ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းမွာ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ဘက္ မိုင္ ၆၀ ခန္႔ ထား၀ယ္ခ႐ိုင္ ေမတၱာၿမိဳ႕နယ္ခြဲအနီး တည္ရွိသည္ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္ / ဧရာဝတီ)
ထား၀ယ္ခ႐ိုင္ ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံသားပိုင္ ျမန္မာပြန္ပီပက္ကုမၸဏီက ခဲမျဖဴသတၱဳမ်ားကို အလြန္အကၽြံ ထုတ္လုပ္ေနမႈေၾကာင့္ သတၱဳတြင္းအနီးရွိ ဟိႏၵားေက်းရြာႏွင့္ ေျမာင္းၿပိဳေက်းရြာတို႔မွာ ဆိုးရြားလွေသာ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္ ပ်က္စီးမႈ၊ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈ အပါအ၀င္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားပါ ေတြ႕ႀကံဳေနရေၾကာင္း ေဒသခံ ထား၀ယ္တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဧရာ၀တီသတင္းဌာနသို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုၾကသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းမွာ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ မိုင္ ၆၀ ခန္႔ ထား၀ယ္ခ႐ိုင္ ေမတၱာၿမိဳ႕နယ္ခြဲအနီး တည္ရွိၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ကန္ခ်နာဘူရီႏွင့္ ထား၀ယ္ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတို႔အတြက္ ဆက္သြယ္ထားေသာ အထူးအျမန္လမ္းမႀကီးတည္ရွိရာ ဧရိယာႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းခြင္တြင္ လုပ္ကြက္ ၃ ကြက္ တည္ရွိရာမွ လုပ္ကြက္ SIDE-C ေနရာမွ စြန္႔ပစ္ေသာ စြန္႔ပစ္ေျမစာႏွင့္ မိုင္းေဆးေရမ်ား ထိုးဆင္းလာျခင္းေၾကာင့္ အနီးရွိေျမာင္းၿပိဳေခ်ာင္း၊ ဘ၀ပင္ေခ်ာင္းတို႔မွာ တိမ္ေကာသြားကာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ တြင္ ေျမာင္းၿပိဳရြာမွာ ေရႀကီးျခင္း၊ သဲႏုန္းဖံုး လႊမ္းျခင္းမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုလာသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းမွ ထုတ္လုပ္လိုက္ေသာ စြန္႔ပစ္ေျမစာမ်ား၊ ခဲသတၱဳေရမ်ားသည္ ေရမရွိေတာ့သည့္ ဘ၀ပင္ေခ်ာင္းအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လ်က္ရွိၿပီး မုိးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းခ်ိန္တြင္ စီးဆင္းလာသည့္ စြန္႔ပစ္ေျမစာမ်ားသည္ ေျမာင္းၿပိဳရြာအတြင္း စီးဆင္းလာၿပီး ေနအိမ္၊ သီးပင္စားပင္ႏွင့္ လယ္ယာေျမမ်ားေပၚသို႔ ဖံုးလႊမ္းသြားေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ေျမာင္းၿပိဳရြာတစ္ျခမ္းမွာ ေရဖုန္းလႊမ္းမႈေၾကာင့္ လံုး၀ပ်က္စီးသြားၿပီဟု ယင္းေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေဟာင္း ဦးစိုးေအာင္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
”ဒီမွာ ျဖစ္ေနတာေတြကို ဘယ္သူမွ ဂ႐ုမစိုက္ၾကဘူး။ ဘယ္သူကို အားကိုးရမွန္းလည္း မသိဘူး။ အစိုးရကို ေျပာလည္းမရဘူး။ ကုမၸဏီကို ေျပာလည္း ဂ႐ုမစိုက္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ေတြ ဒီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဒုကၡေရာက္ေနၾကတယ္။ ေရေတြလွ်ံတယ္။ အိမ္ေတြ ေရျမဳပ္တယ္။ သီးပင္စားပင္ေတြလည္း အကုန္ပ်က္စီးကုန္ၿပီ ” ဟု ဦးစိုးေအာင္က ေျပာဆိုသည္။
