ဒီကိစၥနွင့္ပတ္သက္လို့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းထူေထာင္မယ့္သူေတြက စိတ္ဝင္တစားနဲ့ ပညာေရးဝန္ျကီးဌာနတာဝန္ရိွသူအသီးသီးကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ရာအေျဖမေပးနိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ့ ေက်ာင္းဖြင့္ခါနီးအခိ်န္ေရာက္ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း ဖြင့္ခြင့္လိုင္စင္ကို ပညာေရးဝန္ျကီးဌာနမဟုတ္တဲ့ အဲဒီအခိ်န္က ေဒသဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြဆီ ေလွ်ာက္ထားရမယ္ဆိုလို့ နီးစပ္သူတစ္ခို့်လက္သိပ္ထိုးေလွ်ာက္လိုက္ျကတာ ရတဲ့သူရ မရတဲ့သူမရနဲ့ေပါ့၊ ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရတဲ့သူေတြကလည္း လက္မတစ္ေထာင္ေထာင္နဲ့ ပိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း ဆိုင္းဘုတ္ေတြဘာေတြတင္ျပီးဖြင့္ပဲြေတြဘာေတြလုပ္လို့ေပါ့။ အဲဒီအခိ်န္ျကမွ ပညာေရးဝန္ျကီးဌာနက ဒီကိစၥေတြကိုသူတို့မသိရပါဘူး . . . သူတို့ခြင့္ျပုခ်က္လည္းေပးမထားပါဘူးဆိုျပီးေျပာတဲ့အခါျကမွ ဆိုင္းဘုတ္ေတြျပန္ျဖုတ္ခ်ျကရတယ္။
ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ခြင့္ျပုေရးဟာ စကတည္းက ဒီလိုအရႈပ္နဲ့စခဲ့ျကတာ။ ဒီကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတာကိုသဲသဲလႈပ္ခဲ့ျကတာကလည္း . . .ဒီသက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြနဲ့ ေငြေျကးေခ်ာင္လည္သူတစ္ခို့်က မိမိတိုသားသမီးမ်ားကို သူမ်ားထက္ထူးခြ်န္ေစခ်င္ေတာ့ ျပင္ပနာမည္ျကီးကု်ရွင္ေတြ၊ ေဘာ္ဒါေတြ၊ သီးသန့္ဝိုင္းေတြမွာ ထားျကတယ္၊ ဒီေတာ့ ကု်ရွင္ဆရာမ်ားကလည္းသူတို့ကိုယ္သူတို့အမြန္းတင္ခ်င္ေတာ့၊ ေက်ာင္းကဆရာ၊ဆရာမေတြက ဘာမွလည္းမတတ္၊ ေကာင္းေကာင္းလည္းမသင္၊ ေစတနာလည္းမရိွ၊ သူတို့သင္မွဘဲေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူတတ္ေတာ့ မေယာင္ေယာင္ေျပာဆိုခဲ့ျကတယ္။
ျပီးေတာ့ကိုယ္တာဝန္ယူသင္ေနရတဲ့ကေလးအေျခအေနမေကာင္းတဲ့အခါျကေတာ့၊ ့ကေလးကအမွတ္နည္းမွာေပါ့၊ တစ္ေနကုန္နားမွမနားရဘဲ၊ ေက်ာင္းျပီးကူ်ရွင္၊ ကု်ရွင္ျပီးေက်ာင္း ေျပးလႊားေနရတာ၊ ဒီဘာမွမဟုတ္တဲ့အစိုးရေက်ာင္းတက္ေနရတာ အခိ်န္ကုန္တယ္၊ပင္ပမ္းတယ္ . . ကိုင္ပိုင္ေက်ာင္းသာဖြင့္လွစ္ခြင္ရျပီး မိမိတို့စိတ္ျကိုက္သာကိုင္တြယ္ခြင့္ရရင္ အားလံုးထူးခြ်န္တဲ့ကေလးေတြခ်ည္းျဖစ္လာမွာဆိုျပီး . . အာဏာရိွသူေတြထံ နားေပါက္ေအာင္ေျပာဆိုခဲ့ျကတယ္။ တာဝန္ရိွသူေတြကလည္းမိမိတို့ကေလးေတြအတြက္ကရိွေသးေတာ့ ဟုတ္နိုးနိုး ယံုျကည္ခဲ့ျကတယ္။ တစ္ကယ္တမ္း ေက်ာင္းကဆရာေတြ၊ဆရာမေတြခင္ဗ်ာပညာေရးနဲ့မပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ေတြ အမို်းမို်းျကားထဲက ျကိုးစားပမ္းစားသင္လားမသင္လားဆိုတာကို မိဘမ်ားသိသိျကီးနဲ့မ်က္ကြယ္ျပုခဲ့ျကတယ္။
