NLD အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ႏုိဘဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ Liu Xiaobo အေရး အပါအ၀င္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႀကီးက တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမရဲ႕ ၅ ရက္ၾကာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံခရီးစဥ္ကုိ ဒီကေန႔ စတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္တာျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ CPC တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက NLD အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပါတီတုိ႔အၾကားက အေရးပါတဲ့ ခရီးစဥ္တခုျဖစ္တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရ Hong Le က ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ အဂၤါေန႔က က်င္းပတဲ့ ပုံမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“CPC တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ႏုိင္ငံေရးပါတီအားလုံးနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ ရင္းႏွီးစြာ ဆက္ဆံေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီခရီးစဥ္ဟာလည္း ပါတီ ၂ ခုအၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ တုိးျမင့္ေစဖုိ႔နဲ႔ တ႐ုတ္ - ျမန္မာ ၂ ႏုိင္ငံ ဆံေရးရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ တုိးျမင့္ ေပးေစမယ့္ ခရီးစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ဖိတ္ၾကားတဲ့ေနရာမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ေရွ႕ေဆာင္ေရွ႕ရြက္ ဖိတ္ၾကားဖုိ႔ ပ်က္ကြက္တဲ့အတြက္ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသား ဗဟုိလုံၿခံဳေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၂ ရက္ၾကာ စည္းေ၀းပြဲအတြင္း သူမကုိ ဖိတ္ၾကားဖုိ႔ သမၼတ ရွီက်င္းပင္ကုိယ္တုိင္က ညြန္ၾကားခ်က္ေပးၿပီး ဖိတ္ၾကားခုိင္းခဲ့တာလုိ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္းက သတင္းတခ်ဳိ႕မွာ ေရးသားထားပါတယ္။
တ႐ုတ္ - ျမန္မာနယ္စပ္ေဒသ ကုိးကန္႔ေဒသမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြအတြင္း တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ကုိ လက္နက္ႀကီးက်ည္ေတြ က်ခဲ့တဲ့ ကိစၥမွာ တ႐ုတ္အစုိးရက ထူးထူးျခားျခား ျမန္မာအစုိးရကုိ သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ အခုလုိ ဖိတ္ၾကားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကုိ အစဥ္တစုိက္ ေရွ႕ရႈ ေဆာင္ရြက္ေနသူ တဦးျဖစ္တာနဲ႔အညီ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမွာလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္းက ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကုိလည္း ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Brad Adams က ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဒီတ႐ုတ္ခရီးစဥ္အတြင္း အမ်ားက ယုံၾကည္လက္ခံလာေအာင္ ျပသဖုိ႔ဆုိရင္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေၾကာင္းေတြကုိ ေျပာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စစ္၀တ္စုံကုိခၽြတ္ၿပီး အရပ္၀တ္ ေျပာင္း၀တ္ထားၾကတဲ့ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ အစုိးရနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ အၾကားက ကြာျခားခ်က္ဟာ အဲဒီ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ျဖစ္တဲ့ Liu Xiaobo ကုိ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ တ႐ုတ္အစုိးရက တရား၀င္ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားတာဟာ ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ တခ်ဳိ႕အတြက္ အံ့အားသင့္စရာ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီခရီးစဥ္အတြင္း ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ တ႐ုတ္ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ Liu Xiaobo ကုိ လႊတ္ေပးေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသင့္တယ္လုိ႔ Brad Adams က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ လူေတြ အမ်ားႀကီးသိၾကတဲ့ အေၾကာင္းတခုကလည္း သူမအေနနဲ႔ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမင့္ခံခဲ့ရတဲ့အခ်က္လဲ ပါပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေထာင္ထဲမွာလဲ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ တဦးရွိေနပါတယ္။ အဲဒီလူကေတာ့ Liu Xiaobo (လူေရွာင္ဘုိး) ျဖစ္ပါတယ္။ Liu Xiaobo အေနနဲ႔ အခုခ်ိန္မွာ လူတုိင္းရဲ႕ ေထာက္ခံ အားေပးမႈကုိ လုိအပ္ေနပါတယ္။ အက်ဥ္းမက်ခင္က