ဗုိလ္မွဴး စုိင္းလ။ “ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးၾကမွာကေတာ့ ၂၁ ရာစု ပင္လုံမွာ ထပ္မံ က်င္းပမယ့္ပြဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ EAO (Ethnic Armed Organizations) ေတြ အေနနဲ႔ ဒီ ႏုိင္ငံေရးကိစၥရပ္ျဖစ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္မူ အေျခခံေပါ့၊ အဲဒါေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ညွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးၾကမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လုိပုံ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရႏုိင္မလဲ၊ အဲဒါကုိ ညွိႏႈိင္းဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥက အဓိကျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး။ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားတာက အဓိက ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ (၄) ခ်က္ထဲမွာ ဒီ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ သေဘာထားကုိ တင္ျပႏုိင္ဖုိ႔၊ ဘုံသေဘာထားကုိ တင္ျပႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဒီ ႏုိင္ငံေရး အေျခခံ မူေဘာင္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးမယ္၊ ေစာေစာက ဗုိလ္မွဴးေျပာတဲ့ အေၾကာင္း အရာကုိ ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ၾကားတာက အဲဒီမွာ စာတမ္းေတြ တင္ၾကမယ္လုိ႔ ၾကားပါတယ္။ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးကေနၿပီးေတာ့ စာတမ္းေတြ တင္ၾကမွာလား ခင္ဗ်။ ဘယ္လုိပုံစံ ေဆြးေႏြးမွာပါလဲ ဗုိလ္မွဴး။
ဗုိလ္မွဴး စုိင္းလ။ “ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီ ေတာ္လွန္ေရးတေလွ်ာက္လုံးမွာ သူတုိ႔ျပင္ဆင္ထားတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ေတြ၊ စာတမ္းေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ အစုအဖြဲ႔ေတြမွာ ရွိေနခဲ့တဲ့ အေျခခံမူေတြကုိ လာၿပီးေတာ့ စာတမ္းအေနနဲ႔ တင္ျပဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ျပင္ဆင္ထားမႈ မရွိေတာ့ ဒီပြဲမွာ သူတုိ႔ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ပုံစံနဲ႔ သူတုိ႔က ညွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးသြားမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဟာကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ဆုိင္ရာ အေျခခံမူေတြေပါ့။ ဒီေန႔ေတာ့ ဒီကိစၥ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး။ ဟုတ္ကဲ့ ဗုိလ္မွဴး၊ အဲဒီေတာ့ ဗုိလ္မွဴးလဲ ကုိယ္တုိင္ ႀကံဳခဲ့ရၿပီးသားပဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီးၿပီဆုိေတာ့ အခုတႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲက အရင္ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြနဲ႔ ဘာမ်ားထူးျခားပါသလဲ ဗုိလ္မွဴး။
ဗုိလ္မွဴး စုိင္းလ။ “ဒီပြဲမွာေတာ့ ပထမအႀကိမ္ UPC (Union Peace Conference) မွာ မပါတဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ညီလာခံ က်င္းပေနတာျဖစ္ေတာ့ သူတုိ႔ဆီက အႀကံဉာဏ္ေတြ၊ သူတုိ႔ဆီက စဥ္းစားခ်က္ေတြ၊ သူတုိ႔မွာရွိေနတဲ့ သေဘာထားေတြ၊ စာတမ္းအေနနဲ႔ သူတုိ႔ထပ္မံၿပီးေတာ့ တင္ျပမယ္၊ ညွိႏႈိင္းမယ္၊ ေဆြးေႏြးမယ္။ အဲဒါကုိ က်ေနာ္တုိ႔႕ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္ တခုအေနနဲ႔ ရရွိဖုိ႔ အဲဒီလုိမ်ဳိး စဥ္းစားထားတာေတြရွိေတာ့ ဒီေန႔မွာ အျပတ္ေဆြးေႏြးႏုိင္ၿပီးေတာ့ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္တခု ခ်မွတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေမး။ အခုဒီ မုိင္ဂ်ာယန္ ညီလာခံမွာ UWSA တုိ႔၊ TNLA တုိ႔၊ MNDAA တုိ႔ စတဲ့ ဒီ (၃) ဖြဲ႔က ဒီညီလာခံကုိ တက္မလာဘူးဆုိေတာ့ တကယ္လုိ႔မ်ား ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံ က်င္းပတယ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီ (၃) ဖြဲ႔က က်န္ေနခဲ့ေတာ့မလား။ ဗုိလ္မွဴးတုိ႔ ဒီ အစည္းေ၀းတက္လာတဲ့ က်န္တဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေရာ ဒီ (၃) ဖြဲ႔အေပၚ ဘယ္လုိ သေဘာထားသလဲ။ မတက္ဘူးဆုိရင္လည္း သူတုိ႔ကုိ ခ်န္ထားခဲ့ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလားခင္ဗ်။ သူတုိ႔က သီးျခားျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာလား။
ဗုိလ္မွဴး စုိင္းလ။ “ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိတဲ့ ပါ၀င္ႏုိင္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔ အစုိးရကလည္း ဖန္တီးေပးသလုိ၊ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတြဖက္ကလည္း ညွိႏႈိင္းေနၾကပါတယ္။ ဒီ က်ေနာ္တုိ႔ မုိင္ဂ်ာယန္ ညီလာခံမွာေတာ့ က်န္ေနတဲ့ (၃) ဖြဲ႔က မတက္ေရာက္ေပမယ့္လည္း ဒီလကုန္ အေတာအတြင္းမွာ အစုိးရနဲ႔ သူတုိ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ပုံစံနဲ႔ သူတုိ႔ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေဖာ္ေဆာင္ေနတာကုိ ေတြ႔ရေတာ့ ဒီ ၂၁ ရာစုပင္လုံ ထပ္မံက်င္းပမယ့္ ညီလာခံမွာ ပါ၀င္ႏုိင္ေရးကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ တနည္းတဖုံနဲ႔ေတာ့ သူတုိ႔ ျဖစ္လာမွာပဲလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အဲဒီလုိေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။”
ဗုိလ္မွဴး အခုလုိ ေျပာျပေပးတာ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
ဗုိလ္မွဴး စုိင္းလ။ “ဟုတ္ကဲ့ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ား၊ မဂၤလာပါ။”
VOA