အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ ကယ္ရီ (John Kerry) ဟာ မေန႔ မနက္ပိုင္းက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ေရာက္ရိွ
ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို လက္ခံေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းေတြ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈကို လာေရာက္ေလ့လာတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမွာ ၀န္ႀကီး ကယ္ရီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့သတင္းကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ေလ့လာေရးအစီအစဥ္နဲ႔ ေရာက္ရိွ လာတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ဟာ မေန႔တုန္းက ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနမွာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီနဲ႔အတူ ဓာတ္ပံု အ႐ိုက္ခံခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန Twitter လူမႈကြန္ယက္ စာမ်က္ႏွာမွာ မစၥတာ ကယ္ရီက မွတ္ခ်က္ေရးထားရာမွာ စြမ္းရည္သတၱိရိွတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး
ေတြကို သူ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္း၀င္ ခရီးစဥ္ ဆက္ၿပီး သြားဖို႔ရာ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အသံဟာ အလြန္တရာ အေရးပါတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
သူတို႔ဟာ Goldman Sachs နဲ႔ McCain Institute ရဲ႕ အစီအစဥ္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို လာေရာက္ ေလ့လာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီနဲ႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားလွယ္ ၄ ဦး ေတြ႔ဆံုခဲ့တာကို ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ဗစ္တိုရီးယား ႏ်ဴလန္ (Victorial Nuland) က မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ အခုလို မွတ္ခ်က္ေပးေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအေနနဲ႔ သူတို႔နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ အလြတ္သေဘာေတြ႔ဆံုတာပါ။ ဒီေတြ႔ဆံုမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေထြအထူး က်မဘက္က ေျပာစရာမရွိေပမဲ့လို႔လည္း ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြက သိပ္ကို ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကသူေတြပါ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အက်ဥ္းက်ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ မွ်ေ၀ ေျပာျပခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ၾကားရေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက သိပ္ကို စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အခုေတာ့ သူတို႔ေတြရဲ႕ဘ၀ ေျပာင္းလဲၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လာလည္ႏုိင္တာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပိုမို သာယာ၀ေျပာၿပီး ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့လည္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက သိပ္ကို စိတ္လႈပ္ရွားတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
ဒီကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ကို ဦးေဆာင္လာတဲ့ မဇင္မာေအာင္ဟာ အက်ဥ္းေထာင္တြင္းမွာ ၁၁ ႏွစ္ၾကာ ေနထိုင္ခဲ့ရသူ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေဟာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္း ေတြမွာ ေဆာင္ရြက္ရင္း ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေရးကိစၥေတြ ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု ခ်ီးျမင့္ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တဦးျဖစ္တဲ့ မနီလာဦး ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း IRC အဖဲြ႔ရဲ႕ ျပင္ပဆက္ဆံေရး ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉးေဟာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္အဖဲြ႔၀င္ေတြျဖစ္တဲ့ မခင္ေလးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အမ်ိဳးသမီးအဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ Triangle Women Suport Group ကို ထူေထာင္သူ တဦးျဖစ္သလို၊ မရႊမ္းလဲ့ေဆြရီကလည္း ပ႑ိတ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးအဖဲြ႔ကို ထူေထာင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးဟာ လက္ရိွ ျမန္မာအရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ တတ္တတ္ႂကြႂကြ ဦးေဆာင္ ဦးစီးလုပ္ေနၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
အခုလို မေန႔တုန္းက ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ရဲ႕ အေမရိကန္ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဒီအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ မဇင္မာေအာင္ ကို ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ေတြ႔ဖုိ႔ရာ မေန႔က က်မတို႔ ကမန္းကတန္း ျဖစ္သြားတာေပါ့။ ပထမကေတာ့ က်မတို႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနကို သြားၿပီးေတာ့ လည္ပတ္တယ္။ ဒီလႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ိဳ႕နဲ႔ စကားေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဒီကို လာရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကက်ေတာ့ Goldman Sachs နဲ႔ McCain Institute စီစဥ္တဲ့ Program ေလးတခုကို ျမန္မာႏုိင္ငံက အမ်ိဳးသမီး ၄ ေယာက္ေပါ့ေနာ္ က်မ ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ လာခဲ့တယ္။ လာၿပီးေတာ့ အခု ဒီမွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအသစ္ အေျပာင္းအလဲရွိတဲ့အခါက် ေတာ့ က်မတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ဆက္ၿပီးေတာ့ နီးနီးကပ္ကပ္ က်မတို႔ေတြ ဆက္ဆံသြားမယ္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း