အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ အတန္အသင့္ရလာတဲ့ အေနအထားမွာ စာေပစိစစ္ေရးနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္တားျမစ္မႈေတြ မရွိေတာ့မဲ့ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ေဟာေျပာသူ စာေရးဆရာေတြကို အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕ လူအခ်ိဳ႕က အင္အားသံုးၿပီး ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတာေတြဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ကန္႔သက္ရာ ေရာက္တဲ့အတြက္ မျပဳလုပ္ၾကဖို႔ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္ လႈပ္ရွားသူေတြက ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းနဲ႔အညီ စာေပစာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္ရရွိေစဖို႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို တန္ဖိုးထား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ Pen Myanmar အဖြဲ႔က ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစံု မဆုမြန္ က ဆက္ေျပာျပပါမယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ခြင့္ျပဳခ်က္ရၿပီး စာေပေဟာေျပာပြဲတခ်ိဳ႕မွာ ေဟာေျပာသူကို ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြ၊ ေဟာေျပာပြဲကို ကန္႔သတ္တားျမစ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာတာေတြ ရွိတဲ့အတြက္ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြနဲ႔ ေဟာေျပာသူ စာေရးဆရာေတြကို တားျမစ္မႈေတြ မျပဳၾကဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ ျမန္မာ့စာေပစာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္၊ ေရးသား၊ ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းဆိုလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ Pen Myanmar အဖြဲ႔က ေတာင္းဆိုလုိက္တာပါ။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို အေလးအနက္ တန္ဖိုးထားေစခ်င္ပါတယ္လို႔ Pen Myanmar အဖြဲ႔ ဥကၠ႒ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“စာေပစိစစ္ေရး မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ လြတ္လပ္ခြင့္အေနအထား တက္လာတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ တဘက္မွာေတာ့ ေထာက္ျပစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ စာေရးဆရာေတြကို နာမည္တပ္ၿပီးေတာ့ ဘယ္သူကေတာ့ ေဟာေျပာခြင့္ မေပးႏုိင္ဘူး။ ဘယ္သူကိုေတာ့ မေျပာပါေစနဲ႔ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္လာတာေတြကို ေတြ႔ရတယ္။ တေျဖးေျဖးနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ဟာ ရမယ္ေတာင္ မႀကံေသးဘူး။ ထိပါးခံရၿပီလို႔ ယူဆတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔လို႔ အဲ့လို သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ စာေပေဟာေျပာခြင့္၊ လြတ္လပ္ခြင့္ ရလာတဲ့ အေနအထားမွာ အခုလိုမ်ိဳး အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕ လူတခ်ိဳ႕က အင္အားသံုး ပိတ္ပင္တားဆီးမႈတခ်ိဳ႕ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့အေပၚ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔လည္း အေလးအနက္ထားၿပီး ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ကာကြယ္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) က အႀကံျပဳပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတြင္းမွာရွိတဲ့ ဘယ္သူတဦးတေယာက္ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ေတြကို ဘယ္သူ တဦးတေယာက္ကမွ ထိပါးေႏွာင့္ယွက္ပိုင္ခြင့္ မရွိဘူးဆုိတာကို အစိုးရကိုယ္တုိင္က တိတိလင္းလင္းေပါ့ေနာ္ သူက ကာကြယ္ၿပီးေတာ့ ထုတ္ေဖာ္ေစခ်င္တယ္။ သူကိုယ္တိုင္ကိုက တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ဒီကိစၥေတြမွာ တာ၀န္ယူၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းေပးေစခ်င္တယ္။ အဲ့လိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ငါတို႔လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြက ေျပာေလ့ရွိတယ္ေပါ့။ ဟာ စာေပေဟာေျပာပြဲ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို က်ေနာ္တုိ႔က ခ်ေပးတာပဲ။ ဒီလူေတြက လာလုပ္သြားတာပဲဆုိတဲ့ ဆင္ေျခမ်ိဳးေပါ့ေနာ္ ဒါ ထမင္းရည္ပူ လွ်ာလႊဲေျပာလုိက္တဲ့ဟာေတြဟာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ကိုပဲ ျပန္ထိမယ္ဆုိတာကိုေတာ့ သိေစခ်င္ပါတယ္။”
လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာခြင့္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ဝါဒျဖန္႔ခ်ီမႈေတြမွာ တပါးသူကို ထိခုိက္နစ္နာေစမယ့္ အယူဝါဒမႈိင္းတုိက္ လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြကိုလည္း သတိနဲ႔ယွဥ္-ေရွာင္က်ဥ္ၾကသင့္တယ္လို႔လည္း Pen Myanmar အဖြဲ႔က သံုးသပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတြင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ ေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ေတြကို ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းနဲ႔အညီ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခြင့္ရဖို႔ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ စာေပစာနယ္ဇင္းသမားေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔လည္း မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း) က သံုးသပ္ပါတယ္။
“က်မတို႔ သတိထားရမယ့္ ေနာက္တခ်က္က ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးကိစၥပါပဲ။ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးကိစၥကို အစိုးရမီဒီယာေတြ ကိုယ္တိုင္က တသက္လံုးလုပ္လာသလို အခုအခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ေဟာေျပာပြဲတခ်ိဳ႕မွာဆုိရင္ ဘုရားေဟာမဟုတ္တဲ့ စကားေတြ၊ တရားေတြကို ေဟာေျပာေနတဲ့ဟာေတြက လ်စ္လ်ဴ႐ႈခံရၿပီးေတာ့ စာေပေဟာေျပာပြဲေတြမွာက်ေတာ့ ဒီလူက ဘာေၾကာင့္မို႔လို႔ ညာေၾကာင့္မို႔လို႔ ဆုိတာမ်ိဳး လုပ္တယ္ဆုိတာက ခုနကေျပာတဲ့ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးလက္နက္ကို အစိုးရပံုရိပ္နဲ႔ မသံုးဘဲနဲ႔ က်န္တဲ့အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းပံုရိပ္နဲ႔ သံုးၿပီးေတာ့ တင္သြင္းလာတာနဲ႔ပဲ ထပ္တူက်ေနတယ္လို႔ က်မေတာ့ ျမင္ပါတယ္။ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေရးဆိုတာမွာလည္း အစိုးရကပဲ လုပ္တယ္လို႔ မယူဆေစခ်င္ပါဘူး။ တစုတဖြဲ႔ကလည္း ကိုယ့္အသံပဲ လႊမ္းေစခ်င္ၿပီးေတာ့ သူမ်ားအသံေတြ မေျပာႏိုင္ေအာင္လုပ္တာဟာ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ီဖုိ႔ ႀကိဳးစားပဲဆုိတာကို အားလံုးက ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။”
လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္တဲ့ စာေပယဥ္ေက်းမႈ ရပ္ဝန္းတခု ေပၚထြန္းလာေရးနဲ႔ ေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ရသစာေပကို ေပါင္းကူး ဆက္စပ္ျမႇင့္တင္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စာေပျမတ္ႏိုးသူေတြက Pen Myanmar အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာစာေပေလာကကို ႏိုင္ငံေရးအရျဖစ္ေစ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈအရျဖစ္ေစ၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို တနည္းနည္းနဲ႔ ထိပါးလာမယ္ဆိုရင္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၾကဖို႔နဲ႔ ေဟာေျပာသူ စာေပေရးသားသူေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ေနာက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး လူတန္းစားေရး၊ အမ်ိဳးသားေရးဆုိင္ရာ မုန္းတီးမႈေတြကို တမင္တကာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ အမွားေတြေဖာ္ျပတာ၊ အခ်က္အလက္မွားေတြ ျဖန္႔ေဝတာ အပါအဝင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ယဥ္ေက်းမႈ စံတန္ဖိုးမ်ားကို ထိပါးေစမယ့္ ေရးသားမႈ၊ ေျပာဆိုေဟာေျပာမႈေတြကိုလည္း ဆန္႔က်င္ရႈတ္ခ်တယ္လို႔ Pen Myanmar က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
VOA
