ဟံသာဝတီဆင္ျဖဴရွင္ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားၾကီးက ပုဂံေရႊစည္းခံု ဘုရားတြင္
လွဴဒါန္းခဲ႔သည့္ ေခါင္းေလာင္းစာကုိ ယူနက္စကို-ကမၻာ့မွတ္တမ္း
အေမြအႏွစ္စာရင္း တင္သြင္းျခင္း
ပုဂံေရႊစည္းခံုဘုရားမွ ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းတြင္ ေရးထိုးထားေသာ
ကမၸည္းစာသည္ ဟံသာဝတီ ဆင္ျဖဴရွင္ ဘုရင့္ေနာင္မင္း တရားၾကီး ၏
ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပေသာ ပါဠိ၊ မြန္၊ ျမန္မာ၊ သံုးဘာသာျဖင့္
ေရးထိုးထားပါသည္။ ခိုင္လံုေသာ ေခတ္ၿပိဳင္မွတ္တမ္းျဖစ္ျခင္း၊ ေန႔ရက္မ်ားကို
ျပကၡဒိန္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးေသာအခါ တိက်မွန္ကန္ျခင္း၊ မဟာရာဇဝင္ၾကီး၊
မွန္နန္းရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးမ်ားမွ အယြင္းအမွားမ်ားကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္
အေထာက္အကူျပဳျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံုတိက်ေအာင္ ျဖည့္စြမ္းႏိုင္ျခင္း စေသာ
ဝိေသသလကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ေမာ္ကြန္းကမၸည္းစာ ျဖစ္ပါသည္။
ေရွးေဟာင္းဝတၳဳပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္သကဲ႔သို႔ သမိုင္းဆိုင္ရာ၊ မႏုႆေဗဒဆိုင္ရာ၊
ျဒပ္ရွိျဒပ္မဲ႔ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ၊ အႏုပညာလက္ရာဆိုင္ရာ တန္ဖိုးျမင့္မားသည့္
ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဘာသာစကားႏွင့္ စာေပဆိုင္ရာ ခိုင္လံုေသာ မူရင္းအေထာက္ အထားလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ထိုသို႔ တန္ဖိုးျမင့္မား လွသည့္ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ျဖစ္ေသာ
ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းစာကို အမ်ိဳးသားအဆင့္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္
ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ႔ပါသည္။ ယခုအခါ ယူနက္စကို-ကမၻာ့မွတ္တမ္း
အေမြအႏွစ္စာရင္း (UNESCO Memory of the World) တင္သြင္းႏိုင္ရန္
သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီးဌာန၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္
အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာနက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလမွ စတင္၍ အဆိုျပဳ
တင္သြင္းခဲ႔ရာ၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၃၁)ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား၍
အဆိုျပဳလႊာတင္ျပခ်က္မ်ားကို အေခ်ာ အျပည့္အစံု အၿပီးသတ္ ေပးပို႔ရမည္
ျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား၊ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ဘာသာစကား ပညာရွင္မ်ား၊
တကၠသိုလ္မ်ားမွ ျမန္မာစာဌာန၊ သမိုင္းဌာန၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာဌာန၊
