လက္ပံေတာင္း အစီရင္ခံစာက ေျပာေသာ စကား

ေဇယ်သူ  တင္ျပသည္

                                  လက္ပံေတာင္း အစီရင္ခံစာက ေျပာေသာ စကား

ျမန္မာ့ ေခတ္သစ္သမိုုင္းတြင္ မွတ္တိုုင္ ျဖစ္ေသာ လက္ပံေတာင္း အစီရင္ခံစာတြင္  ျမင္မိေသာ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႔ကိုု ဆြဲထုုတ္ၾကည့္မိသည္။

စာခ်ဳပ္ျပန္ျပင္ခ်ဳပ္

စီမံကိန္းကိုု ရပ္၊ ယခုု ပုုံစံအတိုုင္းဆက္လုုပ္ႏွင့္ ပုုံစံေျပာင္းလဲလုုပ္ဟုု ေရြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းသုုံးလမ္း ရွိသည့္အနက္ တတိယနည္းလမ္းကိုု ေရြးခ်ယ္လိုုက္သည္။ စီမံကိန္းသည္ စီးပြားေရး အရ တြက္ေခ်ကိုုက္သည္၊သိုု႔ေသာ္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လူမႈေရးတိုု႔အရ နစ္နာသည္မ်ားကိုု တြက္ခ်က္မႈ အားနည္းသည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ ေဒသခံတိုု႔ နစ္နာဆုုံးရႈံးရသည္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ အစီရင္ခံစာက ဆုုံးျဖတ္သည္။ တိုုတိုုေျပာရလ်င္ စာခ်ဳပ္ကိုု စိတ္ၾကိဳက္ ျပန္ျပင္ခ်ဳပ္။

စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေဘာင္သြင္းျခင္း

ျမန္မာႏုုိင္ငံသည္ သဘာ၀သယံဇာတၾကြယ္၀ေသာ ႏုုိင္ငံျဖစ္သလိုု အျခားေသာ စီးပြားေရး ကဏမ်ား မဖြံ႔ျဖိဳးေသးသည့္ အဆင္းရဲဆုုံး တစ္ႏုုိင္ငံ ျဖစ္သည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ကိုု အေျခခံ စီးပြားရွာၾကလိမ့္ဦးမည္။ ထိုုသိုု႔ လုုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စနစ္တက် မေဆာင္ရြက္ႏုုိင္လ်င္ အျငင္းအခုုန္မ်ား ေပၚေပါက္လာႏုုိင္သည္။ ထိုုအျငင္းအခုုန္မ်ားကိုု ျဖစ္ေသာအခါမွ တစ္ခုုခ်င္းစီ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ေနလ်င္ အခ်ိန္ကုုန္ လူပန္းလွသည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေဘာင္သြင္းျခင္း institutionalization လုုပ္ထားႏုုိင္မွ အရင္းအျမစ္ပတိပကၡကိုု မေရွာင္ရွားႏုုိင္သည့္တိုုင္ ေျဖေလ ွ်ာ့ႏုုိင္သည္။ ယခုုအစီရင္ခံစာ၏ စဥ္းစားပုုံမ်ိဳးကိုု institutionalization ျပဳလုုပ္လိုုက္လ်င္ သဘာ၀ရင္းျမစ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည္မ်ားကိုု စဥ္းစားရန္ ယခင္ထက္ ပိုုမိုုလြယ္ကူျမန္ဆန္သြားမည္။

ႏိုုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ

ျမန္မာႏုုိင္ငံဖြံ႔ျဖိဳးေအာင္ လုုပ္ရန္ ျပည္တြင္း အားႏွင့္ မျဖစ္ႏုုိင္ေၾကာင္း အားလုုံးသိျပီး ျဖစ္သျဖင့္ ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကိုု ဖိတ္ေခၚေနရသည္။ ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ညြန္ထဲသိုု႔ မဆင္းမီ ေျခတစ္လွမ္း အရင္ဆင္းရသည္ ဆုုိသည့္အတိုုင္း ျမန္မာႏုုိင္ငံတြင္း ေျခစုုံပစ္မ၀င္မီ ေလ့လာအကဲခတ္ေနၾကဆဲ။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူပိုုင္သိမ္းသည့္ ဓေလ့ရွိခဲ့သည့္၊ ဆုုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကိုု ဘြာခတ္ေလ့ရွိသည့္ ႏုုိင္ငံတြင္ ယင္းတိုု႔၏ လုုပ္ငန္းမ်ားကိုု လာေရာက္ တိုုးခ်ဲ႔သင့္မသင့္ စဥ္းစားရာတြင္ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ရွိမရွိ ( profit) ေရာ ႏုုိင္ငံေရးအရ ရပ္သြားႏုုိင္ျခင္းရွိမရွိ (political risk) ကိုုပါ အေလးေပး စဥ္းစားေနၾကသည္။ လက္ပန္ေတာင္းေတာင္ ကိစၥကိုု ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ား မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ေနၾကခ်ိန္တြင္ အစီရင္ခံစာက “ဆိုုခဲေစ၊ ျမဲေစ” ဟုု သက္ေသျပလိုုက္သည္။

