ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ရွိ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနက ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနမႈဟာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ မညီတာေၾကာင့္ ျပင္ဆင္ရမယ္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီက ေျပာပါတယ္။
အစိုးရအဖြဲ႔မွာ ၀န္ႀကီးဌာန ၂၁ ခုရွိတဲ့အနက္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးတို႔ကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကေပးတဲ့ အမည္စာရင္းကို သမၼတက ခန္႔အပ္အတည္ျပဳေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံအရ သမၼတဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အထြတ္အထိပ္လို႔ ဖြဲ႔စည္းပုံမွာ ေဖာ္ျပေပမယ့္ အမွန္တကယ္ အုပ္ခ်ဳပ္တာဟာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနသာ ျဖစ္ေနတာပါ။
အစိုးရသစ္လက္ထက္ ေထြအုပ္ရဲ႕တာ၀န္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန (ေထြအုပ္) ကို သမၼတ႐ုံး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ပစ္လိုက္လို႔ ရႏိုင္မလား။ ေရြးေကာက္ခံအစိုးရက မအုပ္ခ်ဳပ္ရဘဲ ကာခ်ဳပ္ကခန္႔တဲ့ ျပည္ထဲေရးလက္ေအာက္ခံ ေထြအုပ္အဖြဲ႔ကသာ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေနတာကို အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားေအာင္လို႔။ ဘာေတြ အခက္အခဲရွိႏိုင္မလဲ။
“က်ေနာ္တို႔ ဒီေန႔အထိ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံသဏၭာန္က တျပည္ေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပုံသဏၭာန္မ်ဳိးကို ပုံေဖာ္ထားတာ။ ဆိုလိုတာက ဗမာႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံလုံးကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ အခြင့္အာဏာေပးထားတယ္။ အဲဒီ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေနၿပီးေတာ့ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနရယ္၊ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႔ရယ္ အဲဒီအဖြဲ႔ႀကီး ၂ ဖြဲ႔ကို အဓိက ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့မွ အဲဒီအဖြဲ႔ ၂ ဖြဲ႔နဲ႔ လက္ေတြ႔ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။
“အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္၊ တိုင္း အားလုံးမွာ ကိုယ္ပိုင္အစိုးရေတြရွိတယ္၊ ျပည္နယ္အစိုးရရွိတယ္၊ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရွိတယ္၊ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးေတြရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ မေပးဘဲနဲ႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကပဲ တိုက္႐ုိက္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ပုံသဏၭာန္ကို ပုံေဖာ္ထားတယ္။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ လက္ေတြ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာဟာ အံမ၀င္ဘူး၊ လြဲေခ်ာ္ေနတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံရဲ႕သေဘာက ကိုယ့္ျပည္နယ္ ကုိယ္အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ့္ ပုံသဏၭာန္ကို ေဖာ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန ဖြဲ႔စည္းပုံက်ေတာ့ တႏိုင္ငံလုံးကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ပုံသဏၭာန္ ပုံေဖာ္ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရိွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံသဏၭာန္ဟာ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ အံ၀င္တဲ့ပုံစံမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္တဲ့အခါမွာ ေရတို၊ ေရရွည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ၂ ခု လုပ္ရမယ္။
