ရန္ကုန္တိုင္း သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ မီးေခ်ာင္းကန္ရပ္ကြက္က ျပည္သူ ၃၅၀ ေက်ာ္ဟာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ထဲက တပ္ပိုင္ေျမအျဖစ္ သိမ္းဆည္းခံ ထားတဲ့ေျမယာေတြျပန္ရေရး အတြက္ သပိတ္စခန္းဖြင့္ ဆႏၵျပမူေတြ လုပ္ေနရာမွာ အရွိန္ျမင့္လာၿပီး ဒီဇင္ဘာလ ၅ရက္ေန႔ကေတာ့ အုတ္ တံတုိင္းခတ္ထားတဲ့ေနရာထိ ၀င္ေရာက္ ဆႏၵျပမူေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အာဏာပုိင္ေတြက ညိွႏိႈင္းေပးျခင္းမရွိပါက သိမ္းဆည္း ထားတဲ့ ေျမယာေတြေပၚမွာ ျပန္ၿပီး အိမ္ေဆာက္ေတာ့မွာျဖစ္ေႀကာင္း ဆႏၵျပသူေတြဘက္က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ထုိင္းအေျခစုိက္ သတင္းေထာက္ မေအးမာက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ၅ရက္ေန႔ထိ ၁၀ရက္ႀကာတဲ့အထိ ဆႏၵျပမူေတြ လုပ္ေနတဲ့ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ မိေက်ာင္းကန္ သပိတ္စခန္း အစိုးရမွ လာေရာက္ ညိွနႈင္း ေျဖရွင္းမေပးပဲ အုတ္တံတိုင္းခတ္ အေပါက္ပိတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာသည့္ အတြက္ မိေက်ာင္းကန္ အိုးအိမ္ ဖ်က္ဆီးခံရသူမ်ားက အုတ္တံတိုင္း ပိတ္ဆို႔ခတ္ပိတ္မည့္ေနရာမွာ စုေပါင္းဆႏၵျပမူေတြလုပ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ၅ရက္ေန႔မွာေတာ့သူတုိ႔ေျမေတြကို ျပန္မေပးဘူးဆိုရင္ အဲဒီေျမေတြမွာ အိမ္ယာေတြ ျပန္ေဆာက္လုပ္ေတာ့မွာျဖစ္ေႀကာင္း ဆႏၵျပေနသူတဦးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
"တစ္ေယာက္ခ်င္းစီရဲ့ လက္မွတ္ေတြ ထုိးထားတယ္။ ေတာင္းဆိုေနတဲ့သူေတြ အခုဆိုရင္ အေယာက္ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေျမယာမဲ့ေတြရွိတယ္။ က်မတို႔ မိေခ်ာင္းကန္အပိုင္ ၁၊ ၂၊ ၃ မွာ ရွိတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ေတာင္းဆိုေန တဲ့သူက ၃၅၀ေက်ာ္ ရွိတယ္ရွင့္။ အဲ့ဒီ့ ၃၅၀ေက်ာ္လံုးက လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ သက္ဆုိင္ရာေတြကို ပို႔တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဆီကို ပို႔မယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုးကိုပို႔မယ္။ အတိုင္းအတာ ရက္အကန္႔အသတ္ တခုေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ့အကန္႔အသတ္ကိုမွ လာေရာက္ညိွႏိႈင္းေျဖရွင္းမႈ ၊ ေျပလည္ေအာင္ ညိွႏိႈင္းမႈမရွိဘူးဆိုရင္ ညီမတို႔ျပည္သူေတြကေနၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ေျမေနရာမွာပဲ အိမ္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ ေနေတာ့မယ္ရွင့္။ အဲ့တာကို ေၾကညာလို္က္တာ။ အခုပဲ ညီမတို႔ျပည္သူေတြကေနၿပီးေတာ့ သေဘာမတူပါဘူးလို႔ ေျပာေနတဲ့ၾကားထဲကိုက သူတုိ႔အိမ္ယာေတြ ေဆာက္တာေတြ၊ အတင္း လက္သမားေတြ အတင္း ဝင္လာတာေတြ လုပ္ေနတယ္ရွင့္။ ျပည္သူေတြနဲ႔ ညိွႏိႈင္းလို႔မရဘူး။ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ အေခ်အတင္ျဖစ္ေနတဲ့အပိုင္းေတြရွိတယ္။ အခုထိပဲရွင့္။"
၁၉၉၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး မိေခ်ာင္းကန္ရပ္ကြက္ ကို သိမ္းဆည္းၿပီးေနာက္ ပုိင္း ေျမယာတခ်ိဳ႕ကိုေလ်ာ္ေၾကးေပးခဲ့ေပမဲ့ အခု ဆႏၵျပသူေတြ ကေတာ့ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးမယူခ့ဲသူမ်ားျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ သိမ္းဆည္းၿပီးေနာက္ပိုင္း တပ္ပိုင္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားကာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို အဌားခ်ထားမူေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ဆႏၵျပသူေတြကဆုိပါတယ္။
