ျမန္မာစစ္တပ္က အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ ကေလးစစ္သားေတြကို မိဘထံျပန္လည္အပ္ႏွံတဲ့ အခမ္းအနားတြင္ ေတြ႔ရစဥ္။ (၃ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၂)
05.12.2013
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး စီမံကိန္းေတြထားၿပီး အစုိးရနဲ႔
စစ္တပ္က ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရလို႔ ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢ
လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆိုင္ရာ
လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ သံအမတ္ႀကီး မစၥစ္ Sylie Lucas က ဒီကေန႔
သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာလည္း အစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢအၾကား မူလက သေဘာတူထားတဲ့ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေနာက္ဆက္တြဲစာခ်ဳပ္ကို လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က လက္မွတ္ထိုးလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားေၾကာင္း သူမက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းလ်ားၿမိဳင္လမ္းက UNICEF ႐ံုးမွာျပဳလုပ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားၾကားက ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအေၾကာင္းကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ က သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တရပ္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာပါ။ အဲဒီစာခ်ဳပ္အရ ၂၀၁၅ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကေလးစစ္သား လံုး၀ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ကုလသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာအၾကား သေဘာတူထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ နားလည္မႈစာခ်ဳပ္အေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးစစ္သား ဘယ္ေလာက္ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနလဲဆိုတာ သိႏိုင္ေအာင္ လာေရာက္ၿပီး အစုိးရ နဲ႔ တပ္မေတာ္အာဏာပိုင္ေတြကို ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးကိန္းဂဏန္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး အတြက္ ၁၇၆ ဦးကို စစ္တပ္ထဲက ထြက္ခြင့္ေပးထားတာကို ေတြ႔ရၿပီးေတာ့ တပ္ေတြထဲမွာလည္း ကေလးစစ္သားေတြ ေလ်ာ့ပါးေရး စီမံကိန္းထား ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ျမင္ေတြ႔ရလို႔ ေက်နပ္မိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ သံအမတ္ႀကီး မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာပါတယ္။
“ဇြန္လ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးကို သေဘာတူၿပီးျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အၾကား တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရလို႔ အားတက္မိပါတယ္။ ကေလးစစ္သားေတြရွိခဲ့တဲ့ စခန္းေတြကိုလည္း မၾကာေသးခင္က သြားေရာက္ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ေရးစခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။”
သူမအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ကေလးစစ္သား လံုး၀ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ကို အျမန္ဆံုး ေရးထိုးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားတဲ့အေၾကာင္းလည္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ေနာက္ဆက္တဲြပါရွိတဲ့ စာရင္းေတြအရ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း ကိစၥေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားဖို႔ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးေအာင္မင္းဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာအေနနဲ႔လည္း လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ထိေတြ႔ႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာဆုိလာတာကိုလည္း ၀မ္းသာပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာလည္း ကေလးစစ္သားေတြ ပေပ်ာက္ဖို႔ ကိစၥကိုလည္း ေဆြးေႏြးေပးမယ္လုိ႔ ေျပာဆုိတဲ့အေပၚမွာ ၀မ္းသာပါတယ္။”
ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔လည္း သူတို႔ရဲ႕တပ္ေတြထဲမွာ ကေလးစစ္သားေတြ ပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း လိုအပ္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ အဲဒီကိစၥကိုလည္း အေလးေပးေဆြးေႏြးဖို႔ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ တိုက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။
အစိုးရဘက္ကေတာ့ အဲဒီလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြ တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးမယ္လို႔ ေျပာဆိုတာကို ႀကိဳဆိုၿပီး ၀မ္းသာတယ္လို႔လည္း မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာပါတယ္။
“ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးစာခ်ဳပ္ကို ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲစာခ်ဳပ္အရ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြမွာ ကေလးေတြ မပါေတာ့ဘူးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ကေလးေတြ တပ္ေတြထဲမွာ မရွိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အစိုးရက ကတိက၀တ္ ျပဳထားတဲ့အတုိင္း ၂၀၁၅ မွာ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈေတြ မရွိေအာင္လုပ္မယ္လုိ႔ ေျပာတာကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ILO ရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ေတြကို လိုက္နာမယ္လို႔ အစိုးရက ကတိေပးတာအေပၚမွာလည္း ေက်နပ္အားရမိပါတယ္။”
လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ ၁၇ ဖြဲ႔ထဲက ၇ ဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA)၊ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KNLA)၊ ညီညြတ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္တပ္မေတာ္ (DKBA)၊ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ၊ ကရင္နီတပ္မေတာ္၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း၊ ၀ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSA) တို႔နဲ႔ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာလည္း အစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢအၾကား မူလက သေဘာတူထားတဲ့ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေနာက္ဆက္တြဲစာခ်ဳပ္ကို လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က လက္မွတ္ထိုးလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားေၾကာင္း သူမက ေျပာပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းလ်ားၿမိဳင္လမ္းက UNICEF ႐ံုးမွာျပဳလုပ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားၾကားက ကေလးသူငယ္မ်ားဆိုင္ရာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအေၾကာင္းကို ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ က သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တရပ္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာပါ။ အဲဒီစာခ်ဳပ္အရ ၂၀၁၅ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကေလးစစ္သား လံုး၀ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ကုလသမဂၢနဲ႔ ျမန္မာအၾကား သေဘာတူထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ဟာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ နားလည္မႈစာခ်ဳပ္အေပၚမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးစစ္သား ဘယ္ေလာက္ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနလဲဆိုတာ သိႏိုင္ေအာင္ လာေရာက္ၿပီး အစုိးရ နဲ႔ တပ္မေတာ္အာဏာပိုင္ေတြကို ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးကိန္းဂဏန္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး အတြက္ ၁၇၆ ဦးကို စစ္တပ္ထဲက ထြက္ခြင့္ေပးထားတာကို ေတြ႔ရၿပီးေတာ့ တပ္ေတြထဲမွာလည္း ကေလးစစ္သားေတြ ေလ်ာ့ပါးေရး စီမံကိန္းထား ေဆာင္ရြက္ေနတာကို ျမင္ေတြ႔ရလို႔ ေက်နပ္မိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ သံအမတ္ႀကီး မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာပါတယ္။
“ဇြန္လ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးကို သေဘာတူၿပီးျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အၾကား တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရလို႔ အားတက္မိပါတယ္။ ကေလးစစ္သားေတြရွိခဲ့တဲ့ စခန္းေတြကိုလည္း မၾကာေသးခင္က သြားေရာက္ေလ့လာခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ေရးစခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။”
သူမအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ကေလးစစ္သား လံုး၀ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္ကို အျမန္ဆံုး ေရးထိုးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားတဲ့အေၾကာင္းလည္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ေနာက္ဆက္တဲြပါရွိတဲ့ စာရင္းေတြအရ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း ကိစၥေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးသြားဖို႔ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဦးေအာင္မင္းဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာအေနနဲ႔လည္း လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ထိေတြ႔ႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးမယ္လို႔ ေျပာဆုိလာတာကိုလည္း ၀မ္းသာပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာလည္း ကေလးစစ္သားေတြ ပေပ်ာက္ဖို႔ ကိစၥကိုလည္း ေဆြးေႏြးေပးမယ္လုိ႔ ေျပာဆုိတဲ့အေပၚမွာ ၀မ္းသာပါတယ္။”
ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔လည္း သူတို႔ရဲ႕တပ္ေတြထဲမွာ ကေလးစစ္သားေတြ ပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း လိုအပ္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ အဲဒီကိစၥကိုလည္း အေလးေပးေဆြးေႏြးဖို႔ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ တိုက္တြန္းခဲ့တယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။
အစိုးရဘက္ကေတာ့ အဲဒီလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြ တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးမယ္လို႔ ေျပာဆိုတာကို ႀကိဳဆိုၿပီး ၀မ္းသာတယ္လို႔လည္း မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာပါတယ္။
“ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးစာခ်ဳပ္ကို ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲစာခ်ဳပ္အရ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြမွာ ကေလးေတြ မပါေတာ့ဘူးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ကေလးေတြ တပ္ေတြထဲမွာ မရွိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အစိုးရက ကတိက၀တ္ ျပဳထားတဲ့အတုိင္း ၂၀၁၅ မွာ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈေတြ မရွိေအာင္လုပ္မယ္လုိ႔ ေျပာတာကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ILO ရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ေတြကို လိုက္နာမယ္လို႔ အစိုးရက ကတိေပးတာအေပၚမွာလည္း ေက်နပ္အားရမိပါတယ္။”
လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ ၁၇ ဖြဲ႔ထဲက ၇ ဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA)၊ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KNLA)၊ ညီညြတ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္တပ္မေတာ္ (DKBA)၊ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ၊ ကရင္နီတပ္မေတာ္၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း၊ ၀ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္မေတာ္ (UWSA) တို႔နဲ႔ ကေလးစစ္သားပေပ်ာက္ေရး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥစ္ Sylie Lucas က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