“ေရတို လတ္တေလာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ့္ ကိစၥကေတာ့ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးလက္ေအာက္မွာ အကုန္လုံးကို မထားေတာ့ဘဲနဲ႔ ဗဟိုအဆင့္ကိုပဲ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ထားၿပီးေတာ့ က်န္ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းအသီးသီးမွာရွိတဲ့ အဲဒီ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန ၀န္ထမ္းေတြ အားလုံးကို ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းအစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ေအာက္ကို လႊဲေပးလိုက္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာျဖစ္သြားမတုန္းဆိုရင္ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ျပည္နယ္၊ သူ႔ရဲ႕တိုင္းကို လက္ေတြ႔အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ သူ႔ကို ၀န္ထမ္းအဖြဲ႔အစည္းတခု ေပးလိုက္တဲ့သေဘာ ျဖစ္သြားၿပီ။
“တိုတိုေျပာရရင္ ျပည္နယ္ေထြအုပ္ေတြ အားလုံးဟာ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ေအာက္ကို ေရာက္သြားရမယ္။ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္။ အမိန္႔က အဲဒီကပဲသြားရမယ္၊ ဗဟိုအစိုးရက မသြားေတာ့ဘူး။ ဒါတခု။ ေနာက္တခါ ရဲတပ္ဖြဲ႔။ ျပည္နယ္၊ တိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ အားလုံးကို ျပည္နယ္၊ တိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြအားလုံးကို ဒါကိုလည္း ပုံစံတမ်ဳိးနဲ႔ ျပန္ဖြဲ႔ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုရဲတပ္ဖြဲ႔ဟာ တျပည္လုံးကို ရဲတပ္ဖြဲ႔တခုပဲ ထားတယ္၊ ရဲခ်ဳပ္တေယာက္ကို ထားၿပီးေတာ့ အဲဒီရဲခ်ဳပ္က တျပည္လုံးမွာရွိတဲ့ ရဲေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္တယ္၊ အမိန္႔ေပးတယ္။ သူ႔ရဲ႕အထက္မွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးကေနတယ္။ သူ႔ရဲ႕အထက္မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ေျပာင္းရမယ္။ ရဲကို ၂ မ်ဳိး ျပန္ဖြဲ႔သင့္တယ္။ ပထမတခုက ျပည္ေထာင္စုလုံၿခဳံေရး ရဲတပ္ဖြဲ႔လို႔ ေခၚတယ္။ တႏိုင္ငံလုံးရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကိုလုပ္မယ္၊ ဘယ္နားမွာ ေသာင္းက်န္းသတုန္း၊ ဘယ္နားမွာ ျပႆနာ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိသတုန္း၊ အဲဒါေတြကို အဲဒီ ျပည္ေထာင္စုလုံၿခဳံေရး ရဲတပ္ဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္ရမယ္။ အဲဒါ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးလက္ေအာက္မွာ ထားရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဒသဆိုင္ရာ လုံၿခဳံေရးရဲတပ္ဖြဲ႔ဆိုတာ သပ္သပ္ဖြဲ႔ရမယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္းမွာ လူဆိုး၊ သူခိုး၊ ဓားျပ၊ ဒါေတြမရွိရေအာင္ ထိိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မယ့္ရဲကို က်ေနာ္တို႔က ေဒသဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရးရဲတပ္ဖြဲ႔ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းအားလုံးမွာ ဒါေတြက ဖြဲ႔ထားၿပီးသားေတြက ရွိၿပီးသားေတြ။ အဲဒီေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ျပည္နယ္၊ တိုင္း အသီးသီးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ အားလုံးကိုလည္း ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရနဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕လက္ေအာက္ကို ေျပာင္းေပးလိုက္လို႔ရွိရင္ ေအးေအးေဆးေဆးေလးနဲ႔ ဒီဌာန ၂ ခုဟာ၊ ေထြအုပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဟာ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္းအစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြေအာက္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ အဲဒီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့မွ ဆက္ၿပီး ကိုယ့္ျပည္နယ္ ကုိယ္အုပ္ခ်ဳပ္သြားမယ္ဆိုရင္ ဗဟိုအစိုးရမွာလည္း ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး အမ်ားႀကီး ေပါ့သြားမွာျဖစ္သလို ျပည္နယ္၊ တိုင္းအစိုးရေတြကလည္း သူတို႔ျပည္နယ္၊ သူတို႔တိုင္း၊ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးကို ျဖစ္သြားမယ့္အတြက္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေရွ႕ေျပးပုံသဏၭာန္ေလး ျဖစ္မွာေပါ့။ တကယ္ အၿမဲတမ္းအတြက္ကေတာ့ ေနာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒ ထပ္ၿပီးေတာ့ လိုက္ေပးရမယ္။ အဲဒါက ဘာတုန္းဆိုေတာ့ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒလို႔ ေခၚတဲ့ ဥပေဒကို ျပန္ၿပီးျပ႒ာန္းေပးရမယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းထားတာ ရွိပါတယ္။ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒလို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒါ ရပ္ကြက္ရယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္ရယ္၊ ခ႐ုိင္ရယ္၊ အဲဒီ ၃ ခုကို ဘယ္လိုအုပ္ခ်ဳပ္ရမလဲဆိုတာကို ျပ႒ာန္းထားတာ။ ျပည္သူလူထုက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရတယ္။ အဲဒီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကေနၿပီးေတာ့ ရပ္ကြက္ဆို ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီက ရပ္ကြက္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ဆိုလည္း ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီက ၿမိဳ႕နယ္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္မယ္၊ ခ႐ုိင္ကလည္း ျပည္သူလူထုေရြးတဲ့ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီက ခ႐ုိင္ကို အုပ္ခ်ဳပ္မယ္။ ခုနက က်ေနာ္တို႔ေျပာခဲ့တဲ့ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန ၀န္ထမ္းေတြဟာ ခ႐ုိင္မွာရွိတဲ့ ေထြအုပ္၀န္ထမ္းေတြဟာ အဲဒီ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ ေအာက္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ ေထြအုပ္၀န္ထမ္းကလည္း ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီေအာက္ကို ၀င္သြားမယ္။ အဲဒီလို ေဒသႏၱရာဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒတခုကို က်ေနာ္တို႔ ျပ႒ာန္းႏိုင္ၿပီဆိုရင္ အဲဒီဥပေဒနဲ႔ အညီ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္လို႔ရွိရင္ က်ေနာ္ထင္တယ္ ၂၀၁၇ ေလာက္ကေနစၿပီးေတာ့ တတိုင္းျပည္လုံးကို ျပည္သူလူထု ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္တဲ့သူက အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေပၚသြားပါလိမ့္မယ္။”
ေထြအုပ္အဖြဲ႔ကို ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အဆင့္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ခြဲၿပီး ေနရာခ် အေျပာင္းအေရႊ႕လုပ္ရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ျပည္နယ္၊ တိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ျပည္ေထာင္စုကို ဘယ္လိုတာ၀န္ခံရမလဲ။ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
“မျဖစ္ဘူးခင္ဗ်၊ မျဖစ္ဘူးခင္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔အားလုံးက ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အားလုံးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ခန္႔ထားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို တာ၀န္ခံရမယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ခန္႔ထားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တာ၀န္ခံရမယ္ဆိုတာက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေရးသားထားၿပီးသားပါ။ အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ အားလုံးက သမၼတက ခန္႔တာျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတကို တာ၀န္ခံရမယ္။ တႏိုင္ငံလုံးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲက သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သမၼတက