ထိုအေျဖကို ရခိုင္၊ နတ္တလင္း၊ ဥကၠံ၊ လား႐ိႈး၊ မိတၳီလာတို႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးအသုံးခ် အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ၿပီးကတည္းက သိလိုေနၾကသည္။ မႏၲေလး ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္အၿပီးတြင္ ျပည္သူမ်ား သိလိုစိတ္ ပိုျပင္းျပလာေသာ အေၾကာင္းျခင္းရာ တစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
“ဒီအကြက္ႀကီးက ႐ိုးေနတဲ့ အကြက္ႀကီးပဲ။ ဒါဖန္တီးမႈ၊ လုပ္ႀကံမႈ၊ ဘာသာေရးကို ခုတုံးလုပ္ အေရာင္ျပၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈ” ဟု မိန္႔ဆိုလာသူက အမရပူရၿမဳိ႕ ဂႏၶာ႐ုံေက်ာင္းတိုက္ ဘဝအလင္း ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ ျဖစ္သည္။
အျဖစ္အပ်က္အစဥ္
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ထိုလက္ရဲဇက္ရဲ လူတစ္စုကေတာ့ ၿမဳိ႕ေပါင္းမ်ားစြာကို ခရီးဆက္ခဲ့သည္။ ထပ္မံ ခရီးဆက္ရန္လည္း ျပင္ေနေလာက္ၿပီ။ တပ္မေတာ္ တပ္ရင္းေပါင္း ဆယ္ခ်ီ ဝန္းရံေနသည့္ တပ္ၿမဳိ႕ေတာ္ မိတၳီလာ။ ထိုမွတစ္ဖန္ သမိုင္းအစဥ္အလာႀကီးသည့္ ကမာၻသိ ယဥ္ေက်းမႈၿမဳိ႕ေတာ္ မႏၲေလး။ အဆိုပါ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားအျပင္ လား႐ိႈးႏွင့္ ရခိုင္နယ္ကဲ့သို႔ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားထိပါ အလိုက် ေျခဆန္႔ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။
မိတၳီလာ၊ မႏၲေလး ျဖစ္ရပ္မ်ားမွအစ လား႐ိႈး၊ ရခိုင္ ကိစၥမ်ားအဆုံး ျမန္မာျပည္ တစ္နံတစ္လ်ား၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ပဋိပကၡတိုင္း၏ အစပ်ဳိးမီးေမႊးမႈ၊ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားမႈ၊ အဆုံးသတ္သြားပုံမ်ားမွာ ခပ္ဆင္ဆင္ ျဖစ္ေနသည္။
မိတၳီလာပုံစံ
မိတၳီလာတြင္ ေရႊဆိုင္ကိစၥ စကားမ်ားရာမွ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ထားဟန္ ရွိေသာ လူအုပ္တစ္အုပ္ ေရာက္လာၿပီး ဆိုင္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးသည္။ ညပိုင္းတြင္ ဘာသာေရး အေဆာက္အအုံမ်ားကို ဖ်က္ဆီးၿပီး ျပႆနာကို အစပ်ဳိး မီးထိုးႏိုင္ေသာ ေလာင္စာအျဖစ္ လူမ်ားကို သတ္ျဖတ္သည္။
“လက္ပံေတာင္းေတာင္ ကိစၥ၊ မဟာသႏၲိသုခ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ (ျပတ္ျပတ္သားသား ျပင္းျပင္းထန္ထန္) လုပ္ခဲ့တာနဲ႔ မိတၳီလာ၊ မႏၲေလး ပဋိပကၡေတြမွာေတာ့ ေလ်ာ့တိေလ်ာ့ရဲ ကိုင္တြယ္တာေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ အကဲခတ္ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီဘာသာေရး
ပဋိပကၡ ကိစၥေတြမွာ ဘယ္သူဘယ္ဝါက ႀကဳိးကိုင္တယ္လို႔ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္
မျပႏိုင္ေပမယ့္ ျဖစ္ရပ္ေတြကို ေသခ်ာေလ့လာၿပီး စဥ္းစားဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္
