နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး သမၼတရဲ့ ခံယူခ်က္သေဘာထား
ဘီဘီစီရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ သတင္းေထာက္ ဂ်ိဳနာဖစ္ရွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႕ဆုံၿပီး ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ တပ္မေတာ္က နိုင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့ အပိုင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္လာနိုင္မယ့္ အလားအလာ၊ ေက်ာင္းသားဆႏၵျပမွုေတြကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းမွု အေၾကာင္းေတြကို ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ိဳနာဖစ္ရွာ -- သမၼတႀကီးခင္ဗ်ား၊ သမၼတႀကီး နိုင္ငံေတာ္ကို တာဝန္ယူတာ ေလးႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အခုလုပ္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ေရွ႕ရွုတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့သလဲဆိုတာ ဘယ္သူကမွ တိတိက်က် ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မၾကားခဲ့ရေသးပါဘူး။ လူေတြကေတာ့ ေျပာၾကပါတယ္၊ စီးပြားေရးေၾကာင့္၊ တ႐ုတ္အေပၚ မွီခိုအားထားေနရတာေတြ ေလ်ာ့နည္း သြားေအာင္ ဒီလို ျပင္ပကမၻာနဲ႔ ဆက္ဆံၿပီး ဒီလို နိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္တာလို႔ တခ်ိဳ႕ကေျပာၾကပါတယ္။ သမၼတႀကီး ဒီလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။
ဦးသိန္းစိန္ -- ခင္ဗ်ားတို႔သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔နိုင္ငံမွာ တပ္မေတာ္ အစိုးရ အေနနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လာတာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူေတြကလည္း ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို လိုလားေနၾကာတာ ျဖစ္သည့္အတြက္ တပ္မေတာ္က ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစကို ပ်ိဳးခဲ့ပါတယ္။ အစပ်ိဳးခဲ့လာတာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ၇ ခ်က္နဲ႔တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ ေျပာင္းလဲ လာတယ္။ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္ကေန ျပည္သူကေရြးခ်ယ္တဲ့ အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္ကို ေသြးထြက္သံယိုမွု နည္းနည္းနဲ႔ ေသြးထြက္သံယိုမွု မရွိဘဲနဲ႔ ျငင္ျငင္သာသာ နဲ႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကူးေျပာင္း နိုင္ခဲ့တာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ႀကီးမားတဲ့ေအာင္ျမင္မွုတစ္ခု လုပ္ေဆာင္မွု တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ တ႐ုတ္နိုင္ငံရဲ့လြမ္းမိုးမွု ေလ်ာ့ေအာင္တို႔ ဘာတို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုဟာ ျပည္သူေတြရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုတဲ့ ဆႏၵကို ျဖည့္ေပးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူတို႔ရဲ့ဆႏၵကလည္း အဓိက က်တာ ႏွစ္ခုပါပဲ။ တစ္ခုကေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ နဲ႔ ရွိျခင္တယ္။ လွုမွုစီးပြား ဘ၀ေတြ တိုးတက္ ဖြံ့ၿဖိဳးလာခ်င္တယ္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အဓိက ထားၿပီးေတာ့ပဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွု အဓိက လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ဟာေတြနဲ႔သက္ဆိုင္ ပတ္သက္ျခင္း မရွိပါဘူး။
ေမး -- အခု ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ေနရတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ေတာ့တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနၿပီလား။ အခုရေနတဲ့ လြတပ္လပ္ခြင့္ ေတြဟာ စစ္တပ္ေၾကာင့္ တစ္မ်ိဳး တစ္ဖုံ ေျပာင္းလဲၿပီး ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္တာမ်ိဳး ျဖစ္သြားနိုင္ပါေသးလား။
ေၿဖ -- ကၽြန္ေတာ္ ေျပာရဲပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္စရာ အေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို wave by wave နဲ႔ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ သြားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ေၾကာင္းကိုျပန္ၿပီး လွည့္စရာ မရွိပါဘူး။ လက္ရွိမွာလည္း ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ပုံမွန္လည္း ေလၽွာက္လွမ္းေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး -- ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုေတြဟာ ရပ္ဆိုင္းေနၿပီလို႔ တခ်ိဳ႕က ေျပာၾကပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ စစ္တပ္က လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာေတြ ရွိေနတုန္းဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္မယ္လို႔ သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနပါသလား။
