၂၀၁၅ ခုႏွစ္အလြန္တြင္ ပုိ၍ၿမိဳင္ဆုိင္ေသာ ႏုိင္ငံေရး အေနအထားကုိ ေတြ႕ျမင္လာရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ပင္မႏုိင္ငံေရး ေရစီးျဖစ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ႏုိင္ငံေရး အျပင္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား လာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) ကုိ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည္။
ထုိစာခ်ဳပ္တြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အားလုံး လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ျခင္း မျပဳေသးေသာ္လည္း ဤသည္ပင္လွ်င္ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္ရပ္၊ ေသနတ္သံတိတ္ေရး ေျခလွမ္းအစျဖစ္ပါသည္။
ထူးျခားမႈတစ္ရပ္မွာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္သည္ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္သပ္သပ္မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စတင္ေရး မူေဘာင္မ်ား ပါ၀င္လာျခင္းျဖစ္သည္။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီး ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္မ်ား အတည္ျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပရမည္ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အၾကမ္းအားျဖင့္ အစုအဖြဲ႕ ၇ ဖြဲ႕ပါ၀င္မည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည္။ အတည္မျပဳရေသးေသာ္လည္း အစုိးရ အစုအဖြဲ႔၊ လႊတ္ေတာ္ အစုအဖြဲ႔၊ တပ္မေတာ္ အစုအဖြဲ႔၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အစုအဖြဲ႔၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အစုအဖြဲ႔၊ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ အစုအဖြဲ႔၊ ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထိုက္သူမ်ား အစုအဖြဲ႔ ဟူ၍ ပါရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေယဘုယ်ေရးဆြဲထားသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္ကုိ မၾကာမီ အတည္ျပဳႏုိင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ စာခ်ဳပ္ပါ သတ္မွတ္ အခ်ိန္ဇယားအရဆုိပါက ဒီဇင္ဘာလလယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္ အတည္ျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး ဇန္န၀ါရီလလယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စတင္ရေပလိမ့္မည္။
ႀကိဳက္ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ ထုိေဆြးေႏြးပြဲမ်ား လာေတာ့မည္။ လက္ခံခံ၊ မခံခံ ယင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စတင္ေတာ့မည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက ဦးေဆာင္ရေတာ့မည္။
ထုိေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မည္မွ် အဆင္သင့္ျဖစ္ေနသနည္းဆုိသည္မွာ ေတာ္ေတာ္ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္သည္။ လုပ္စရာကား မ်ားစြာရွိသည္။
သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ပုဒ္မ ၁ အပုိဒ္ (က) တြင္ ‘ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္
အပုိဒ္ (ဃ) တြင္ ‘ဤျပည္ေထာင္စုအတြင္း ေနထုိင္ၾကေသာ ႏုိင္ငံသားအာလုံးကုိ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ လိင္ကြဲျပားမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမျပဳဘဲ တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးရရွိရန္။
အပုိဒ္ (စ) တြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္
စသည္တုိ႔မွာ စာမ်က္ႏွာ ၁၇ မ်က္ႏွာပါ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ အခန္း (၁) အေျခခံမူမ်ားဆုိသည့္ အခန္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္
ေနာက္ထပ္ ထုတ္ႏႈတ္ျပလိုေသာ အပုိင္းမွာ အခန္း (၆) ပါ ေရွ႕ဆက္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ျဖစ္သည္။
ယင္းအခန္း ၾကားကာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစီအစဥ္မ်ားတြင္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးတိုက္ဖ်က္ေရး စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားအျပင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း အဓိက က်ေသာ သယံဇာတထုတ္ယူသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အခ်က္တစ္ခု ပါရွိသည္။
အပစ္ရပ္ေဒသအတြင္း ေဒသခံျပည္သူလူထု အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ႀကီးမားေသာ စီမံကိန္းမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ရန္ ရွိပါက သဘာ၀သယံဇာတမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ (Extractive Industries Transparency Initiative-EITI) ၏ လုပ္ထုံလုပ္နည္းမ်ားအတုိင္း ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္ႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ
ထုိအပုိင္းသည္ တနသၤာရီတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း ႀကဳံေနရေသာ၊ ႀကဳံရေတာ့မည္ျဖစ္ေသာ သတၱဳ၊ ေက်ာက္မီးေသြး၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕တူးေဖာ္ျခင္းလုပ္
အထက္ေဖာ္ျပပါ သေဘာတူခ်က္မ်ားကို ျပန္ခ်ဳပ္ပါက တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား တန္းတူရည္တူေရးကုိ လုပ္ေဆာင္ေရး၊ လူမ်ိဳး၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံထမ္းမ်ား၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား သာမက တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ကိုယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ကုိပါ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အေျဖရွာ ဒူးတုိက္ေဆြးေႏြးရမည့္ သေဘာျဖစ္သည္။