ေနာက္ကြယ္မွာ တစ္စုံတစ္ရာ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ျမင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္” ဟု
မွတ္ခ်က္ျပဳလာသူက ကမာၻသိ ပဋိပကၡႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ မိတၳီလာၿမဳိ႕မွ ေဒသခံ
ဆရာဝန္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
မႏၲေလးပုံစံ
ထိုလူတစ္စုသည္ ဥပေဒကိုပင္ မ်က္ကြယ္ျပဳႏိုင္ေသာ အခြင့္ရ လက္ရဲဇက္ရဲ သတ္ရဲျဖတ္ရဲ အေၾကာက္အလန္႔ ကင္းသူမ်ား ျဖစ္သည္ကိုမူ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာ ေဒသခံမ်ား သတိထားမိခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ သတိထားမိသူမ်ားအနက္ မႏၲေလးၿမဳိ႕ ေရႊေၾကးစည္ လူမႈကူညီေရးအသင္း တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ကိုေထြး (ခ) ဦးသိန္းႏိုင္ဦး အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ေန႔ ညပိုင္းခန္႔က ဦးသိန္းႏိုင္ဦး တစ္ေယာက္ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ဦးထြန္းထြန္းႏွင့္အတူ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာေနရာ ၈၄ လမ္းသို႔ ေရာက္ရန္ ၃၄ လမ္းမွတစ္ဆင့္ ဆင္းသြားခဲ့ရာ ၈၃ လမ္းေထာင့္ အေရာက္တြင္ ဓားကိုင္ ရမ္းကားေနသည့္ လူအုပ္စုႏွင့္ ပက္ပင္းတိုးခဲ့ရသည္။
ပါလာသည့္ ဖုန္းႏွင့္ ေငြမ်ား ေပးခဲ့ရသည့္တိုင္ မေက်နပ္ႏိုင္ေသာ ထိုလူတစ္စုက ဓားမ်ားျဖင့္ ဝိုင္း၍ ခုတ္ခဲ့ရာ ဦးသိန္းႏိုင္ဦးမွာ ျပန္လည္ခုခံ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ဦးထြန္းထြန္းမွာမူ ထိုေနရာမွ လြတ္ေျမာက္လာႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ဓားကိုင္ လူရမ္းကားတစ္စု၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ မႏၲေလးၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးကို ထာဝရ ႏႈတ္ဆက္သြားခဲ့ရသည္။
သို႔ေသာ္ ထိုလူတစ္စုက လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ။
“ဆိုင္ကယ္ေတြနဲ႔၊ တုတ္ေတြ ဓားေတြနဲ႔ ၿမဳိ႕ကို ပတ္ေနတာ၊ က်ဳံးကိုပတ္ေနတာ။ တကယ္လို႔သာ အဲဒီလူေတြကသာ တို႔အေရးလို႔ ေအာ္ၾကည့္ပါလား။ ႏွစ္ျပေတာင္ မလိုပါဘူး။ ဖမ္းမိပါတယ္။ ဘာလို႔ မဖမ္းသလဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီေလာက္ ခြင့္ေပးရတာလဲ၊ ရွင္းရွင္းေလးပါ သူတို႔လူမို႔ပါ” ဟု မခ်င့္မရဲ မိန္႔ၾကားလာသူက ဘဝအလင္းဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ ျဖစ္သည္။
ယင္းပစၥည္းယူ လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ၈၃ လမ္းေထာင့္သည္ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ တစ္ျပေက်ာ္ (ေပ ၁၅၀-၂၀၀ ခန္႔) အကြာတြင္ ရွိေနသည္ဟု ဦးသိန္းႏိုင္ဦးက ဆိုသည္။ ဦးသိန္းႏိုင္ဦး၏ စိတ္တြင္ေတာ့ ထိုအျဖစ္ဆိုးႀကီးကို ထုတ္၍ မရေသး။ ျမင္ကြင္းမ်ား ျပက္ျပက္ထင္ထင္ ရွိေနဆဲ။
ရခိုင္ပုံစံ
