 |
| ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ ဖင္လန္ဝန္ႀကီး Heidi Hautala |
ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကို ခရီးလွည့္လည္ေနတဲ့ ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ
ေလာေလာဆယ္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနပါတယ္။ Helsinki ၿမိဳ႕ေတာ္ကို
ေသာၾကာေန႔က ေရာက္ရွိလာ တဲ့ ျမန္မာသမၼတဟာ ဖင္လန္ သမၼတနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ဖင္လန္ ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ယူ႐ို ၆ သန္းခဲြေထာက္ပံ့ကူညီမယ္လို႔
ဖင္လန္ သမၼတ က ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ေရးအတြက္
ဖင္လန္ႏိုင္ငံက ကူညီသြားမယ္လို႔ ကတိျပဳခဲ့ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ၃
ရက္ၾကာ ဖင္လန္ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ မစုျမတ္မြန္က တင္ျပေပး ထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအရ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္ ဖို႔လို႔ ျမင္ႏိုင္ တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္ထဲက ဒုတိယေျမာက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံကို ေသာၾကာေန႔က ေရာက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ Helsinki ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္တဲ့ ပထမေန႔မွာပဲ ဖင္လန္သမၼတနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Nobel ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ သမၼေဟာင္းနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဖင္လန္ ႏိုင္ငံမွာ ေနထုိင္တဲ့ ကိုၿငိမ္းခ်မ္းက VOA ကို ခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဖင္လန္သမၼတ ေဆာ္လီ နီနစၥတို (Sauli Niinisto) နဲ႔ ေတြ႔ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ဖင္လန္သမၼတေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တဲ့ Martti Ahtisaari အာေခ်းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ဝင္ရွင္းေပးတဲ့သမၼတေဟာင္းနဲ႔ လည္း ေတြ႔တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဝန္ႀကီး Heidi Hautala နဲ႔လည္း ေတြ႔တယ္။ သူက ဗမာျပည္ ေရာက္ဖူးတယ္။”
သမၼတႏွစ္ေယာက္ ေတြ႔ဆံုၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ဖင္လန္က ေရွ႕ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ယူ႐ိုေငြ ၆ သန္းခြဲနီးပါး ေထာက္ပံ့ကူညီမယ္လို႔ ဖင္လန္ သမၼတက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ဧည့္သည္ေတာ္ေဂဟာမွာ ေတြ႔တယ္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြလည္း သူတို႔လုပ္ပါတယ္။ ခ်စ္ၾကည္ေရးစကားေတြေတာ့ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ သမၼတကေနၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္အတြက္ ၆.၄ သန္းကို ၂၀၁၄ နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ကူညီဖို႔အတြက္ သူတို႔ ကတိေပးပါတယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ထပ္ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သမၼတ အဓိကေျပာတာကေတာ့ ဖင္လန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဗမာျပည္မွာ ေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ သူတို႔ကူညီခ်င္ပါတယ္တဲ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ခုိင္ခုိင္မာမာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္-တဲ့။ ၿပီးေတာ့ သူက ေမးခြန္း တစ္ခု ေမးတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ စတဲ့အခ်ိန္မွာ လႊတ္ေတာ္ထဲ မွာ ေနရာယူထားတဲ့ တပ္က ေနရာရထားတဲ့ ဟာေတြ အကုန္လံုးကို ျဖဳတ္ခ်ေပးဖို႔ ရွိပါသလား-တဲ့။ အဲဒါ ေမးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ ဘာမွ မေျဖဘူး ခင္ဗ်။ အဲဒါေတာ့ က်ေနာ္ ေတြ႔လုိက္တယ္။ ဦးသိန္းစိန္က ဒီမွာေျပာတာကေတာ့ ဗမာျပည္က ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ-ေပါ့ေနာ္။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ ေျပာင္း လဲေနတာေပါ့။ အားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္- သူ ဒါမ်ဳိး ေျပာတယ္ခင္ဗ်။ ၿပီးေတာ့ဖင္လန္မွာ ရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြက ဗမာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ေပါ့။ သူ ဒါမ်ဳိးေတြပဲ ေျပာတယ္ ခင္ဗ်။”