အေရွ႕တိုင္း ပညာဌာနတို႔မွ ပညာရွင္မ်ားထံ ေပးပို႔၍ အႀကံဥာဏ္မ်ား
ေတာင္းခံလ်က္ ျပင္ဆင္ေရးသားခဲ႔ကာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ေမလ ဒုတိယပတ္တြင္
ေပးပို႔တင္ျပႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၅၇ ခုႏွစ္(၁၆ ရာစု)တြင္ ေရးထိုးထားေသာ ယင္း
ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းစာသည္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးလက္ထက္
လူမႈစီးပြားဆိုင္ရာနည္းပညာမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ ကိုးကြယ္
ယံုၾကည္မႈႏွင့္ တုိင္းရင္းသားတို႔၏ လူမႈဓေလ႔ထံုးတမ္းမ်ားကို
ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနေသာ ေမာ္ကြန္းကမၸည္း တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။
ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး၏ ေခါင္းေလာင္းစာသည္ ရက္စြဲေန႔စြဲ အတိအက်
ေရးထိုးမွတ္တမ္းတင္ထား ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့သမိုင္းဆိုင္ရာကြင္းဆက္မ်ားကို
မွန္ကန္ေစေရးအတြက္ ဆက္စပ္ၫွိႏိႈင္းေလ႔လာရာတြင္ တိက်ခိုင္မာေသာ စာေပဆိုင္ရာ၊
သမိုင္းဆိုင္ရာ မူရင္း အေထာက္အထာတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ပါဠိ၊ မြန္၊ ျမန္မာ
ဘာသာစကားႏွင့္ အကၡရာ၊ စာေပ ထြန္းကားမႈ အဆင့္အတန္းကိုလည္းေဖာ္ျပေသာ
ေရွးေဟာင္းစာေပ အေမြအႏွစ္ ရတနာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ပန္းဆယ္မ်ိဳးအႏုပညာ၊
ေၾကးသြန္းအတတ္ပညာ၊ ျဒပ္မဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေထာက္အထားတစ္ရပ္လည္း
ျဖစ္ပါသည္။
ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းစာတြင္ သကၠရာဇ္ ၉၁၉ ခုႏွစ္၊
နယုန္လျပည့္ေက်ာ္(၁၁)ရက္ တနဂၤေႏြေန႔၌ သီရိပရမမဟာရာဇာ ဘြဲ႕ေတာ္ခံ ဟံသာဝတီ
ဆင္ျဖဴရွင္ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးသည္ ေၾကးခြက္ ၂၁၀၀ ျဖင့္
ေခါင္းေလာင္းႀကီးတစ္လံုးသြန္းလုပ္ကာ အႏုရုဒၸၶမင္း(အေနာ္ရထာမင္း) ႏွင့္
ထိလိုင္မင္း (က်န္စစ္သား မင္း) တို႔၏ ေကာင္းမႈေတာ္ျဖစ္ေသာ
ပုဂံ-ေရႊစည္းခံုဘုရားရင္ျပင္ေတာ္တြင္ ခ်ိတ္ဆြဲလွဴဒါန္းခဲ႔ေၾကာင္း
အလွဴမွတ္တမ္း ကမၸည္းေမာ္ကြန္း ေရးထိုးထားပါသည္။ ထို႔ျပင္
ႏိုင္ငံေတာ္စည္းရံုးေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ သာသနာေရးဆိုင္ရာ
ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ေအာက္ပါအတိုင္း
ေလ႔လာေတြ႕ရွိရပါသည္။-
-သကၠရာဇ္ ၉၁၂ ခု၊ တပို႔တြဲလဆန္း ၅ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔ - ေကတုမတီကို အလိုေတာ္ျပည့္ေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၃ ခု၊ ေတာ္သလင္းလကြယ္ေန႔ - သေရေခတၱရာျပည္ကို ေအာင္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၃ ခု၊ တန္ခူးလဆုတ္ ၃ ရက္၊ စေနေန႔ - ဟံသာဝတီသို႔ ခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၅ ခု၊ တပို႔တြဲလဆန္း ၁၀ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ - ကေမၻာဇသာဒီနန္းေတာ္တြင္ ဘိသက္ခံေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၆ ခု၊ တေပါင္းလဆန္း ၂ ရက္၊ အဂၤါေန႔ - အဝ(အင္းဝ)ကို ေအာင္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၈ ခု၊-