ထားဝယ္ေဒသ ဟိႏၵားသတၱဳတြင္း နယ္ေျမအတြင္း ခဲမျဖဴ သတၱဳ တူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းကို အစိုးရ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံသားပိုင္ ျမန္မာပြန္ပီပက္ကုမၸဏီ (Myanmar Pongpipat Company (MPC) တို႔က ဧရိယ ဧက ၂၀၀၀ ေက်ာ္ ေပၚတြင္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္လ်က္ ရိွၿပီး အက်ိဳးအျမတ္၏ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ထိုင္းကုမၸဏီက ရရွိေၾကာင္း၊ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အစိုးရက ရရွိေၾကာင္း၊ ကုန္ၾကမ္း ပစၥည္းမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွတဆင့္ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံသို႕ တင္ပုိ႕လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက ဟိႏၵားသတၱဳတြင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာ ျမန္မာပြန္ပီပက္ ထိုင္းကုမၸဏီ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရရန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရာ ကုမၸဏီမန္ေနဂ်ာဆိုသူက ျမန္မာ အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း နယ္ေျမထဲသို႔ ၀င္ခြင့္မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း၊ မီဒီယာေမးခြန္းမ်ားကိုလည္း မေျဖဆိုႏုိင္ေၾကာင္း စကားျပန္မွတဆင့္ ေျပာဆိုၿပီး သတၱဳတြင္း ဧရိယာထဲမွ အျမန္ထြက္သြားရန္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့သည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းအား ၁၉၂၇ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ သတၱဳတူးေဖာ္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံပိုင္ သတၱဳတြင္း စီမံကိန္း အေနျဖင့္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိ လုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း စနစ္က်ေသာ လုပ္ငန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈ ဆိုး၀ါးစြာ မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ ၁ ရက္ေန႔မွစ၍ ျမန္မာ့ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန၊ အမွတ္ ၂ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းႏွင့္ ျမန္မာပြန္ပီပက္ကုမၸဏီတို႔ကို ထုတ္လုပ္မႈအေပၚ အခ်ိဳးက် ခြဲေဝသည့္ စနစ္ျဖင့္ စတင္ခြင့္ျပဳခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ယင္းထိုင္းကုမၸဏီ၏ စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ သတၱဳအလြန္အကၽြံထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထား၀ယ္ဖြံၿဖိဳးမႈအဖြဲ႕(DDA)က ဆိုသည္။
ထိုင္းကုမၸဏီ ျမန္မာပြန္ပီပက္က ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ၁ဝ ႏွစ္ရရိွၿပီး ယခုအခါ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္း ထပ္မံ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာေၾကာင္း၊ ယင္းကုမၸဏီလက္ထက္တြင္ ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမႈ၊ က်န္းမားေရး ထိခိုက္မႈမ်ားမွာ အဆိုး၀ါးဆံုးအဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