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း EU ဥေရာပသမဂၢက လက္နက္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်တဲ့ ကိစၥကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဆိုင္းငံ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ကိုလဲ EU ႏိုင္ငံေတြက ေထာက္ပံ့မႈေတြေပးဖုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုလည္း ဖင္လန္အစိုးရက ျမန္မာနုိင္ငံအတြက္ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈေပးမယ္လို႔ ထပ္ၿပီး ကတိျပဳခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ဒီေထာက္ပံ့မႈေတြကို လိုအပ္သူေတြလက္ထဲ တကယ္ေရာက္ေရး ေတာင္းဆို ဆႏၵျပမယ္လို႔ ကိုၿငိမ္းခ်မ္းက ေျပာပါတယ္။ Helsinki ၿမိဳ႕ေတာ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရွ႕မွာ စေနေန႔ ဆႏၵျပၾကဖို႔ စီစဥ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို ခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ေလာေလာဆယ္ ဗမာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဒုကၡ သုကၡေတြကို ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ဘာမွ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တာမ်ဳိး မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔က ျမင္တယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္က ဖင္လန္ႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔က အခြန္ထမ္း ျပည္ သူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခြန္ကို ျပည္သူေတြလက္ထဲ မေရာက္ဘဲနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထဲကို ေရာက္သြားရင္ အလဲြသံုးစားျဖစ္သြားမွာကို က်ေနာ္တို႔ တအား စိုးရိမ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဖင္လန္ အစိုးရကိုလည္း သတိေပးခ်င္တယ္။ ဗမာျပည္သူေတြ ကိုလည္း ေျပာခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ကေတာ့ ဝိုင္းဝန္းကူညီခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း သူမ်ားႏုိင္ငံမွာေနရတယ္ဆိုေပမဲ့ ဗမာျပည္သားျဖစ္တဲ့အတြက္ ေသြးကေတာ့ ဗမာေသြးပါပဲ ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာ။ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခုနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ရတာပါ။”
ဖင္လန္ ႏိုင္ငံမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဝန္ႀကီးတခ်ဳိ႕ေရာက္ရွိေနခ်ိန္အတြင္းမွာ ဖင္လန္ေရာက္ ျမန္မာ မိသားစုေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖုိ႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ စေနေန႔က်ရင္ ဆိပ္ကမ္းတခုနဲ႔ ဘူမိေဗဒ သုေတသနဌာနကို သြားေရာက္ေလ့လာၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔က်ရင္ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အဖဲြ႔ဟာ ၾသစႀတီးယား၊ ႏိုင္ငံ Vienna ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ ခရီးဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ သမၼတရဲ႕ ပထမဆံုး ဥေရာပခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး ေနာ္ေဝ၊ ဖင္လန္၊ ၾသစႀတီးယား၊ အီတလီနဲ႔ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ ႏိုင္ငံေတြကို လွည့္လည္ သြားေရာက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအရ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္ ဖို႔လို႔ ျမင္ႏိုင္ တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္ထဲက ဒုတိယေျမာက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံကို ေသာၾကာေန႔က ေရာက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ Helsinki ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္တဲ့ ပထမေန႔မွာပဲ ဖင္လန္သမၼတနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Nobel ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ သမၼေဟာင္းနဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဖင္လန္ ႏိုင္ငံမွာ ေနထုိင္တဲ့ ကိုၿငိမ္းခ်မ္းက VOA ကို ခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဖင္လန္သမၼတ ေဆာ္လီ နီနစၥတို (Sauli Niinisto) နဲ႔ ေတြ႔ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ဖင္လန္သမၼတေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တဲ့ Martti Ahtisaari အာေခ်းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ဝင္ရွင္းေပးတဲ့သမၼတေဟာင္းနဲ႔ လည္း ေတြ႔တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဝန္ႀကီး Heidi Hautala နဲ႔လည္း ေတြ႔တယ္။ သူက ဗမာျပည္ ေရာက္ဖူးတယ္။”