ဘာသာေရး အသုံးခ် ပဋိပကၡမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားရာ ရခိုင္ျပႆနာ၏ အစကား မသီတာေထြး အမႈ။
“သီတာေထြး ကိစၥဆိုရင္ ေက်းရြာေလး တစ္ရြာမွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥက အင္တာနက္ေပၚ ဟိုးေလးတေၾကာ္ေၾကာ္ ျဖစ္သြားစရာ မရွိဘူး။ နယ္ေတြ (ေက်းရြာ) ကိုပါ အျမန္ေရာက္လာစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ လူတစ္စုက စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး။ အဲဒီအခ်ိန္က အင္တာနက္ သုံးတာဆိုလို႔ စစ္ေတြၿမဳိ႕မွာ အနည္းစုပဲ ရွိေသးတယ္။ သီတာေထြး ပုံပါတဲ့ စာရြက္ေတြက ေက်းရြာေတြကို ေရာက္တယ္။ ဝံသာႏုရကၡိတ အဖြဲ႔ဆိုၿပီး ျဖန္႔တာ” ဟု ဖြင့္ထုတ္လာသူက ရခိုင္ပဋိပကၡကို အေျခခံသည့္ “ေသြးနဲ႔ေရးသည့္ေျမ” စာအုပ္ ေရးသားသူ လူငယ္စာေရးဆရာ ေဝဟင္ေအာင္ ျဖစ္သည္။
လား႐ိႈးနည္း
လား႐ိႈး အျဖစ္သည္လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္။
“ေကာင္မေလးက လမ္းေဘးထိုင္ေနတာ။ အဲဒီလူ (ေနဝင္း) က အေၾကာင္းမဲ့ လမ္းေဘးခ်ေရာင္းတဲ့ ဓာတ္ဆီပုလင္း ယူၿပီး မီး႐ိႈ႕လိုက္တာ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္က ဘယ္တုန္းကမွ မသိၾကဘူး။ ဘာရန္ၿငဳိး ရန္စမွ မရွိဘူး။ ေဒသခံလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္က လာ႐ိႈးၿမဳိ႕လာၿပီး အက်ဳိးမဲ့ အေၾကာင္းမဲ့ လုပ္တာဟာ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ ျဖစ္ေအာင္ ရည္ရြယ္လုပ္တယ္လို႔ ျမင္တယ္” ဟု ဆိုလာသူက မီး႐ိႈ႕ခံရသည့္ ေအးေအးဝင္း မိသားစုႏွင့္ ရင္းႏွီးသည့္ အထက္တန္းလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေန ဦးေသာင္းလြင္ ျဖစ္သည္။
နည္းနာ
ေသခ်ာေနသည္မွာ ပဋိပကၡမ်ား၊ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို လူအုပ္စုတစ္ခု သို႔မဟုတ္ လူအုပ္စုမ်ားက လိုက္လံ ဖန္တီးေနၿပီး သူတို႔ သုံးေလ့သုံးထ ရွိေသာ နည္းနာမ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ၾကပါစို႔။
အျခားေဒသမွ ပဋိပကၡမ်ားကဲ့သို႔ပင္ မႏၲေလး ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္တြင္ စြမ္းအားရွင္ဟု ေခၚသည့္ လူတစ္စု ပါဝင္ေနသည္ဟု “ဘာလဲဟဲ့ စြမ္းအားရွင္” စာအုပ္ ေရးသားခဲ့သူ မိုးေဇညိမ္းကလည္း ေထာက္ျပလာသည္။
အဆိုပါ စြမ္းအားရွင္ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ စနစ္က်သည့္ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး၊ မလိုအပ္ခ်ိန္တြင္ ခ်က္ခ်င္း တပ္ေဖ်ာက္၍ လိုအပ္ခ်ိန္၌ ႐ုတ္ျခည္း ေရာက္လာႏုိင္ေလာက္သည့္ နည္းစနစ္မ်ားကို နားလည္ တတ္ကြၽမ္းထားသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္ဟု ၂၀၀၇ အေရးအခင္းမွသည္ အေရးအခင္းမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ား ဖန္တီးရာတြင္ အသုံးျပဳေလ့ရွိေသာ လက္ကိုင္တုတ္ လူအုပ္စုအေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့သူ ၎ကဆိုသည္။
