08.10.2014
မေန႔က စစ္ေတြေထာင္ကေန လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ MSF ၀န္ထမ္းေဟာင္း ေရွ႕ေန
ဦးေက်ာ္လွေအာင္ကေတာ့ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ က်ား-မ ခြဲျခားမႈမရွိတဲ့
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ဗြီအိုေအကို
ေျပာပါတယ္။
လြတ္လာၿပီးနာရီပုိင္းအတြင္း မအင္ၾကင္းႏုိင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေတာ့ သူက အခုလုိ စေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “က်ေနာ့္ကို စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔က ၁ ႏွစ္ခြဲေထာင္ဒဏ္ခ်လုိက္တယ္။ က်ေနာ့္ကိစၥ ေရွ႕ေနနဲ႔ အယူခံ၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကို အယူခံေတြ ဘာေတြတင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ ၇ ရက္ေန႔က ဘာထြက္လဲဆုိေတာ့ အစိုးရက သမၼတ႐ံုးက ေထာင္ထဲမွာ ေနၿပီးေတာ့ ၆ လက်န္တဲ့သူေတြေပါ့ ဥပမာ - ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေနခဲ့ရမယ္။ ၆ လ က်န္ရမယ္။ အဲ့လိုလူေတြ လႊတ္ရမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က အဲ့ဒါနဲ႔ လြတ္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က လက္မွတ္ထုိးခဲ့ရတယ္။ ၄၀၁ - ၄၀၁ ကို က်ေနာ္တုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရတယ္။ ေနာက္အမႈျဖစ္ရင္ အခုက်န္တဲ့ျပစ္ဒဏ္ေတြပါ က်ေနာ္တုိ႔က ခံရမွာ။ အဲ့လိုမ်ိဳး လက္မွတ္ထုိးၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တုိ႔ကို လႊတ္ေပးလိုက္တာ။”
ေမး။ ။ အဲေတာ့ ဟုတ္ကဲ့အန္ကယ္လ္ အခု ျမင္ရတဲ့အေျခအေန၊ လြတ္လာတဲ့အေျခအေန အန္ကယ္လ့္အျမင္ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ “အခု လြတ္တာက က်ေနာ္တို႔ကို စိစစ္တယ္ေလ။ စိစစ္ၿပီးမွ က်ေနာ္တို႔ကို ၇ နာရီေလာက္မွာ သူတို႔အက်ဥ္းဦးစီးဌာနကားနဲ႔ ဘူေမရြာအထိ ပို႔ေပးတယ္။ ပို႔ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က သက္ကယ္ျပင္မွာေနတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြကဆိုရင္ ၿမိဳ႕ထဲမွာေလ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဖ်က္ပစ္လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္က အခု သက္ကယ္ျပင္မွာ ေရာက္ေနတယ္ မိသားစုက။ ဆုိေတာ့ အဲ့ဒီမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ကားႀကိဳတယ္။ ႀကိဳတဲ့ကားနဲ႔ပဲ က်ေနာ္ အိမ္ကိုေရာက္တယ္။ ေရာက္ၿပီးေတာ့ အခု မိသားစုနဲ႔အတူ ရွိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဆုိေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ က်န္းမာေရးအေျခအေန ဆိုးရြားတဲ့ ေထာင္ထဲမွာ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနေလးေတြေရာ ေျပာျပေပးပါဦးရွင့္။
ေျဖ။ ။ “ေထာင္ထဲမွာေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ထားပါတယ္။ တအား သူတုိ႔က ေလးေလးစားစား ထားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္က ေရွ႕ေနတေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္ ေနမေကာင္းဘူး။ အသက္ကလည္း ႀကီးၿပီဆုိေတာ့ အဲ့ဒီေထာင္ပိုင္က တအား က်ေနာ့္ကို ဂ႐ုစိုက္တယ္၊ က်န္းမာေရးကိုလည္း ဆရာ၀န္ေတြက ဂ႐ုစိုက္တယ္။”
