West Point စစ္တကၠသိုလ္မွာ သမၼတ အိုဘားမား ဒီကေန႔ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားစဥ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ သံတမန္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ ရလဒ္ျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတအိုဘားမားက မေန႔တုန္းက West Point စစ္တကၠသိုလ္မွာ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ USCB အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ကေတာ့ ဒါဟာ တစိတ္တပိုင္းပဲ မွန္ကန္ၿပီး၊ တဘက္မွာလည္း ျမန္မာအစိုးရဘက္က အေမရိကန္ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ဖယ္ရွားခ်င္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု West Point စစ္တကၠသိုလ္မွာ မေန႔တုန္းက သမၼတအိုဘားမားက အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာသြားရာမွာ၊ အစိုးရ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ေအာင္ျမင္မႈ သာဓက တခုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဥပမာေပး ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ သတၱိေျပာင္ေျမာက္မႈနဲ႔ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္ၿပီး သံတမန္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ တခ်ိန္က တံခါးပိတ္ထားတဲ့ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမွာ တံခါးဖြင့္တဲ့ ႏို္င္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အေမရိကန္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ထိစပ္ဆက္ဆံႏို္္င္ဖို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ မိတ္ဖက္အျဖစ္ကေန ေျခလွမ္း ခြာလာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံသစ္ တိုးလာလိမ့္မယ္လို႔လည္း သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ ေနာက္ျပန္မလွည့္ဘဲ ျမန္မာျပည္ အေျပာင္းအလဲ ေအာင္ျမင္ သြားမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ ေခါင္းေဆာင္မႈအေနနဲ႔ ေသနတ္တခ်က္ မေဖာက္ဘဲနဲ႔ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံသစ္ ရရိွလိုက္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
မစၥတာ အိုဘားမား အေမရိကန္ သမၼတျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာပဲ Asia Pivot ဆိုတဲ့ အာရွကို အေလးထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေအာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုက္႐ိုက္ထိစပ္ ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ဒီေနာက္ အေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ႕ ျဖစ္လာတဲ့ေနာက္ အရင္တုန္းကရိွခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။
USCB ေခၚတဲ့ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ ေျပာခြင့္ရသူ Jennifer Quigley ကေတာ့ သမၼတ အိုဘားမား အခုလို ေျပာဆိုသြားတာဟာ ပံုႀကီးခ်ဲ႕လြန္းတယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို တုံ႔ျပန္ေျပာခဲ့ပါတယ္။
တစိတ္တပိုင္းေတာ့ မွန္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီေအာင္ျမင္မႈနဲ႔ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ အေမရိကန္ေၾကာင့္ သက္သက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက ဖယ္ရွားခ်င္တာေရာ၊ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရၾကား သံတမန္ေရး ေဆြးေႏြးညိႈႏိႈင္းမႈပါ ေပါင္းဆံုၿပီး ျဖစ္သြားတာပါ။ ဒီအေျခအေနကို သူ႕အေနနဲ႔ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ေျပာတယ္ထင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လိမ္လည္တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အိုဘားမားအစိုးရလက္ထက္မွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ထိစပ္ဆက္ဆံေရးမူကို က်င့္သံုးသလိုပဲ၊ တဘက္မွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေပမဲ့ ဥပေဒအရေတာ့ ဆက္ထားရိွေနတုန္းပါ။ မၾကာခင္တုန္းက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္နွံလုပ္ကိုင္တာကို ပိတ္ပင္တဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈကိုေတာ့ သက္တမ္း ဆက္တိုးထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းစံထားေတြကို ေလးစားလိုက္နာတယ္ဆိုတာ၊ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူကိုပံုမွန္အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ကိုလည္း ဒီဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းထားတာပါ။
ဒါေပမဲ့လို႔ USCB က Jennifer Quigley ကေတာ့ အိုဘားမားအစိုးရရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒမွာ အရင္ကလိုမဟုတ္ဘဲ လူ႔အခြင့္အေရး အေလးေပးမႈ အားနည္းလြန္းတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ထိစပ္ဆက္ဆံမႈကို က်မတို႔ သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီေလာက္ အတိုင္းအဆႀကီးကိုေတာ့ သေဘာမတူပါဘူး။ အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္မႈ အရမ္းျမန္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တဘက္မွာ ရိွေနေသးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီဆိုင္ရာ စိုးရိမ္မႈေတြကို သိပ္အေရးမလုပ္ပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ လူနည္းစုလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္အတိုင္း စစ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ မရတာ၊ ဖဲြ႔စည္းပံုေျပာင္းလဲေရးကိစၥ မျဖစ္တာ စတဲ့ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္စရာ ဥပမာေတြ ရိွေနပါတယ္။
သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ မိန္႔ခြန္းထဲ ျမန္မာအပါအ၀င္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕ကို ဥပမာေပး ေျပာသြားေပမဲ့ ဒီအေျပာင္းအလဲေတြကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျဖစ္လာ ဖို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားလို႔ မရဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာထားပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရေတြတင္မကဘူး၊ ျပည္သူလူထုနဲ႔လည္း မဟာမိတ္ျပဳ ထိစပ္သြားရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
သမၼတအိုဘားမားဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အကုန္ပိုင္းတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို သမိုင္း၀င္ခရီး သြားေရာက္ခဲ့သလို၊ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏို္င္ငံက ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ USAID ကတဆင့္ အကူအညီ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း ေပးလာပါတယ္။ တဘက္မွာ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကိုလည္း သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ အားေပးေဆာင္ရြက္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း အစိုးရေရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမယ့္ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြကပါ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေန ပံုရတာေၾကာင့္၊ ႀကီးႀကီးမားမား အေမရိကန္ ရင္းနွီးျမႇဳပ္နွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္တာမ်ိဳးေတာ့ မရိွေသးပါဘူး။ သမၼတအိုဘားမား အေနနဲ႔ ဒီႏွစ္အကုန္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ဖြယ္ ရိွေနပါတယ္။