မိုးေဇညိမ္း ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုသည့္ နည္းတူ မိတၳီလာ ပဋိပကၡတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ လူတစ္စုသည္လည္း မီး႐ိႈ႕နည္းတြင္ပင္ စနစ္က်သူမ်ား ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပလာသူက ခ်မ္းေအးသာယာ ရပ္ကြက္လုံးကြၽတ္ မီး႐ိႈ႕ခံရသည့္ ျမင္ကြင္းကို ကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႔ ခံစားခဲ့ရသည့္ အဆိုပါ ရပ္ကြက္ေန မီးေဘးသင့္ ဒုကၡသည္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴးမွ စ၍ ဆင့္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈပုံစံ စီမံထားသည့္ၾကားမွ စစ္ဗ်ဴဟာမ်ားႏွင့္ အကြၽမ္းတဝင္ ရွိလွသည့္ စြမ္းအားရွင္ေခၚ အဖ်က္အေမွာက္ လူတစ္စု လႈပ္ရွားရွင္သန္ခြင့္ ရေနျခင္းက အံ့ၾသဖြယ္ရာ။ သူတို႔သည္ မည္သူ႔ ၾသဇာေအာက္တြင္ ရွိသနည္း။ မည္သူတို႔ အကာအကြယ္ ေပးေနသနည္း။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း။
ယင္းကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားမွာ သမား႐ိုးက် နည္းလမ္းမ်ား မဟုတ္ဘဲ ေထာက္လွမ္းေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ား တန္ျပန္သုံးသည့္ နည္းနာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မေတာ္ အရာရွိေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ မိုးေဇညိမ္းက သုံးသပ္သည္။
“တန္ျပန္အဖ်က္၊ တန္ျပန္ အေမွာင့္လုပ္ငန္းဆိုတာ ေထာက္လွမ္းေရးေတြ သုံးေလ့ရွိတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာမ်ဳိးေပါ့။ စနစ္က်တဲ့ စီမံခ်က္၊ စနစ္က်တဲ့ ဦးေဆာင္မႈ၊ ဆက္သြယ္မႈေတြ ရွိလို႔ေပါ့ဗ်ာ။ တပ္ေဖ်ာက္သြားတာေပါ့” ဟု သူက ေျပာသည္။
တန္ျပန္ေထာက္လွမ္းေရး၏ အဓိက လုပ္ငန္းသုံးခုမွာ ထိန္းသိမ္းျခင္း (Safe Guarding Measure)၊ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္း (Detective Measure) ႏွင့္ လွည့္စားျခင္း (Deception) တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း မိုးေဇညိမ္းက ဆိုသည္။
“စစ္ေျမျပင္၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ဘာသာေရး နယ္ပယ္ေတြမွာ တန္ျပန္သူလွ်ဳိ၊ တန္ျပန္အဖ်က္ အေမွာင့္လုပ္ငန္းေတြ၊ တန္ျပန္သတင္းမွား ထုတ္လႊင့္မႈေတြ၊ လွည့္စား ပရိယာယ္ဆင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ၊ ျပည္သူေတြကို အာ႐ုံလႊဲမႈ လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္ၿပီး ရန္သူရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ပါတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။
ေနာက္ကြယ္က မည္သူနည္း
လူအုပ္စုႀကီးက အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို စနစ္တက် ဖန္တီးေနသည္။ လႈံ႔ေဆာ္ေနသည္။ ဘာေၾကာင့္ ထိုသို႔ လုပ္ေနသနည္း။ ေနာက္ကြယ္မွ လက္တစ္စုံ သို႔တည္းမဟုတ္ လက္အစုံမ်ားက မည္သို႔ေသာသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သနည္း။