ေၿဖ -- ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ ရပ္ဆိုင္းေနတယ္ ဆိုတာ လုံး၀ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ သြားေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစာေစာက ေျပာသလိုပါပဲ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အရွိန္အဟုန္နဲ႔ တြန္းအားေပးၿပီး ေတာ့မွ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမ first wave မွာ ေသြးထြက္သံယို မရွိဘဲ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ကူးေျပာင္းနိုင္တယ္။ second wave ကေတာ့ျပည္သူေတြ လိုလားေနတဲ့ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့ လူမွုစီးပြားဘ၀ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး အတြက္ နိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုေတြကို၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွုေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုေတြ၊ ေနာက္ ပုဂၢလိက က႑ ျမႇင့္တင္ေရးေတြ ကို အရွိန္အဟုန္ နဲ႔ ေျပာင္းလဲ လာခဲ့တယ္။ အဲဒါေတြက second wave ပါ။ Third wave က အခုသြားေနတယ္။ အစိုးရ သက္တမ္း ကလည္း တစ္ႏွစ္ေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ တစ္ႏွစ္ေလာက္ က်န္တဲ့ကာလမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔လုပ္ထားတဲ့လုပ္ငန္းေတြရဲ့ ေအာင္ျမင္မွု database ကို အေျခခံၿပီးေတာ့မွ ျပည္သူလူထုကို လတ္တေလာ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရမယ့္ ဟာေတြ၊ ေနာက္ ေရရွည္ အတြက္ အေျခအေနေကာင္းေတြကို အုတ္ျမစ္ေကာင္းေတြကို ခ်ထားမယ္။ ဒါေတြကို အင္တိုက္အားတိုက္နဲ႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ တုံ႔ဆိုင္းသြားတယ္ လုံး၀ ရပ္ဆိုင္း သြားတယ္ဆိုတာ လုံး၀ မမွန္ပါဘူး။ တပ္မေတာ္ေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ တုံ႔ဆိုင္းသြားရတာ၊ ေႏွးေကြးသြားရတာ လုံး၀ မဟုတ္ပါဘူး။ တပ္မေတာ္က party politics ကို မလုပ္ပါဘူး။ အမ်ိဳးသား နိုင္ငံေရးကို လုပ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးကို လုပ္တာ မို႔လို႔တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိတာ မွန္သမၽွကို ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ မဆို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ နိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေၾကာင့္ ေႏွးေကြးသြားတာ၊ တုံ႔ဆိုင္းသြားတာ မဟုတ္ပါဘူး။
လိုအပ္သမၽွ နိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္က ဆက္ပါေနမယ္ လို႔ဆို
လိုအပ္သမွ် နိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္က ဆက္ပါေနမယ္ လို့ဆို
ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္ရဲ့ အခန္းက႑
ေမး -- ဒီလိုဆိုရင္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ့ အခန္းက႑ဟာ ဘယ္ေလာက္ႀကီးႀကီးမားမား ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနဦးမွာပါလဲ။ သမၼတႀကီးရဲ့ အျမင္ကို သိပါရေစ။
ေၿဖ -- ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ဖို႔တပ္မေတာ္က ပုံေဖာ္ေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ road map ၇ ခ်က္ကို ခ်ၿပီး တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ကို ေျပာင္းလဲ လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲတာမွာ တပ္မေတာ္က အဖက္ဖက္ ကေန အကူအညီ ေပးေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး -- ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ့ အခန္းက႑ လုံးဝ မပါေတာ့တဲ့ အထိ သမၼတႀကီး အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိပါသလား။
ေၿဖ -- ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့နိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္ရဲ့အခန္းက႑ ကို ခ်န္ထားခဲ့လို႔ မရပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ တပ္မေတာ္ က ျပည္သူလူထုနဲ႔ လက္တြဲၿပီးမွ တစ္ အခ်က္က လြတ္လပ္ေရးကို ရယူေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တိုင္းျပည္မွာ အခက္အခဲေတြ ျပသနာေတြ တိုင္းျပည္ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ၾကဳံေတြ႕တိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က ဝင္ေရာက္ ကယ္တင္ခဲ့ရတာပဲ ခ်ည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ရဲ့နိုင္ငံေရးမွာ တပ္မတာ္က