Liu Xiaobo ေျပာဆုိ လႈပ္ရွားခဲ့သလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔လည္း လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥေတြကုိ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ တုိက္တြန္း ေျပာဆုိလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္လည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မက်ခင္က အဲဒီကိစၥေတြကုိပဲ ရပ္တည္ လႈပ္ရွားခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ခရီးစဥ္အတြင္း Liu Xiaobo ကိစၥအပါအ၀င္ တျခား လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကုိ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိဖုိ႔ HRW အပါအ၀င္ တ႐ုတ္လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ေတာင္းဆုိထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္၊ ၃ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္ ပ်က္ဆီးမႈ၊ သယံဇာတေတြ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ထုတ္ယူေနမႈ စတဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာလူထုအၾကား မေက်နပ္မႈေတြ ပုိမ်ားလာေနတယ္လုိ႔လည္း Brad Adams က ေျပာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သူမရဲ႕ ယုံၾကည္ခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ရွိေနစဥ္အတြင္း ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ ထင္ေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံျဖစ္ၿပီး ျမန္မာစစ္အစုိးရနဲ႔ ထူးမျခားနားလွေၾကာင္း၊ အားနည္းတဲ့သူေတြအေပၚ ေခါင္းပုံျဖတ္တာ၊ ေျမသိမ္း ယာသိမ္းလုပ္တာေတြခ်င္းလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ တူညီေၾကာင္း Brad Adams က ဆက္ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီခရီးစဥ္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္လည္း ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈႀကီးတခု ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“ဒီခရီးစဥ္ဟာ သူမအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈႀကီးတခုပါ။ သူမအေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိသြား၊ အဲဒီမွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဓာတ္ပုံတြဲ႐ုိက္ၿပီး ျပန္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္အတြင္း တုိင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈတခ်ဳိ႕နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေရငုံ ႏႈတ္ပိတ္ ေနခဲ့တဲ့အတြက္ သူမအေပၚ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့က်လာေနသလုိ ထပ္ၿပီး ယုံၾကည္မႈ က်ဆင္းသြားဖုိ႔ပဲ ရွိပါတယ္။”
ဇြန္လ ၁၀ ရက္ကေန ၁၄ ရက္ေန႔အထိ သြားေရာက္မယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လီေကခ်န္းတုိ႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံဖုိ႔ ရွိတာေၾကာင့္ အတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္တဦးကုိ တ႐ုတ္အစုိးရ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား လက္ခံေတြ႔ဆုံတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။
တဘက္မွာလည္း အခုႏွစ္မကုန္ခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပဖုိ႔ ရွိေနတဲ့အတြက္ တ႐ုတ္အစုိးရဘက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD ပါတီအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနသလားဆုိတဲ့ ေမးခြန္းထုတ္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသူေတြကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ အႏုိင္ရတယ္ မရဘူးဆုိတာထက္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္၊ ၃ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရး မေျပလည္မႈေတြ ရွိေနခဲ့တာေၾကာင့္ စစ္အစုိးရလက္ထက္ကတည္းက အစဥ္တစုိက္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ရပ္တည္ေပးလာတဲ့ တ႐ုတ္အစုိးရဟာ ျမန္မာအစုိးရကုိ အစဥ္တစုိက္ ေထာက္ခံေပးေနမွာ မဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ ျပသတဲ့အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ဖိတ္ၾကားျပလုိက္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ ေျပာဆုိၾကပါတယ္။
ဒီခရီးစဥ္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ကုိယ္ေရးအရာရွိ ေဒါက္တာ တင္မာေအာင္၊ NLD ပါတီက လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း၊ ဦးၿဖိဳးေဇယာေသာ္ တုိ႔လည္း လုိက္ပါသြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုေဇာ္၀င္းလိႈင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