သူ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ျပည္နယ္၊ တိုင္းေတြ အားလုံးကို လက္ေတြ႔က်က် ခြဲေပးလိုက္တဲ့အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီမွာ နည္းနည္းေလး ႐ႈပ္ေထြးေနတာက က်ေနာ္တို႔ဗမာျပည္မွာ အခုေလာေလာဆယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၅ ဆင့္ရွိတယ္။ ေအာက္ကေနေျပာရင္ ရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ႐ုိင္၊ ျပည္နယ္၊ တိုင္းနဲ႔ ဗဟိုေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတာ၊ ေနာက္တခါ ျပည္နယ္၊ တိုင္းအစိုးရေတြကလည္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတာ၊ အခု ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဆိိုတာလည္း ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတာ။ အဲဒီေတာ့ အလယ္မွာရွိတဲ့ ၂ ခု၊ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ႐ုိင္ကပဲ ေရြးေကာက္တာမဟုတ္ဘဲ ခန္႔ထားတဲ့လူက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ။ အဓိကက အေရးအႀကီးဆုံး အေျခခံအက်ဆုံး ေနရာ ၂ ခုကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ပုံစံ မဟုတ္ဘဲ အထက္က ခန္႔ထားတဲ့ပုံစံနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျပႆနာက သိပ္ၿပီးေတာ့ မ်ားေနတယ္၊ မတရားမႈေတြ အရမ္းမ်ားေနတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့တာေတြဟာ အမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ အဲဒီ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေနာက္မွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဆိုတဲ့ သိပ္ရာထူးႀကီးတဲ့လူေတြက ကာဗာ (အကာအကြယ္) ေပးထားလို႔။ တကယ့္တကယ္ေတာ့ အဲဒီလုိ မျဖစ္ရဘူးေလ။ က်ေနာ္ ေစာေစာကေျပာသလို ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ ျပ႒ာန္းလိုက္တာနဲ႔ ျပည္သူေရြးတဲ့လူကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ျဖစ္ေတာ့မယ္။ မႀကိဳက္တာနဲ႔ ျပည္သူက ေအာ္မယ္၊ သူထြက္ေပးရမယ္။ အနိမ့္ဆုံး သူ ၅ ႏွစ္ပဲ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရမယ္၊ ေနာက္ဆို အေရြးခံရမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။”
ဒါဆို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဘယ္ေထြအုပ္ကို သြားကိုင္ရေတာ့မွာလဲ။
“ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဗဟိုအဆင့္ပဲ က်န္ေတာ့မယ္ေလ။ ဒီ တႏိုင္ငံလုံးမွာရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို သမၼတက တာ၀န္ခံထားရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လိုအပ္ရင္ လိုအပ္တဲ့ေနရာမွာ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔အတြက္ေလာက္ပဲ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဒါပဲရွိေတာ့မယ္။ သူ႔မွာ အဓိက ဘာရွိမတုန္းဆိုေတာ့ဗ်ာ ေထာက္လွမ္းေရးရွိမယ္၊ ေထာက္လွမ္းေရးဆိုတာ ျပည္ေထာင္စုတခုလုံးရဲ႕ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးဟာ သူ႔ဆီမွာရွိမယ္ (သို႔မဟုတ္) သမၼတဆီမွာထားမယ္။ ေနာက္တခါ ျပည္ေထာင္စုလုံၿခဳံေရး ရဲတပ္ဖြဲ႔ေပါ့။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ေနရာ၊ ဆူတဲ့ပူတဲ့ေနရာေတြ အားျဖည့္ေပးဖို႔ဆိုရင္ အဲဒါ သူ႔ဆီမွာထားမယ္။ ျပည္ေထာင္စုတခုလုံးမွာ တေနရာမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအားနည္းေနရင္ အားနည္းတဲ့ေနရာကို ျဖည့္စြက္ေပးဖို႔ အင္အားဟာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး လက္ေအာက္မွာ ရွိလိမ့္မယ္။ က်န္တဲ့ ဒီ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး တခုခ်င္းကိုကေတာ့ သူ႔ဟာသူ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္သြားလိမ့္မယ္။”