ျပင္ပမွ ကူ်ရွင္ဆရာမ်ားကလည္း ဆရာ၊ဆရာမမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ခဲ့ျကတယ္။ အတန္းတြင္းမွာေတာ့ေကာင္းေကာင္းမသင္ဘူး၊ အိမ္မွာေတာ့ေကာင္းေကာင္းသင္တယ္စသည္ျဖင့္ေပါ့ . . ။ ဒါကို သိသိျကီးနဲ့ယံုျပီးအစိုးရေက်ာင္းမ်ားမွ ဆရာဆရာမမ်ားကို နိွမ္ခ်ခဲ့ျကတယ္။ ကိုယ့္အတန္းထဲကကေလးကိုယ္ကူ်ရွင္ျပန္ျပတယ္ဆိုတာကလည္း မိဘေတြကစျပီးကိုယ္သားသမီးကိုယ္ သူမ်ားထက္ထူးခြ်န္ေစခ်င္လို့၊ ဌင္ေပၚခ်င္လို့ စတင္ဖန္တီးခဲ့ျကတာပါ။
အရိုးသားဆံုးေျပာရရင္ (Demand) ရိွလို့ (Supply) ရိွလာရတာပါ။ ဒါကလည္း အေျခခံပညာဦးစီးဌာနမွာရိွတဲ့ ေက်ာင္းေပါင္းေသာင္းခီ်ရိွတဲ့ထဲမွာမွ ဆယ္ဂဏန္း၊ ဆရာ၊ဆရာမဦးေရ သိန္းခီ်ရိွသည္မွ ရာဂဏန္းမျပည့္ခဲ့ပါဘူး။ ျဖစ္ပြားမႈအမ်ားစုျကည့္ျကမယ္ဆိုရင္လည္း ျမို့ေပၚမွာရိွတဲ့ ေက်ာင္းအမ်ားစုပါ။ အဓိကေတာ့ ရန္ကုန္နဲ့မနၲေလးပါ။ ျမန္မာျပည္အနံွ့အျပားမွာ အိပ္စိုက္စာသင္ေပးေနတဲ့ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားစုရဲ့ မ်က္နွာကိုမွမေထာက္၊ သင္ျကားေရးဆရာ၊ဆရာမမျပည့္စံုလို့ တစ္ေယာက္တည္းဘာသာစံုသင္ေနရ ၊ လခနည္းပါးစြာျဖင့္ တိုင္းျပည္ရဲ့အျကီးမားဆံုးေသာတာဝန္ျဖစ္တဲ့ပညာေရးမွာဘဝနစ္ျမုပ္ထားျကတဲ့ဆရာဆရာမေေတြကို မိဘေတြတင္မ့ကဘူး မီဒီယာေတြကပါ ေရနစ္သူဝါးကူထိုးျကတယ္။
ဒီေန့ဆရာ၊ဆရာမမ်ားမေကာင္းေျပာေနတဲ့သူေတြလည္းမိမိတို့ ကိုပညာရရိွေအာင္ ဒီဆရာ၊ဆရာမေတြကဘဲ သင္ျကားေပးခဲ့တယ္ဆိုတာမေမ့သင့္ဘူး။ ထားပါေတာ့ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းအေျကာင္းဆက္ရေအာင္၊ ဒီလိုနဲ့ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြနဲ့ ပညာေရးဝန္ျကီးဌာနဘယ္လိုညိွလိုက္ျကတယ္ဆိုတာေတာ့မသိဘူး၊ အေျခခံပညာက ညႊန္ခု်ပ္၊ တိုင္းပညာေရးမႈးေတြက အာဏာပိုင္ေတြ စာရင္းေပးတဲ့ ေက်ာင္းေတြကိုသြားေရာက္စစ္ေဆးေစျပီး၊ ဆက္လက္တင္ျပေစကာ အာဏာပိုင္ေတြမွ စမ္းသပ္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ျပုသည္ဆိုျပီး ေက်ာင္းအခို့်ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ျပုခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုဖြင့္လွစ္ခြင့္ျပုေအာင္လည္းအေျခခံပညာမွတာဝန္ရိွသူေတြကို သိန္း(၅ဝဝ)အထိေပးခဲ့ျကရတယ္ဆိုတာကို အဲဒီ အခိ်န္တုန္းက ပညာေရးဒုတိယဝန္ျကီးအျဖစ္တာဝန္ယူခဲ့တဲ့ ဗိုလ္မွူးခု်ပ္ေအာင္မို်းမင္းက (Voice) ဂ်ာနယ္မွာ ပစ္တိုင္းေထာင္ဆိုတဲ့ကေလာင္အမည္နဲ့ေဖာ္ထုတ္ဝန္ခံေရသားခဲ့ပါတယ္။
