ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အစား အနည္းဆံုး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာတူလက္ခံရမယ္လုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြထံ ျဖန္႔ေ၀ထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၀ ရက္က က်င္းပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုေၾကာင္း အဆိုတင္သြင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ သိရွိေစဖို႔ ျဖန္႔ေ၀ေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဥပေဒမူၾကမ္းမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုပါ ပုဒ္မ ၄၃၆(က) နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ ထည့္သြင္းထားရာမွာ “ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အားလံုး၏ ထက္၀က္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမယ္” ဆိုတဲ့ေနရာမွာ “ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရွိေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး၏ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္ မေလ်ာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူ လက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးသူ အားလံုး၏ ထက္၀က္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမယ္” လုိ႔ ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ သမၼတ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ ပုဒ္မ ၅၉(ဃ)ပါ “စစ္ေရး”အျမင္ ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ “ကာကြယ္ေရး” အျမင္ ရွိရမယ္လို႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သမၼတ မျဖစ္ေအာင္ အဓိက တားဆီးထားတဲ့ ပုဒ္မလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ပုဒ္မ ၅၉(စ) နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သားမက္နဲ႔ ေခၽြးမျဖစ္သူေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသား သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ပယ္ဖ်က္ျပင္ဆင္ေပးထားကလြဲလို႔ ဇနီး၊ ခင္ပြန္းနဲ႔ သားသမီးေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားသား မျဖစ္ရဘူးလို႔ အရင္အတိုင္း အေျပာင္းအလဲမရွိ ဆက္လက္ ျပ႒ာန္းေပးထား ပါတယ္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက “‘သိပ္မထူးျခားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြပဲ။ တကယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ဟာေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာ မရွိပါဘူး။ ၇၅ ကေန ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္တယ္။ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းဆိုတာလည္း တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ အေတာ္ခဲယဥ္းတဲ့ဟာပါ။ နယ္ေျမေတြအကုန္လံုးကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ခ်င္မွ လုပ္ႏုိင္မယ္။ အဲဒီမွာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းလို႔ ေျပာလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သခ်ၤာနဲ႔တြက္ရင္ အေရအတြက္ နည္းနည္းအခက္အခဲရွိပါတယ္။ အျမင္ေျပာရင္ေတာ့ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့ အေျခအေန မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္႔သေဘာေျပာရင္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဆိုရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ ေနာက္ ၅၉(စ) ကလည္း ေခၽြးမနဲ႔ သားမက္ပဲျဖဳတ္လုိက္တာ။” လို႔ ေျပာပါတယ္။
သမၼတ နဲ႔ ဒု-သမၼတဟာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ မျဖစ္ေစရဆိုတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ပုဒ္မ ၆၂၊ သမၼတနဲ႔ ဒု-သမၼတဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ရင္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းျဖစ္ရင္ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းအျဖစ္က ႏုတ္ထြက္ဖို႔ ေရးထားတဲ့ ပုဒ္မ ၆၃ နဲ႔ သမၼတနဲ႔ ဒု-သမၼတေတြဟာ ႏို္င္ငံေရးပါတီ တခုခုရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္ရင္ ရာထူးသက္တမ္းအတြင္း ပါတီလုပ္ငန္းေတြ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳရဆုိတဲ့ ပုဒ္မ ၆၄ တို႔ကိုေတာ့ ပယ္ဖ်က္လုိက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီေတြကို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္တာ၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးေတြ ေရြးခ်ယ္တာနဲ႔ ျပည္နယ္နဲ႔ တုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္တခ်ဳိ႔ လုပ္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဖြဲ႔စည္းပံု ပုဒ္မ ၂၆၁ (ခ) ပါ ျပည္နယ္၊ တုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သမၼတ ကခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးရန္ဆိုတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ပယ္ဖ်က္ထားၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တုိင္းကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက သတ္မွတ္ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စံုသင့္ေလ်ာ္သူကို ဆႏၵမဲနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ ဥပေဒၾကမ္းမွာ ထပ္ျဖည့္ထားပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တာ၀န္က ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းတာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပုဒ္မ ၃၉၆(ခ) ကိုလည္း ပယ္ဖ်က္လိုက္ပါတယ္။ ဒီပုဒ္မဟာ သက္ဆိုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္ရဲ႕ မူလမဲဆႏၵရွင္ အနည္းဆံုး တစ္ရာခိုင္ႏႈန္းက တာ၀န္က ျပန္႐ုပ္သိမ္းလိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ တုိင္တန္းခ်က္ေတြကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားတာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပုဒ္မ ၃၉၈(က) မွာေတာ့ သမၼတက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔စည္းရာမွာ အေျခခံဥပေဒပါ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ခန္႔ထားျခင္းနဲ႔ အညီ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ အပါအ၀င္ အနည္းဆံုး ၅ ဦး ခန္႔အပ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုခံု႐ုံး အဖြဲ႔၀င္ေတြ ခန္႔ထားျခင္း ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔အညီ အနည္းဆံုး ၆ ဦးခန္႔အပ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြျပင္ဆင္္ေပးဖို႔ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အခန္း (၁၅)၊ အေထြေထြ ျပ႒ာန္းခ်က္ ဇယား ၂ ပါ အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေတြ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိတဲ့ စီးပြားေရး႑မွာေတြထဲမွာ ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခြင့္ေပးထားသလို စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ေမြးျမဴေရးက႑မွာလည္း ေျမလြတ္ေျမ႐ုိင္းေတြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တာေတြ ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပပါတယ္။
စြမ္းအင္၊ လွ်ပ္စစ္၊ သတၱဳနဲ႔ သစ္ေတာက႑မွာေတာ့ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္းေတြအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိတဲ့ သယံဇာတ အခ်ဳိးအစား သတ္မွတ္ေပးတာနဲ႔ လူမႈေရးက႑နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ အေျခခံပညာ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ေဆး႐ုံေဆးခန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးတာ၊ ျပည္နယ္နဲ႔ တုိင္းအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိတဲ့ အခြန္ေကာက္ကိစၥ ျဖည့္စြက္သတ္မွတ္ခ်က္ ၂၀ ေလာက္ ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။
ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား ဖက္ဒေရးရွင္းက ဦးေစာသန္းျမင့္က ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္းေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို နည္းနည္းေလးတိုးေပးလိုက္တဲ့ သေဘာပဲရွိတယ္ဆုိၿပီး “က်ေနာ္တို႔ ျဖစ္ေစခ်င္တာက ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္း အစိုးရအဖြဲ႔ကေတာ့ ဒီကိစၥေတြ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရဖို႔ေပါ့ေနာ္။ ျပည္နယ္နဲ႔ တုိင္းအစိုးရ အဖြဲ႔အားလံုးက စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ေနရာမွာ မိမိျပည္နယ္အတြင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စသျဖင့္ လုပ္ႏုိင္တဲ့အဆင့္အားလံုးကို မိမိရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ျဖစ္ေစခ်င္တာေပါ့။” လို႔ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ အစိုးရသက္တမ္း ၄ ႏွစ္တာကာလအတြင္း အေတြ႔အၾကံဳ အခ်က္အလက္ေတြကို အေျခခံၿပီး ဇယား (၁) န႔ဲ ဇယား (၂) ျပင္ဆင္ဖို႔ ဥပေဒၾကမ္းတရပ္ကို ဇြန္လအတြင္းမွာပဲ လႊတ္ေတာ္ထံ တင္သြင္းသြားမယ္လို႔ ေရဒီယိုမိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာၾကားထားပါတယ္။
DVB
