03.12.2013
Transparency International ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႔ႀကီးက ၂၀၁၃
ခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ျပန္တဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈဆိုင္ရာ အညႊန္းကိန္းမွာ
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အဆင့္ဟာ မႏွစ္ကထက္စာရင္ အနည္းငယ္ ျမင့္တက္လာပါတယ္။
ဒါဟာ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာ လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေပမဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားဖို႔ အေတာ္ေလး လိုအပ္ေနေသးတယ္လုိ႔ အဖြဲ႔ရဲ႕တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ဒီႏွစ္ထုတ္ျပန္တဲ့ အညြန္းကိန္းေတြအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၇ ႏိုင္ငံထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဆင့္ဟာ ၁၅၇ မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းကဆိုရင္ ၁၇၆ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အဆင့္ ၁၇၂ ရွိခဲ့တာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈဆိုင္ရာ အညႊန္းကိန္းဟာ က႑အသီးသီးက လာဘ္စားမႈအေျခအေနေတြကို ထင္ဟပ္တာမဟုတ္ဘဲ အစိုးရက႑ပိုင္းက ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကိုပဲ စစ္တမ္းေကာက္ယူထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ဌာနရဲ႕ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Srirak Plipat က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုလို အဂတိလိုက္စားမႈ အေျခအေန အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်သြားတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“လက္ရွိအစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း အဂတိဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ျပဌာန္းခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ လာတာေတြက ဒီႏွစ္အညြန္းကိန္းမွာ ထင္ဟပ္ေနတာပါ။ ဒါဟာ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ပိုၿပီး ပြင့္လင္းတဲ့ အေျခအေနလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒီႏွစ္အစီရင္ခံစာမွာ ထင္ဟပ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြလို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈအေျခအေန ပိုၿပီး ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး လိုေနပါေသးတယ္လို႔ Srirak Plipat က ေျပာပါတယ္။ စာရင္းဇယား အခ်က္အလက္ေတြအရဆိုရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အဆင့္ဟာ ေဒသတြင္း ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ ေအာက္ဆံုးမွာပဲ ရွိေနေသးတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
တဘက္မွာေတာ့ အဂတိလိုက္စားမႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အဓိကစိန္ေခၚမႈ ျပႆနာအျဖစ္ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရက လက္ခံလာတာကို ေတြ႔ျမင္ရတယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ တိုးတက္လာဖို႔ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတယ္လို႔လည္း Srirak Plipat က ေျပာပါတယ္။
“အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ၊ မူၾကမ္းေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ အနာဂတ္လမ္းေၾကာင္းဟာ အဲဒီဥပေဒေရးရာ မူေဘာင္အသစ္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေပၚ သိပ္ကုိ မူတည္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သူတို႔လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ႏုိင္တဲ့အဆင့္ထိ အလံုအေလာက္ အားေကာင္းရဲ႕လား၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ အသံုးစရိတ္ အပါအ၀င္ တျခားကိစၥေတြမွာ အလံုအေလာက္ အေရးယူမႈ ရွိရဲ႕လား၊ အလံုအေလာက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရဲ႕လား ဆိုတာေတြကို ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။”
တဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈအေျခအေန ပေပ်ာက္ေအာင္လို႔ ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သူက အခုလို အႀကံေပးပါတယ္။
“ပထမအခ်က္ကေတာ့ လာဘ္စားမႈကို အေရးယူတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ျပန္ၿပီး သံုးသပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔၊ ေနာက္ၿပီး အခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို စတင္ ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈမျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားလုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ႔ လိုင္စင္ရဖို႔၊ အခြန္ေငြေဆာင္ဖို႔၊ ေျမယာေတြ၀ယ္ယူဖို႔ေတြမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္တဲ့ အဂတိလုိက္စားမႈဆုိင္ရာ အညြန္းကိန္းမွာ အေကာင္းဆုံးအျဖစ္ ထိပ္တန္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ တုိင္းျပည္ေတြကေတာ့ နယူးဇီလန္နဲ႔ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ျဖစ္ၿပီး၊ Scandinavian တုိင္းျပည္ေတြကေတာ့ ႏွစ္စဥ္လုိလုိ အဂတိလုိက္စားမႈ အနည္းဆုံး တုိင္းျပည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ အဆင့္ ၁၉ မွာ ရွိေနပါတယ္ရွင္။