ေျပာရရင္ေတာ့ ပညာေရးမွ ထိပ္ပိုင္းတာဝန္ရိွသူေတြနဲ့ ကူ်ရွင္ဆရာမ်ားအကို်းတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ျကျခင္းပါ။ ပညာေရးကတာဝန္ရိွသူမ်ားကလည္း ကိုယ့္တပ္ကိုယ္ စိစိညက္ညက္နင္းေခ်၊ နိွမ္ခ်အျပစ္ေတြဖို့ျပီး ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေထာင္မဲ့သူေတြကို ဖူးဖူးမႈတ္ခဲ့ျကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ အသိတရားရိွတဲ့ ဆရာျကီး၊ဆရာမျကီးမ်ားရဲ့ အသိတရားေျကာင့္၊ ဒီကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေတြကို၊ တန္းတင္တန္းခ်၊ စာေမးပဲြစစ္ခြင့္ ေမးခြန္းထုတ္ခြင့္၊ ခြင့္မျပုခဲ့ပါဘူး။ ျပီးေက်ာင္းသားမွတ္ပံုတင္ကိုလည္း အနီးစပ္ဆံုးအထက္တန္းေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ မွတ္ပံုတင္ျပီး ဒီေက်ာင္းကဘဲစာေမးပဲြစစ္ေဆးေအာင္စာရင္းထုတ္ေပးတာပါ။ (ဒါကလည္းအေျကာင္းရိွပါတယ္ . . ဒီမတိုင္ခင္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို့နိုင္ငံမွာ ဘုန္းေတာ္ျကီးသင္ပညာေရးစနစ္ကိုျပန္လည္အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပီး ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း၊ အတန္းတင္၊ အတန္းခ်၊ ေက်ာင္းေျပာင္း၊ စာေမးပဲြစစ္ေဆးေအာင္စာရင္းထုတ္ျပန္ျခင္းကိုခြင့္ျပုခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုခြင့္ျပုခဲ့ျခင္းဟာလည္း ဆရာေတာ္ျကီးမ်ား၏သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္ကိုယံုျကည္တဲ့အတြက္ေျကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတာင္မွ အလိုရမက္ျကီးေသာမိဘမ်ားနွင့္ လုပ္ကိုင္စားေသာပဲြစားမ်ားက ဆရာေတာ္ျကီးမ်ားအား ဆရာဒါယကာျဖစ္မႈ၊ သနားျကင္နာမႈကိုအခြင့္ေကာင္းယူျပီး၊ အတန္းတင္၊အတန္းခ်၊ ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္၊ ေအာင္စာရင္း ထင္တိုင္းလုပ္ခဲ့ျကတာ၊ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ တန္းစဥ္အေအာင္ေပးခဲ့ျကတာ ရန္ကုန္၊ မနၲေလးဟိုးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ျမင္မေကာင္းျကားမေကာင္းပါ။ ဒါကလည္း အာဏာပိုင္မ်ားနဲ့ သဲသဲလႈပ္မိဘေတြဘဲလုပ္ခဲ့ျကတာပါ . . . ျပီးေတာ့မွသာ ဒီေက်ာင္းေတြက တတ္ေအာင္မသင္နိုင္ဘူးဆိုျပီးေျပာျကတာ ဒီကိစၥေတြကို ဒီေန့ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေတြျကရင္ဘယ္လိုထိမ္းခု်ပ္ျကမလဲ .) ဒီမွာတင္ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေထာင္ခြင့္ရတဲ့ ကူ်ရွင္ဆရာျကီးမ်ားက ေလေပါင္ျမင့္လာပါတယ္၊ သူတို့ကဘဲ ကေလးေတြကိုတတ္ေအာင္သင္နိုင္တယ္. . .။
သူတို့ကဘဲ ဂုဏ္ထူးမ်ာမ်ားရေအာင္သင္ျကားေလ့က်င့္ေပးနိုင္တယ္ . . . ကိုယ္ပိုင်္ကာင္းေတြလြတ္လြတ္လပ္လပ္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရမွတိုင္းျပည္ပညာေရးကတိုးတက္မွာ. . . သူတို့ဆီမွာတက္ရင္ ကူ်ရွင္ထပ္ယူစရာ မလိုဘူး . . စသည္ျဖင့္ ်ာနယ္စာမ်က္နွာေတြေပၚကေန အင္တာဗူ်းလုပ္ေျပာခဲ့တာေတြဖတ္ခဲ့ရျပီးေတာ့ . . .