ေထြအုပ္ကို ျပည္နယ္၊ တိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြလက္ေအာက္ ပုိ႔ဖို႔ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ လြယ္ကူပါ့မလား၊ ႏိုင္ငံတ၀န္း လူထုဆႏၵခံယူပြဲေတြ ယူရေလာက္မယ့္ အဆင့္မ်ဳိး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ျပ႒ာန္းရတာမ်ဳိးလား။
“မဟုတ္ဘူး၊ မလိုဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲက သမၼတျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲက သမၼတျဖစ္တဲ့အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္တာကို သမၼတက သူ႔စိတ္တိုင္းက် အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ရပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကို သုံးၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ ခုန က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒမ်ဳိးက်ေတာ့ ဥပေဒျပ႒ာန္းၿပီးမွ အုပ္ခ်ဳပ္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတက ဥပေဒၾကမ္းေရးၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကို တင္ရပါမယ္။ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳၿပီးေတာ့မွ ခုနက က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ရပ္ကြက္ေကာင္စီ၊ ၿမိဳ႕နယ္ေကာင္စီတို႔ ခ႐ုိင္ေကာင္စီတို႔ဆိုတာ၊ ဒါကေတာ့ ဥပေဒျပ႒ာန္းၿပီးမွ လုပ္ရမယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ မဆန္႔က်င္ဘူး။ အခုအုပ္ခ်ဳပ္ေနတာကသာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္တယ္။ မညီမညြတ္ ျဖစ္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးေတြကို ေရြးတယ္ဗ်ာ ျပည္သူလူထုကေန။ အစိုးရဆိုတာ ဖဲြ႔တယ္ဗ်ာ။ ၀န္ႀကီးဆိုတာေတြ ဖြဲ႔ေပးတယ္ဗ်ာ၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဆိုတာ ခန္႔ေပးတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲဒီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က သူ႔ျပည္နယ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ သူ႔မွာ ရဲလည္းမရွိဘူး၊ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန ၀န္ထမ္းလည္း မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒါႀကီးက ဘာေခၚသတုန္းဆိုေတာ့ဗ်ာ အိမ္ႀကီးလွလွပပ ေဆာက္ၿပီးေတာ့ ဘာမွ လူလည္းမေန၊ ဘာမွလည္းမရွိဘူးဆုိတဲ့ သေဘာေပါ့ဗ်ာ၊ အဲသလိုျဖစ္ေနတာ။”
ေထြအုပ္ထဲမွာ စစ္တပ္က အရာရွိေတြက ထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူေတြ ေနရာမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတယ္။ အခုလည္း ေထြအုပ္မွာ တပ္ကလူေတြ ၅၀၀ ေလာက္ ထပ္တုိးေနတယ္ၾကားတယ္။ ေထြအုပ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ရင္ ျပည္ထဲေရးက လက္ခံပါ့မလား။ ကာခ်ဳပ္က လက္ခံပါ့မလား။
“ဟုတ္ၿပီဗ်ာ အဲဒီေတာ့ ၂ ခုခြဲေျဖမယ္။ နံပါတ္ ၁ လူေတြပို႔တယ္ေျပာတယ္။ ေနာက္ထပ္ လူ ၅၀၀ ေလာက္ပို႔မယ္ ေထြအုပ္ကို။ ပို႔ေပ့ါဗ်ာ၊ ေနာက္ေတာ့ အဲဒီဟာေတြက လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိလို႔ ဒါကို မက္ေမာတာကိုး။ တကယ့္တကယ္ ေစာေစာကေျပာသလို ရပ္ကြက္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ရပ္ကြက္ေကာင္စီ၊ ၿမိဳ႕နယ္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ၿမိဳ႕နယ္ေကာင္စီေတြ ေပၚလာၿပီဆိုရင္ သူတို႔က ဘာလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမွ မရွိေတာ့ဘူး။ သူက ႐ုိး႐ုိး ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းပဲ ျဖစ္ေတာ့မယ္။ အဲဒီဟာက်ေတာ့ သူတို႔ ဒီရာထူး သူတို႔မက္ခ်င္မွ မက္ေတာ့မယ္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါက တခု။ ေနာက္ခုနတခု၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက သေဘာတူပါ့မလား၊ ကာခ်ဳပ္က သေဘာတူပါ့မလားဆိုတဲ့ ခင္ဗ်ားရဲ႕ေမးခြန္း။ အဲဒီေတာ့ သမၼတဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕ အႀကီးအကဲ၊ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲလည္းျဖစ္တယ္၊ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီးအကဲလည္းျဖစ္တယ္၊ ဒါ ပုဒ္မ ၁၆။ ေနာက္တခါ ပုဒ္မ ၅၈ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အထြတ္အထိပ္ပုဂိဳၢလ္ျဖစ္တယ္ဗ်။ ၁၉၉ အရ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီးအကဲလည္း ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲ၊ အစိုးရအဖြဲ႔အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ သမၼတလုပ္တာကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက မလိုက္နာရင္ ထြက္ သူ။ သူ႔အလုပ္က ထြက္ဖို႔ပဲရွိတယ္။ မထြက္ႏိုင္လို႔ရွိရင္ စြပ္စြဲျပစ္တင္ၿပီး ထုတ္ပစ္ဖို႔ပဲရွိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ အေျဖက ရွင္းရွင္းေလး။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဆိုတာ ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ဖြဲ႔စည္းတာ။ အဲဒီျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က သမၼတကို ေရြးၿပီးေတာ့ ခန္႔အပ္ထားတာ။ အဲဒီသမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တာ၀န္ခံရတယ္။ ဆိုလိုတာက ျပႆနာေပၚရင္ တာ၀န္ခံရမယ့္သူသည္ သမၼတျဖစ္တယ္၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး မဟုတ္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္မို႔လို႔ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဟာ သမၼတကို မနာခံဘူးဆိုရင္ ထုတ္ပစ္ဖို႔ပဲရွိတယ္၊ အသစ္အစားျပန္ထိုးဖို႔ပဲ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက သေဘာမတူရင္ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ဳိးဟာ တက္လာစရာ အေၾကာင္းကို မရွိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ သမၼတလုပ္တာကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက သေဘာမတူဘူးလို႔ ေျပာခြင့္ကို မရွိဘူး။ အဲဒါ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ က်ေနာ္ေျပာေနတာ။”
သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ သမၼတတာ၀န္ စတင္ထမ္းရြက္ၿပီဆိုေတာ့ အထက္က ေျဖၾကားခ်က္ေတြက ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏိုင္သလား၊ အခ်ိန္ယူရဦးမလား။
“က်ေနာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ Manifesto (ေရြးေကာက္ပဲြေၾကညာစာတမ္း) မွာ ပါၿပီးပါၿပီခင္ဗ်။ တကယ့္ ႏိုင္ငံသားေတြ၊ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ဘ၀ လုံၿခဳံ၊ ေၾကာင့္ၾကမႈ ကင္းၿပီးေတာ့ အပူအပင္ကင္းမဲ့စြာနဲ႔ ေနထိုင္ႏိုင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တခုကို ေပၚေပါက္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပဲြ Manifesto မွာ ပါၿပီးသားပါ။ Administrative Reform လို႔ေခၚတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈရွိမယ္၊ တရားေရးဌာန ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈရွိမယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္မယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ကိုက္ၿပီးေတာ့ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ႏိုင္မယ့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတရပ္ ေပၚေပါက္ေရးဆိုတာ လုပ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ေၾကညာစာတမ္းမွာ အဓိက ၄ ခ်က္ ေပးထားပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ဒီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုတာ ပါပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲကတိ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သမၼတႀကီးဟာ ေသခ်ာေပါက္ လုပ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။”
တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရ အဖြဲ႔ေတြမွာ အတြင္းေရးမႉးေတြက က်န္ေနခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အရင္အစိုးရလက္ထက္တုန္းက လူေတြပဲလား၊ အခု အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အတြင္းေရးမႉးေတြကေလ။
