ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ၁၂ ပါတီက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕မွာ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္ေရးဆိုင္ရာ ညိႇနႈိင္းေရးအဖြဲ႔ (အန္စီစီတီ) ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(ျမန္မာႏုိင္ငံ) တုိ႔နဲ႔ ဒီေန႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး အတြက္ အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတာပါ။
ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေတြ႔ဆုံပြဲမွာပါ၀င္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး ဒီမိုကေရစီပါတီ (UDPSK) ဥကၠ႒ ဦးခက္ထိန္နန္က ခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက အရင္တုန္းကနဲ႔ မတူေတာ့ဘူး။ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ ရွိကုိရွိသင့္တယ္၊ ေတြ႔ကုိေတြ႔သင့္တယ္၊ ဒီလုိမ်ဳိးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ မ်ားမ်ားလုပ္ႏုိင္တဲ့အခါက်မွ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ပုိၿပီးတည္ေဆာက္ႏုိင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလုိေတြ႔ဆုံတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
သူဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ဒီမိုကေရစီပါတီဥကၠ႒ ျဖစ္သလုိ လက္ရွိ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ တုိင္းရင္းသား ေရးရာေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အန္စီစီတီနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏုိင္ငံ) ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္မွာ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ခံစားမႈကုိ ပုိမုိသိရွိနားလည္လာတယ္လုိ႔ ဦးခက္ထိန္နန္က ေျပာပါတယ္။
“အန္စီစီတီက ဆက္တုိက္ႀကိဳးစားေနတယ္။ သိပ္မၾကာခင္ ေရွ႕လပုိင္းမွာလည္း ျပန္ၿပီး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့အေနအထားလည္း ႀကိဳးစားေနတယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြကုိသိရေတာ့ ေက်းဇူးတင္တယ္။ သူတုိ႔ႀကိဳးစားတဲ့ အတုိင္းအတာဆုိရင္ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အေပါင္းဘက္ကုိ သြားမွာပဲဆုိတာ သိရွိနားလည္ရလုိ႔ အင္မတန္၀မ္းသာတယ္၊ အားလည္း ရွိတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လည္း စိတ္မေကာင္းပါဘူး။ အမ်ဳိးသမီးဆုိတာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမွာ အဓိက၊ ႏုိင္ငံမွာလည္း အဓိက။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတကာမွာ သူတုိ႔ ပါ၀င္မႈ အားနည္းတယ္၊ ေနရာတကာမွာ သူတုိ႔ကုိ ဦးစားေပးမႈ အားနည္းတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ပုိၿပီး ဒုကၡေရာက္တာက အမ်ဳးိသမီးေတြ၊ မိခင္ေတြနဲ႔ ကေလးေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကုိ ပုိၿပီးေတာ့ သိရေတာ့ ဒီက႑မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ပါ၀င္ရမယ္၊ ႀကိဳးစားရမယ္ဆုိတာ ပုိၿပီး တာန္ရွိလာတယ္၊ ကာယကံရွင္ေတြ တင္ျပလာေတာ့ ပုိၿပီး နားလည္လာတယ္။ ”
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီမုိကေရစီ ပါတီ (KSDP) ဥကၠ႒ ေဒါက္တာတူးဂ်ာကလည္း လက္ရွိ အန္စီစီတီက လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ တုိင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အလားအလာေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“အခုလုပ္ေဆာင္ေနတာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ တဆင့္ခ်င္းတဆင့္ခ်င္း လုပ္ေဆာင္သြားတဲ့ အပုိင္းေတြကုိၾကည့္ရင္ ေရွ႕ကုိတက္လွမ္းေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ေတြ႔ရတယ္။ အဓိက ေနာက္ဆုတ္တဲ့ လကၡဏာမေတြ႔ရဘူး။ စည္းေ၀းပြဲေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္သြားဖုိ႔ သူတုိ႔မွာ အစီစဥ္ရွိတယ္ဆုိတာ သိရတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြအခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးစရာရွိတာ သူတုိ႔ ေဆြးေႏြးမယ္။ ၿပီးရင္ အမ္ပီစီနဲ႔ ထပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးတာ သူတုိ႔လုပ္မယ္။”
တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ တင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္တခ်ဳိ႕နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏုိင္ငံ) အဖြဲ႔ရဲ့ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚတင္တင္ညိဳက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိတဲ့အေၾကာင္း၊ ဘာေၾကာင့္ ျပင္ဆင္ရသလဲဆုိရင္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ ကိစၥရပ္ေတြ၊ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သူေတြကုိ အျပစ္ေပးအေရးယူလုိ႔မရေအာင္ ကာကြယ္ အာမခံထားေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ ျပင္သင့္တယ္။ ေနာက္တခုက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးကိစၥရပ္ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့၊ တာ၀န္ယူမႈတာ၀န္ခံမႈ ရွိတဲ့ တရားမွ်တမႈကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ မူေတြ ခ်မွတ္ဖုိ႔လုိတယ္လို႔ က်မတုိ႔ ေျပာတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြ အကာကြယ္မဲ့ေနတဲ့ ကိစၥနဲ႔ စစ္တပ္က အဓမၼခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာ ဘယ္လုိမ်ဳိး ဥပေဒပုိင္းဆုိင္ရာအရ အကာကြယ္ေပးႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေနသလဲ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ ေန႔တဓူ၀ အၾကမ္းဖက္ခံေနရတဲ့ကိစၥေတြ၊ သူတုိ႔ကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးအၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ကာကြယ္ေရးကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းႏုိင္မႈ မရွိေသးဘူးေပါ့။ တင္ျပခ်င္တာရွိရင္ လာၿပီးတင္ျပဖုိ႔ သူတုိ႔ ဖိတ္ေခၚတယ္။”
ျပည္တြင္းက တုိင္းရင္းသားပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဘန္ေကာက္မွာျပဳလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းကို လာေရာက္ ေလ့လာရင္း ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကုိ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာ္ႏိုရင္း DVB
