By မေအးေအးမာ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ လႈိင္သာယာနဲ႔ေရႊျပည္သာ စက္မႈဇုံေတြမွာ အလုပ္သမားေတြရဲ႕
ဆႏၵျပမႈေတြဟာ ဒီကေန႔ ပို က်ယ္ျပန္႔ လာၿပီး တခ်ဳိ႕စက္႐ံုေတြမွာဆိုရင္
အလုပ္သမားေတြက မေက်နပ္လို႔ ပစၥည္းေတြကို ႐ုိက္ခ်ဳိးတဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီသီတင္းပတ္ကတည္းက စတင္ခဲ့တဲ့ အလုပ္သမား ေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈ ေတြကို
အာဏာပိုင္ေတြက ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္း ညႇိႏႈိင္းေပးမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္လည္း
ေျပလည္မႈ မရိွေသးတဲ့ အေျခအေနကိုေတာ့ ထိုင္းအေျခစိုက္သတင္းေထာက္ မေအးေအးမာက
တင္ျပထားပါတယ္။
အေျခခံလစာ နည္းပါးမႈေတြေႀကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ စက္မူဇံုက အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈေတြက ဆက္ျဖစ္ေနၿပီး အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမား ညိႇႏိႈင္ေရးမႉးေတြလာေရာက္ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ ရခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ဟုိက္မုိ ဆံပင္တုစက္႐ံုက အလုပ္သမားေတြကေတာ့ မေန႔ကစၿပီး ဆႏၵျပမႈေတြ ျပန္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ ဆႏၵျပတဲ့စက္႐ံု ၆ ႐ံုရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ကိုထြန္းထြန္းႏိုင္ေျပာျပတာက-
“ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ - စေန၊ တနဂၤေႏြကို သူက ပိတ္ၿပီးေတာ့ တနလၤာေန႔ကို တက္ရမယ္ေပါ့- တနလၤာေန႔မွ မတက္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူတုိ႔ကေနၿပီးေတာ့ အလုပ္ကေနၿပီး ထုတ္ပယ္တယ္ ဆိုတဲ့ ႏႈတ္ထြက္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးကို သတ္မွတ္မယ္ဆိုၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထပ္ ထြက္ထားတယ္။ အလုပ္သမားေတြက လံုးဝမေက်နပ္ဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိ စက္႐ံုေရွ႕မွာ အားလံုးရွိတုန္း၊ ဝိုင္ေဂ် စက္႐ံုမွာလည္း အခု အခ်ိန္အထိ ညႇိႏႈိင္းမႈ အဆင္မေျပေသးဘူး။ မေန႔က ညမွာက်ေတာ့ ပထမဦးဆံုး ဟိုင္-မို ဆံပင္တု စက္႐ံုက အလုပ္သမားေတြက အလုပ္ သမားအရာရွိေတြနဲ႔ အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထုိးၿပီးသားဥစၥာကို မေန႔က ညေနက ကိုရီးယားသူေဌးကေနၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြ အားလံုးကို သူ သေဘာမတူဘူးလို႔ ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ အလုပ္သမားေတြက စက္႐ံုထဲမွာ ႐ုတ္႐ုတ္ သဲသဲျဖစ္တယ္။ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲ ျဖစ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က အျပင္ထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အခ်ိန္မွာ တခါးပိတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ ဆိုၿပီး ေတာ့ စက္႐ံုထဲမွာ မီးေခ်ာင္းေတြပိတ္ၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးကို ႐ိုက္ခဲြပစ္လိုက္တဲ့ အေျခအေနအထိ ေရာက္သြားတယ္။ ေတာ္ေတာ္ကို တင္းတင္းမာမာ ျဖစ္သြားတယ္။ ဟိုင္မိုစက္႐ံုမွာ- ဥပေဒ စစ္ေဆးေရး ညႊန္ခ်ဳပ္ ဦးဝင္းရွိန္တို႔လည္း လာၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆင္မေျပဘူး။”
မေန႔ကေတာ့ အလုပ္သမားညြန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူ ဦး၀င္းရွိွန္၊ စံပယ္ပြင့္စက္႐ံုကို လာေရာက္ ခဲ့ေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြဘက္က ရပ္တည္တဲ့ သေဘာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ စံပယ္ပြင့္ စက္႐ံုက အလုပ္သမေလး တဦးက ေျပာျပပါတယ္။