(က) အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္သူေလာ
အဓိက႐ုဏ္းမ်ားတြင္ ထူးျခားစြာ တူညီသည့္ အခ်က္တစ္ခု ရွိသည္။ ယင္းမွာ သႏၲိသုခ၊ လက္ပံေတာင္းကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ျပတ္သားျပင္းထန္စြာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သေလာက္ အဆက္ဆက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို ျမန္ျမန္ျဖတ္ျဖတ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးေနျခင္း ျဖစ္သည္။
“လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈတိုင္းမွာ အထက္က အမိန္႔နဲ႔ ညႊန္ၾကားခ်က္က အေရးအႀကီးဆုံးပါပဲ။ အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္ တစ္ခု မရွိဘဲနဲ႔ လက္ေအာက္ အရာရွိငယ္ေတြက မဆုံးျဖတ္ရဲ၊ မလုပ္ရဲဘူး။ ပဋိပကၡေတြမွာ တုံ႔ျပန္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးရတာဟာ အထက္က ဘာမွမေျပာလို႔ပါပဲ” ဟု မိုးေဇညိမ္းက ေျပာသည္။
“ဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရဖို႔အတြက္ ညႊန္ၾကားဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့တဲ့ အထက္အာဏာပိုင္ေတြကိုပဲ သံသယ ဝင္မိတယ္” ဟု မိုးေဇညိမ္းက ဆက္ေျပာသည္။
လူအုပ္စု၏ လက္ရဲဇက္ရဲႏိုင္ျခင္း၊ အဝင္အထြက္၊ အဆုတ္အတက္လမ္းမ်ား သိျခင္း၊ ေသခ်ာဃနစြာ ေလ့က်င့္ထားဟန္ ရွိျခင္း၊ အခ်ိန္ကိုက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းတို႔က ထိုအုပ္စု၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ယင္းနည္းစနစ္ကို ကြၽမ္းက်င္ၿပီး အခ်ိန္ကိုက္ အမိန္႔ေပးႏိုင္သူမ်ား ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေပၚလာသည္။
“ဒီကိစၥေတြ
ဖန္းတီးခဲ့တဲ့ ေရႊသမင္ ဘယ္က ထြက္သလဲ။ မင္းႀကီးနဲ႔ ေရႊသမင္နဲ႔က
တိုင္ပင္ထားေလသလားလို႔ေတာင္ ေျပာရမလို ျဖစ္ေနတယ္။ ႀကဳိးကိုင္သူကို
စုံစမ္းရမယ္။ ႀကဳိးကိုင္သူဟာ နတ္ျပည္မွာလည္း မရွိဘူး။ တျခားကမာၻမွာလည္း
မရွိဘူး။ ဗမာျပည္ထဲမွာ ရွိတယ္” ဟု ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္
ဦးလွျမင့္က ေထာက္ျပသည္။အထက္ပါ မွတ္ခ်က္မ်ားအျပင္ မိုးေဇညိမ္း၏ ေအာက္ပါမွတ္ခ်က္က လူအုပ္စု၏ ေနာက္ကြယ္မွ မိႈင္းတိုက္ေစ ခိုင္းေနသူမ်ားသည္ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္ေနသေလာဟု ပိုမိုေစာေၾကာဖြယ္ရာ ျဖစ္လာသည္။
“ေနာက္ၿပီး လူအေယာက္ သုံးဆယ္ ေလးဆယ္ေလာက္ကို နယ္ေျမခံ အာဏာပိုင္ေတြ မသိဘဲနဲ႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ ထရိန္နင္ ေပးဖို႔ဆုိတာ မလြယ္ကူပါဘူး”
(ခ) ႏိုင္ငံအေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ထိခိုက္မည္ စိုးေသာ ျပည္တြင္းမွ ပုဂၢဳိလ္မ်ားေလာ
အႏွစ္ႏွစ္အလလက ယစ္မူးလာခဲ့ေသာ အခြင့္အာဏာမ်ားကို ထိပါးလာမည့္ အေရးသည္လည္း ပဋိပကၡ ဖန္တီးသူမ်ား မလိုလားသည့္ အခ်က္မ်ားတြင္ တစ္ခ်က္အပါအဝင္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သုံးသပ္ၾကသည္။ ယင္းအေျခအေနတြင္ အာဏာတည္ၿမဲေနသည့္ ၎တို႔၏ အသက္႐ွဴေပါက္ တစ္ခုျဖစ္လာသည္။