”သတၱဳတြင္း ကေန သြန္ခ်လိုက္တဲ့ေရေတြက လံုး၀မသန္႔ေတာ့ဘူး။ အဲဒီေရကို သံုးတဲ့သူေတြအားလံုး အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ၿပီး က်န္းမားေရး ထိခိုက္ကုန္ၾကတယ္။ ေက်ာက္ကပ္၊ တီဗြီ ၊ အေရးျပားေရာဂါေတြ ျဖစ္ၿပီး က်ေနာ္ဆီေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြ ရွိတယ္”ဟု ထား၀ယ္ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ေဆးခန္းဖြင့္ထားသူ အေထြေထြ ေရာဂါကု ဆရာ၀န္ ေဒါက္တာသန္း၀င္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းႏွင့္ ထား၀ယ္ခ႐ိုင္အေရွ႕ဘက္ျခမ္းေဒသသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU) ၏ ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသျဖစ္ၿပီး သတၱဳတြင္းေၾကာင့္ ေဒသပတ္၀န္းက်င္ အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္ရၿပီး ေဒသခံမ်ား ႏွစ္နာဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား ရွိေသာေၾကာင့္ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (ၿမိတ္-ထား၀ယ္)ခ႐ိုင္က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ျမန္မာပြန္ပီပက္ကုမၸဏီကို လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားရန္ အမိန္႔႔ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေပ။
” တာ၀န္မယူတတ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ေဒသက ပ်က္စီးကုန္ၿပီ။ ဒီစီမံကိန္းေတြ ၀င္လာကတည္း ေဒသခံေတြမွာ ဒုကၡေရာက္ ၊ ပတ္၀န္းက်င္ေတြလည္း ပ်က္စီးသြားတာ က်ေနာ္တို႔လည္း ဘာမွမတတ္ႏိုင္ဘူး”ဟု ကရင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္(KNLA)မွ အမည္မေဖာ္လိုသူ ဗိုလ္ႀကီးတစ္ဦးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္း တည္ရွိေသာ ဟိႏၵားေက်းရြာအနီးရွိ ဘန္းေခ်ာင္းကို ျမန္မာပြန္ပီပက္ ကုမၸဏီက ပိတ္ဆို႕ၿပီး ေရလႊဲဆည္တခုတည္ေဆာက္လိုက္မႈေၾကာင့္ မိုးရြာသီတြင္ ဟိႏၵားေက်းရြာမွာ ေရျမွပ္သြားႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယခုအခါတြင္လည္း ေက်းရြာေနရာတခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားမွာ ေရျမဳပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ဟိႏၵားေက်းရြာတြင္ ေနထိုင္သူ အသက္ ၃၉ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေငြစိုးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“ၿခံေျမေတြက ေရျမွပ္ကုန္ေတာ့ ဘာမွလုပ္စားလို႔ မရဘူး။ သြားလုပ္ရင္လည္း တေန႔ကို ၁၈၀၀ ပဲရတာ။ အလုပ္ၾကမ္းသမားတေယာက္က အနည္းဆံုး ၃၀၀၀ ေလာက္ေတာ့ ရသင့္တယ္။ အခုက က်ေနာ္ ဒီေရေတြကို ေသာက္လို႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါျဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္မွာ ေဆးသြားကုတာ ႏွစ္သိန္းေလာက္ ကုန္တယ္။ ေဆးေသာက္တာနဲ႔တင္ ေပ်ာက္သြားလို႔။ မေပ်ာက္ရင္ ဆရာ၀န္က ပိုက္ဆံ ၆ သိန္းပါမွ ရန္ကုန္တက္လာဖို႔ မွာလိုက္တယ္”ဟု ကိုေငြစိုးက ဆိုသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းတြင္ အလုပ္သမား ၅၀၀ ခန္႔ ရွိၿပီး အမ်ားစုမွာ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္းတို႔မွ လာေရာက္လုပ္ကိုင္သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အလုပ္သမားမ်ားမွာ မီဒီယာႏွင့္ ေတြဆံုပါက အလုပ္ျပဳတ္ေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ မီဒီယာကို ေတြဆံုမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဟိႏၵားေက်းရြာမွ ေဒသခံတဦးက ဧရာ၀တီသို႕ေျပာသည္။
“ အရင္က ဒီသတၱဳတြင္းကို အစိုးရကိုယ္တိုင္လုပ္တာ။ အဲဒီတုန္းက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္က ဒီေလာက္ မပ်က္စီးဘူး။ ေဆး႐ံုလည္း ရွိတယ္။ အခု ဒီရွမ္း(ထိုင္း)ေတြ လက္ထက္မွာေတာ့ အကုန္ကုန္ေတာ့တာပဲ။ အခုေဆးခန္းလည္း ပိတ္သြားၿပီ” ဟု ယင္းေဒသခံက ဆိုသည္။