- နတ္ေတာ္လဆန္း ၈ ရက္၊ တနလၤာေန႔ - အဝ(အင္းဝ)သို႔ ထပ္မံခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း၊
- ျပာသိုလဆုတ္ ၉ ရက္၊ၾကာသပေတးေန႔ - အင္းဝေရႊနန္းသို႔ ေရာက္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တပို႔တြဲလဆန္း ၉ ရက္၊ေသာၾကာေန႔ - ၾကည္းအားေရအားျဖင့္ခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တပို႔တြဲလဆုတ္ ၁၁ ရက္၊တနလၤာေန႔ - မိုးမိတ္၊ သီေပါ၊ ပတၱျမားတြင္းကို ေအာင္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တေပါင္းလဆန္း ၁၁ ရက္၊တနလၤာေန႔ - ေစတီတည္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တေပါင္းလဆန္း ၁၃ ရက္၊ ဗုဒၸၶဟူးေန႔ - သရီရဓာတ္ေတာ္ ထာပနာေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၅ ရက္၊ ဗုဒၸၶဟူးေန႔ - မိုးမိတ္က ခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္၊ စေနေန႔ - ဓိက်ည္(ထီးခ်ိဳင့္)သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တန္ခူးလဆန္း ၁ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔ - ခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တန္ခူးလဆန္း ၇ ရက္၊ စေနေန႔ - မိုးၫွင္းကို ေအာင္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- တန္ခူးလျပည့္ေက်ာ္ ၁၂ ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔ - မိုးေကာင္းကို အလိုေတာ္ျပည့္ေၾကာင္း၊
-သကၠရာဇ္ ၉၁၉ ခု၊-
- ကဆုန္လဆန္း ၅ ရက္၊ေသာၾကာေန႔- မိုးေကာင္းေစာ္ဘြား၊မိုးၫွင္းေစာလံုတို႔ထပ္ေလာင္းသစၥာျပဳေၾကာင္း၊
- ကဆုန္လဆန္း ၁၂ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔- မိုးေကာင္းက ျပန္ေတာ္မူေၾကာင္း၊
- နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၁၁ ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔-ေခါင္းေလာင္းေတာ္သြန္းလုပ္လွဴဒါန္းေတာ္မူေၾကာင္း။
ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ ဟံသာဝတီ
ဆင္ျဖဴရွင္ ဘုရင့္ေနာင္ မင္းတရားႀကီး၏ ဘြဲ႕ေတာ္မွာ သီရိပရမ
မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိဖုရားႀကီး၏ ဘြဲ႕ေတာ္မွာ
သီရိအဂၢမဟာရာဇာေဒဝီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မင္းမိဖုရားႏွစ္ပါးတို႔သည္
ကေမၻာဇသာဒီနန္းေတာ္၌ သကၠရာဇ္ ၉၁၅ ခု၊ တပို႔တြဲလဆန္း(၁၀)ရက္တြင္
ဘိသိက္မဂၤလာခံယူေတာ္မူခဲ႔သည့္ သမိုင္း အေထာက္ အထား တစ္ရပ္ ကို ေတြ႕ရွိရ
ပါသည္။
ဘုရင့္ေနာင္ေခါင္းေလာင္းစာသည္ သာသနာ့အေမြအႏွစ္ဆိုင္ရာ အေထာက္အထားတစ္ရပ္လည္း
ျဖစ္ပါသည္။ ဟံသာဝတီဆင္ျဖဴရွင္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီးသည္
