မိုးေလဝသပညာရွင္
ေဒါက္တာထြန္းလြင္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသေတြမွာ
ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ မိုးေလဝသ အေျခေနေတြနဲ႔ လာမယ့္ရက္ေတြမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္
ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္တဲ့ မိုးေလဝသ အေျခေန ႀကိဳတင္သံုးသပ္ခ်က္တို႔ကို မဇၩိမ
စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ားအတြက္ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္သည္။
လက္ရွိအပူခ်ိန္အေျခအေန
အခုဆိုရင္ ရာသီကာလ အပိုင္းျခားအေနနဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ရဲ႕ ေႏြရာသီ ကာလကို
ေရာက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေႏြရာသီ ကာလတို႔ရဲ႕ အစဥ္လာတိုင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေန႔အပူခ်ိန္ေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္ တစ္ေန႔ ပိုမိုျမင့္တက္လာေနတာ
ေတြ႕ရပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္ေနမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ
စစ္ကိုင္တိုင္းေအာက္ပိုင္း၊ မေကြးတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊
ဧရာဝတီတိုင္းအေရွ႕ပိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္းေျမာက္ပိုင္း၊ ကယားျပည္နယ္၊
ကရင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္၊ မြန္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းႏွင့္
တနသၤာရီတိုင္းေတာင္ပိုင္းတို႔မွာ အပူခ်ိန္အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အပူခ်ိန္ဟာ ၄၁ ဒီဂရီမွ ၄၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ေလာက္ထိ ျမင့္တက္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
က်န္ေဒသေတြမွာေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ ေနအပူခ်ိန္မ်ားဟာ ၃၀ မွ ၄၀
ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ အတြင္းမွာ ေရာက္ရွိေနၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
အယ္နီညိဳအေျခအေန
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ဟာ အယ္နီညိဳႏွစ္ ျဖစ္ေနဆဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅
ခုႏွစ္ မတ္လေလာက္က စတင္ၿပီး အယ္နီညိဳ ရာသီဥတု စတင္လာတာဟာ ၂၀၁၅ခုႏွစ္
ဒီဇင္ဘာလမွာ အယ္နီညိဳဟာ အားေကာင္းဆံုး အဆင့္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆
ခုႏွစ္အတြင္း ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ အယ္နီညိဳ အင္အားမ်ားဟာ တစ္စ
တစ္နဲ႔ျပန္လည္ ေလ်ာ့က်လာရမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔ အထိ
အယ္နီညိဳဟာ အားေကာင္းတဲ့ အဆင့္မွာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မတ္လအတြင္း
ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး အယ္နီညိဳရဲ႕ အင္အားဟာ အားေကာင္းတဲ့ အဆင့္ကေနၿပီးေတာ့
အားအသင့္တင့္ ရွိတဲ့အဆင့္ကို တစ္ေျဖးေျဖး ေလ်ာ့က်လာေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး တိုင္းတာခ်က္ကို မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔ တုိင္းတာ ခဲ့ရာမွာ အယ္နီညိဳရဲ႕
အင္အားကို ေဖာ္ျပတဲ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ အီေကြတာ ရပ္ဝန္းမွာ ရွိတဲ့
ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားရဲ႕ ပုံမွန္ထက္ ပိုမိုျမင့္မားတဲ့ အပူခ်ိန္
ပမာဏဟာ ၁.၇ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ခန႔္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အယ္နီညိဳဟာ တစ္ပါတ္ထက္ တစ္ပါတ္ အင္အား ေလ်ာ့က် လာေနတာ ျဖစ္တဲ့
အတြက္ လက္ရွိအေနထားအရ လာမယ့္ ဇြန္လေလာက္မွာ အယ္နီညိဳ ျဖစ္စဥ္ဟာ
ကုန္ဆံုးမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။
ၾကားေနရာသီဥတု
ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာထဲမွာ ရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္ဟာ အခ်ိန္ေန သံုးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚေလ့
ရွိပါတယ္။ ပထမ တစ္မ်ိဳးကေတာ့ လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့
ရာသီဥတုကို ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အယ္နီညိဳ ရာသီဥတု ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့
အဲဒီရာသီဥတုနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ ေအးၿပီး စြတ္စိုတဲ့ ရာသီဥတုကို ျဖစ္ေစတတ္တဲ့
လာနီညာ ရာသီဥတု အမ်ိဳးစား ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ အယ္နီညိဳလည္း မဟုတ္
လာနီညာလည္း မဟုတ္တဲ့ ၾကားအေျခေန ျဖစ္တဲ့ ၾကားေန ရာသီဥတုမ်ိဳးလည္း
ျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိပါတယ္။ လက္ရွိအေနထားမ်ားအရ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့
အယ္နီညိဳဟာ တစ္ေျဖးေျဖး အားေလ်ာ့လာရမွ လာမယ့္ ဇြန္လမွာအယ္နီညိဳ ျဖစ္စဥ္ဟာ
ကုန္ဆံုးမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရရွိပါတယ္။ အယ္နီညိဳျဖစ္စဥ္ ကုန္ဆံုးတာနဲ႔
ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာရဲ႔ ရာသီဥတု ပံုစံဟာ ၾကားေန အဆင့္ကိုကူးေျပာင္းသြားမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီၾကားေနအဆင့္ ရာသီဥတုဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လက စတင္ၿပီး
ဂ်ဳလိုင္လ ၾသဂုတ္လ စတင္ဘာလ ေနာက္ဆံုး ပါတ္ထိ ဆက္လက္ ရွိေနႏုိင္ၿပီးေတာ့
စတင္ဘာလ ေနာက္ဆံုး အပတ္ေရာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာရဲ႕ ရာသီဥတုဟာ
လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အယ္နီညိဳနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ လာနီညာ ရာသီဥတုကို ကူးေျပာင္း
သြားမယ္လို႔ သခ်ာၤပံုစံ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ ေတြ႕ရွိထားရပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္
ႏွစ္ကုန္တဲ့အထိ လာနီညာဟာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၿပီး အစဥ္လာတိုင္း ဒီဇင္ဘာလမွာ
လာနီညာ အားေကာင္းဆံုး ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၇ လာနီညာ အလားအလာ
အဲဒီေနာက္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဝင္ေရာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ လာနီညာ ျဖစ္စဥ္ဟာ
တေျဖးေျဖး ျပန္လည္ အားေလ်ာ့လာၿပီး ၂၀၁၇ ဇြန္လေလာက္မွာ လာနီညာ ျဖစ္စဥ္ဟာ
ၿပီးဆံုးသြားႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေဖာ္ျပ တြက္ခ်က္ ရရွိထားပါတယ္။ လာနီညာ
ရာသီဥတု ျဖစ္စဥ္ဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေအးၿပီးစြတ္စိုတဲ့ ရာသီဥတုကို
ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ရဲ႕ မိုးရာသီကာလမွာ မိုးမ်ားစြာ
ရြာသြန္းႏိုင္မယ့္ အေနထားရွိပါတယ္။ မိုးမ်ားစြာ ရြာသြန္းတဲ့ အခါမွာ
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေနာက္က ကပ္ပါလာတတ္တဲ့ သဘာဝေဘးကေတာ့ ေရႀကီးျခင္း
ေဘးျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာအျပင္ လာနီညာႏွစ္ေတြရဲ႕ ထူးျခားမႈက လာနီညာႏွစ္ေတြမွာ
ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုန္တိုင္းဝင္ေရာက္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ
၂၀၁၇ခုႏွစ္မွာ ႀကံဳေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အယ္နီညိဳ ရာသီဥတု ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ
တစ္ဝွမ္းမွာ ထိခိုက္မႈကို နယ္ပယ္ ငါးခုမွာ ေတြ႕ေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အပူခ်ိန္လြန္ကဲတဲ့ ေႏြရာသီကို လက္ရွိႀကံဳေတြ႕ေနရၿပီး ပူျပင္းတဲ့
ေႏြရာသီေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေရရွားပါမႈ ျပႆနာ ႀကံဳေတြ႕ေနရၿပီး
ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါ ပ်ံ႕ပြား မႈမ်ား စတာေတြကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ
ႀကံဳေတြ႕ေနရပါတယ္။ အဲတာအျပင္ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံ ထုတ္လုပ္မႈကလည္း
အပူခ်ိန္ျမင့္ၿပီး ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ရာသီဥတု ေၾကာင့္
အထြက္ႏႈန္းေလ်ာ့က်ႏိုင္တဲ့ အလားလာမ်ားလည္း ရွိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရတဲ့ အယ္နီညိဳရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ သဘာဝေဘးတစ္ခုျဖစ္တဲ့
မီးေလာင္မႈ အႏၱရာယ္ေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔ အမွ် ႀကံဳေတြ႕ေနရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မုတ္သုန္ကာလ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းခ်က္
ဒီအခ်က္လက္မ်ားေပၚမွာ အေျခခံၿပီး လာမယ့္ မိုးရာသီကာလမွာ အထူးသျဖင့္
မုတ္သုန္ကာလ ျဖစ္တဲ့ ေမလရဲ႕ ရာသီဥတု မ်ားေပၚမွာ သတိျပဳစရာ ေလး ရွိေနပါတယ္။
ေမလမွာ ထူးျခားတဲ့ ရာသီဥတုဟာ သံုးမ်ိဳး သံုးစားရွိပါတယ္။ ပထမ တစ္မ်ိဳးကေတာ့
ေမလမွာမိုးတိမ္ေတာင္မ်ား ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ကာလျဖစ္ပါတယ္။ အယ္နီညိဳ
ရာသီဥတုေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ မိုးတိမ္ေတာင္မ်ားဟာ
ပိုမိုျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္။ အယ္နီညိဳရာသီဥတု ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့
မိုးတိမ္ေတာင္မ်ားအားေကာင္းမယ္ဆိုရင္ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း ေနရာကြက္၍
မိုးႀကီးျခင္း မိုးသက္ေလျပင္း တုိက္ခတ္တတ္ျခင္း ေလဆင္ႏွာေမာင္း တိုက္ခတ္
တတ္ျခင္း စတာေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို သတိျပဳဖို႔ လိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္
မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း အႏၱရာယ္ကို လယ္ယာလုပ္ငန္းဝင္ၾကမယ့္ ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား
အေနနဲ႔ အထူးသတိထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ
မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူမ်ားဟာ ႏွစ္စဥ္ တစ္ရာထက္
ေက်ာ္လြန္ေနတာကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ေနရတာ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမလမွာ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတဲ့ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကေတာ့
မုန္တိုင္းဝင္တတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ ဒီႏွစ္မွာ အယ္နီညိဳ ႏွစ္
ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လာမယ့္ ေမလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုန္တိုင္းဝင္ေရာက္ဖို႔
အလားလာမ်ားစြာ ဝင္ေရာက္ႏုိင္တယ္လို႔ တြက္ခ်က္ ရရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း
မုန္တိုင္း သတင္းေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္တဲ့ အခါမွာေတာ့ သတင္းကိုေတာ့
ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေစာေစာက တင္ျပခဲ့သလုိ အယ္နီညိဳ
ႏွစ္ေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုန္တိုင္းဝင္ေရာက္မႈ မရွိတာ အေၾကာင္းျပဳၿပီး
မုန္းတိုင္း အႏၱရာယ္ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ ရရွိထားပါတယ္။
ေမလမွာ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတာ တစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းကို
မုတ္သုန္ေလ စတင္ဝင္ေရာက္တတ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အယ္နီညိဳႏွစ္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္
၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေမလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မုတ္သုန္ဝင္ေရာက္မႈဟာပံုမွန္ထက္
ေနာက္က်ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ားကို ပံုမွန္ထက္ ၁၅
ရက္ေလာက္ ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၀ ရက္ခန႔္မွာ ဝင္ေရာက္ႏိုင္မယ္လုိ႔
ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသမ်ားကိုေတာ့ ပံုမွန္ထက္ ၁၀ ရက္ခန႔္
ေနာက္က်ၿပီး ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔ခန္႔မွာ ဝင္ေရာက္ႏိုင္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။
ျမန္မာနုိင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသမ်ားကိုေတာ့ မုတ္သုတ္ေလ ဝင္ေရာက္မႈဟာ သိသာ
ထင္ရွားမႈ မရွိေစဘဲ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားနဲ႔ အတူ ဇြန္လ တစ္ရက္ေန႔မွာ
ဝင္ေရာက္ႏိုင္တယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရတဲ့အတြက္ အလယ္ပိုင္း ေဒသအဖို႔လည္း
မုတ္သုန္ဝင္ေရာက္ေရာက္မႈမွာ တစ္ပတ္ခန္႔ ေနာက္က်ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ပတ္အတြင္း ခန္႔မွန္းခ်က္
လာမယ့္တစ္ပါတ္အတြက္ မိုးေလဝသခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား ခန္႔မွန္းရမယ္ဆိုရင္ျဖင့္
လာမယ့္တစ္ပါတ္အတြင္း ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာ မုန္တိုင္းျဖစ္ဖို႔ အလားလာ
မရွိႏိုင္ေသးဘူးလို႔ပဲ ခန္႔မွန္းရရွိပါတယ္။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာ
အမ်ားအားျဖင့္ တိမ္ အသင့္တင့္ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ၿပီး ျမန္မာကမ္း႐ိုးတန္းနဲ႔
ကမ္းလြန္ပင္လယ္ျပင္မွာလည္း အမ်ားအားျဖင့္ လိႈင္းအနည္းငယ္သာ ရွိႏိုင္ၿပီး
လိႈင္းအျမင့္က တစ္ေပမွ ေလးေပခန္႔သာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သတိထားဖို႔
လိုအပ္တာကေတာ့ လာမယ့္ တစ္ပါတ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ဝွမ္းမွာ မြန္းလြဲ
ညေနပိုင္း အခ်ိန္ကာလမွာ မိုးတိမ္ေတာင္မ်ား ျဖစ္ေပၚတတ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမိုးတိမ္ေတာင္ေတြ ျဖစ္ေပၚတဲ့ အခါမွာ ေနရာကြက္ မိုးႀကီးတာေတြ
မိုးသက္ေလျပင္း တိုက္ခတ္တာေတြ လွ်ပ္စီးလက္တာေတြ မိုးၿခိမ္းတာေတြ စတာေတြနဲ႔
အတူ မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း မုိးသီးေႀကြျခင္း စတာေတြကလည္း မၾကာမၾကာ
ျဖစ္ေပၚတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္မိုးႀကိဳးပစ္ျခင္း အႏၱရာယ္နဲ႔
ေလျပင္းတိုက္ခတ္ျခင္း အႏၱရာယ္ကိုေတာ့ သတိျပဳဖို႔ လိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေန႔အပူခ်ိန္မ်ား
ေန႔အပူခ်ိန္မ်ား အေနနဲ႔ေတာ့ လာမယ့္ တစ္ပါတ္အတြင္းမွာ
စစ္ကိုင္းတိုင္းေအာက္ပိုင္း၊ မေကြးတုိင္း၊ ပဲခူးတိုင္း ဧရာဝတီတိုင္း၊
ရန္ကုန္တိုင္း၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္း
တို႔မွာ ေန႔အပူခ်ိန္ေတြဟာ ၄၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ မွ ၄၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ
ျမင့္မားေနႏိုင္ပါတယ္။ က်န္ေဒသမ်ားမွာေတာ့ ေန႔အပူခ်ိန္ေတြဟာ ၃၀ မွ ၄၀
ေလာက္ထိ ျမင့္မားႏုိင္ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္းအေနနဲ႔ေတာ့
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ ေဒသမ်ား ျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း
ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ကိုင္းတိုင္း အထက္ပိုင္းတို႔မွာ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ အဆင့္မွာ
ရွိေနႏိုင္ၿပီး က်န္ေဒသအားလံုးမွာေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္
အညႊန္းကိန္းအဆင့္ဟာ လြန္ကဲတဲ့အဆင့္ကို ေရာက္ရွိေနႏိုင္ပါတယ္လို႔
ခန္႔မွန္းရရွိထားပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ
ႏိုင္ငံသားမ်ားအားလံုး သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္မ်ားမွ အစဥ္ကင္းေဝးႏိုင္ၾကပါေစ။