပာဆုိခ်က္မ်ားသည္
တာ၀န္မဲ့လြန္းသည့္ လုပ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၾကားနာပြဲသုိ႔ လာေရာက္ေသာ
ထား၀ယ္ေဒသခံမ်ားက ေျပာၾကားသည္။
“ဒီေန႔ၾကားနာေတြ႔ဆံုပြဲကို ထုိင္းလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က
တာ၀န္ေက်တယ္လို႔ျမင္တယ္။ (ထုိင္းအစုိးရနဲ႔ ကုမၸဏီ) ႏွစ္ဖက္စလံုးက
သူတို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူးေျပာတယ္။ ျမန္မာအစိုးရပဲ တာ၀န္ရိွတယ္ေျပာတယ္။
လုပ္တုန္းက ျမန္မာနဲ႔ ထိုင္းအစိုးရႏွစ္ဖက္လံုးပါတယ္။ ဒီစကားဟာ ထိုင္းဘက္က
တာ၀န္မဲ့လြန္းတယ္လို႔ျမင္တယ္။ ဒီလို တာ၀န္မဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ဟာ တျခားေသာ
ထုိင္းရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကိုလည္း သက္ေရာက္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္လဲ
ဒီလိုမ်ဳိး ထပ္ျဖစ္လာႏုိင္တယ္” ဟု ထား၀ယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔မွ
ဦးဘိုဘိုေအာင္က ေျပာဆိုသည္။
ျပႆနာမ်ားကို တာ၀န္ယူရန္ ျမန္မာအစိုး႐တစ္ဦးတည္းတြင္သာ တာ၀န္ရွိသည္ဟု
ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္စီမံကိန္းကို အီတာလ်ံ-ထိုင္း ကုမၸဏီက
အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေဒသခံမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရး
ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ထား၀ယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔မွ ဦးေဆာင္
တိုင္ၾကားခဲ့သည္။ တုိင္ၾကားခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိုင္းလူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္က ေအာက္တုိဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔ ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲတြင္ ေရကုန္ေရခမ္း
ျငင္းခုန္ေဆြးေႏြးရာမွ ယင္းကဲ့သို႔ ေျဖၾကားခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
“ဒီလိုသာ ဆက္လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေဒသခံ ေတြ ယံုၾကည္မႈ ကင္းမဲ့လာတယ္။
(ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ) ထိုင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို တရုတ္ေတြလိုပဲ
ယံုၾကည္မႈ မရွိဘဲ တုန္႔ျပန္လိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္တာက
လုပ္ခ်င္တာ လုပ္တာက ထိုင္း၊ ျမန္မာအစိုးရ က တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုေတာ့
တရားမွ်တမႈ ရွိပါ့မလား” ဟု ဦးဘိုဘိုေအာင္က ေမးခြန္းထုတ္လိုက္သည္။
ထုိသုိ႔ ေခါင္းေရွာင္ေနသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထိုင္းလူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္မွ ေကာ္မရွင္နာ ေဒါက္တာ နီရမ္ ပီတကြက္ခ်ရာကလည္း
ေ၀ဖန္ေျပာဆုိခဲ့ၿပီး အီတာလ်ံ-ထိုင္းကုမၸဏီ ကိုလည္း စီမံကိန္းႏွင့္
ပတ္သက္သည့္ ျပႆနာမ်ားကို လာေရာက္ရွင္းလင္းရန္ ထိုင္းလူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္က ဆင့္ေခၚသြားမည္ဟု ၎ကေျပာဆုိသည္။
စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည္ ျပႆနာမ်ားကုိ ထုိင္း အာဏာသိမ္း အစုိးရ
ထုိင္းအမ်ိဳးသားၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရး ေကာင္စီႏွင့္
ထုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ထံ ႏွစ္ပတ္အတြင္း တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ
နီရမ္က ၾကားနာပြဲအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသည္။
ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရခ်င္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္
စီမံကိန္း အျဖစ္အသြင္ေျပာင္းၿပီးေနာက္ ယခင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ
လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပႆနာမ်ားကုိ မည္သူမွ်တာ၀န္ယူျခင္းမရွိဘဲ
ထိုင္းအစုိးရႏွင့္ ကုမၸဏီတုိ႔က ေခါင္းေရွာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
၎တုိ႔တြင္ တာ၀န္မရွိဟု ဆုိေနသာ ITD ကုမၸဏီသည္ လက္ရွိ ထိုင္း၊ ျမန္မာ
အစိုးရ ပူးတြဲ ေကာ္မတီဦးေဆာင္သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း စတင္ရန္