သမၼတႏွစ္ေယာက္ ေတြ႔ဆံုၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ဖင္လန္က ေရွ႕ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ယူ႐ိုေငြ ၆ သန္းခြဲနီးပါး ေထာက္ပံ့ကူညီမယ္လို႔ ဖင္လန္ သမၼတက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ဧည့္သည္ေတာ္ေဂဟာမွာ ေတြ႔တယ္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြလည္း သူတို႔လုပ္ပါတယ္။ ခ်စ္ၾကည္ေရးစကားေတြေတာ့ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ သမၼတကေနၿပီးေတာ့ ဗမာျပည္အတြက္ ၆.၄ သန္းကို ၂၀၁၄ နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ကူညီဖို႔အတြက္ သူတို႔ ကတိေပးပါတယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ထပ္ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သမၼတ အဓိကေျပာတာကေတာ့ ဖင္လန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဗမာျပည္မွာ ေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႔ သူတို႔ကူညီခ်င္ပါတယ္တဲ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသား အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ခုိင္ခုိင္မာမာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္-တဲ့။ ၿပီးေတာ့ သူက ေမးခြန္း တစ္ခု ေမးတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ စတဲ့အခ်ိန္မွာ လႊတ္ေတာ္ထဲ မွာ ေနရာယူထားတဲ့ တပ္က ေနရာရထားတဲ့ ဟာေတြ အကုန္လံုးကို ျဖဳတ္ခ်ေပးဖို႔ ရွိပါသလား-တဲ့။ အဲဒါ ေမးေတာ့ ဦးသိန္းစိန္ ဘာမွ မေျဖဘူး ခင္ဗ်။ အဲဒါေတာ့ က်ေနာ္ ေတြ႔လုိက္တယ္။ ဦးသိန္းစိန္က ဒီမွာေျပာတာကေတာ့ ဗမာျပည္က ေျပာင္းလဲလာပါၿပီ-ေပါ့ေနာ္။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ ေျပာင္း လဲေနတာေပါ့။ အားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္- သူ ဒါမ်ဳိး ေျပာတယ္ခင္ဗ်။ ၿပီးေတာ့ဖင္လန္မွာ ရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြက ဗမာျပည္ထဲမွာ လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ေပါ့။ သူ ဒါမ်ဳိးေတြပဲ ေျပာတယ္ ခင္ဗ်။”
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း EU ဥေရာပသမဂၢက လက္နက္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်တဲ့ ကိစၥကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဆိုင္းငံ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ကိုလဲ EU ႏိုင္ငံေတြက ေထာက္ပံ့မႈေတြေပးဖုိ႔ ကတိျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုလည္း ဖင္လန္အစိုးရက ျမန္မာနုိင္ငံအတြက္ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈေပးမယ္လို႔ ထပ္ၿပီး ကတိျပဳခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ဒီေထာက္ပံ့မႈေတြကို လိုအပ္သူေတြလက္ထဲ တကယ္ေရာက္ေရး ေတာင္းဆို ဆႏၵျပမယ္လို႔ ကိုၿငိမ္းခ်မ္းက ေျပာပါတယ္။ Helsinki ၿမိဳ႕ေတာ္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရွ႕မွာ စေနေန႔ ဆႏၵျပၾကဖို႔ စီစဥ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို ခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“ေလာေလာဆယ္ ဗမာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႕ ဒုကၡ သုကၡေတြကို ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ဘာမွ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တာမ်ဳိး မရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔က ျမင္တယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္က ဖင္လန္ႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔က အခြန္ထမ္း ျပည္ သူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခြန္ကို ျပည္သူေတြလက္ထဲ မေရာက္ဘဲနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထဲကို ေရာက္သြားရင္ အလဲြသံုးစားျဖစ္သြားမွာကို က်ေနာ္တို႔ တအား စိုးရိမ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဖင္လန္ အစိုးရကိုလည္း သတိေပးခ်င္တယ္။ ဗမာျပည္သူေတြ ကိုလည္း ေျပာခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ကေတာ့ ဝိုင္းဝန္းကူညီခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း သူမ်ားႏုိင္ငံမွာေနရတယ္ဆိုေပမဲ့ ဗမာျပည္သားျဖစ္တဲ့အတြက္ ေသြးကေတာ့ ဗမာေသြးပါပဲ ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာ။ ဒီအခ်က္ႏွစ္ခုနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ဆႏၵျပဖို႔ စီစဥ္ရတာပါ။”
ဖင္လန္ ႏိုင္ငံမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ဝန္ႀကီးတခ်ဳိ႕ေရာက္ရွိေနခ်ိန္အတြင္းမွာ ဖင္လန္ေရာက္ ျမန္မာ မိသားစုေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖုိ႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ စေနေန႔က်ရင္ ဆိပ္ကမ္းတခုနဲ႔ ဘူမိေဗဒ သုေတသနဌာနကို သြားေရာက္ေလ့လာၾကမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔က်ရင္ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အဖဲြ႔ဟာ ၾသစႀတီးယား၊ ႏိုင္ငံ Vienna ၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ ခရီးဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ သမၼတရဲ႕ ပထမဆံုး ဥေရာပခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး ေနာ္ေဝ၊ ဖင္လန္၊ ၾသစႀတီးယား၊ အီတလီနဲ႔ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ ႏိုင္ငံေတြကို လွည့္လည္ သြားေရာက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
