အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီနဲ႔ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး။ (ၾသဂုတ္ ၉၊ ၂၀၁၄)
15.08.2014
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ
က်န္တဲ့အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အစိုးရကို တြန္းအားေပး
သြားမွာျဖစ္သလို၊ ကူညီေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာမွန္သမွ်ကိုလည္း အကူအညီေပး
သြားမယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အေရးႀကီးတဲ့ေရြးခ်ယ္မႈေတြကိုေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက
လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း
ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကယ္ရီဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္၊ သူျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြ အေပၚမွာ ေက်နပ္အားရမိတဲ့ အေၾကာင္း တေန႔တုန္းက ဟာ၀ါရီ ဟိုႏိုလူလူ တကၠသိုလ္ East Weast Center မွာ ေျပာဆိုသြားတာပါ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ႏွစ္အစိတ္ေလာက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အားေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ေက်နပ္အားရမိၿပီး၊ အခုအေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ကို သူကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈေတြကိုေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ေျပာင္းလဲဖို႔ သြားစရာ အေတာ္ေတာ့ က်န္ပါေသးတယ္။ အခုရိွေနတဲ့ နက္နဲတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို လက္ရိွ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကို ဦးေဆာင္ေနၾကသူေတြက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ စစ္တပ္ရဲ႕အခန္းက႑သစ္ကို ဘယ္လို သတ္မွတ္မလဲ၊ ဖဲြ႔စည္းပံုေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီးမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္လာဖို႕ကိစၥေတြ၊ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ခ်ီၾကာျမင့္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို အဆံုးသတ္ဖို႔၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဥပေဒအရ အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ဆိုတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာလည္းပဲ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြပိုျဖစ္လာဖို႔ ဆဲြေဆာင္တာ၊ အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္တာ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သစ္ေတာနဲ႔ အျခားအရင္းအျမစ္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနၾကာတာလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျပာင္းအလဲအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈေတြပါ။ ဒါေတြအတြက္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသြားဖို႔ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးမွာ တကယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ကိုေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရဆိုရင္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းမွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ဒီမိုကေရစီေနာက္ျပန္လွည့္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ေထာက္ျပၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲဟာ ေဒသတြင္း ထင္ရွားသိသာမႈျဖစ္ေစ တယ္လို႔လည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ၿပီး အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္သြားဖို႔ကိုလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္သမွ် အားလံုးကူညီသြား မယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာနိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ေဆာင္သူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အရာရာ လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လာမယ့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြကို အကူအညီေပးသြားမွာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူမႈအၾကပ္အတည္းေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ႏိုင္ဖို႔၊ အမုန္းစကားနဲ႔ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ဖဲြ႔စည္းပံု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုပ္ေဆာင္ဖို႔၊ လြတ္လပ္စြာစံုရံုးခြင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခြင့္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ဆိုတာေတြကို ျမန္မာ အစိုးရကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းသြားပါမယ္။”
ဟိုႏိုလူလူတကၠသိုလ္မွာ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ အေမရိကန္အစိုးရမူ၀ါဒ အျမင္ေတြကို ေျပာဆိုရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥကိုပါ ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ထည့္သြင္းေျပာသြားတာပါ။ အာရွနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအပါအ၀င္ အလားအလာေကာင္းရိွတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေထာက္ျပသလိုပဲ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔လည္း ကိုယ့္ရဲ႕မဟာဗ်ဴဟာက်က် အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဒီေဒသနဲ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ တိုးျမင့္သြားမယ္လို႔လည္း ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ကိုသားညြန္႔ဦး(VOA)
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကယ္ရီဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္၊ သူျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနေတြ အေပၚမွာ ေက်နပ္အားရမိတဲ့ အေၾကာင္း တေန႔တုန္းက ဟာ၀ါရီ ဟိုႏိုလူလူ တကၠသိုလ္ East Weast Center မွာ ေျပာဆိုသြားတာပါ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ႏွစ္အစိတ္ေလာက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အားေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ ေက်နပ္အားရမိၿပီး၊ အခုအေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ကို သူကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈေတြကိုေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ေျပာင္းလဲဖို႔ သြားစရာ အေတာ္ေတာ့ က်န္ပါေသးတယ္။ အခုရိွေနတဲ့ နက္နဲတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို လက္ရိွ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကို ဦးေဆာင္ေနၾကသူေတြက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ စစ္တပ္ရဲ႕အခန္းက႑သစ္ကို ဘယ္လို သတ္မွတ္မလဲ၊ ဖဲြ႔စည္းပံုေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ၿပီးမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္လာဖို႕ကိစၥေတြ၊ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ခ်ီၾကာျမင့္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို အဆံုးသတ္ဖို႔၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို ဥပေဒအရ အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ဆိုတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာလည္းပဲ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြပိုျဖစ္လာဖို႔ ဆဲြေဆာင္တာ၊ အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္တာ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သစ္ေတာနဲ႔ အျခားအရင္းအျမစ္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနၾကာတာလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျပာင္းအလဲအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စမ္းသပ္မႈေတြပါ။ ဒါေတြအတြက္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသြားဖို႔ရည္ရြယ္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးမွာ တကယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ကိုေတာ့ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရဆိုရင္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းမွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ဒီမိုကေရစီေနာက္ျပန္လွည့္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ေထာက္ျပၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျပာင္းအလဲဟာ ေဒသတြင္း ထင္ရွားသိသာမႈျဖစ္ေစ တယ္လို႔လည္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ၿပီး အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္သြားဖို႔ကိုလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္သမွ် အားလံုးကူညီသြား မယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာနိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ေဆာင္သူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အရာရာ လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ လာမယ့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြကို အကူအညီေပးသြားမွာပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူမႈအၾကပ္အတည္းေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ႏိုင္ဖို႔၊ အမုန္းစကားနဲ႔ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ဖဲြ႔စည္းပံု ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုပ္ေဆာင္ဖို႔၊ လြတ္လပ္စြာစံုရံုးခြင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခြင့္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ဆိုတာေတြကို ျမန္မာ အစိုးရကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းသြားပါမယ္။”
ဟိုႏိုလူလူတကၠသိုလ္မွာ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ အေမရိကန္အစိုးရမူ၀ါဒ အျမင္ေတြကို ေျပာဆိုရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥကိုပါ ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ထည့္သြင္းေျပာသြားတာပါ။ အာရွနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအပါအ၀င္ အလားအလာေကာင္းရိွတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေထာက္ျပသလိုပဲ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔လည္း ကိုယ့္ရဲ႕မဟာဗ်ဴဟာက်က် အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဒီေဒသနဲ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ တိုးျမင့္သြားမယ္လို႔လည္း ၀န္ႀကီးကယ္ရီက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ကိုသားညြန္႔ဦး(VOA)
