ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရးက႑ဟာ ခ်ည့္နဲ႔အားနည္းေနတယ္ဆိုတာကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီဥကၠ႒၊ ေကာ့မႉးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အရင္က လည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုတစ္ႀကိမ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ အဓိကမ႑ိဳင္ႀကီးသံုးရပ္ထဲမွာ တရားေရးမ႑ိဳင္ဟာ အား အနည္းဆံုးျဖစ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္က ေနျပည္ေတာ္မွာ သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္အတြင္း ေျပာခဲ့တာပါ။
“တရားေရးမ႑ိဳင္ဟာ ဒီ မ႑ိဳင္ႀကီးသံုးခုထဲမွာ အင္မတန္မွ အားနည္းၿပီးေတာ့ ခ်ည့္နဲ႔ေနတဲ့ မ႑ိဳင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလို ေဒါက္တုိင္ႀကီးသံုးခု ညီမွ်မႈ မရွိတာဟာ က်မတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ အင္မတန္မွ နစ္နာစရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာ့ ပထမဦးဆံုး ေျပာလိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး တရားေရးမ႑ိဳင္က ေခါင္းေဆာင္ကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူ႔ကို ေျပာရမယ္မွန္းေတာင္ က်မ မသိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ေကာ၊ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေကာက သမၼတက ခန္႔တာဆိုေတာ့ အဲဒီမွာကတည္းက တရားေရးမ႑ိဳင္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ေအာက္မွာ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဒီေဒါက္တုိင္ႀကီး သံုးခုဟာ တကယ္ေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ တခုကိုတခု ထိန္းထားရမယ့္ အေနအထားမွာ မရွိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဆက္ဆံေရးမွာလည္း ညီမွ်မႈ မရွိဘူးေပါ့။”
တရားသူႀကီးခ်ဳပ္တို႔၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္တို႔ဆိုတာ လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္စီရင္ႏုိင္သူေတြ၊ တရားဥပေဒကို ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏုိင္ ကၽြမ္းကၽြမ္း က်င္က်င္နဲ႔ ကိုယ္တိုင္ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္သူေတြကိုသာ ေရြးခ်ယ္ ခန္႔ထားသင့္တယ္လုိ႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါတယ္။ တရားသူႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ ကုိယ့္ရဲ႕ဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႔ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ကို ေရာက္ခ်င္ေပမဲ့လည္း လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာလာတဲ့အထိ အဲဒီလိုအေျခအေနကို မေရာက္ေသးဘူးလို႔ လည္း ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါတယ္။
တရားေရးမ႑ိဳင္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀ ကအတိုင္း၊ လမ္းေဟာင္းႀကီးအတိုင္းပဲ သြားေနတုန္းပဲလို႔ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းက ဗီြအုိေအကိုေျပာပါတယ္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ကလည္း ဒီလိုပဲ သြားခဲ့တယ္။ အခုလည္း ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြနဲ႔ တရားစီရင္ေရးအေပၚမွာ သြားေနတယ္လို႔ အဲလို ႐ႈျမင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြက ဒါႀကီးကို ဘယ္လို ထိန္းေက်ာင္းၾကမလဲဆိုလို႔ရွိရင္ တရားစီရင္ေရး ယႏၱရားအပိုင္းေတြမွာ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖဲြ႔အစည္းေတြ ရွိၾကမွာေပါ့ေလ၊ မရွိဘူးဆိုရင္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကိုလည္း တာဝန္ခံမႈနဲ႔ တာဝန္ယူမႈအေနနဲ႔ ေပးၿပီးေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တရားစီ႐ံုးေတြမွာ လုိက္လံနားေထာင္ၿပီးေတာ့ တကယ့္ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္လို႔ရွိရင္ တရားစီရင္ေရး ယႏၱရား ေအာက္ေျခကစတင္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့ေနာ။ အဲလို ေအာက္ေျခက ျပင္ႏိုင္တယ္ဆိုလည္း အေပၚက အေပၚက ျပင္ဖို႔လည္း လိုတယ္လို႔ - အဲလိုလည္း ျမင္ပါတယ္။”
တရားစီရင္ေရးအေပၚ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈက သိပ္ႀကီးမားလြန္းေနၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက စြဲတင္လာတဲ့အမႈေတြကို တရား႐ံုးေတြက စစ္ေဆးစီရင္တဲ့အခါမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဘက္ကို အသားေပးဆံုးျဖတ္တာက မ်ားေနတယ္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႕ေန မ်ားကြန္ယက္က ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးကိုနီကလည္း ေထာက္ျပပါတယ္။ အမႈေတြကိုစီရင္တဲ့ေနရာမွာလည္း ကြာျခား တာေတြ၊ မမွ်တတာေတြကို ေတြ႔ရၿပီး တရား႐ံုးဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑က စြဲတင္လာတဲ့အမႈေတြဘက္က ရပ္တည္ေပးေနတာကို ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ ဦးကိုနီက ေျပာပါတယ္။ တရားေရးမ႑ိဳင္အေပၚ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က လႊမ္းမိုးမႈရွိေနသေရြ႕ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ေရးမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနမယ္လို႔ ေရွ႕ေနႀကီးဦးကိုနီက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“တကယ္ေတာ့ တရားေရးဌာနရဲ႕တာဝန္ဟာ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာရွိတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္း႐ံုသာမက ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားၾကားမွာ ျဖစ္တဲ့ျပႆနာေတြကိုလည္း မွ်မွ်တတ ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ တာဝန္ရွိတယ္။ ဥပမာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရဆိုရင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အမိန္႔နဲ႔ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္ကို ဖမ္းတယ္။ တရားဝန္ႀကီးက လႊတ္လုိက္လို႔ အမိန္႔ခ်တယ္။ သမၼတက အမိန္႔အာဏာနဲ႔ PSI ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ကို အာဏာတည္လႊဲတယ္။ သမၼတမွာ ဒီလို အာဏာလဲႊခြင့္မရွိဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တယ္။ ဆိုလိုတာက တရားေရးဌာနဆိုတာဟာ အဲဒီလို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြ မမွန္ဘူးဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္ရဲရမယ္၊ ေျပာရဲ ဆိုရဲရမယ္။ အဲဒီအေျခအေန မေရာက္ေသးသေရြ႕ ဒီမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆိုတာလည္း မရွိဘူး၊ တရားေရးမ႑ိဳင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ ေရာေထြးေနသေရြ႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုလည္း တည္ေဆာက္လုိ႔ ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါေတြအားလံုးကို ျပတ္ျပတ္သားသား ရွင္းရမယ္။”
ဒီလိုအေျခအေနေတြ ေျပလည္ ေကာင္းမြန္ဖို႔ဆိုရင္ တရားသူႀကီးေတြကို ခန္႔ထားတဲ့ေနရာမွာ သမၼတက အမည္စာရင္းတင္သြင္း ၿပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေသေသခ်ာခ်ာ စိစစ္သံုးသပ္ၿပီး ခန္႔အပ္ရမယ္လုိ႔ ဦးကိုနီက အၾကံေပးပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြကို ျပဳျပင္ဖို႔လိုမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
အခုအခါမွာေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး ပထမဆံုးေျခလွမ္းအေနနဲ႔ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ဦး အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အခ်ဳိးက်ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ ၁၀၉ ဦးနဲ႔ အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီတစ္ခုကို ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းကေန ဖြဲ႔စည္းေပးထားပါ တယ္ခင္ဗ်ား။
ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း (ဗီြအုိေအ)
