ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြထဲမွာ ေနာက္ကြယ္ကေန ေျမႇာက္ေပး ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာမႈတခုမွာ ေတြ႔ရွိလုိက္ပါတယ္။ Justice Trust လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အေနနဲ႔ မႏၱေလးမွာ မႏွစ္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးေတာ့ အခုလို ေျပာဆိုလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Steve Herman ေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းလႊာကို ကိုဝင္းမင္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
Justice Trust အဖဲြ႔အေနနဲ႔ မႏွစ္က ဂ်ဴလိုင္လမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလးက ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရွ႕ေနေတြ၊ တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔အတူ သုေတသနျပဳခဲ့ရာကေန အခုလို ေတြ႔ရွိလုိက္တာပါ။ ဒီအစီရင္ခံစာကို “ျမန္မာ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးအၾကမ္းဖက္မႈ ေနာက္ကြယ္က လက္မ်ား၊ မႏၱေလး႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈကို ေလ့လာခ်က္” လုိ႔ ေခါင္းစဥ္ေပးထားပါတယ္။ Justice Trust အဖဲြ႔ရဲ႕အႀကီးအကဲ ေရာ္ဂ်ာေနာ္မန္က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပြင့္လင္းလာလုိ႔ ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြဖြင့္ေပးလိုက္လို႔၊ ေအာင္းေနတဲ့ ဘာသာေရးတင္းမာမႈ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာလုိ႔ အမ်ားက ထင္ထားတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဓိက ေနာက္ကြယ္ကတခ်က္ကိုေတာ့ ေမ့ေနၾကတယ္၊ အဲဒါက ေနာက္ကြယ္က ေျမႇာက္ေပးတာျဖစ္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ဒီလုိဂိုဏ္းေတြ၊ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္တဲ့သူေတြသာ မရွိခဲ့ရင္ ဒီလို ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈေတြလည္း ရွိခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ရခုိင္ကေန မိတၳီလာ၊ ေနာက္ လား႐ႈိး၊ မႏၱေလး- စတဲ့ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပင္းထန္လြန္းတဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြအဆင့္အထိလည္း ေရာက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
Justice Trust အဖဲြ႔ရဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေနာ္မန္ကပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ ဘာသာေရးအၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတယ္လို႔ ျမင္လာတာကလည္း သူ႔ဟာသူ ျဖစ္လာတာမဟုတ္ဘဲ ၉၆၉ လို႔ေခၚတဲ့ အစြန္းေရာက္တဖဲြ႔က လႈံ႔ေဆာ္လုိက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဟာ အၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတယ္လို႔ ခံစားေနၾကရပါတယ္။ အဓိက ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာလဲဆိုေတာ့လည္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ဒီအဖြဲ႔က သတင္းမီဒီယာမွာ လိုသလို ပံုေဖာ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ ေနာက္တခုကေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဘက္မွာ ျမင္ေနတဲ့ အျမင္က်ျပန္ေတာ့လည္း ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ေတြဟာ အစြန္းေရာက္သူေတြ၊ မြတ္ဆလင္မုန္းတဲ့ဘုန္းႀကီးေတြလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အခုလို အစြန္းေရာက္တဲ့ဘုန္းႀကီးေတြက လူနည္းစုျဖစ္ပါတယ္။”
Justice Trust အဖဲြ႔ရဲ႕ေလ့လာမႈထဲမွာပဲ သုေတသနေတြကို သူတို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္ထားၿပီး မႏၱေလးက ဘာသာေရးအဓိက႐ုဏ္းမွာဆိုရင္ ႐ုတ္တရက္ သူ႔အလိုလိုထျဖစ္တယ္လို႔ အေပၚယံ ျမင္ႏိုင္ေပမယ့္ လက္နက္ေတြပါတဲ့ဂိုဏ္းတခုက ေျမႇာက္ေပးခဲ့တာလို႔ သုေတသန ေတြ႔ရွိခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျမႇာက္ေပးတဲ့သူေတြဟာ မႏၱေလးကလူေတြမဟုတ္ဘဲ အေဝးတေနရာကေန ေရာက္လာတာလို႔ ဒီေလ့လာခ်က္မွာ ဆက္ၿပီး ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ Justice Trust အဖဲြ႔ရဲ႕ဒါ႐ိုက္တာ ေနာ္မန္က ဒီျပႆနာမွာ တာဝန္ရွိသူေတြက ႏွိမ္နင္းဖို႔ အမိန္႔မေပးခဲ့တာက အဓိကျပႆနာပဲလို႔ အခုလို ေထာက္ျပပါတယ္။
“ရဲေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ သူတို႔အေျပာအရ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ အမိန္႔ရတာနဲ႔ ႏွိမ္နင္းဖို႔ ဝန္မေလးတတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို အရပ္ထဲမွာ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္တာမ်ဳိးေတြ သူတို႔မ်က္ေစ့ေရွ႕ျမင္ေပမယ့္ သူတို႔မႏွိမ္နင္းခဲ့တာကေတာ့ အမိန္႔ေပးမထားလို႔ဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမးစရာျဖစ္လာတာကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ အမိန္႔မေပးခဲ့သလဲဆိုတာပါပဲ။”
ဒါေပမယ့္ Justice Trust အဖဲြ႔ရဲ႕ေလ့လာခ်က္ထဲမွာပဲ မႏၱေလးမွာျဖစ္ခဲ့တာနဲ႔ အရင္ ရခုိင္၊ မိတၳီလာ၊ လား႐ႈိးတို႔မွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ကြာတာရွိခဲ့တယ္၊ အဲဒါက မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာက ေဒသခံျပည္သူေတြက ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈေတြကို ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတယ္။ လႈံ႔ေဆာ္တာကိုလည္း လိုက္မလုပ္ဘဲ ေနခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ျပင္ကလာၿပီး လႈံ႔ေဆာ္သူေတြဟာ ဘြားဘြားႀကီး ေပၚသြားခဲ့တာပါ-လို႔ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဝင္းမင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