“ေလာေလာဆယ္ အေျပာင္းအလဲ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္မွာကို သူတို႔က မလိုလားဘူး။ အေျပာင္းအလဲတစ္ခု ျဖစ္လာရင္ အရင္တုန္းက သူတို႔ တရားလက္လြတ္ လုပ္ထားတဲ့ ကိစၥေတြ ျပန္ေပၚလာမွာ စိုးရိမ္တယ္။ ဥပမာ- လယ္ယာေျမေတြကို တပ္ပိုင္ေျမသိမ္းၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက သူတို႔ မိသားစုနာမည္နဲ႔ ေျပာင္းလိုက္တာမ်ဳိးေတြေပါ့” ဟု မိုးေဇညိမ္းက ေထာက္ျပသည္။
အေျပာင္းအလဲ လိုလားသူမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အာဏာရလာသည့္ တိုင္ေအာင္ အကန္႔အသတ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ အေနအထားမ်ဳိးကို ယင္းလူတစ္စုက အလိုရွိေနသည္ဟု ၎ကဆိုသည္။
ယင္းသို႔ ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ဟန္႔တားထားႏိုင္ေရးသည္လည္း ထိုလူတစ္စုအတြက္ အသက္တမွ် အေရးပါသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္ကို မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဘာသာေပါင္းစုံ ခ်စ္ၾကည္ညီညြတ္ေရးအသင္း ဒုတိယဥကၠ႒ ျဖစ္သူ ဦးသိန္းဝင္းေအာင္သည္လည္း သိရွိ လက္ခံထားၿပီး ျဖစ္သည္။
“ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ၄၃၆ ရပ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ မြတ္ဆလင္ေတြကို ထိုးေကြၽးလိုက္တာပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ဒဲ့ေျပာေတာ့မယ္” ဟု ဆိုလာသူက မႏၲေလးတိုင္း ေဒသႀကီး ဘာသာေပါင္းစုံ ခ်စ္ၾကည္ညီညြတ္ေရးအသင္း ဒုတိယဥကၠ႒ႏွင့္ အစၥလာမ္ သာသနာ ပရမတၳ မိသားစုအဖြဲ႔ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ျဖစ္သူ ဦးသိန္းဝင္းေအာင္ ျဖစ္ပါသည္။
ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ား၏ ေနာက္တြင္ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားအလို႔ငွာ ႏိုင္ငံေရး လွည့္ကြက္မ်ား ကပ္ပါလာေလ့ ရွိသည္ကို ဦးသိန္းဝင္းေအာင္ အပါအဝင္ ျပည္သူမ်ားက က်ယ္ျပန္႔စြာ စတင္ ရိပ္စားမိလာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုလူတစ္စုသည္ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးအသြင္ ဖန္တီး၍ လက္နက္သဖြယ္ ဖန္တီးေနျခင္းက အဘယ္ကို အလိုရွိ၍နည္း။
“ေျပာရရင္ ဒီလို ေနဝင္ရီတေရာ အခ်ိန္မ်ဳိးေပါ့။ လင္းသလိုလို မလင္းသလိုလို အခ်ိန္မ်ဳိးက သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ အေျခအေနပဲ။ ဒီထက္ လင္းလာမွာ မလိုခ်င္ဘူး” ဟု မိုးေဇညိမ္းက ဆိုသည္။
“ပိုလန္က
ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ေျပာသလိုပဲ။ မရင့္က်က္ေသးတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႕
အႏၲရာယ္ဟာ အမ်ဳိးသားေရး ဝါဒပဲတဲ့။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေရခ်ိန္ေတြနဲ႔