ေမး။ ။ ဟုတ္က့ဲ အန္ကယ္လ့္ကို ခ်ခဲ့တဲ့ ပုဒ္မနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ရွင္းျပေပးလို႔ရမလား။
ေျဖ။ ။ “ဖမ္းတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က အစည္းအေ၀းေခၚၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ခဲနဲ႔ေပါက္ခုိင္းတယ္ဆုိၿပီး အဲ့လိုမ်ိဳး သူတို႔ဘက္က စြဲခ်က္တင္တယ္။ ၁၄၈/၁၅၀၊ ၃၉၅ အဲ့ဒီမွာ --- ပုဂၢိဳလ္ အရာရွိတေယာက္မွာ တယ္လီဖုန္းေပ်ာက္သြားတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို ၃၉၅ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ စြဲတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့္အမႈမွာေနၿပီးေတာ့ အရင္ကတည္းက ဖမး္ထားတဲ့ ဦးေက်ာ္မင္းနဲ႔ သူ႔သားကိုေလ လာၿပီးေတာ့ တရားခံ ထည့္ပစ္လုိက္တယ္။ ထည့္ပစ္လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္က ေရွ႕ေနမငွားႏုိင္ဘူး။ ေရွ႕ေနမငွားႏုိင္ဘူးဆုိတာက ဒီစစ္ေတြမွာရွိတဲ့ ေရွ႕ေနေတြဆုိတာက က်ေနာ့္တို႔ရဲ႕ အမႈေတြကို မလုိက္ဘူး။ မလိုက္ဆုိေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔ ပထမအမႈကို ရန္ကုန္ကေန သူတို႔ငွားတဲ့ ေရွ႕ေနက လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ အဲ့ဒီေရွ႕ေနကပဲ ဒီအမႈကိုလည္း လိုက္ေပးတယ္။ ရန္ကုန္က တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးလွမ်ိဳးျမင့္ပါ။ လိုက္ေပးတယ္ဆုိေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔က အမႈနံပါတ္ ၃၆ မွာ လြတ္သြားတယ္။ ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႔ကတည္းက လြတ္သြားတယ္။ ဒီအမႈမွာက်ေတာ့ သူတုိ႔ မလြတ္ႏုိင္ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္တုိ႔ကို တရားသူႀကီးက ပုဒ္မ ၁၄၇/၁၅၀ နဲ႔ ၁ ႏွစ္ခြဲခ်လုိက္တယ္။ အဲ့ဒီ ပုဒ္မ ၁၄၇/၁၅၀ မွာက စုစုေပါင္းေထာင္ဒဏ္ အမ်ားဆံုးမွ ၂ ႏွစ္ပဲရွိတယ္။ ၁ ႏွစ္ခြဲခ်လုိက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာ က်န္တာက ၃ လေလာက္ပဲက်န္တယ္။ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔သားအဖမွာဆုိရင္ ၄ လေလာက္ပဲက်န္တယ္။ ဆုိေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳးျဖစ္တာပါ။ ဆုိေတာ့ ဒီ အနည္းဆံုး ၆ လထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ၀င္သြားတာေပ့ါ။ ၀င္သြားတဲ့အခါ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီေန႔ လြတ္လာတာပါ။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အန္ကယ္လ္ကိုယ္တုိင္လည္း ေရွ႕ေနျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဥပေဒေရးရာကိစၥေတြမွာ အန္ကယ္လ့္ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ေလးေပါ့ေနာ္ ေျပာေပးလုိ႔ရမလားရွင့္။
ေျဖ။ ။ “အဲ့ဒါေတြသာ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရွည္ႀကီးပဲ။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးက သိပ္မရွိပါဘူး။ အန္ကယ္လ္လည္း တရား႐ံုးမွာ ၀န္ထမ္းတေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အန္ကယ္လ္က ၁၉၆၁ ကေနၿပီးေတာ့ အန္ကယ္လ္က စပ္ရွင္မင္းႀကီးလုပ္တာ အဆက္ဆက္ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းကဆိုရင္ တရားဥပေဒမွာ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈမရွိဘူး။ အသက္အရြယ္ ခြဲျခားမႈ မရွိဘူး။ ေယာက်ာ္း မိန္းမ ခြဲျခားမႈ မရွိဘူး။ အခုက်ေတာ့ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈက တအားကို မ်ားတယ္ဆုိေတာ့ကာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိဘူးေပါ့။”
