ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာေတြကို အမ်ားျပည္သူဝန္ေဆာင္မႉမီဒီယာ PSM ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳး ပမ္းရာမွာ အမ်ားျပည္သူ ဝန္ေဆာင္မူမီဒီယာ ဥပေဒၾကမ္းကို သတင္းမီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ က ေသခ်ာမေလ့လာခဲ့တာေၾကာင့္ PSM ဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္ ခဲ့ရတယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးတင့္ေဆြက ဒီကေန႔ ရခိုင္ ျပည္ နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံမွာ ေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။
ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္က လုပ္ငန္းေတြကို အမ်ားျပည္သူ ဝန္ေဆာင္မႉ မီဒီယာ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အစိုးရရဲ႕ ဝါဒျဖန္႔ခ်ီေရးယႏၱရားအျဖစ္ ဆက္ၿပီးရွိေနႏိုင္တာေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူဝန္ေဆာင္မူ PSM ဥပေဒၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတင္းမီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ က ေဝဖန္ကန္႔ကြက္ခဲ့တာမို႔ ၂၀၁၄ ၾသဂုတ္လမွာ PSM ဥပေဒၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြး ေႏြးဖို႔ ရပ္ဆိုင္းခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းအျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဗြီအိုေအသတင္း ေထာက္ မျမင့္ျမင့္ခိုင္က တင္ျပထားပါတယ္။
“တိုင္းရင္းမီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆီသို႔”ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပနဲ႔ တိုင္းရင္း သတင္းမီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းေတြ တက္ ေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံကို ဒီကေန႔ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မွာ စတင္ က်င္းပေနပါၿပီ။
ဒီညီလာခံ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမွာ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ အျမဲတမ္း အတြင္းဝန္ ဦးတင့္ေဆြက လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္ကို မထိခိုက္ဘဲ ျပည္သူအတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ သတင္းေတြ ေရးသားေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔အတြက္ စီးပြားျဖစ္မဟုတ္တဲ့ Community မီဒီယာေတြ ေပၚထြန္းလာဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
“ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာမ်ိဳးနဲ႔ စီးပြားျဖစ္မဟုတ္တဲ့ Community မီဒီယာေတြ ေပၚထြန္းလာဖို႔ အထူးလိုအပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာေတြကို အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာအျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနသလို ၊ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာေတြအပါအ၀င္ Community မီဒီယာေတြ ထြန္းကားလာဖို႔အတြက္ကိုေတာ့ ရုပ္ျမင္သံၾကားနဲ႔ အသံထုတ္လႊင့္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒမွာ စီးပြားျဖစ္မဟုတ္ေသာ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ အမ်ိဳးအစားတခုကို ထည့္သြင္း ေရးဆြဲေနတာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေသခ်ာနားလည္စြာ မသိရွိတာေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာမ်ားကို အမ်ားျပည္သူ ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာအျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲေရးက ခက္ခဲသည္းလဲ အေျခအေနမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။”
တိုင္းရင္းမီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့တဲ့ အကူညီေပးသြားဖို႔ လည္းရွိတယ္လို႔လည္း ဦးတင့္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကားေရး မီဒီယာ ၂ ခုရွိတာေပါ့ေလ။ Broadcast မီဒီယာရယ္၊ print မီဒီယာရယ္ ၂ ခုရွိေတာ့ Broadcast မီဒီယာ အေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္ ခုနကတင္ျပခဲ့သလို contents provider ေတြကို ဦးစားေပးမယ္။ ျပည္တြင္း contents provider ေတြကို ဦးစားေပးမယ္ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ NRC channel လည္း က်ေနာ္တို႔မွာရွိေနေတာ့ တကယ္ NRC နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဟာေတြ ဘယ္သူလုပ္ႏိုင္မလဲ လုပ္ႏိုင္တဲ့ contents provider ရွိရင္ သူတို႔ရဲ႕ ဟာေတြကို ယူေပးမယ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ challel ေတြေပၚမွာတင္ေပးမယ္။ တင္ေပးျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔လည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္ေပါ့ေလ။ ဒါမ်ိဳးက်ေနာ္ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ အခုက်ေနာ္တို႔ဒီက စၿပီးေတာ့ ညိွႏွိဳင္းေဆာင္ရြက္တာေတြ ရွိပါတယ္။ သတင္းစာအေနနဲ႔က်ေတာ့ ဒီ print မီဒီယာ ေတြဆိုတာ သူတို႔ဆီမွာ နည္းတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ဘူး ေစာင္ေရေလးနည္းနည္းနဲ႔ ထုတ္ေနတာဆိုေတာ့။ ေနာက္ သူတို႔ distribution မွာလည္း အရမ္းခက္တယ္ ပ်ံ႕ႏွံ႕ဖို႔က ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သတင္းစာေတြနဲ႔အတူတူ ဘယ္လိုမ်ိဳးကူညီေပးႏိုင္မလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ျဖန္႔ေ၀တာကအစ က်ေနာ္တို႔က ျဖန္႔ေ၀ေပးမလား၊ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္လိုပံု ႏိွပ္ခ်င္သလဲ ၊ ေလးမ်က္ႏွာ ႏိွပ္ခ်င္သလား၊ ၈ မ်က္ႏွာ ႏိွပ္ခ်င္သလား ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔က အေထာက္အပံ့ေပးမယ္ေပါ့ ၊ပိုက္ဆံ ေပးရင္ေပးလိုက္မယ္။ အဲဒီအေထာက္အပံ႔သည္လည္း လံုး၀ သူ႔ independent ကို မထိခိုက္ဘူး။ သူ႔ကို လံုး၀ interfere မျဖစ္ေစရဘူးဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ cretia ေတြဆြဲထားတယ္။ ၄ ခ်က္ေပါ့။”
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ရက္ေန႔ကေန ၃ရက္ၾကာျပဳလုပ္မယ့္ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းရင္းမီဒီယာ ညီလာခံမွာ ျပည္နယ္ေတြမွာရွိတဲ့ သတင္းမီဒီယာ အခင္းအက်င္း၊ တိုင္းရင္းသား အမ်ိဳးသမီး သတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ၊ အစိုးရသစ္နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားခြင့္ စ တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံေတြကို ႏွစ္စဥ္ က်င္းပလာတာနဲ႔ အမွ် တိုင္းရင္းသား မီဒီယာေတြရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း သွ်မ္းသံ ေတာ္ဆင့္ သတင္းဌာနက အယ္ဒီတာ စိုင္းမိဏ္းက ေျပာပါ တယ္။
“အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဒီမွာ ေတြ႔ဆံုမႈေတြရတယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ ေဒသအသီးသီး ကေနလာၾကတယ္။ မတူညီတဲ့အခက္အခဲေတြရွိၾကတယ္။ ဖလွယ္ၾကတယ္။ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈေတြရၾကတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြ ဒီတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေလးေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မယ္လို႔ေတာ့ ယံုၾကည္မိပါတယ္ခင္ဗ်။”
ႏွစ္တိုင္းလိုလို မီဒီယာညီလာခံ ေဆာင္ပုဒ္ေတြကို ႏိုင္ငံေရး ေရးစီးေၾကာင္းနဲ႔ လိုက္ ေလ်ာ ညီေထြ သတ္မွတ္တာျဖစ္ၿပီး ဒီတေခါက္ညီလာခံကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ မယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ “တိုင္းရင္းမီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ဆီသို႔” ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကို သတ္မွတ္ထားတာျဖစ္တယ္လို႔ BNI ရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႉ ဒါရိုက္တာ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ႏွစ္တိုင္းႏွစ္တိုင္းမွာ ဒီမီဒီယာ conference ေဆာင္ပုဒ္ေတြ က်ေနာ္တို႔ခ်ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔ေလွ်ာ္ညီေအာင္က်ေနာ္တို႔ ခ်တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီBNI ကလည္းလြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ကတည္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြကို monitor ေတြလုပ္လာတယ္။ အဲဒီ monitor ေတြ လုပ္တဲ့အေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ အခုဆိုရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္သြားမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးကို ဆက္လုပ္ဖို႔ ေဆာင္ပုဒ္ေတြ ခ်ထားပါတယ္။”
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ရက္ေန႔ကေနစတင္ က်င္းပတဲ့ စတုတၳအႀကိမ္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံကို ရခိုင္ျပည္ နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အပါအဝင္ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အေျခစိုက္ မီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ မီဒီယာဖြံ႕ ၿဖိဳးေရး အကူညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက ကိုယ္စားလွယ္ ၂၀၀ေက်ာ္ေလာက္ တက္ေရာက္ ၾကၿပီး ဒီညီလာခံ က်င္းပ ဖို႔ အတြက္ USAID, Open Society Foundation, ဂ်ာမနီအေျခစိုက္ DW စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း ေတြက ကူညီပံ့ပိုးတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ျမင္႔ျမင္႔ခိုင္ VOA