သူ႔ကို ခ်န္ထားခဲ့လို႔ေတာ့ မရဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တပ္မေတာ္ သားေတြဟာ ပါတီဝင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ပါတီ နိုင္ငံေရးကို မလုပ္ပါဘူး ။အမ်ိဳးသား နိုင္ငံေရးကို ေတာ့ ဆက္ၿပီး လုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ အမ်ိဳးသား နိုင္ငံေရး တိုင္းျပည္ အတြက္ လုပ္သြားတာပါ။ တိုင္းျပည္အတြက္ပဲ ဦးတည္ၿပီးလုပ္သြားမွာပါ။သူတို႔မွာ ပါတီနိုင္ငံေရး ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ပါတီဝင္ေတြလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ တပ္မေတာ္ ရဲ့အဓိက အလုပ္က ႏွစ္ခုပါ။ တစ္ခုကေတာ့ တိုင္းျပည္မွာ လိုအပ္လာလို႔ရွိရင္ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ စစ္တိုက္ဖို႔က သူတို႔ရဲ့ အဓိက အလုပ္တစ္ခုပါ။ စစ္တိုက္ဖို႔မရွိဘူးဆိုရင္ ျပည္သူလူထုရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြကို ပါဝင္ကူညီေဆာင္ရြက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို ပါဝင္ကူညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟာ national politics ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး -- အဲဒီေတာ့ တပ္မေတာ္္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ၂၅ ရာခိုင္ႏွုန္း ဆက္လက္ပါဝင္ေနဦးမယ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥေတြမွာ ဗီတိုသုံးပယ္ခ်ခြင့္ ဆက္ရွိေနဦးမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလား။
ေၿဖ -- မွန္ပါတယ္ လြတ္ေတာ္ ထဲမွာ တပ္မေတာ္က ၂၅ ရာႏွုန္းပါဝင္ေနပါတယ္။ ၂၅ ရာႏွုန္း ပါဝင္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကလည္း ေစာေစာ က ေျပာသလို ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္ကို ခ်န္လွပ္ ထားခဲ့လို႔မရလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သူလုပ္ေနတာ ပါတီ တစ္ခုအတြက္ မဟုတ္ပါဘူး။ နိုင္ငံအက်ိဳးအတြက္ကာ ကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ပါဝင္ေပးေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Balance ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ပါဝင္ေပးေနျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကိုေျပာင္းတာ ေလးႏွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေတြ႕အၾကဳံေတြကလည္း အင္မတန္မွ နည္းေသးတယ္။ အေလ့အက်င့္ေတြကလည္း အင္မတန္မွ နည္းေသးတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေတြ႕အၾကဳံေတြဒီမိုကေရစီ အေလ့အထ ေတြ ပါတီေတြက ရင့္ က်က္ လာတာနဲ႔ အမၽွ တပ္မေတာ္က သူရဲ့အခန္းကေန တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေမး -- တျဖည္းျဖည္းဆိုတာက ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲခင္ဗ်၊ လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းမွာ တပ္မေတာ္က ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အေရအတြက္ ေလၽွာ့ခ်တာ ျမင္ရနိုင္ပါသလား၊ ဒါမွ မဟုတ္ ဒီလို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေလၽွာ့ခ်ဖို႔ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ယူရဦးမွာပါလား။
ေၿဖ -- ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲစမွာ တပ္မေတာ္ရဲ့ အခန္း ပါဝင္ေနတာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ နိုင္ငံ တည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အင္ဒိုနီးရွားလည္း ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ေျပာင္းတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကမွ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅ ရာႏွုန္းပဲ ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဆို ၄၀ ရာႏွုန္းထိပါ ပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔သူဟာနဲ႔ သူ ေလၽွာ့သြားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္အကန႔္ အသတ္ေတာ့ ေျပာရတာ ခက္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အေလ့အထေတြ မ်ားလာတယ္ ရင့္က်က္လာတယ္ဆိုရင္ တပ္မေတာ္ကလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေလ်ာ့သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း ျပည္သူ႔ဆႏၵအေပၚ မူတည္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္ခြင့္ရွိမရွိ၊ ေက်ာင္းသားဆႏၵျပသူေတြကို ရဲေတြက အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ျခင္း၊ တ႐ုတ္နယ္စပ္က တိုက္ပြဲေတြအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကားထားတဲ့ ဒုတိယပိုင္းကို ဒီေနရာမွာ ဆက္လက္ ဖတ္ရွုနိုင္ပါတယ္။
BBC Burmese