"ေျမေနရာေတြကို အခုဆို ကြက္လပ္ႀကီး ရွိတယ္ရွင့္။ အကုန္လံုး ကြက္လပ္ၾကီးပါ။ အရင္တုန္းကေတာ့ စိုက္ပ်ိဳးစားေသာက္တယ္။ အဌားေတြခ်ထားတယ္။ ငါးေမြးျမဴေရးျခံေတြ ခ်ထားတယ္။ အပိုင္း ၃ကိုေတာ့ ခရိုနီေတြကို တုိက္ေတြ ေဆာက္ေနတာကို ေတြ႔တယ္။ ဒါေပမဲ့ အပိုင္း ၁ရယ္ ၂ရယ္ အကုန္လံုးကေတာ့ ကြက္လပ္ေတြခ်ည္းပဲရွင့္။"
မိေခ်ာင္းကန္ ရပ္ကြက္ ဆႏၵျပမူေတြထဲမွာ အသက္အရြယ္ႀကီးတဲ့သူ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ျပီး ေျမယာေတြ ျပန္ရေရးအတြက္ ဆႏၵျပမူေတြ လုပ္ခဲ့ႀကတာပါ။ သူတို႔ထဲက ၃ဦးကို ပုဒ္မ ခြင့္ျပဳမိန္႔မရပဲ စီတန္းလွည့္လည္မူနဲ႔ ဖမ္းဆီးထားျပီး ဆႏၵျပေနသူေတြထဲက ဦးေဆာင္သူလုိ႔ စြတ္စဲြခံထားရသူ ၄ဦးကလည္း တရားစဲြဆုိခံထားရေႀကာင္း ေျပာျပႀကပါတယ္။ ဆႏၵျပတဲ့ေနရာက အသက္ ၇၀ ေက်ာ္အရြယ္ အဖြားအိုတဦးကေတာ့ အခုလို ေျပာပါတယ္။
"အခုက စစ္တပ္ေတြေရာက္ေနတယ္။ ေရွ႕မွာလည္း ရဲေတြ သမီးေရ။ အဖြားတုိ႔က ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ပါတယ္၊ အဖြားတို႔ အသက္ႀကီးပါၿပီ။ ေခါင္းခ်ရမယ့္ ေနရာမရွိဘူး သမီးေရ။ ေသခါလည္း နီးေနပါၿပီသမီးရယ္။ အဖြားတို႔ ေျမေလး ျပန္လိုခ်င္ပါတယ္။ သမီးရယ္ ဟိုကပ္ေနရ၊ ဒီကပ္ေနရ ေပါ့ သမီးရယ္။ ဟိုလူက နည္းနည္းၾကည္သာရင္ ဟိုလူ႔နဲ႔ေနလိုက္၊ ဟိုလူက မ်က္ႏွာမၾကည္သာဘူးဆိုရင္ ဟိုေရာက္၊ ဒီေရာက္ေပါ့။ သမီးရယ္၊ ကိုယ့္ေျမေလး လိုခ်င္တယ္ဆုိတာ အဖြားတို႔က ေသခါလည္း နီးေနၿပီေလ။ အဲ့တာေလး လိုခ်င္ပါတယ္ သမီးရယ္။ ဒါပါပဲ။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ အဖြားတို႔ေျမျပန္ရဖို႔ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ကို တုိက္ေနတာလည္း မဟုတ္ဘူးေနာ္။ သူ႔ကို ေတာင္းဆိုေနတာ။ အသနားခံေနတာ။ ဘာမွ အေျဖမရဘူး သမီးရဲ့။ ဒီမွာပဲ အေသခံမယ္ သမီးေရ။ အဖြားတို႔ကို ကူညီမယ့္သူ ျမန္မာျပည္မွာ မရွိဘူးသမီးေရ၊"
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေဒသခံေတြ သေဘာတူညီမူ မရွိပဲ ကာလေပါက္ေစ်း မေပးပဲ ေျမယာသိမ္းယူမူေတြေႀကာင့္ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ တ၀ွမ္းမွာ ဆႏၵျပမူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းတခုမွာေတာ့ တပ္နဲ႔ဌာနဆုိင္ရာေတြအေနနဲ႔ ေျမယာေတြကို လိုအပ္တာထက္ ပုိၿပီး သိမ္းယူျခင္းမလုပ္ဖို႔အတြက္ ေျပာႀကားဘူးပါတယ္။
လယ္ယာေျမသိမ္းယူခံရတဲ့သူေတြကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မူေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာခြင့္ျပဳမိန္႔ မရႀကဘူးလို႔ဆုိပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ခြင္ျ့ပဳမိန္႔မရပဲ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မူေတြေႀကာင့္ လယ္သမားေတြနဲ႔ လယ္သမားေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြဟာ ပုဒ္မ ၁၈နဲ႔ တရားစဲြဆုိေထာင္ခ် ခံေနရသလို ပုဒ္မ ၅၀၅(ခ)ဆူပူေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္မူေတြလည္း အျပစ္ေပးျခင္း ခံေနရပါတယ္။ မိေခ်ာင္းကန္ ရပ္ကြက္မွာေတာ့ ရပ္ကြက္သား ၂ ဦးနဲ႔ သူတို႔ကို အကူအညီေပးသူ တဦးတို႔ဟာ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံထားရပါတယ္။
မေအးေအးမာ
ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