အင္ၾကင္းႏိုင္ VOA
လြတ္လာၿပီးနာရီပုိင္းအတြင္း မအင္ၾကင္းႏုိင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေတာ့ သူက အခုလုိ စေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ “က်ေနာ့္ကို စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔က ၁ ႏွစ္ခြဲေထာင္ဒဏ္ခ်လုိက္တယ္။ က်ေနာ့္ကိစၥ ေရွ႕ေနနဲ႔ အယူခံ၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကို အယူခံေတြ ဘာေတြတင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ ၇ ရက္ေန႔က ဘာထြက္လဲဆုိေတာ့ အစိုးရက သမၼတ႐ံုးက ေထာင္ထဲမွာ ေနၿပီးေတာ့ ၆ လက်န္တဲ့သူေတြေပါ့ ဥပမာ - ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေနခဲ့ရမယ္။ ၆ လ က်န္ရမယ္။ အဲ့လိုလူေတြ လႊတ္ရမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က အဲ့ဒါနဲ႔ လြတ္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က လက္မွတ္ထုိးခဲ့ရတယ္။ ၄၀၁ - ၄၀၁ ကို က်ေနာ္တုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရတယ္။ ေနာက္အမႈျဖစ္ရင္ အခုက်န္တဲ့ျပစ္ဒဏ္ေတြပါ က်ေနာ္တုိ႔က ခံရမွာ။ အဲ့လိုမ်ိဳး လက္မွတ္ထုိးၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တုိ႔ကို လႊတ္ေပးလိုက္တာ။”
ေမး။ ။ အဲေတာ့ ဟုတ္ကဲ့အန္ကယ္လ္ အခု ျမင္ရတဲ့အေျခအေန၊ လြတ္လာတဲ့အေျခအေန အန္ကယ္လ့္အျမင္ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ “အခု လြတ္တာက က်ေနာ္တို႔ကို စိစစ္တယ္ေလ။ စိစစ္ၿပီးမွ က်ေနာ္တို႔ကို ၇ နာရီေလာက္မွာ သူတို႔အက်ဥ္းဦးစီးဌာနကားနဲ႔ ဘူေမရြာအထိ ပို႔ေပးတယ္။ ပို႔ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က သက္ကယ္ျပင္မွာေနတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြကဆိုရင္ ၿမိဳ႕ထဲမွာေလ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ဖ်က္ပစ္လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္က အခု သက္ကယ္ျပင္မွာ ေရာက္ေနတယ္ မိသားစုက။ ဆုိေတာ့ အဲ့ဒီမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ကားႀကိဳတယ္။ ႀကိဳတဲ့ကားနဲ႔ပဲ က်ေနာ္ အိမ္ကိုေရာက္တယ္။ ေရာက္ၿပီးေတာ့ အခု မိသားစုနဲ႔အတူ ရွိပါတယ္။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဆုိေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ က်န္းမာေရးအေျခအေန ဆိုးရြားတဲ့ ေထာင္ထဲမွာ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနေလးေတြေရာ ေျပာျပေပးပါဦးရွင့္။
ေျဖ။ ။ “ေထာင္ထဲမွာေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ထားပါတယ္။ တအား သူတုိ႔က ေလးေလးစားစား ထားပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္က ေရွ႕ေနတေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္ ေနမေကာင္းဘူး။ အသက္ကလည္း ႀကီးၿပီဆုိေတာ့ အဲ့ဒီေထာင္ပိုင္က တအား က်ေနာ့္ကို ဂ႐ုစိုက္တယ္၊ က်န္းမာေရးကိုလည္း ဆရာ၀န္ေတြက ဂ႐ုစိုက္တယ္။”
ေမး။ ။ ဟုတ္က့ဲ အန္ကယ္လ့္ကို ခ်ခဲ့တဲ့ ပုဒ္မနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ရွင္းျပေပးလို႔ရမလား။
