ျမစ္ႀကီးနားျမိဳ႕တြင္ KIO ႏွင့္ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ယေန႔ ေဆြးေႏြးၾကသည့္ ျမင္ကြင္းတခ်ဳိ႕ျဖစ္သည္ (ဓာတ္ပံုမ်ား - ေစာရန္ႏုိင္ / ဧရာဝတီ)
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔ လက္မွတ္ထိုးမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ႀကိဳတင္ခ်ျပမႈ မရွိျခင္းေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ လက္မွတ္ထိုးေရး၊ မထိုးေရးကုိ တရား၀င္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မေပးႏိုင္ၾကေသးဘဲ စာခ်ဳပ္တြင္ ပါ၀င္မည့္ အခ်က္မ်ားကုိ အစိုးရက ႀကိဳတင္ ခ်ျပမွသာလွ်င္ ျပင္ဆင္စရာ ရွိသည္မ်ားကုိ ႀကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ဧရာဝတီက ဆက္သြယ္ရရွိေသာ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားက ဆိုသည္။
တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ ၁၁ ခုႏွင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ ( UNFC ) အပါ အ၀င္ “၀” ျပည္ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ ( UWSA )၊ ကရင္နီ အမ်ဳိးသား တိုးတက္ေရးပါတီ ( KNPP )၊ ပေလာင္လြတ္ ေျမာက္ေရးတပ္ဦး ( TNLA ) တုိ႔ ကလည္း လက္မွတ္ထိုးရန္ မေသခ်ာဟု ေျပာဆိုထားသည္။
တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ လာမည့္ ႏို၀င္ဘာလဆန္းတြင္ ျပဳလုပ္မည္ဟု အစိုးရက ေျပာဆိုထားၿပီး၊ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္းစီႏွင့္လည္း လိုက္လံေဆြးေႏြးေနေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အခ်က္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ လက္မွတ္ထိုးၾကမည္ဆိုသည္ကုိ လုံး၀ ေျပာဆိုမႈ မရွိျခင္းသည္ ႐ုိးသားမႈ မရွိဟု ယူဆေၾကာင္း UNFC ၏ ေျပာ ခြင့္ရသူ ဦးခြန္ဥကၠာ က ဆိုသည္။
၎က“အခ်က္အလက္ေတြကုိ ႀကိဳတင္ေပးလိုက္ရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တစုံတခု ျပင္ဆင္ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္မွာကုိ လို လားပုံ မရဘူး၊ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ဘာမွ လုပ္လို႔မရေအာင္ အနီးကပ္မွပဲ ဒီအခ်က္ကုိ လက္မွတ္ထိုးရမယ္ဆိုၿပီး လုပ္ ေဆာင္မယ့္ သေဘာရွိတယ္”ဟု ဆိုသည္။
UWSA ႏွင့္အစိုးရ၏ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒု ဥကၠ႒ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ ဦးသိန္းေဇာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တို႔သည္ ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ လက္မွတ္ထိုးမည့္ အတိအက် မဆုံးျဖတ္ရေသးေၾကာင္း၊ UWSA ေျပာခြင့္ ရသူ ဦးေအာင္ျမင့္ က ေျပာသည္။ UWSA က ‘ဝ’ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္းေဒသကို ျပည္နယ္ အဆင့္ သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနသည္။
အစိုးရအဖြဲ႔၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးေဆာင္ တဦးျဖစ္သူ ဦးလွေမာင္ေရႊ ကမူ လက္မွတ္ထိုးမည့္ စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ား ကုိ ေဆြးေႏြး ညွိႏႈိုင္းျပင္ဆင္ေနဆဲ ျဖစ္၍ တရား၀င္ ခ်ျပမႈ မရွိေသးေၾကာင္း၊ လက္မွတ္မထိုးမီ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အားလုံးထံ ေပးပို႔ သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
“အပစ္အခတ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္မွပဲ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာဆိုေတာ့ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ ထိုးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္”ဟု ဆိုသည္။
အစိုးရဘက္က အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ခ်ျပမႈ မရွိေသးေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔မ်ားကမူ မိမိတို႔ လိုလားသည့္ အခ်က္ မ်ားကုိ အစိုးရထံသို႔ မၾကာမီ ေပးပို႔သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္မ်ားကုိ ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ မည္ဟု UNFCေျပာခြင့္ရသူက ဆိုသည္။
ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) က တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တို႔ လိုလားသည့္ အခ်က္ ၆ ခု ကုိ ထုတ္ျပန္၍ အစိုးရထံ ေပးပို႔ထားေၾကာင္း သိရသည္။ လက္မွတ္ထိုးပြဲတြင္ စစ္တပ္ပါ၀င္ေရး၊ ႏိုင္ငံတကာ သက္ေသ မ်ား ပါ၀င္ေရး၊ ေရွ႕ဆက္ ေဆြးေႏြးမည့္ ႏိုင္ငံေရး မူေဘာင္မ်ား ပါ၀င္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရး၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္အစိုးရ အၾကား ႀကီးၾကပ္ေရး အဖြဲ႔မ်ား ထားရွိေရး စသည့္ အခ်က္တို႔ ပါ၀င္သည္။
တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးတြင္ လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ ပါ၀င္ေဆြးေႏြး လုပ္ေဆာင္မႈ မရွိေသး ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေရွ႕ ဆက္သြားမည့္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္၏ တိုင္းရင္းသားေရးရာႏွင့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚဒြဲဘူက ေျပာသည္။
“လက္မွတ္ထိုးမယ့္ ကိစၥကုိ က်မတုိ႔ေကာ္မတီကုိ ဘာမွမေျပာပါဘူး၊ လက္မွတ္ တကယ္ထိုးျဖစ္၊ မထိုးျဖစ္ ဆိုတာလည္းပဲ ဘယ္သူမွ ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး၊ အစိုးရကပဲ လုပ္မယ္လို႔ေျပာေနတာပါ၊ က်မတို႔ေတာင္ ေ၀၀ါးေနေတာ့ က်န္တဲ့သူေတြဆို ပိုးဆုိးတာေပါ့၊ အဲဒါေၾကာင့္လဲ သံသယေတြ ၀င္ေနၾကတာပါ” ၎က ဟု ဆိုသည္။
ဧရာဝတီႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕တြင္ မၾကာေသးခင္က ေတြ႕ဆုံခဲ့သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းကလည္း အစိုးရ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အဆံုးအျဖတ္ေပးရာ၌ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ စစ္ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ ဗဟိုေကာ္မတီကသာ ေနာက္ဆုံးအဆုံးအျဖတ္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
“လုပ္ငန္းေတြ မမွားရေအာင္ တေယာက္တည္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ဆိုတာ မွားသြားႏိုင္တယ္။ လႊဲသြားႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေယာက္တည္း သို႔မဟုတ္ တဖြဲ႔တည္း အထူးသျဖင့္ တေယာက္တည္းေပါ့ေလ။ တေယာက္တည္းက မွားသြားႏိုင္တယ္။ လႊဲသြားႏိုင္တယ္။ တဖြဲ႔တည္းဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မတီတဖြဲ႔လံုးဆိုရင္ မွားစရာ သိပ္မရွိႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ သူသည္လည္း ေပၚလစီ ဘယ္ကယူရမလဲဆိုရင္ ဗဟိုေကာ္မတီ ဦးေဆာင္ေကာ္မတီရဲ႕ အဖြဲ႕ရဲ႕ ဦးေဆာင္မူကိုယူရမယ္’ ဟု သူရဦးေရႊမန္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ထို႕ေၾကာင့္ လာမည့္ ႏိုဝင္ဘာတြင္ အစိုးရက စီမံထားသလို တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ေလာဟု သံသယ ျဖစ္ၾကရသည္။
ထို႕ျပင္ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး လက္မွတ္ထိုးမည္ဟု အစိုးရက ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း ျပီးခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာအတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏႇင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ၁၀ ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ကာ သေဘာတူညီခ်က္ တခုမွ်မရရႇိခဲ့ဘဲ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ ၁၅ ႀကိမ္ ရႇိခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ Myanmar Peace Monitor ကလည္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာထားသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ရွမ္းျပည္ တိုးတက္ေရးပါတီ (SSPP/SSA) ကလည္း ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီႏွင့္ ၎တို႔ လက္မွတ္ေရးထိုး ထားေသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူခ်က္ အခ်ဳိ႕ကို အစိုးရဘက္က လိုက္နာျခင္း မရွိဟု ေျပာဆိုေနသည္။
အစိုးရႏွင့္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔တို႔ အၾကား လက္မွတ္ထိုးမႈ မၾကာခဏ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္၍ ထပ္မံထိုးစရာ မ လိုေတာ့ဟု ယူဆေၾကာင္း၊ လက္မွတ္ထိုးရန္ လုပ္ေဆာင္ရဲသူမ်ားကုိလည္း စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသား မ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(SNLD ) ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းဦး က ေျပာသည္။
အရာရာ ျပည့္စုံမႈ မရွိဘဲ ႏိုင္ငံတကာမွ လူႀကီး လူေကာင္းမ်ား၏ ေရွ႕ေမွာက္ လက္မွတ္ထိုးမည္ဆိုပါက တစုံတခု အားနည္ခ်က္ ျဖစ္လာလွ်င္ အရွက္ရစရာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေသခ်ာ စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ၾကမည္ဟု ဦးခြန္ထြန္းဦး က ဆိုသည္။
ယခု ျမစ္ၾကီးနားတြင္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ႏွင့္ အစိုးရတို႕ၾကား ထပ္မံေဆြးေႏြးရာမွ မည္မွ်ထိ ၫႇိႏိႈင္းႏိုင္ျပီး မည္သည္တို႕ကို သေဘာတူညီမည္ မသိရေသးေသာ္လည္း တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးတြင္ ကခ်င္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ ပါ၀င္လာေရးမႇာ အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရး အာမခံခ်က္၊ စစ္ေရး အာမခံခ်က္ ေပးမႈအေပၚတြင္ မူတည္မည္ဟု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက သုံးသပ္ေနၾကသည္။ခင္ဦးသာ