ဒါဟာ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာ လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ေပမဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားဖို႔ အေတာ္ေလး လိုအပ္ေနေသးတယ္လုိ႔ အဖြဲ႔ရဲ႕တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ဒီႏွစ္ထုတ္ျပန္တဲ့ အညြန္းကိန္းေတြအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၇ ႏိုင္ငံထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဆင့္ဟာ ၁၅၇ မွာ ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းကဆိုရင္ ၁၇၆ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အဆင့္ ၁၇၂ ရွိခဲ့တာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈဆိုင္ရာ အညႊန္းကိန္းဟာ က႑အသီးသီးက လာဘ္စားမႈအေျခအေနေတြကို ထင္ဟပ္တာမဟုတ္ဘဲ အစိုးရက႑ပိုင္းက ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကိုပဲ စစ္တမ္းေကာက္ယူထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ အာရွ-ပစိဖိတ္ဌာနရဲ႕ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Srirak Plipat က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုလို အဂတိလိုက္စားမႈ အေျခအေန အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်သြားတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“လက္ရွိအစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း အဂတိဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ျပဌာန္းခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ လာတာေတြက ဒီႏွစ္အညြန္းကိန္းမွာ ထင္ဟပ္ေနတာပါ။ ဒါဟာ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ပိုၿပီး ပြင့္လင္းတဲ့ အေျခအေနလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒီႏွစ္အစီရင္ခံစာမွာ ထင္ဟပ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြလို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈအေျခအေန ပိုၿပီး ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး လိုေနပါေသးတယ္လို႔ Srirak Plipat က ေျပာပါတယ္။ စာရင္းဇယား အခ်က္အလက္ေတြအရဆိုရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အဆင့္ဟာ ေဒသတြင္း ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ ေအာက္ဆံုးမွာပဲ ရွိေနေသးတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
တဘက္မွာေတာ့ အဂတိလိုက္စားမႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အဓိကစိန္ေခၚမႈ ျပႆနာအျဖစ္ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရက လက္ခံလာတာကို ေတြ႔ျမင္ရတယ္လို႔လည္း ႏိုင္ငံတကာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ တိုးတက္လာဖို႔ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတယ္လို႔လည္း Srirak Plipat က ေျပာပါတယ္။
“အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ၊ မူၾကမ္းေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ အနာဂတ္လမ္းေၾကာင္းဟာ အဲဒီဥပေဒေရးရာ မူေဘာင္အသစ္ေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေပၚ သိပ္ကုိ မူတည္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သူတို႔လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ႏုိင္တဲ့အဆင့္ထိ အလံုအေလာက္ အားေကာင္းရဲ႕လား၊ ႏုိင္ငံရဲ႕ အသံုးစရိတ္ အပါအ၀င္ တျခားကိစၥေတြမွာ အလံုအေလာက္ အေရးယူမႈ ရွိရဲ႕လား၊ အလံုအေလာက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရဲ႕လား ဆိုတာေတြကို ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။”
တဆက္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဂတိလိုက္စားမႈအေျခအေန ပေပ်ာက္ေအာင္လို႔ ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သူက အခုလို အႀကံေပးပါတယ္။
“ပထမအခ်က္ကေတာ့ လာဘ္စားမႈကို အေရးယူတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြကို ျပန္ၿပီး သံုးသပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေခတ္မမွီေတာ့တဲ့ ဥပေဒေတြကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔၊ ေနာက္ၿပီး အခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို စတင္ ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ အဂတိလိုက္စားမႈမျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားလုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ႔ လိုင္စင္ရဖို႔၊ အခြန္ေငြေဆာင္ဖို႔၊ ေျမယာေတြ၀ယ္ယူဖို႔ေတြမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္တဲ့ အဂတိလုိက္စားမႈဆုိင္ရာ အညြန္းကိန္းမွာ အေကာင္းဆုံးအျဖစ္ ထိပ္တန္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ တုိင္းျပည္ေတြကေတာ့ နယူးဇီလန္နဲ႔ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံတုိ႔ျဖစ္ၿပီး၊ Scandinavian တုိင္းျပည္ေတြကေတာ့ ႏွစ္စဥ္လုိလုိ အဂတိလုိက္စားမႈ အနည္းဆုံး တုိင္းျပည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ အဆင့္ ၁၉ မွာ ရွိေနပါတယ္ရွင္။
အင္ၾကင္းႏိုင္(VOA)