ေကတုမတီ(ေတာင္ငူ)၊ သေရေခတၱရာျပည္၊ အဝ(အင္းဝ)၊ မိုးမိတ္၊ သီေပါ၊ မိုးၫွင္း၊
မိုးေကာင္း၊ ဓိက်ည္(ထီးခ်ိဳင့္)စေသာ ေဒသမ်ားကို
တစ္စည္းတစ္လံုးတည္းျဖစ္ေအာင္ စည္းရံုးႏိုင္ခဲ႔ေၾကာင္း၊
ၾကြခ်ီရာလမ္းခရီးတစ္ေလွ်ာက္၊ ေရာက္ရွိရာ ေနရာေဒသအသီးသီးတြင္
ကုသိုလ္ေဟာင္းတို႔ကို ျပဳျပင္၍ ၊ ကုသိုလ္အသစ္မ်ားကို ျပဳစုခဲ႔ေၾကာင္း၊
ထို႔ေၾကာင့္မြန္တိုင္းႏိုင္ငံ၊ ျမန္မာတိုင္းႏိုင္ငံအလံုး ေရႊဘုရား၊
ေရႊေစတီ၊ ေရႊဂူ၊ ေရႊဆင္းတု၊ ေရႊေက်ာင္း၊ ေရႊဇရပ္၊ ေရႊတန္ေဆာင္း
ေျပာင္ေျပာင္ထြန္းပလ်က္ ဗုဒၸၶသာသနာေတာ္ ပြင့္လင္းစည္ပင္ရေၾကာင္း၊ အတိအလင္း
ေဖာ္ျပထားပါသည္။
သိန္ဃိုဝ္ကၽြန္း(သီဟိုဠ္ကၽြန္း)သို႔ သေဘၤာျဖင့္သြားေရာက္၍
ကုသိုလ္ေဟာင္းမ်ားကို ျပဳျပင္ေစခဲ႔ ေၾကာင္း၊
သိန္ဃိုဝ္ကၽြန္း(သီဟိုဠ္ကၽြန္း)မွ သရီရဓာတ္ေတာ္မ်ားကို သံဃာေတာ္တို႔က
သေဘၤာျဖင့္ ဟံသာဝတီသို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ႔ၿပီး၊ ႏွစ္မျပတ္-လမျပတ္-ေန႔မျပတ္
လွဴဒါန္းျဖည့္တင္းေတာ္မူခဲ႔ေၾကာင္း၊ ေခါင္းေလာင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားရာ
ဗုဒၸၶသာသနာေတာ္ ျပဳစုျခင္းငွာ သီဟိုဠ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး
အေျခအေနအတြက္လည္း သမိုင္းဆိုင္ရာ အေထာက္အထားတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ၾကည္းေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ ၾကြခ်ီေတာ္မူရာတြင္
ေရႊေဖာင္ေတာ္ ဦးျပာသာဒ္၊ ပဲ႔ျပာသာဒ္ျဖင့္ ဆင္ယင္ေသာ၊ အေရာင္အဝါႏွင့္
ျပည့္စံုေသာ ေရႊေဖာင္ေတာ္ထက္တြင္ စီးခဲ႔ေၾကာင္း၊ စူလာမနိ အမည္ရွိေသာ
သံုးဆယ့္သံုးလံႏွစ္ေတာင္ အလ်ားရွိေသာ၊ အတုမရွိေသာ ေရႊေလာင္းမ၊ ေငြဗိမာန္၊
ႏွစ္ဆယ့္ခုနစ္လံႏွစ္ေတာင္အလ်ားရွိသည့္ ဦးျပာသာဒ္၊ ပဲ႔ျပာသာဒ္၊
အလယ္ျပာသာဒ္၊ ရတနာတို႔ျဖင့္ၿပီေသာ အေရာင္အဝါတင့္တယ္စြာ အတုမရွိေသာ
ေရႊစလာကပင္၊ ေရႊရဲေလွ၊ ေရႊေလွာ္ကား၊ ေရႊသံေလွတို႔ျဖင့္ ခ်ီေတာ္မူေၾကာင္း
ေဖာ္ျပထားေပရာ ေရတပ္ေတာ္(ေလွတပ္ေတာ္)ျဖင့္ မင္းခမ္းမင္းနား
ခင္းက်င္းဆင္ယင္ပံုႏွင့္ ေတာင့္တင္းခိုင္မာ စည္းလံုးညီညာေသာ
အင္အားရွိခဲ႔ပံုတို႔ ထင္ဟပ္ေနသည့္ ေခတ္ေၾကးမံုကို ေတြ႕ျမင္ရ ပါသည္။
မိုးေကာင္း၊ မိုးၫွင္း၊ သီေပါ၊ မိုးမိတ္ ရွမ္းႏွစ္ျပည္ေထာင္တြင္
သူေကာင္းတစ္ေယာက္ ေသဆံုးလွ်င္ ေယာက္်ား၊ မိန္းမကိုသတ္၍ ထည့္သည္ကို၊
မိစၦာဒိ႒ိအက်င့္က်င့္သည္ကို မက်င့္ႏွင့္ဟူ၍ သစၥာေရတိုက္ကာ ထားေတာ္မူလ်က္
ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးေတာ္ မူခဲ႔ေသာ ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားကိုပါ ဘုရင့္ေနာင္
မင္းတရား၏ ေခါင္းေလာင္း စာတြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတို႔၏
ျပဳျပင္သင့္ေသာ အယူအက်င္႔ မ်ားကို ပယ္ႏုတ္ေပးခဲ႔ေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ၊
မႏုႆေဗဒဆိုင္ရာ အေမြအႏွစ္ အေထာက္အထားမ်ား အျဖစ္ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။