ၾကိဳတင္စည္းမ်ဥ္း

ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား စိတ္ခ်လက္ခ်လာပါဟုု အစီရင္ခံစာက အခ်က္ျပလိုုက္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏုုိင္ငံသည္ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏုုိင္ငံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မသိနားမလည္ဘဲ လာသမ ွ် ခြင့္ျပဳ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အထိခိုုက္ခံမည္၊ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ အထိခိုုက္ခံမည္ မဟုုတ္ (အရပ္စကားျဖင့္ အခ်ဥ္မဟုုတ္) ဟုု ေၾကညာလိုုက္ရာ ေရာက္သည္။ ၀င္လာသမ ွ်ေသာ ႏုုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈတိုု႔သည္  Environmental Impact Assessment ( သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုုိက္ႏုုိင္ေခ် ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္) Social Impact Assessment ( လူမႈေရး ထိခိုုက္ႏုုိင္ေခ် ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္)၊ Corporate Social Responsibility ( စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းမ်ား၏ လူမႈေရး တာ၀န္ရွိမႈ) စသည္တိုု႔အတိုုင္း ေဆာင္ရြက္ႏုုိင္ရမည္။

အသြင္ကူးေျပာင္း

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္အား ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပသည္မွာ ပထမဆုုံးအၾကိမ္ဟုု ဆိုုၾကသည့္ ဆႏၵျပပြဲေၾကာင့္ လူအမ်ား အံ့အားသင့္ခဲ့ၾကျပီး ယူၾကဳံးမရ ျဖစ္သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပားရွိသည္။ အမွန္မွာ မည္မ ွ် ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား လူခ်စ္လူခင္မ်ားေသာသူျဖစ္ေစ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူေနရာသိုု႔ ေရာက္လာပါက အားလုုံး၏ အခ်စ္ခံရေသာသူ မည္သိုု႔မ ွ် မျဖစ္ႏုုိင္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုုေသာ္ သူခ်မွတ္ေသာ မူ၀ါဒသည္ အေကာင္းဆုုံး မူ၀ါဒျဖစ္သည့္တိုုင္ မေက်နပ္သူမ်ား ရွိစျမဲ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္သည္လည္း သာမန္လူသားသာျဖစ္ရာ လႊတ္ေတာ္တြင္း၀င္ျပီး မူ၀ါဒခ်မွတ္သူအျဖစ္ သိုု႔ ကူးေျပာင္းသည္ႏွင့္ တစ္ေကြ႔မဟုုတ္ တစ္ေကြ႔တြင္ သူ႔အား ေပၚေပၚထင္ထင္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ေတြ႔ရမည္မွာ မလြဲဧကန္။ ထိုုတစ္ေကြ႔သည္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းသာ။

‘If you cannot stand the heat, don’t go into the kitchen’ “အပူမခံခ်င္ရင္ မီးဖိုုေဆာင္ထဲ မသြားနဲ႔”ဟူေသာ စကားတစ္ရပ္ရွိသည္။ ႏုုိင္ငံ႔အေရးလုုပ္မွေတာ့ လူမုုန္းခံရ အတိုုက္ခိုုက္ခံရမွာပဲဟုု ဆိုုလိုုရင္း ျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္၏ လက္ပန္းေတာင္ေတာင္ ခရီးစဥ္တြင္း ဓာတ္ပုုံမ်ားကိုု ျမင္ရသည္မွာ အထက္ပါ သေဘာတရားကိုု ေကာင္းစြာႏွလုုံးသြင္းထားပုုံရျပီး မိမိအား ခါးခါးသီးသီး ဆႏၵျပသူမ်ားကိုု တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ရင္ဆိုုင္ခဲ့သည္။

 တိုုင္းျပဳျပည္ျပဳပုုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ႏုုိင္ငံေရးသမား

‘A politician thinks of the next election. A statesman thinks of the next generation’