“ျပည္နယ္၊ တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမႉး အားလုံးဟာ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန တိုင္းမႉးေတြကို ခန္႔ထားတာဗ်။ အဲဒီေတာ့ အဓိပၸာယ္က ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးေတြ အားလုံးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ Post တခုကို ေထြအုပ္က ယူထားတာေပါ့။ တနည္းအားျဖင့္ ျပည္နယ္၊ တိုင္း အားလုံးကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနကေန ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ဳိးလုပ္လို႔မရဘူး၊ အဲဒီ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနက ဘယ္ေလာက္ရာထူးႀကီးႀကီး တိုင္းမႉးဟာ သူက ၀န္ထမ္းပဲျဖစ္ရမယ္၊ ၀န္ထမ္းအႀကီးအကဲပဲ။ သူ႔၀န္ထမ္းေတြကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာပဲ သူက တာ၀န္ရွိမယ္။ ျပည္သူလူထုကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ အဲဒီ ေထြအုပ္တိုင္းမႉးက သူ႔မွာ ဘာအာဏာမွ မရွိဘူး။ ျပည္သူလူထုကို အုပ္ခ်ဳပ္မွာက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔က အုပ္ခ်ဳပ္မွာ။ အဲဒီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈယႏၱရား လည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန ၀န္ထမ္းေတြက သူ႔က်ရာက်ရာ တာ၀န္ေတြကို လုပ္ေပးရမယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို သူတို႔ကို မေပးရဘူး၊ ၀န္ထမ္းအာဏာပဲ၊ ႏိုင္င့ံ၀န္ထမ္း။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ခို္င္းတာလုပ္၊ အစိုးရခို္္င္းတာလုပ္ ဒါပဲ။ သူတို႔မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာမအပ္ဘူး၊ ဒါကိုေျပာတာ။ အခု အဲဒီ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတို႔၊ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးတို႔က သူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ အပ္လိုက္တာ၊ ေဟ့ေကာင္ မင္းလာဆို သူက လာရတယ္ က်ေနာ္တို႔က။ မင္း ငါ့စကားနားေထာင္ဆို နားေထာင္ရမယ္ ျပည္သူေတြက။ အမွန္က ၀န္ထမ္းကို အဲလိုအာဏာမေပးရဘူး။ အဲဒီလိုအာဏာကိုက ေကာင္စီေတြကို ေရြးၿပီးေတာ့မွ အဲဒီလိုအာဏာကို ေပးရတယ္။ ခ႐ုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးဆိုတာက ခ႐ုိင္ေကာင္စီရဲ႕ေအာက္မွာ လုပ္ရတဲ့ ၀န္ထမ္းအႀကီးအကဲပဲျဖစ္တယ္။ အခု ၀န္ထမ္းအႀကီးအကဲက ျပည္သူေတြရဲ႕ အႀကီးအကဲ လာျဖစ္ေနတာဟာ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ႐ႈပ္ေထြးေနတာပဲ။”
တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးေတြ လုပ္မယ္လို႔ အန္အယ္လ္ဒီက ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေရာ တရားစီရင္ေရးစနစ္က သမၼတသစ္ ဦးထင္ေက်ာ္လက္ထက္မွာ ဘယ္လိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မလဲ။
“တရားစီရင္ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ကိစၥ ေၾကညာစာတမ္းမွာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေၾကညာစာတမ္းမွာ ပါတဲ့အတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ကို အပိုင္း ၂ ပိုင္း ခြဲၿပီး လုပ္ရမယ့္သေဘာ ရွိတယ္ဗ်။ တပိုင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ တပိုင္းက ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံနဲ႔ ဆက္စပ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဘဲနဲ႔ ဒီဟာက ေျပာင္းလို႔မရဘူး။ ဥပမာ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ဆိုတာကို ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့မွ သူက တရားေရးအာဏာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ၂ ခုစလုံးကို ေရာေထြးၿပီး အပ္ႏွင္းထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘတ္ဂ်က္ေတြဘာေတြ ဆြဲတာကလည္း သူက Independent မျဖစ္ဘူး။ အစိုးရကေန