အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဖြ႔႔ံၿဖိဳးမႈအေထာက္အပံ့ေတြေပးတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရကို
ေငြသားခ်က္ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးလိုက္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဒီမိုကေရစီ၊
လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး တာ၀န္ခံတဲ့
အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ျဖစ္ထြန္းေအာင္ တြန္းအားေပး ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္
ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ
ထြန္းကားဖို႔ အေရးပါဆံုးက သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ မဟုတ္ဘဲ
အရပ္ဘက္လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အသံက အဓိကက်ပါတယ္လို႔ လည္း USAID
အေမရိကန္ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး Dr. Rajiv Shah က
ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ ေဒၚခင္စိုးဝင္းက အျပည့္အစံုတင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏွစ္ရက္ၾကာခရီးေရာက္ရွိေနတဲ့ USAID အေမရိကန္ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ အႀကီးအကဲ Dr. Rajiv Shah က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ သက္ဆုိင္သူေတြ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ေရး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံမႈနဲ႔ ျပည္သူ႔စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တြန္းအားေပးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဖြ႔႔ံၿဖိဳးမႈအေထာက္အပံ့ေတြေပးတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရကို ေငြသားခ်က္လက္မွတ္ ထုတ္ေပးလိုက္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က အစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ တာ၀န္ခံၿပီး အထိခိုက္အလြယ္ဆံုး အကူညီလိုအပ္ဆံုး လူထုအတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေအာင္၊ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း တြန္းအားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အစိုးရက အဲဒီတာ၀န္ေက်ပြန္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တာ၀န္ယူမႈကိုလည္း တိုးခ်ဲ႕သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။”
အရပ္ဖက္အေျချပဳလူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ အခန္းက႑ဟာ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါတယ္ဆိုတဲ့ သမၼတအိုဘားမားရဲ့ မွတ္ခ်က္ကိုလည္း အခုလိုျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါတယ္။
“ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားဖို႔ အေရးပါဆံုးက သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ မဟုတ္ဘဲ အရပ္ဘက္လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြက အဓိကက်ပါတယ္။ ဒီကေန႔ က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ မေကြးၿမိဳ႕က HIV ပိုးရွိတဲ့ ေ၀ဒနာရွင္တေယာက္က အမ်ားျပည္သူ HIV ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာေတြတိုးေအာင္ သူကိုယ္တိုင္အားတက္သေရာ ကူညီေနပါတယ္။ မႏၱေလးက လူငယ္တေယာက္ဆိုရင္လည္း သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ျပည္သူ႔နီတိ နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ပညာေပးေနပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြၾကားက ျဖန္ေျဖေရးလုပ္ေနၾကတာပါ။ ကရင္ျပည္နယ္က သတင္းေထာက္တေယာက္ဆိုရင္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တိက်မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြကိုေပးေနတာပါ။ သူတို႔ေတြဟာ အေရးပါတဲ့ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ႏုိင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ့ က်န္းမာေရးက႑အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈအရည္အေသြး ျမင့္မားေရး အဲ့ဒီ့ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို လူတုိင္း၊ လူတိုင္း လက္လွမ္းမွီေရးအတြက္ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးမယ့္အျပင္ ကေလးငယ္ေတြ အတြက္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးနဲ႔ အာဟာရျပည့္ဝေရးကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္ဟာ က်န္းမာေရး၊ အစားအေသာက္နဲ႔ အဟာရကို မၾကာခဏ အာရံုစိုက္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ကေလး ၄၀% ဟာ ေလာေလာဆယ္ အလြန္အမင္း အဟာရဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတယ္လို႔ သိရလို႔ သိပ္ကိုစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ အဟာရခ်ိဳတဲ့မႈေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအားနည္းၾကၿပီး ပညာသင္ဖို႔ အခက္ေတြ႔ၾကမယ္။ လူ႔ေဘာင္ အသိုင္းအ၀ိုင္း အတြက္လည္း ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ကူညီဖို႔ နည္းပညာတခုတည္း မလံုေလာက္ပါဘူး။ သူတို႔အကူအညီလိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ကိုယ္စားေျပာေပးဖို႔ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အသံက သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။”