အစုိးရဘက္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးသူ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ဒုိ႔တာ၀န္အေရးသုံးပါးကုိ မထိပါးပါက ႀကိဳက္သလို ေဆြးေႏြးႏိုင္ေၾကာင္း ကတိျပဳထားၿပီးၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေဘာင္ကုိပင္ ေထာက္ရႈစရာမလိုဘဲ ေဆြးေႏြးႏုိင္သည့္ သေဘာျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလာဒ္ကုိ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္တြင္ အတည္ျပဳေပးရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ အလြန္တြင္ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းအျပင္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးသည့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲလမ္းေၾကာ
ထုိေၾကာင့္ ေျပာလိုသည္မွာ -
၁။ တနသၤာရီတုိင္းေဒသႀကီးတြင္ ရုံးခ်ဳပ္ထုိင္ အေျခစုိက္ေသာ တုိင္းရင္းသားပါတီ တစ္ခု အတြက္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ အေရးအရာ ကိစၥမ်ားစြာက ေစာင့္ႀကိဳေနပါသည္။ ထား၀ယ္ တုိင္းရင္းသားမ်ား အပါအ၀င္ တုိင္းအတြင္းရွိ တုိင္းရင္းသားအားလုံးအေရးအတြက္ ႀကီးေလးေသာ တာ၀န္မ်ားကုိ ထမ္းေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ရုံးစုိက္ၾကေသာ ပါတီႀကီးမ်ားက တစ္ႏုိင္ငံလုံးအေရးကုိ အာရုံစုိက္ခ်ိန္ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားအေရး ပစ္ပယ္မခံရေအာင္၊ လူအမ်ားစုအေရးကုိသာ ေရွးရႈၿပီး ကုိယ့္လူမ်ိဳး၊ ကုိယ့္ေဒသ အမိႈက္ပုံ အလုပ္မခံရေအာင္ ေဆြးေႏြးလုပ္ကုိင္သြားရန္ ရွိေနသည္။
၂။ ယင္းအတြက္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပတြင္ သာမက (ပုံမွန္ လႊတ္ေတာ္ခ်ိန္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား အၿပီး လႊတ္ေတာ္အတြင္း အတည္ျပဳခ်ိန္ အသံထြက္ႏုိင္ရန္) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အတြင္း ကုိယ့္လူမ်ိဳးႏွင့္ ကုိယ့္ေဒသကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကုိယ္စားျပဳေသာ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားရွိေနဖုိ႔လို
ယင္းပမာဏသည္ သမၼတ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ႏုိင္သည့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း ၆၆၄ ဦး၏ ၀ ဒႆမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရိွပါသည္။ ထုိ ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္ ပမာဏမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ မ်ားစြာ မသိသာလွေသာ္လည္း တုိင္းေဒသႀကီး အတြင္းေနထုိင္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ အခြင့္အေရးအတြက္ အသက္တစ္မွ် အေရးပါေသာ အေရအတြက္ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းကုိယ္စားလွယ္မ်ား အႏုိင္ရပါကလည္း ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကုိ ေထာက္ခံေသာ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုမ်ား၏ သမၼတေလာင္းကုိသာ မဲေပးေရြးခ်ယ္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုမ်ား သမၼတေလာင္းတင္ေျမွာက္ေရး မဲကြဲမည္ကုိ စိတ္ပူစရာမလိုပါ။
၃။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရန္ရွိရာ ကုိယ့္လူမ်ိဳးလူဦးေရ အမွန္ရရွိရန္ အေရးႀကီးသျဖင့္ လက္ရွိ အစုိးရကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ ဖိအားေပးရန္လိုအပ္ျခင္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၁၅ အလြန္တြင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ကုိယ့္တုိင္းရင္းသားမ်ားအေရး ေဆြးေႏြးရန္ ႏုိင္ငံေရးေနရာ (Political Space) လိုအပ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ထား၀ယ္တုိင္းရင္းသားမ်ားပါတီကုိ မျဖစ္မေန ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိသုိ႔ဖြဲ႕စည္းရာတြင္လည္း ႏိုင္ငံေရးအရ အထိုက္အေလ်ာက္ အေတြ႕အႀကဳံရွိသူမ်ား၊ ကနဦးမူလစကတည္းက ေဒသအေရး၊ လူမ်ိဳးအေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူမ်ား (Activists) မ်ားႏွင့္ အေ၀းေရာက္ ထား၀ယ္လူမ်ိဳး ပညာရွင္ အခ်ိဳ႕ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိသူအမ်ားစုသည္ ေျခာက္ပစ္ကင္းသဲလဲစင္မဟုတ္ေသာ္
၄။ ေဒသမွ တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္အျပည့္ျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအေရးကုိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ရသျဖင့္ ကြက္လပ္ျဖစ္ေနခဲ့ရေသာ ကုိယ့္လူမ်ိဳး၊ ကုိယ့္ေဒသတုိ႔အေရးကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ ကုိယ္စားျပဳႏုိင္ေရး တတ္စြမ္းသေရြ႕ႀကိဳးပမ္းသြားပါ
၅။ ကၽြန္ေတာ္အၿမဲတမ္းေျပာေလ့ရွိသည္
၆။ ဒါသည္ပင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၏ သစၥာတရားျဖစ္သည္။
အားလုံး အရွည္ကုိၾကည့္၊ က်ယ္ျပန္႔စြာေတြးေခၚစဥ္းစား ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ၾကပါေစ။
ေလးစားလ်က္
ေအးမင္း
(စာေရးသူ (ဦး) ေအးမင္း မွာ ထား၀ယ္တုိင္းရင္းသားမ်ားပါတီ၏ ဥကၠ႒ျဖစ္သည္။ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားမွာ စာေရးသူ၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ၿပီး တနသၤာရီအပတ္စဥ္၏ အာေဘာ္မဟုတ္ပါေၾကာင္း)