တင္ေပးေနရတာေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါမ်ဳိး ျဖစ္လို႔မရဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ရမတုန္းဆိုေတာ့ Judicial Ministry ဆိုတာ သတ္သတ္ျပန္ေဖာ္ရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၁၉၆၂ မတို္င္မီက ရွိပါတယ္။ တရားေရး၀န္ႀကီးဌာနလို႔ ေခၚပါတယ္။ တရားေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဆိုတာကို ခန္႔ထားပါတယ္။ အဲဒီေအာက္မွာမွ တရားေရး၀န္ႀကီးမ်ား၊ တရား႐ုံးခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးမ်ား ဆုိၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းရပါတယ္။ ဆိုလုိတာက Judicial မွာ အပိုင္း ၂ ပိုင္း ရွိပါတယ္။ တရားေရးဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆိုၿပီးေတာ့ ၂ မ်ဳိးရွိတယ္။ တရားစီရင္ေရး ဆိုတာကေတာ့ ေျဖာင့္မတ္မွန္တဲ့ တရားသူႀကီးေတြ ခန္႔ၿပီးေတာ့ အမႈေတြကို စစ္ခိုင္းတဲ့အလုပ္ေပါ့။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတာက အဲဒီတရားသူႀကီးေတြ ေျဖာင့္ေျဖာင့္အလုပ္လုပ္ဖို႔၊ အဲဒီတရားသူႀကီးေတြ ရာထူးတိုးတာ၊ ေလွ်ာ့တာ၊ ေရႊ႕တာ၊ နယ္ေျပာင္းတာ၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြကို ထိန္းသိမ္းတာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္တာ၊ အဲဒါက်ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနက တာ၀န္ယူရတယ္။ အဲဒီေတာ့ တရားေရးဌာနႀကီးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ၿပီးမွရမယ္၊ ဒါက တပိုင္း။ ဒုတိယတပိုင္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ မျပင္ခင္ လုပ္လို႔ရတဲ့ အပိုင္းကေတာ့ တရားစီရင္ေရးဥပေဒ အသစ္တခုကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပန္ေရးရမယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ဗမာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၀ ျပည္ေထာင္စုတရားစီရင္ေရး ဥပေဒအရ တရားစီရင္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ အဲဒီဥပေဒကို ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဥပေဒနဲ႔ အစားထိုးဖို႔လိုမယ္။ ဆိုလိုတာက တရားသူႀကီးေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စီရင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အာဏာကို ဥပေဒနဲ႔ ျပ႒ာန္းေပးမယ္။ တရားသူႀကီးေတြကို ဘယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနကမွ စြက္ဖက္လို႔မရဘူး၊ အမိန္႔ေပးလို႔မရဘူး၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေပးလို႔မရဘူး။ ေပးလာရင္လည္း လုံး၀မနာခံရဘူး။ တရားသူႀကီးေတြဟာ တည္ဆဲဥပေဒကို ေထာက္ထားၿပီးေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ဆုံးျဖတ္ရမယ္။ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း တာ၀န္ယူရမယ္။ မွားရင္ တာ၀န္ခံရမယ္။ မမွားေအာင္ အထက္တရားသူႀကီးေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေပးရမယ္။ တကယ္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ပ်က္ကြက္ရင္ ပ်က္ကြက္တဲ့ အထက္တရားသူႀကီးပါ အေရးယူမယ္ဆိုတဲ့ ပုံမ်ဳိးနဲ႔ တရားစီရင္ေရး ဥပေဒတခုကို ေရးလိုက္ႏိုင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ျဖစ္တာေတြ၊ မေတာ္မတရား ဆုံးျဖတ္တာေတြ အေတာ္အတန္ နည္းပါးသြားမယ္။ ဒါကေတာ့ လတ္တေလာ လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္ လုပ္လို႔ရတဲ့အပိုင္းေပါ့။ ခုန က်ေနာ္ေျပာတဲ့ ဌာနႀကီးတခုလုံး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔က်ေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္တဲ့အပိုင္း၊ အဲဒါကေတာ့ နည္းနည္းခက္မယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ၿပီးမွ လုပ္လို႔ရမယ္။ ဖြဲ႔စည္းပုံမျပင္ဘဲ လုပ္လို႔ရတာကေတာ့ ခုနေျပာသလို တရားစီရင္ေရးဥပေဒ အသစ္တခုကို ေရးဆြဲၿပီးေတာ့မွ အစားထိုးရမယ္။ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။”
