17.12.2012
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ Ion Ratiu ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဒီမိုကေရစီ ဆုခ်ီးျမွင့္လိုက္တယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Wilson သုေတသနအဖြဲ႔က ေၾကညာလိုက္ပါတယ္ ။ လာမယ့္လထဲမွာ ခ်ီးျမွင့္မယ့္ ဒီဆုေပးပြဲ အေၾကာင္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ သိရေအာင္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မမိုးျဖဴက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
“The Ion Ratiu Democracy Award” ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီဂုဏ္ျပဳဆုကို ကမာၻတလႊား ဒီမိုကေရစီေရး ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈ သမိုင္းမွာ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္တဲ့ စိတ္ကူူးဥာဏ္ရည္၊ ၾကံ့ၾကံ့ခိုင္တဲ့ ရဲစြမ္းသတၱိနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့သူေတြရဲ႕ လက္ရုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳ ခ်ီးျမွင့္ေလ့ ရွိပါတယ္။ Romania ႏိုင္ငံေရးသမား Ratiu ရဲ႕ အမည္ကို ရည္ညြႊန္းထားတဲ႕ ဒီဆုကိုလာမယ့္ လထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေပးအပ္ခ်ီးျမွင့္ဖို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Wilson မူဝါဒေရးရာ သုေတသန အဖြဲ႔ရဲ႕ နိုင္ငံတကာအမ်ဳိးသမီး ေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖြဲ႔ GWLI က စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ခါတိုင္းနဲ႔ မတူပဲ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို အခုခ်ီးျမွင့္မယ့္ဆုက သမိုင္းဝင္ ဂုဏ္ျပဳဆုျဖစ္တယ္လို႔ GWLI ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Rangita de Silva de Alwis က VOA ကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီဆုဟာ ႏုိင္ငံနဲ႔လူမ်ိဳးအတြက္ ဒီမိုကေရစီေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခက္ခက္ခဲခဲ၊ ပင္ပမ္းစြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ သူ႔ႏုိင္ငံ၊ သူ႔လူထုေရွ႕မွာ ခ်ီးျမွင့္ေပးအပ္မွာမို႔ Ratiu Democracy ဆုသမုိင္းမွာ အင္မတန္ကို ထူးျခားပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က သူအင္မတန္ ေလးစားျမတ္ႏိုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးလြတ္လပ္မႈ အခြင့္အေရးအတြက္လည္း သူ႔ႏုိင္ငံက အမ်ိဳးသမီးထုေရွ႕မွာ ဒီဆုကို ေပးအပ္မွာပါ။”
ဒီမိုကေရစီေရးႀကိဳးပမ္းမွဳခရီးလမ္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ အာဏာပိုင္ေတြကိုေရာ ဆုခ်ီးျမွင့္ထိုက္တယ္ လို႔ မထင္ဘူးလား၊ ဥပမာ အသားေရာင္ ခြဲျခားေရးျပႆနာ အဆုံးသတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေရးပါသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာဖရိက သမၼတေဟာင္း De Klerk ဟာလဲ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားရဲ႕ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲမွာ အေရးပါသူတဦးအျဖစ္ ကမာၻ႔သမိုင္းေလ့လာသူတခ်ဳိ႕က ယူဆၾကတယ္မဟုတ္လားလို႔ ေမးတဲ့အခါ သူ႔အျမင္ကို ျပန္ရွင္းျပပါတယ္။
“က်မအထင္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဘယ္သူနဲ႔မွ ႏိူင္းယွဥ္လို႔မရေအာင္ ဒီမိုကေရစီေရးႀကိဳးပမ္းမႈမွာ ေရွ႕တန္းကေန တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့သူပါ။”
ဟုတ္ပါၿပီ။ ဒါဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေျခလွမ္းေတြစတင္ေနတဲ႕ လက္ရွိျမန္မာသမၼတရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဘယ္လိုနွဳိင္းယွဥ္ သုံးသပ္ပါလဲဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုေတာ့ သူကခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“ဟုတ္ကဲ့။ ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတာက သမၼတက ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ စိန္ေခၚတိုက္ပြဲဝင္ရတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ိဳး၊ ျဖည့္စည္းၿပီးေဆာင္ရြက္ေပးရတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ိဳးကို၊ ပိုၿပီးေဆာင္ရြက္ရတာလို႔ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ခုၾကာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားတဲ့ ၾကားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရုန္းကန္ႀကိဳးစားခဲ့တာပါ။”
လတ္တေလာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေျခလွမ္းေတြအေပၚသူ႔အျမင္ကို ေမးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဒီမိုကေရစီအတြက္ပထမလွမ္းရမဲ့ ေျခလွမ္းကို ျမန္မာနိုင္ငံက လွမ္းလိုက္ပါၿပီ။ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚကိုလဲေရာက္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ႕ ေရွ႕ဆက္လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကိီး ရွိေနေသးတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ ဒါျဖင့္ အဲဒီအမ်ားႀကီးထဲက ဘယ္အခ်က္ကို အေရးအႀကိီးဆုံးအေနနဲ႔ စလုပ္သင့္တယ္ထင္ပါလဲလို႔ဆိုေတာ့ သူကအခုလိုေျဖပါတယ္။
“ က်မအျမင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံသစ္ကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက အေရးႀကီးသလို အဲ့ဒီ့အေရးပါတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အလုပ္ေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြက အဓိက အခန္းက႑ပါဝင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
ႏိုင္ငံတကာအမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖြဲ႔ GWLI ကြန္ယက္ဟာ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ကစလို႔ Wilson မူ၀ါဒသုေတသနလုပ္ငန္းနဲ႔ အတူ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းလုပ္ငန္းတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ အေျခခံ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အခုေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဂုဏ္ျပဳမယ့္ The Ion Ratiu Democracy Award ဆုကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႕မွာ Wilson မူဝါဒေရးရာ သုေတသနအဖြဲ႔ ရဲ႕ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Jane Harman က ေပးအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မမိုးျဖဴ (VOA)