“၃ ရက္ျပည့္လို႔မွ အလုပ္မဆင္းလို႔ရွိရင္ မိမိသေဘာဆႏၵ အေလွ်ာက္ အလုပ္ထြက္သြားတယ္လို႔ သူတို႔က ယူဆပါမယ္ တဲ့။ သူတို႔ ဘက္က လည္း လံုးဝမေလွ်ာ့ပါဘူး။ အထက္က လူႀကီးေတြလည္း လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က ညႇိေပးမယ္ ဆိုေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္မွ်ေအာင္ ညႇိတာ မဟုတ္ဘူး။ သူေဌးကေတာ့ ဒီေလာက္ပဲေပးႏုိင္မယ္၊ နင္တို႔ ဒီေလာက္ယူမွ ရမယ္လို႔ အဲဒီ ဦးဝင္းရွိန္ကုိယ္တုိင္ ေျပာတာပါ။”
အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ကိုထြန္းထြန္းႏုိင္ကေတာ့ - အလုပ္သမားေတြကို ၃ ရက္မွအလုပ္မဆင္းရင္ မိမိသေဘာနဲ႔ ထြက္တဲ့ပံုစံမ်ဳိး သတ္ မွတ္မယ္ဆုိတာကို စက္႐ံု ၆ ႐ံုလံုးက အလုပ္ရွင္ေတြက တေျပးညီ ေျပာဆုိမႈေတြ လုပ္လာတာဟာ ထူးျခားမႈ ရွိၿပီး အလုပ္သမားေတြကို ဥပေဒအရ ဒီလုိ လုပ္ေဆာင္လုိ႔ မရတဲ့အေၾကာင္း ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အလုပ္သမားေရးရာ ေျဖရွင္းေရး ဥပေဒရဲ႕ (ဇ) မွာ အလုပ္ပိတ္ျခင္းဆုိသည္မွာ အလုပ္ရွင္/အလုပ္သမား အျငင္းပြားမႈျဖစ္၍ ညႇိႏႈိင္းမႈမရသည့္ အေျခအေန၌ အလုပ္ရွင္က အလုပ္လုပ္ေနေသာ ေနရာကို ယာယီပိတ္ျခင္း၊ အလုပ္ကို ေခတၱ ရပ္ဆိုင္္းထားျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ခ်ိန္ အျပည့္ အလုပ္သမားမ်ားအား ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ခြင့္ မျပဳျခင္းကို ဆိုလိုတယ္လို႔ ပါတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႔က အလုပ္ကို ယာယီရပ္ဆုိင္းလို႔ပဲ ရတယ္။ ယာယီပိတ္ထားလို႔ပဲ ရမယ္။ အဲဒါကို သူတုိ႔က အလုပ္ကေနၿပီးေတာ့ မိမိဆႏၵ အေလွ်ာက္ ႏႈတ္ထြက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ဒါက သူတို႔ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားဆႏၵျပမူေတြဟာ ဆက္တုိက္ ဆိုသလို ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ ေျပလည္မူရဖို႔ကေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြ လာတဲ့အခါမွာလည္း အလုပ္သမားေတြ ကို ညႇိႏိႈင္းတာထက္ အလုပ္ရွင္နဲ႔ ေတြ႔တာ၊ အလုပ္ရွင္ရဲ႕ လက္ေထာက္ တာ၀န္ရွိသူေတြကိုပဲ ေမးျမန္းတာမ်ိဳးေတြကို လုပ္ၿပီး အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ေပးတဲ့အတိုင္း လိုက္ေလ်ာႏုိင္ဖို႔ကိုသာ ဖ်န္ေျဖ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ မ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ျပႆနာေတြ ဟာ ေျပလည္မႈ မရေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အေျခခံလစာ နည္းပါးမႈေတြေႀကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ စက္မူဇံုက အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ဆႏၵျပမႈေတြက ဆက္ျဖစ္ေနၿပီး အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမား ညိႇႏိႈင္ေရးမႉးေတြလာေရာက္ၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ ရခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ဟုိက္မုိ ဆံပင္တုစက္႐ံုက အလုပ္သမားေတြကေတာ့ မေန႔ကစၿပီး ဆႏၵျပမႈေတြ ျပန္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ ဆႏၵျပတဲ့စက္႐ံု ၆ ႐ံုရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ကိုထြန္းထြန္းႏိုင္ေျပာျပတာက-
“ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ - စေန၊ တနဂၤေႏြကို သူက ပိတ္ၿပီးေတာ့ တနလၤာေန႔ကို တက္ရမယ္ေပါ့- တနလၤာေန႔မွ မတက္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူတုိ႔ကေနၿပီးေတာ့ အလုပ္ကေနၿပီး ထုတ္ပယ္တယ္ ဆိုတဲ့ ႏႈတ္ထြက္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးကို သတ္မွတ္မယ္ဆိုၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထပ္ ထြက္ထားတယ္။ အလုပ္သမားေတြက လံုးဝမေက်နပ္ဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိ စက္႐ံုေရွ႕မွာ အားလံုးရွိတုန္း၊ ဝိုင္ေဂ် စက္႐ံုမွာလည္း အခု အခ်ိန္အထိ ညႇိႏႈိင္းမႈ အဆင္မေျပေသးဘူး။ မေန႔က ညမွာက်ေတာ့ ပထမဦးဆံုး ဟိုင္-မို ဆံပင္တု စက္႐ံုက အလုပ္သမားေတြက အလုပ္ သမားအရာရွိေတြနဲ႔ အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထုိးၿပီးသားဥစၥာကို မေန႔က ညေနက ကိုရီးယားသူေဌးကေနၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြ အားလံုးကို သူ သေဘာမတူဘူးလို႔ ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ အလုပ္သမားေတြက စက္႐ံုထဲမွာ ႐ုတ္႐ုတ္ သဲသဲျဖစ္တယ္။ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲ ျဖစ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔က အျပင္ထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အခ်ိန္မွာ တခါးပိတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ ဆိုၿပီး ေတာ့ စက္႐ံုထဲမွာ မီးေခ်ာင္းေတြပိတ္ၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးကို ႐ိုက္ခဲြပစ္လိုက္တဲ့ အေျခအေနအထိ ေရာက္သြားတယ္။ ေတာ္ေတာ္ကို တင္းတင္းမာမာ ျဖစ္သြားတယ္။ ဟိုင္မိုစက္႐ံုမွာ- ဥပေဒ စစ္ေဆးေရး ညႊန္ခ်ဳပ္ ဦးဝင္းရွိန္တို႔လည္း လာၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆင္မေျပဘူး။”
မေန႔ကေတာ့ အလုပ္သမားညြန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူ ဦး၀င္းရွိွန္၊ စံပယ္ပြင့္စက္႐ံုကို လာေရာက္ ခဲ့ေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြဘက္က ရပ္တည္တဲ့ သေဘာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ စံပယ္ပြင့္ စက္႐ံုက အလုပ္သမေလး တဦးက ေျပာျပပါတယ္။
“၃ ရက္ျပည့္လို႔မွ အလုပ္မဆင္းလို႔ရွိရင္ မိမိသေဘာဆႏၵ အေလွ်ာက္ အလုပ္ထြက္သြားတယ္လို႔ သူတို႔က ယူဆပါမယ္ တဲ့။ သူတို႔ ဘက္က လည္း လံုးဝမေလွ်ာ့ပါဘူး။ အထက္က လူႀကီးေတြလည္း လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က ညႇိေပးမယ္ ဆိုေပမယ့္ ႏွစ္ဘက္မွ်ေအာင္ ညႇိတာ မဟုတ္ဘူး။ သူေဌးကေတာ့ ဒီေလာက္ပဲေပးႏုိင္မယ္၊ နင္တို႔ ဒီေလာက္ယူမွ ရမယ္လို႔ အဲဒီ ဦးဝင္းရွိန္ကုိယ္တုိင္ ေျပာတာပါ။”
အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ကိုထြန္းထြန္းႏုိင္ကေတာ့ - အလုပ္သမားေတြကို ၃ ရက္မွအလုပ္မဆင္းရင္ မိမိသေဘာနဲ႔ ထြက္တဲ့ပံုစံမ်ဳိး သတ္ မွတ္မယ္ဆုိတာကို စက္႐ံု ၆ ႐ံုလံုးက အလုပ္ရွင္ေတြက တေျပးညီ ေျပာဆုိမႈေတြ လုပ္လာတာဟာ ထူးျခားမႈ ရွိၿပီး အလုပ္သမားေတြကို ဥပေဒအရ ဒီလုိ လုပ္ေဆာင္လုိ႔ မရတဲ့အေၾကာင္း ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အလုပ္သမားေရးရာ ေျဖရွင္းေရး ဥပေဒရဲ႕ (ဇ) မွာ အလုပ္ပိတ္ျခင္းဆုိသည္မွာ အလုပ္ရွင္/အလုပ္သမား အျငင္းပြားမႈျဖစ္၍ ညႇိႏႈိင္းမႈမရသည့္ အေျခအေန၌ အလုပ္ရွင္က အလုပ္လုပ္ေနေသာ ေနရာကို ယာယီပိတ္ျခင္း၊ အလုပ္ကို ေခတၱ ရပ္ဆိုင္္းထားျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ခ်ိန္ အျပည့္ အလုပ္သမားမ်ားအား ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ခြင့္ မျပဳျခင္းကို ဆိုလိုတယ္လို႔ ပါတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႔က အလုပ္ကို ယာယီရပ္ဆုိင္းလို႔ပဲ ရတယ္။ ယာယီပိတ္ထားလို႔ပဲ ရမယ္။ အဲဒါကို သူတုိ႔က အလုပ္ကေနၿပီးေတာ့ မိမိဆႏၵ အေလွ်ာက္ ႏႈတ္ထြက္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ဒါက သူတို႔ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားဆႏၵျပမူေတြဟာ ဆက္တုိက္ ဆိုသလို ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ ေျပလည္မူရဖို႔ကေတာ့ အလွမ္းေ၀းေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြ လာတဲ့အခါမွာလည္း အလုပ္သမားေတြ ကို ညႇိႏိႈင္းတာထက္ အလုပ္ရွင္နဲ႔ ေတြ႔တာ၊ အလုပ္ရွင္ရဲ႕ လက္ေထာက္ တာ၀န္ရွိသူေတြကိုပဲ ေမးျမန္းတာမ်ိဳးေတြကို လုပ္ၿပီး အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ေပးတဲ့အတိုင္း လိုက္ေလ်ာႏုိင္ဖို႔ကိုသာ ဖ်န္ေျဖ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ မ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ျပႆနာေတြ ဟာ ေျပလည္မႈ မရေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။