ဒီေလာက္ Information ေပးၿပီးေတာ့ Official တရား၀င္ေပါ့ေနာ္ ဓာတ္ပံုအ႐ိုက္ခံတာ က်မတို႔အဖြဲ႔က ပထမဆံုးလုိ႔ေျပာတယ္။ ဒီေလာက္ပါပဲ။ က်မတို႔ ၁၅ မိနစ္၊ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ပဲ စကားေျပာျဖစ္တာပါ။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု မဇင္မာေအာင္တုိ႔ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ ဒီလာတယ္ဆုိတာ အဓိကက ဘယ္လို အစီအစဥ္ေတြလဲခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ အဓိက အထူးသျဖင့္ကေတာ့ Training နဲ႔ Exchange သေဘာမ်ိဳးပါပဲ။ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ စီးပြားေရး ဘယ္လို ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ တုိင္းျပည္မွာ လိုအပ္ေနတာေတြက ဘာေတြရွိမလဲ။ ဘယ္ေနရာေတြမွာ လိုအပ္ေနလဲေပါ့ေနာ္။ က်မတို႔ ဒီကေနၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ေတြက။ ထုိနည္းတူစြာပဲ ဒီမွာရွိတဲ့ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ လည္ပတ္ေနပံုေတြ၊ ဘယ္လို လုပ္ေနကိုင္ေနၾကလဲ။
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္ဖုိ႔အတြက္ ကမၻာတလႊားမွာေရာ သူတို႔ ဘယ္လုိေတြ လုပ္ေနၾကလဲ။ သူတို႔အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ လုပ္ေနကိုင္ေနတာေတြကို က်မတို႔ ေလ့လာ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ ရွိသင့္ရွိထုိက္တဲ့ ဟာမ်ိဳးေတြ၊ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံတခုမွာ ရွိသင့္ရွိထုိက္တဲ့ ဟာမ်ိဳးေတြ၊ မီဒီယာ ဒါမ်ိဳးေတြ က်မတို႔ကို အနီးကပ္ Internship Training လုိမ်ိဳးပါ။
ေမး။ ။ ဒီေန႔ေလ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေရးရာ သံအမတ္ႀကီးနဲ႔လည္း Round Table ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ မဇင္မာေအာင္ တို႔ တက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္ခင္ဗ်။ အဲ့ဒီေဆြးေႏြးပြဲ အေၾကာင္းေလး ေျပာပါဦး။
ေျဖ။ ။ အဲ့ဒါကေတာ့ Meridian Institute ကေနၿပီး လုပ္တာပါ။ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ စီးပြားေရး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ခုနက က်မေျပာသလိုပဲ UN က အဖြဲ႔အစည္း တခ်ိဳ႕ပါမယ္။ ဒီအေမရိကန္ႏုိင္ငံထဲမွာရွိေနတဲ့ NGO ေတြေပါ့ေနာ္ အဲ့ဒီက ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ပါမယ္။
အဲ့ဒါ Exchange သေဘာမ်ိဳးပါ။ ခုနက်မေျပာသလိုပါပဲ က်မတို႔ တုိင္းျပည္မွာေရာ ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြ စီးပြားေရးမွာ ဘာေတြ လိုအပ္ေနသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းလဲေရးနဲ႔အတူ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကလည္း ဘာ့ေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာလဲေပ့ါေနာ္။ အျပန္အလွန္ ဘယ္လို အေထာက္အကူျပဳမလဲေပါ့။
ဒါမွမဟုတ္ရင္လဲ က်မတို႔ဆီမွာ လိုအပ္ေနေသးတဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြက ဘာလဲ။ ဒါ အျပန္အလွန္ အျမင္ေတြကို Share လုပ္ၾကတဲ့ သေဘာပါပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႔အႀကံဳေတြနဲ႔ က်မတို႔ တုိင္းျပည္မွာ လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ အေနအထားေတြနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ကလည္း အျပန္အလွန္ ေလ့လာတယ္။ က်မတို႔ကလည္း သူတို႔ဆီက အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ေလ့လာတယ္။
ေမး။ ။ အခုက က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒီအေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း မွာ ျမန္မာကို္ယ္စားလွယ္အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လာတာ Exchange Program နဲ႔ေပါ့ ပထမဆံုးျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ မဇင္မာေအာင္တို႔က
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ တုိက္ဆုိင္သြားတာေပါ့ေနာ္။ ဒီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အေျပာင္းအလဲနဲ႔ က်မတို႔ ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္နဲ႔မွာေလ။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အဲ့ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး ခရီးစဥ္ေတြက အခုဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာခြင့္ရတယ္။ အဲ့ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္၊ ေနာက္တခုက မဇင္မာေအာင္တို႔ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားလဲ။
ေျဖ။ ။ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ က်မတို႔ လုပ္ႏုိင္ရင္ လုပ္ႏုိင္သေလာက္ပဲ။ ျပည္တြင္းမွာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြရွိတယ္ေပါ့။ က်မတို႔ ပိုၿပီးေတာ့ Networking ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အဓိက က်မတို႔က Institutionalize မျဖစ္ဘူး။ အားနည္းတယ္။ ေျပာစရာမလိုေလာက္ေအာင္ ဘာပဲေျပာေျပာ အားေကာင္းတယ္။ စနစ္က်တယ္ေပါ့ေနာ္။
က်မတို႔ အဲ့ဒီလို ေလ့လာၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္မွာရွိေနတဲ့ က်မတို႔ဆီ ျပန္သြားရင္၊ က်မတို႔ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ က်မတို႔ လုပ္ေနကိုင္ေနတဲ့ဟာေတြမွာ တကယ့္ အဖြဲ႔အစည္း ဆန္ဆန္ေပါ့ေနာ္ ဘယ္လို ခိုင္မာ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္မလဲဆုိတာေတြ က်မတို႔ ျပည့္ျပည့္၀၀ ေလ့လာခြင့္ရတယ္။
သူတို႔ဆီက နည္းနာေတြကိုလည္း ေလ့လာၿပီးသားျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းမွာတင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ Global Partner အေနနဲ႔လည္း တက္လွမ္းႏုိင္မယ့္ အခြင့္အလန္းေတြ က်မတို႔ ရတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေရာက္ရွိေနတဲ့ မဇင္မာေအာင္ ကို ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ကုိသားညြန္႔ဦး 06.02.2013 (VOA )