“ႏုုိင္ငံေရးသမားသည္ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု စဥ္းစားသည္။ တိုုင္းျပဳျပည္ျပဳပုုဂၢိဳလ္သည္ လာမည့္ မ်ိဳးဆက္ကိုု စဥ္းစားသည္။” ဟူေသာ နာမည္ေက်ာ္ စကားတစ္ခြန္း ရွိသည္။ ႏုုိင္ငံေရးသမားသည္ လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏုုိင္ရေရးအတြက္ မဲေပးမည့္သူ မၾကိဳက္မည့္ ကိစၥမ်ားကိုု ေရွာင္သည္။ မဲေပးမည့္သူ ၾကိဳက္မည့္အရာမ်ားကိုုသာ ေထာက္ခံသည္။ မဲေပးမည့္သူ အၾကိဳက္သည္ သူ႔အၾကိဳက္ႏွင့္ မတူ၊ တိုုင္းျပည္အက်ိဳးႏွင့္ မတူလ်င္လည္း ထုုတ္မေျပာ၊ မေဆာင္ရြက္။ တိုုင္းျပဳျပည္ျပဳ ပုုဂၢိဳလ္မွာမူ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲထက္ တိုုင္းျပည္၏ ေရရွည္အက်ိဳး သိုု႔မဟုုတ္ လာမည့္မ်ိဳးဆက္ကိုု အေလးထားသည္ဟုု ဆိုုလိုုရင္း ျဖစ္သည္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ကိစၥတြင္လည္း ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ထိခုုိက္ႏုုိင္သည္ဟုု ျမင္ၾကသည္မ်ား ရွိသည္။ အမွန္မွာ လက္ပံေတာင္းကိစၥသာ မရွင္းႏိုုင္လ်င္ ၂၀၁၅ပင္ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္မည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ တာ၀န္၀င္ယူလိုုက္ျခင္း ျဖစ္ပုုံရသည္။ ၂၀၁၅သည္ သူ႔အတြက္ အေရးၾကီးေသာ္လည္း လက္ပံေတာင္းကိစၥသည္ တိုုင္းျပည္အတြက္ အေရးၾကီးေသာေၾကာင့္ ၀င္ထမ္းလိုုက္ျခင္း ျဖစ္ပုုံရသည္။

 လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေကာ္မရွင္တြင္ ဥကၠဌအျဖစ္ ထီးလိုုမင္းလိုု ျဖစ္ႏုုိင္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္မွတစ္ပါး အျခားသူ မျမင္မိပါ။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေကာ္မရွင္သည္ ျဗဟၼာ့ဦးေခါင္းႏွင့္ တူေသာေၾကာင့္ တိုုင္းျပည္၏ အျခားအေရးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ အျခားေသာ ႏုုိင္ငံေရးသမားမ်ားက ခပ္ေ၀းေ၀းမွ ေနၾကသည့္တိုုင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္သည္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ၀င္ပါခဲ့သည္မွာ သူ၏ မိမိကိုုယ္ကိုုယုုံၾကည္မႈႏွင့္ တိုုင္းျပည္အေရး ဦးထိပ္ထားမႈတိုု႔ကိုု ျပသေနသည္။

မုုန္းတီးသူကိုု ဆန္႔က်င္ရသည္မွာ လြယ္ေသာ္လည္း ခ်စ္သူကိုု ဆန္႔က်င္ရသည္မွာ ခက္ခဲသည္။ လူထုုအားျဖင့္ တက္လာသူအဖိုု႔ လူထုုထဲမွ အခ်ိဳ႔ မၾကိဳက္သည္ကုုိ ေျပာရန္၊ လုုပ္ရန္မွာ သာမန္သတၱိျဖင့္ မျဖစ္ႏုုိင္။

 ေကာ္မရွင္တြင္ ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အသုုံးခ်ခံရသည္ဟုု ထင္ျမင္သူမ်ားလည္းရွိသည္။ သိုု႔ေသာ္ ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာအတိုုင္း နာခံပါမည္ဟုု မည္သည့္ရလာဒ္မ ွ် မထြက္ေသးမီကတည္းက အာမခံခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္သည္ အမွန္တကယ္တြင္ blank check ေခၚ လက္မွတ္ထိုုးထားျပီး မည္သည့္ကိန္းဂဏန္းမ ွ် ေရးမထားေသာ ဘဏ္မွ ေငြထုုတ္ခ်က္လက္မွတ္ ရလိုုက္သလိုု ျဖစ္သြားသည္။ ၾကိဳက္ရာ ေငြပမာဏ ေရးျပီး သြားထုုတ္လ်င္ ရသည့္သေဘာ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ဆုုံးျဖတ္ရာ နာခံရေတာ့မည့္ သေဘာျဖစ္ရာ အစိုုးရက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ကိုု ပုုံအပ္လိုုက္ျခင္း (trust) ကိုု ျမင္ႏုုိင္သည္။

စကားသုုံးလုုံး

 လက္ပံေတာင္း ကိစၥသည္ သိမ္ေမြ႔သလိုု နက္နဲသည္။ ယေန႔ျမန္မာႏုုိင္ငံ၏အေျခအေနကိုု စကားလုုံးသုုံးလုုံးတည္းႏွင့္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာပါဆိုုလ်င္ “လက္ပံေတာင္း” ဟုု ေျပာႏုုိင္သည္။ လက္ပံေတာင္း အစီရင္ခံစာသည္လည္း ျမန္မာႏုုိင္ငံ့အေရး အစီရင္ခံစာပင္ ျဖစ္သည္။

 ေဇယ်သူ
ဓာတ္ပံု-ကိုထြန္းေ၀