ဟံသာဝတီဆင္ျဖဴရွင္ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး၏ ကုသိုလ္ေတာ္ျဖစ္သည့္ ပုဂံ၊
ေရႊစည္းခံုဘုရားမွ ေခါင္းေလာင္းသည္လည္းေကာင္း၊
ေခါင္းေလာင္းတြင္ေရးထိုးထားေသာ ကမၸည္းေမာ္ကြန္းစာသည္လည္း
ျမန္မာတစ္မ်ိဳးသားလံုးအတြက္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္သည့္ ျဒပ္ရွိ၊ ျဒပ္မဲ႔
ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္တို႔ျဖင့္ တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ
အေထာက္အထားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားအဆင့္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ထိန္းသိမ္း
ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ႔ပါသည္။ ထိုထက္ပို၍ ကမၻာ့လူသားအားလံုးက
တန္ဖိုးထားထိန္းသိမ္းသင့္ ထိန္းသိမ္း အပ္ေသာ၊ ကမၻာေပၚတြင္ တစ္ခုတည္းေသာ၊
ထူးျခားရွားပါးသည့္၊ တန္ဖိုးႀကီးမားသည့္ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္လည္း
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယူနက္စကို-ကမၻာ့မွတ္တမ္းအေမြအႏွစ္စာရင္း (UNESCO Memory of
the World) တင္သြင္းႏိုင္ေရးအတြက္ သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီးဌာန၊
ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာနက အားသြန္ခြန္စိုက္
ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မၾကာေတာ့ေသာ ကာလတြင္ ပုဂံ၊
ေရႊစည္းခံဘုရားရင္ျပင္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္မင္းတရားႀကီး၏
ေခါင္းေလာင္းစာသည္လည္း မႏၱေလးမွ
ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရားေက်ာက္စာမ်ားကဲ႔သို႔လည္းေကာင္း၊ ပုဂံ ၿမိဳ႕ေဟာင္းရွိ
ျမေစတီေက်ာက္စာ(ေခၚ) ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာမ်ားကဲ႔သို႔လည္းေကာင္း
ယူနက္စကို-ကမၻာ့ မွတ္တမ္းစာရင္းဝင္အေမြအႏွစ္တစ္ရပ္ ျဖစ္လာေတာ့မည္ဟု
အေလးအနက္ ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္မိပါသတည္း။
၁၁-၅-၂၀၁၆
ေဆာင္းပါးေရးသားတင္ျပသူ - ထူးထူးဝင္း(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)
ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန။
ကိုးကားခ်က္
ခ်စ္သိန္း၊ ဦး(ေရွးေဟာင္းသုေတသနဝန္)။ (၁၉၆၅)။ မြန္ေက်ာက္စာေပါင္းခ်ဳပ္။ ရန္ကုန္၊ ျပည္ေထာင္စု
ယဥ္ေက်းမႈဌာန၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနခြဲ။
တိုးလွ။ ေဒါက္တာ။(၁၉၈၀၊ ႏိုဝင္ဘာ)။ ဟံသာဝတီဆင္ျဖဴရွင္၏ ကုသိုလ္ေတာ္ေခါင္းေလာင္းစာ ေလ႔လာခ်က္။
တကၠသိုလ္ပညာပေဒသာစာေစာင္၊ အတြဲ ၁၄၊ အပိုင္း ၆၊ စာ(၃၅-၅၃)။ ရန္ကုန္၊ သမိုင္းသုေတသန။
ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ဦးစီးဌာန၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ပူးေပါင္း
ေဆာင္ရြက္ေရးဌာနခြဲမွ မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ၄င္းဌာနခြဲမွ ရရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား။
Ministryof Culture