ျမန္မာပြန္ပီပက္ ကုမၸဏီ၏ ဟိႏၵား သတၱဳတြင္းမွ ထုတ္လုပ္ စြန္႔ပစ္လိုက္ေသာ သတၱဳေရဆိုးမ်ားကို ေခ်ာင္းေအာက္ဘက္တြင္ ေစာင့္၍ စစ္ယူေသာ တဲ ၁၀ လံုးခန္႔အထိရွိၿပီး ယင္းေနရာတြင္ ခဲမဲမ်ားကို အစစ္ခံကာ တႏုိင္တပိုင္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေနသူမ်ားလည္း ရွိသည္။
”ဒီမွာက တစ္လကို ခဲမည္း ၅ ပိသာေလာက္ ရတယ္။ ရတဲ့ခဲေတြကို တစ္ပိႆာကို ၅၀၀၀ က်ပ္ႏႈန္းနဲ႔ ကုမၸဏီက ျပန္ယူတယ္။ အျပင္ေစ်းကြက္မွာ သြားေရာင္းရင္ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ရတယ္။ တလ၀င္ေငြကေတာ့ အမ်ားဆံုး ႏွစ္သိန္းေလာက္ထိ ရဖူးတယ္။ တလကို တခါေလာက္ခဲ အက်မ်ားရင္ အဲေလာက္ေတာ့ ရတတ္တယ္”ဟု တႏိုင္တပိုင္ ခဲရွာသူ ကိုေမာင္ေမာင္သန္းက ေျပာသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္း နယ္ေျမ ေအာက္ဘက္တြင္ ရွိေသာ ေျမာင္းၿပိဳေက်းရြာသည္ ထား၀ယ္ရြာတရြာ ျဖစ္ၿပီး ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ကာ ယင္းေက်းရြာတြင္ အိမ္ေျခ ၁ဝဝ၊ လူဦးေရ ၅ဝဝ ခန္႔ ေနထိုင္ၿပီး အမ်ားစုမွာ လယ္ယာဥယ်ာဥ္ၿခံ စိုက္ပ်ဳိးေရးကို လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိၿပီး အနည္းစုသည္ ခဲသတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းကို လုပ္ကိုင္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
“ အရင္က အလြန္နက္တဲ့ ဘ၀ပင္ေခ်ာင္းလည္း ေရမရွိေတာ့ဘူး။ ပ်က္စီးသြားၿပီ။ ေျမေတြကလည္း ဘာမွစိုက္ပ်ိဳးလို႔ မရေတာ့ဘူး။ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပေတာ့ ကေလးကိုလည္း ေက်ာင္းထုတ္လိုက္ရတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္ကလည္း ရွိတဲ့ အစိုးရေဆးခန္းေလးက အၿမဲလိုလိုပိတ္ထားတယ္” ဟု ေျမာင္းၿပိဳေဒသခံ ဦးစိုးႏိုင္က ဆိုသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းေၾကာင့္ ေျမာင္းၿပိဳေက်းရြာ ဘ၀ပင္ေခ်ာင္းအနီးတြင္ လယ္ေျမ၊ ဥယ်ဥ္ၿခံေျမ စသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသူ လယ္သမား၊ ယာသမား ၃၀ ေက်ာ္မွာ လုပ္ကိုင္စရာေျမ မရွိေတာ့သည့္အတြက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ က်ပန္းအလုပ္မ်ား လုပ္ကိုင္ေနရေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ကုမၸဏီမွ တူးေဖာ္ေပးလ်က္ရွိေသာ တာတမံမွာ လြန္စြာေနာက္က်သြားၿပီဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
“ အခု ကုမၸဏီက က်ေနာ္တို႔အတြက္ တာတမံလာတူးေပးေနတယ္။ ဒီမွာက ဘာမွစိုက္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ နစ္နာမႈေတြအတြက္ ကုမၸဏီကို ေလ်ာ္ေၾကးသြားေတာင္းတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း သြားေတာင္းတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ကေနတဆင့္လည္း ေတာင္းခိုင္းတယ္။ ဘာမွ ျပန္လုပ္မေပးဘူး” ဟု ဦးစိုးႏုိင္က ေျပာသည္။
ေျမာင္းၿပိဳေက်းရြာတြင္ ေသာက္ေရ မလံုေလာက္ေတာ့ေသာေၾကာင့္ ထား၀ယ္ဖြံၿဖဳိးမႈအသင္း(DDA)၏ အကူအညီျဖင့္ ထား၀ယ္ၿမိဳ႕မွ လာေရာက္လွဴဒါန္းေပးထားေသာ ေသာက္ေရသန္႔စက္တခုကို အမီအခိုျပဳေနရေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
ဟိႏၵားသတၱဳတြင္းမွ ခဲမျဖဴ သတၱဳတူးေဖာ္ျခင္းလုပ္ငန္းမွ သတၱဳစြန္႔ပစ္ေျမမ်ားေၾကာင့္ သဲႏုန္းဖံုး လႊမ္းခံရျခင္း၊ မိုင္းေဆးေရေနာက္မ်ား စီးဆင္းလာၿပီး ဟိႏၵားေခ်ာင္း မွ တဆင့္ ဘန္းေခ်ာင္းထဲသို႔ စီးဝင္ကာ တနသၤာရီျမစ္အတြင္းသို႔ စီးဝင္ျခင္းအျပင္ ေျမာင္းၿပိဳေခ်ာင္း၊ ခေမာင္းသြယ္ေခ်ာင္းတို႔ မွ တဆင့္ တနသၤာရီျမစ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္းလ်က္ရွိသည္။
ထက္ႏိုင္ေဇာ္(ဧရာ၀တီ)