မရင္းႏွီးေသးတဲ့ ျပည္သူေတြကို လူေတြရဲ႕ စိတ္ႏွလုံးကို ကိုင္လႈပ္ႏိုင္တဲ့
အမ်ဳိးသားေရးဝါဒ နာမည္ခံၿပီး စည္း႐ုံးလို႔ လြယ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔
ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဘာလဲလို႔ ေရေရရာရာ သိခ်င္မွ သိမယ္။ ဒါေပမဲ့
ႏိုင္ငံခ်စ္ရမယ္၊ ဘာသာခ်စ္ရမယ္ ဆိုတာေတာ့ ျပည္သူတိုင္း သိနားလည္ၾကတယ္။
ပဋိပကၡကို ဖန္တီးသူေတြက ဒီအခ်က္ကို ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ေျပာရရင္ ခုမွထၿပီး
ေကာက္႐ိုးမီးေတာက္ေနတဲ့ ဘာသာေရး ပဋိပကၡဆိုတာ လူထုကို အာ႐ုံလႊဲတာလို႔လည္း
ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေရးမႀကီးဘူး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာမွမဟုတ္ဘူး။
အမ်ဳိးခ်စ္ဖို႔က အဓိကဆိုၿပီး အာ႐ုံလႊဲလိုက္တာေပါ့”
မိုးေဇညိမ္း (ဘာလဲဟဲ့စြမ္းအားရွင္ စာအုပ္ေရးသားသူ)
(ဂ) အက်ဳိးစီးပြား ထိခိုက္မည္စိုး၍ ေခတၱအာ႐ုံ လႊဲလိုသူမ်ားေလာ မိုးေဇညိမ္း (ဘာလဲဟဲ့စြမ္းအားရွင္ စာအုပ္ေရးသားသူ)
ပဋိပကၡ ျဖစ္စဥ္မ်ား ေနာက္တြင္ ျပည္ပ၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမည့္ အက်ဳိးစီးပြား ကိစၥမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားႏွင့္လည္း ဆက္ႏႊယ္ေနေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ The Voice Weekly ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္သည္။
ရခိုင္ပဋိပကၡမ်ား မျဖစ္ပြားမီ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အဓိကရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စီမံကိန္းႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေက်ာက္ျဖဴ ေရႊသဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း သြယ္တန္းမႈကို ဆန္႔က်င္သည့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရခိုင္ေဒသ၌ အစပ်ဳိး ျဖစ္ပြားေနခဲ့သည္။
“ေက်ာက္ျဖဴေဒသခံေတြ အေနနဲ႔ေတာ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းေတြ အေပၚမွာ လႈပ္ရွားမႈ ရပ္သြားတာမ်ဳိးေတာ့ မရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီစီမံကိန္း သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းေတြ ျဖတ္သန္းမႈ လုပ္ေနတဲ့ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လုံးမွာေတာ့ ပဋိပကၡျဖစ္ရင္းနဲ႔ပဲ စီမံကိန္းက ၿပီးသြားတယ္” ဟု ေက်ာက္ျဖဴ လူမႈကြန္ရက္ ညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းလြင္က ဆိုသည္။
ယင္းအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ရခိုင္အေရးသည္ တ႐ုတ္အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနသည္ဟု ရခိုင္ေဒသခံ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူအခ်ဳိ႕က တထစ္ခ် ယုံၾကည္ေနၾကသည္။
