ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္စြာ အသြင္ေျပာင္း

အေမရိကန္-အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အႀကိဳ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ Center for American Progress မွာ ျပဳလုပ္တဲ႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေရးႀကီးတဲ႔ အခိုက္အတန္႔မွာ ေရာက္ရွိေနတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ NLD တို႔ လက္တြဲၿပီး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးေဆာင္ရြက္ေနၾကတယ္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတရဲ႕ လက္ေထာက္အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးအႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္က ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၅-၁၆ ရက္ေတြမွာ က်င္းပမယ့္ အေမရိကန္-အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အႀကိဳ အျဖစ္ မေန႔က ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ Center for American Progress မွာ ျပဳလုပ္တဲ႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ Ben Rhodes က အဲ့သလို ေျပာၾကားသြားတာပါ။ on-line က တိုက္ရိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ တဲ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာက အျပည့္အစံု တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲ အႀကိဳသံုးသပ္တဲ့ ဒီေန႔ အခမ္းအနားမွာ အဓိက ေျပာၾကား သြားသူ ကေတာ့ Ben Rhodes ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရး အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ၿပီး မိန္႔ခြန္းေရးသားေပး ရသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနတဲ့ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ သူတို႔စိတ္တိုင္းက် ၾသဇာေပးမွာ မဟုတ္ပဲ ႏုိင္ငံတကာ စံနဲ႔ ညီတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ပြင့္လင္း ရရွိေရးကိုသာ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာဆိုရင္လည္း အရပ္သား အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားေကာင္းလာဖို႔၊ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ရွိလာဖို႔နဲ႔ စြန္႔ဦးတီထြင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ေပၚထြက္လာေရး တို႔ကိုသာ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးဟာလည္း အင္ဒိုနီးရွား မွာလို ပဲ ေအာင္ျမင္ေခ်ာေမြ႔ လိုက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အခုလို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
"ျမန္မာႏုိင္ငံဟာဆိုရင္ သိပ္အေရးႀကီးၿပီး စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အခုိက္အတံ့ မွာ ေရာက္ေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္က ပါလီမန္ေခၚယူခဲ့ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဧၿပီလဆန္းပိုင္းေလာက္မွာ သမၼတ တေယာက္ေရြးခ်ယ္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္တပ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ NLD နဲ႔ လက္တြဲၿပီး တည္ၿငိမ္မႈရွိတဲ့ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး တရပ္ကို လုပ္ႏုိင္တယ္ဆိုတာ ျပသလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို စစ္တပ္ အစိုးရဆီကေန အရပ္သားအစိုးရတရပ္ ဆီ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အာဏာ လႊဲေျပာင္း ႏိုင္ တယ္ဆိုတာ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံမွာလည္း ျပသခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။"
တခါ အာဆီယံႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတို႔အၾကား ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွာ နယ္ေျမ အျငင္းပြားမႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္ အာဆီယံနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ အခုလို ပိုမိုနီးကပ္လာတဲ့အတြက္ ေဒသတြင္း တင္းမာမႈ ျမင့္မားလာႏုိင္စရာမရွိဘူးလို႔လည္းပဲ သူက ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