တင္ဒါတင္ထားေသာ တစ္ခုတည္းေသာ ကုမၸဏီျဖစ္ၿပီး ဂ်ပန္က ကနဦးအဆင့္တြင္
အႀကံေပးအေနႏွင့္သာ ပါ၀င္မည္ဟုဆုိထားသည္။
ထိုင္း လူအခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေဒသခံမ်ား၏ စိုးရိမ္ခ်က္မ်ားကို မည္သို႔
တာ၀န္ယူမည္၊ မည္သူ တာ၀န္ရွိသည္ႏွင့္ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ ျပႆနာမ်ားကို
ေရွ႕ဆက္စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္
ထည့္သြင္းစဥ္းစားမႈရွိမရွိကို စီမံကိန္းအား တာ၀န္ယူထားသည့္
ထိုင္းအစိုးရ၏ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္မႈ ေအဂ်င္စီ (NEDA)၊ ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္
အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အဖြဲ႔ (Special Purpose Vehicle) မွ ဥကၠ႒၊ ထိုင္း
ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာနေအာက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး မူ၀ါဒ ေရးဆြဲေရး ရံုး
(Policy office for International Economic Policy)၊ ထား၀ယ္ႏွင့္
ထိုင္းဆက္သြယ္သည့္ လမ္းေဖာက္လုပ္ရာတြင္ ပတ္၀န္းက်င္စစ္တမ္းလုပ္ခဲ့သည့္
ထိုင္းခ်ဳလာေလာင္ကြန္ တကၠသိုလ္မွ ပတ္၀န္းက်င္ သုေတသန အဖြဲ႔အစည္း (ERIC)၊
အမ်ဳိးသား စီပြားေရးႏွင့္ လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အဖြဲ႔ (the National
Economics and Social Development Board) တို႔အား
ထား၀ယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ အပါအ၀င္ ထား၀ယ္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊
ေဒသခံမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ား ေရွ႕ေမွာက္တြင္ ၾကားနာစစ္ေဆးခဲ့သည္။
ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲကို ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရံုးႏွင့္ အီတာလ်ံ-ထိုင္း ကုမၸဏီ
(ITD) တို႔ကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း မတက္ေရာက္ခဲ့ေပ။
ထား၀ယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ၾကားနာပြဲအၿပီး
ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္ႏွင့္ ဆက္စပ္ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍
ေဒသခံမ်ား၏ စိုးရိမ္ခ်က္မ်ား (“Voices from the Ground: Concerns Over
Dawei Special Economic Zone and Related Projects”) အမည္ရ
အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရအား
စီမံကိန္းအား ျပန္လည္စတင္ရန္ မႀကိဳးပမ္းမီ ျပႆနာမ်ားကို အျမန္ေျဖရွင္းရန္
ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။
“ထိုင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ထိုင္းကုမၸဏီေတြကို ထား၀ယ္အထူးစီးပြားေရးဇုန္
စီမံကိန္းမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခြင့္မျပဳသင့္ဘူး” ဟု ထိုင္းအေျခစိုက္
Healthy Public Policy Foundation မွ ဒါရိုက္တာျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ဒီခ်ာရန္
ဆပ္ခမ္ႏြတ္ က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
စီးပြားေရးဇုန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အက်ဳိးဆက္မ်ားကို
ေလးေလးနက္နက္ ဂရုမျပဳပါက ထိုင္းႏုိင္ငံရွိ မတ္တာပြတ္ စက္မႈဇုန္ကဲ့သို႔
ဆိုး၀ါးေသာ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရး၊ စီးပြားေရး အက်ဳိးဆက္မ်ားကို ေဒသခံမ်ား
ခံစားရလိမ့္မည္ဟုလည္း ထား၀ယ္စီမံကိန္းထက္ ၇ ဆခန္႔ ငယ္သည့္
မတ္တာပြတ္စက္မႈဇုန္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို
သုေတသနျပဳခဲ့သူ ၎က ေျပာဆိုသည္။
“ထား၀ယ္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာနဲ႔ ထိုင္းေတြလိုပဲ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ရရွိေစရမယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ပရာယုက လူေတြကို ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ျပန္လည္ ေပးအပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္
အခု အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ” ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံမွ အထင္ကရ လူမႈေရးလႈပ္ရွားသူ
ဆူလတ္ ဆီ၀ါရတ္ဆက က မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာဆုိသည္။
Dawei Watch