သမၼတအိုဘားမားက ျမန္မာႏုိင္ငံကို OGP လို႔ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းအစိုးရ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ႏုိင္ေရး တြန္းအားေပးခဲ့ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ရယူပိုင္ခြင့္၊ အဂတိလိုက္စားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ၊ ဘ႑ာေငြေတြ ဘယ္လိုသံုးတယ္ဆိုတာ လူထုက သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာေတြ၊ အသံုးခ်ၿပီး သိရွိႏိုင္ေအာင္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အုိင္တီနည္းပညာ ထိပ္တန္းကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ့ ပူးေပါင္းကူညီမႈနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္အေၾကာင္းကိုလည္း Dr. Rajiv Shahက ရန္ကုန္ အေမရိကန္စင္တာမွာ ၾကာသပေတးေန႔က က်င္းပတဲ့ ေတြ႔ဆံုပြဲမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏွစ္ရက္ၾကာခရီးေရာက္ရွိေနတဲ့ USAID အေမရိကန္ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ အႀကီးအကဲ Dr. Rajiv Shah က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ သက္ဆုိင္သူေတြ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ေရး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံမႈနဲ႔ ျပည္သူ႔စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားေရးအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တြန္းအားေပးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဖြ႔႔ံၿဖိဳးမႈအေထာက္အပံ့ေတြေပးတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရကို ေငြသားခ်က္လက္မွတ္ ထုတ္ေပးလိုက္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က အစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ တာ၀န္ခံၿပီး အထိခိုက္အလြယ္ဆံုး အကူညီလိုအပ္ဆံုး လူထုအတြက္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေအာင္၊ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္လည္း တြန္းအားေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အစိုးရက အဲဒီတာ၀န္ေက်ပြန္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တာ၀န္ယူမႈကိုလည္း တိုးခ်ဲ႕သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။”
အရပ္ဖက္အေျချပဳလူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ အခန္းက႑ဟာ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါတယ္ဆိုတဲ့ သမၼတအိုဘားမားရဲ့ မွတ္ခ်က္ကိုလည္း အခုလိုျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါတယ္။
“ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားဖို႔ အေရးပါဆံုးက သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ မဟုတ္ဘဲ အရပ္ဘက္လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြက အဓိကက်ပါတယ္။ ဒီကေန႔ က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ မေကြးၿမိဳ႕က HIV ပိုးရွိတဲ့ ေ၀ဒနာရွင္တေယာက္က အမ်ားျပည္သူ HIV ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာေတြတိုးေအာင္ သူကိုယ္တိုင္အားတက္သေရာ ကူညီေနပါတယ္။ မႏၱေလးက လူငယ္တေယာက္ဆိုရင္လည္း သူ႔သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ျပည္သူ႔နီတိ နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ပညာေပးေနပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြၾကားက ျဖန္ေျဖေရးလုပ္ေနၾကတာပါ။ ကရင္ျပည္နယ္က သတင္းေထာက္တေယာက္ဆိုရင္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တိက်မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြကိုေပးေနတာပါ။ သူတို႔ေတြဟာ အေရးပါတဲ့ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ႏုိင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ့ က်န္းမာေရးက႑အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈအရည္အေသြး ျမင့္မားေရး အဲ့ဒီ့ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို လူတုိင္း၊ လူတိုင္း လက္လွမ္းမွီေရးအတြက္ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးမယ့္အျပင္ ကေလးငယ္ေတြ အတြက္ စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရးနဲ႔ အာဟာရျပည့္ဝေရးကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္ဟာ က်န္းမာေရး၊ အစားအေသာက္နဲ႔ အဟာရကို မၾကာခဏ အာရံုစိုက္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ကေလး ၄၀% ဟာ ေလာေလာဆယ္ အလြန္အမင္း အဟာရဓါတ္ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတယ္လို႔ သိရလို႔ သိပ္ကိုစိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ အဟာရခ်ိဳတဲ့မႈေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအားနည္းၾကၿပီး ပညာသင္ဖို႔ အခက္ေတြ႔ၾကမယ္။ လူ႔ေဘာင္ အသိုင္းအ၀ိုင္း အတြက္လည္း ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ကူညီဖို႔ နည္းပညာတခုတည္း မလံုေလာက္ပါဘူး။ သူတို႔အကူအညီလိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ကိုယ္စားေျပာေပးဖို႔ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အသံက သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။”
သမၼတအိုဘားမားက ျမန္မာႏုိင္ငံကို OGP လို႔ေခၚတဲ့ ပြင့္လင္းအစိုးရ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ႏုိင္ေရး တြန္းအားေပးခဲ့ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ရယူပိုင္ခြင့္၊ အဂတိလိုက္စားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ၊ ဘ႑ာေငြေတြ ဘယ္လိုသံုးတယ္ဆိုတာ လူထုက သတင္းအခ်က္အလက္နည္းပညာေတြ၊ အသံုးခ်ၿပီး သိရွိႏိုင္ေအာင္၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ အုိင္တီနည္းပညာ ထိပ္တန္းကုမၸဏီႀကီးေတြရဲ့ ပူးေပါင္းကူညီမႈနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္အေၾကာင္းကိုလည္း Dr. Rajiv Shahက ရန္ကုန္ အေမရိကန္စင္တာမွာ ၾကာသပေတးေန႔က က်င္းပတဲ့ ေတြ႔ဆံုပြဲမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