" အေမရိကန္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမူမ်ိဳးကို ေထာက္ခံတယ္ဆိုတာ အသိေပးလိုပါတယ္။ မၾကာေသးမီ လေတြက က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေရေၾကာင္း သြားလာမႈ ဆိုတာဟာ တ႐ုတ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ တႏုိင္ငံငံကိုေသာ္ လည္းေကာင္း ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္တြင္း ကုန္သြယ္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စီးဆင္းေနျခင္းဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားပါ။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးဟာလည္း ဒီအေပၚမွာ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ဒီမူဝါဒကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္လက္ေထာက္ခံ သြားမွာျဖစ္ ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ တင္းမာမႈ ႀကီးထြားလာတာကို က်ေနာ္တို႔ မလိုလား ပါဘူး။ ေဒသတြင္း စစ္ေရး တပ္ဆင္မႈေတြ ျဖစ္ေနရတာဟာလည္း ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ိဳး မရွိပါဘူး။
တတိယအခ်က္ကေတာ့ ဒီနယ္ေျမအျငင္းပြားမႈေတြကို ဖိလစ္ပိုင္ ေဆာင္ရြက္ေန သလို ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေစလိုပါတယ္။ ဥပေဒနဲ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္ မွ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းမွာပါ။ အင္အားႀကီးတဲ့ႏုိင္ငံ က အင္အားငယ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအေပၚ ႏိုင့္ထက္စီးနင္း လုပ္တာဟာ ေတာတြင္း ဥပေဒ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ အက်ိဳး မရွိပါဘူး။ အာဆီယံရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာလည္း ေဒသတြင္း ပဋိပကၡ ေရွာင္ရွားေရးျဖစ္ပါတယ္။"
တ႐ုတ္နဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြ အၾကား တင္းမာမႈ ပိုမိုျမင့္မားလာမွာကို စိုးရိမ္စရာ မရွိေပမဲ့ အာဆီယံေဒသတြင္း အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျပန္လည္ ေခါင္းေထာင္ လာမယ့္ အေရးကိုေတာ့ စိုးရိမ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ေနရတာက အာဆီယံႏုိင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔တခ်ိဳ႕ ရွိေနခဲ့တာပါ။ အင္ဒိုနီးရွားမွာဆိုရင္ Jemaah Islamiah ရွိပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံ နယ္တခ်ိဳ႕မွာဆိုရင္ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈ တခ်ိဳ႕ ရွိပါတယ္။ မေလးရွားမွာ ဆိုရင္လည္း al-Qaeda အဆက္အႏြယ္အခ်ိဳ႕ ေျခကုတ္ယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကတာ ရွိပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတာက အာဖရိကပံုစံနဲ႔ မတူပါဘူး။ IS ေတြက အေျခခ် စခန္းေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ပံုစံ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွိရင္းစြဲအုပ္စုေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး IS အတြက္ တပ္သားစုေဆာင္းဖို႔ လုပ္ေနတာပါ။ ဒါဟာ စိုးရိမ္စရာေကာင္းပါတယ္။
ဂ်ာကာတာမွာ အတုိက္ခိုက္ခံခဲ့ရပါၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ဒီအေရွ႕ေတာင္အာရွက တခ်ိဳ႕ ဟာ ဆီးရီးယားကို သြားၿပီးေတာ့ IS ေတြနဲ႔ လက္တြဲတိုက္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ေနရ ပါၿပီ။ ဒီလိုလူေတြ ဆီးရီးယားကိုသြား၊ အစြန္းေရာက္ေတြ ျဖစ္ လာ၊ ေဒသကိုျပန္ၿပီး အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္လာႏိုင္တဲ့ အေရး စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အရင္ရွိခဲ့ၿပီးသား ေမွးမွိန္ေနတဲ့ အုပ္စုေတြ IS အလံေအာက္မွာ ျပန္လည္ လႈပ္ရွား လာႏုိင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ဒီကိစၥကို အာဆီယံနဲ႔ အေလးအနက္ ေဆြးေႏြး သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ "
အခုလို ပထမဆံုုးအႀကိမ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မွာ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံ ထိပ္သီး စည္းေဝးပြဲကို သမၼတ အိုဘားမား ကိုယ္တုိင္ အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ အိုဘားမား အစိုးရဟာ အာရွ ပစိဖိတ္ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညိႇေရးမွာ အာဆီယံနဲ႔ဆက္ဆံေရးကို အဓိက မ႑ိဳင္တရပ္အျဖစ္ ဦးစားေပး ထားပါတယ္။ အခုက်င္းပမယ့္ ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲဟာ အေမရိကန္ မူဝါဒအတြက္ ဦးတည္ခ်က္သစ္ကို ျပသလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္-အာဆီယံ ဆက္ဆံေရးဟာ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ စီးပြားေရး ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္စြမ္း၊ ေဒသတြင္း လံုျခံဳေရး ၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈ၊ ႏ်ဴကလီးယား မျပန္႔ပြားေရး၊ လူေမွာင္ခို ဟန္႔တားေရး၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာမႈ ဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြအတြက္လည္း အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥတရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ။
VOA