“တကယ္လို႔ ပဋိပကၡျဖစ္တာ နည္းေနလို႔ရွိရင္ ေဒသခံေတြဟာ ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပိုၿပီး လႈပ္ရွားႏိုင္မယ္။ ပဋိပကၡ ဝင္လာတဲ့အတြက္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ အားနည္းသြားတယ္” ဟု ဦးထြန္းလြင္က ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုသည္။
ေရႊသဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းကဲ့သို႔ပင္ တ႐ုတ္တို႔အတြက္ အေရးပါသည့္ စီမံကိန္း အသစ္တစ္ခုက က်န္ရွိေနေသးသည္။ ယင္းစီမံကိန္းက အျခားမဟုတ္ ယင္းဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းႏွင့္အၿပဳိင္ ေဖာက္လုပ္မည့္ ေက်ာက္ျဖဴ-ကူမင္း ရထားလမ္း စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။
တိုက္ဆိုင္မႈ ဆိုရမည္ေလာ။ မႏၲေလး ပဋိပကၡမျဖစ္မီ ရက္ပိုင္းအလိုတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနခဲ့သည္။ ယင္းခရီးစဥ္တြင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ-အိႏၵိယ ႏိုင္ငံသုံးႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသို႔ သြားေနခ်ိန္ စီးပြားေရးအျပင္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အက်ဳိးစီးပြားလည္း ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။
“ေျပာရရင္ ခုမွထၿပီး ေကာက္႐ိုးမီး ေတာက္ေနတဲ့ ဘာသာေရး ပဋိပကၡဆိုတာ လူထုကို အာ႐ုံလႊဲတာလို႔လည္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အေရးမႀကီးဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာမွမဟုတ္ဘူး။ အမ်ဳိးခ်စ္ဖို႔က အဓိကဆိုၿပီး အာ႐ုံလႊဲလိုက္တာေပါ့” ဟု မိုးေဇညိမ္းက သုံးသပ္သည္။
ယခုအထိေတာ့ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကဳိးကိုင္သူမ်ား အပါအဝင္ လူအုပ္စုမွ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ား အစိုးရ အပါအဝင္ မည္သူကမွ် ရဲရဲဝံ့ဝံ့ေဖာ္ထုတ္၊ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘဲ အေျပာမ်ားျဖင့္သာ ေမ်ာေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ယခုအထိေတာ့ အခ်ိန္ကိုက္ ေဒါသထြက္ေနတတ္ေသာ လူအုပ္စုႀကီးကား လူသတ္ရမလား သတ္ရဲသည္။ မီး႐ိႈ႕ရမလား ႐ိႈ႕ရဲသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္း သံကုန္ဟစ္ၿပီး လူထုကို ရန္တိုက္ရမလား တိုက္ဝံ့သည္။ သူတို႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ရဲတင္းလြန္းၾကသနည္း။ ေသရဲ တိုက္ရဲေသာ လက္ကိုင္တုတ္ လူတစ္စု၏ ေနာက္တြင္ မည္သူရွိသနည္း။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကမူ ေနာက္ကြယ္မွ ေခတ္အဆက္ဆက္ ႀကဳိးကိုင္သူႀကီးကို အၿမဲတေစ လက္ညႇဳိးထိုးေလ့ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ မိုးေဇညိမ္းကမူ ထိုမွ်မကပါဟု ေအာက္ပါအတိုင္း ဆိုေလသည္။
“သူတစ္ေယာက္တည္းလို႔ ေျပာမရႏိုင္ပါဘူး။ သူ႔တပည့္ေတြထဲမွာ သေဘာတင္းမာတဲ့ အမာခံေတြ ရွိတယ္”
The Voice သတင္းအဖြဲ႕