ေျဖ။ ။ “ဖမ္းတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က အစည္းအေ၀းေခၚၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ခဲနဲ႔ေပါက္ခုိင္းတယ္ဆုိၿပီး အဲ့လိုမ်ိဳး သူတို႔ဘက္က စြဲခ်က္တင္တယ္။ ၁၄၈/၁၅၀၊ ၃၉၅ အဲ့ဒီမွာ --- ပုဂၢိဳလ္ အရာရွိတေယာက္မွာ တယ္လီဖုန္းေပ်ာက္သြားတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို ၃၉၅ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ စြဲတာပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့္အမႈမွာေနၿပီးေတာ့ အရင္ကတည္းက ဖမး္ထားတဲ့ ဦးေက်ာ္မင္းနဲ႔ သူ႔သားကိုေလ လာၿပီးေတာ့ တရားခံ ထည့္ပစ္လုိက္တယ္။ ထည့္ပစ္လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္က ေရွ႕ေနမငွားႏုိင္ဘူး။ ေရွ႕ေနမငွားႏုိင္ဘူးဆုိတာက ဒီစစ္ေတြမွာရွိတဲ့ ေရွ႕ေနေတြဆုိတာက က်ေနာ့္တို႔ရဲ႕ အမႈေတြကို မလုိက္ဘူး။ မလိုက္ဆုိေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔ ပထမအမႈကို ရန္ကုန္ကေန သူတို႔ငွားတဲ့ ေရွ႕ေနက လိုက္တယ္ဆုိေတာ့ အဲ့ဒီေရွ႕ေနကပဲ ဒီအမႈကိုလည္း လိုက္ေပးတယ္။ ရန္ကုန္က တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးလွမ်ိဳးျမင့္ပါ။ လိုက္ေပးတယ္ဆုိေတာ့ ဦးေက်ာ္မင္းတုိ႔က အမႈနံပါတ္ ၃၆ မွာ လြတ္သြားတယ္။ ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႔ကတည္းက လြတ္သြားတယ္။ ဒီအမႈမွာက်ေတာ့ သူတုိ႔ မလြတ္ႏုိင္ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္တုိ႔ကို တရားသူႀကီးက ပုဒ္မ ၁၄၇/၁၅၀ နဲ႔ ၁ ႏွစ္ခြဲခ်လုိက္တယ္။ အဲ့ဒီ ပုဒ္မ ၁၄၇/၁၅၀ မွာက စုစုေပါင္းေထာင္ဒဏ္ အမ်ားဆံုးမွ ၂ ႏွစ္ပဲရွိတယ္။ ၁ ႏွစ္ခြဲခ်လုိက္တယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔မွာ က်န္တာက ၃ လေလာက္ပဲက်န္တယ္။ ဦးေက်ာ္မင္းတို႔သားအဖမွာဆုိရင္ ၄ လေလာက္ပဲက်န္တယ္။ ဆုိေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳးျဖစ္တာပါ။ ဆုိေတာ့ ဒီ အနည္းဆံုး ၆ လထဲမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ၀င္သြားတာေပ့ါ။ ၀င္သြားတဲ့အခါ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီေန႔ လြတ္လာတာပါ။”
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အန္ကယ္လ္ကိုယ္တုိင္လည္း ေရွ႕ေနျဖစ္တဲ့အတြက္ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဥပေဒေရးရာကိစၥေတြမွာ အန္ကယ္လ့္ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ေလးေပါ့ေနာ္ ေျပာေပးလုိ႔ရမလားရွင့္။
ေျဖ။ ။ “အဲ့ဒါေတြသာ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရွည္ႀကီးပဲ။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးက သိပ္မရွိပါဘူး။ အန္ကယ္လ္လည္း တရား႐ံုးမွာ ၀န္ထမ္းတေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အန္ကယ္လ္က ၁၉၆၁ ကေနၿပီးေတာ့ အန္ကယ္လ္က စပ္ရွင္မင္းႀကီးလုပ္တာ အဆက္ဆက္ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းကဆိုရင္ တရားဥပေဒမွာ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈမရွိဘူး။ အသက္အရြယ္ ခြဲျခားမႈ မရွိဘူး။ ေယာက်ာ္း မိန္းမ ခြဲျခားမႈ မရွိဘူး။ အခုက်ေတာ့ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈက တအားကို မ်ားတယ္ဆုိေတာ့ကာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိဘူးေပါ့။”
အင္ၾကင္းႏိုင္ VOA