စိတ္မသက္မသာျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္၊ တစ္ကယ္ေတာ့ ဒီေန့ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဆိုတာေတြက ကူ်ရွင္ပါဆိုေနမွ ကူ်ရွင္သာထပ္ယူေနရရင္ စာေတာင္သင္မစားသင့္ေတာ့ဘူး၊ ဒါေတာင္ရန္ကုန္၊မနၲေလးျမို့ေတြမွာ ထပ္ယူေနျကတာ တစ္ပံုတစ္ပင္။ . . ။နိုင္ငံေတာ္အစိုးရေက်ာင္းမွာယခုနွစ္ေတြမွာ ေက်ာင္းစရိတ္ကိုအခမဲ့နီးပါးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာေတာင္ ေျပာေနျကတဲ့သူေတြကို . .. ဆရာဆရာမမ်ားက ေက်ာင္းမွာအသံုးျပုမဲ့ ပစၥည္းေလးေတြ ဝယ္ဖို့တစ္နွစ္လံုးမွ ေထာင္ဏန္းမွ်ေသာ ေငြကိုေကာက္ခံမႈကို ဇာခဲ့့်ေနေသာသူမ်ား ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားမွ တစ္နွစ္အျပတ္ (၆-၈)သိန္းယူေနတာကိုျကေတာ့နႈတ္ပိတ္ေနတာလည္းတစ္မို်းခည္းပါ။
ဒီေန့နိုင္ငံတိုင္းမွာ အဓိကေက်ာရီုးျဖစ္တဲ့ အစိုးရေက်ာင္းေတြကိုဘဲအဓိကရင္းနီွးျမုပ္နံွတိုးတက္ေအာင္လုပ္ေပးျကတာပါ။အခုေတာ့ . . .။ ဒီေနာက္ ၂ဝ၁ဝ ေနာက္ပိုင္း နိုင္ငံေတာ္သမတျကီးဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္ေသာ အရပ္သားအစိုးရတက္လာျပီးတဲ့ေနာက္၊ ပညာေရးဆိုင္ရာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေဆာင္ဖို့လိုအပ္ေျကာင္းကိုလည္းအတိအလင္းဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့သလို ဗလငါးတန္နွင့္ ျပည့္ဝေသာ ေခတ္မီဆန္းသစ္မႈမ်ားကိုတီထြင္ဖန္တီးနိုင္ေသာ . . နိုင္ငံတကာအဆင့္မီေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကို ေမြးထုတ္ ေပးနိုင္ဖို့ကိုလည္း ဝိုင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ျကဖို့ တိုက္တြန္းေျပာျကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မနၲေလးတကသိုလ္ ပါေမာကၡခု်ပ္ေဟာင္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာျမေအးကို ပညာေရးျပည္ေထာင္စုဝန္ျကီးအျဖစ္ခန့္အပ္တာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္(ေဒါက္တာျမေအးလက္ထက္ပညာေရးအေျခအေနမ်ားကို ဆက္လက္ေရးသားပါမည္)။
ဒီေနာက္လႊတ္ေတာ္မ်ားကို စတင္က်င္းပရာ ပထမအျကိမ္ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ ပထမအစည္းအေဝး မွာဘဲ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒျကမ္းကိုစတင္အဆိုျပုတင္သြင္းေထာက္ခံခဲ့ျပီး၊ ပထမအျကိမ္ျပည္သူ့လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယအျကိမ္အစည္းအေဝးမွာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္အသီးသီးက ျမန္ျမန္ဆန္ျကီး အတည္ျပု ျပဌာန္းလိုက္တာပါဘဲ(ဒီလႊတ္ေတာ္နွစ္ျကိမ္ဟာ (၆)လအတြင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒျကမ္းကို စတင္ တင္သြင္းသည့္အခိ်န္မွ ျပဌာန္းသည့္အခိ်န္ထိ္ပညာေရးန်င့္ပတ္သက္ေသာ မိဘ၊ ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူ၊ ဆရာ၊ဆရာမ နွင့္ ျပင္ပမွ ပညာရွင္မ်ားနွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေနြးနီွးေနွာျခင္း၊ ခ်ျပေဆြးေနြးျခင္းမရိွသလို၊ နိုင္ငံတစ္ကာက်င့္သံုးျပဌာန္းထားေသာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒမ်ား၏ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္၊ ့မီျငမ္းခဲ့ရင္လည္း ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရ၊ ့ကိုယ့္အသိုင္းအဝိုင္းနွင့္ကိုက္ညီမႈရိွမရီွ၊ ပညာေရးသုေတသနအဖဲြ့၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားရိွ၊မရိွ၊ စမ္းသပ္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ေပးထားေသာကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားမွေတြ့ရိွခ်က္၊ အားသာခ်က္၊အားနည္းခ်က္မ်ားကိုမိွျငမ္းမႈရိွမရိွဆိုတာ ဥပေဒေရးဆဲြသူေတြေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြေရာ အသိဆံုးပါ။
ဒီေတာ့ ဒီဥပေဒဘာေျကာင့္ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျကီးျပဌာန္းလိုက္တာလည္း . . . တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ့ အဓိကေက်ာရိုးျဖစ္တဲ့ ပညာေရးကို ဘာမွ်တိုင္းသူျပည္သား (Stakeholders) မ်ားကိုေဆြးေနီးညိွနိႈင္းျခင္းမျပုတာလည္း ဒီေန့ မီဒီယာဥပေဒျဖစ္လာဖို့အတြက္ေတာင္ မီဒီယာသမားေတြနဲ့အျကိမ္ျကိမ္ခ်ျပေဆြးေနြးတာေတာင္ ဥပေဒျကမ္း မထြက္နိုင္ေသးဘူး၊ ပညာေရးဝန္ျကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ျကီးျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံျခားျပန္၊ ပညာတတ္၊ ့ပါေမာကၡခု်ပ္ေဟာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာျမေအးကေရာ ဘာေျကာင့္ လြယ္လြယ္ကူကူလက္ခံခဲ့ျကတာတုန္း၊ လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီအဆိုျဖစ္လာေအာင္ဘယ္လိုလူမို်းေတြကလံႈ့ေဆာ္ခဲ့ျကတာတုန္း၊ ပညာေရးဝန္ျကီးေဒါက္တာျမေအးနဲ့ ကူ်ရွင္ေဘာ္ဒါေတြ ပတ္သက္မႈဘယ္လိုရိွခဲ့တုန္း၊ မနၲေလးျမို့ပညာေရးအသိုင္းအဝိုင္းပတ္ဝန္းက်င္ကလူေတြအသိဆံုးပါ။ ဒီေတာ့ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ ဥပေဒအတည္ျပုျပီးတာ(၆)လေက်ာ္ေပမဲ့ အခုအခိ်န္အထိ နည္းဥပေဒ မထြက္နိုင္ေသးဘူး ၊ထြက္လာခဲ့ရင္လည္းဒါေတြကိုဘယ္လိုထိမ္းသိမ္းျကမွာတုန္း . . .
၁။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေထာင္မည့္သူမ်ားသည္ ေလွ်ာက္ထားရတြင္ ခြင့္ျပုျခင္း၊ ခြင့္မျပုျခင္းသည္ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်က္လက္မ်ားန်င့္ကိုက္ညီသည္ျဖစ္ေစ၊ မကိုက္ညီသည္ျဖစ္ေစ ျပည္ေထာင္စုဝန္ျကီး၏ သေဘာထားသည္ အတည္ျဖစ္သည္ဆိုေသာအခ်က္သည္ ဝန္ျကီးအားလာဘ္စားခြင့္ေပးထားျခင္းသာျဖစ္သည္ (အျခားနိုင္ငၤ့မ်ားတြင္မူ အလႊာစံုမွ ပညာရွင္မ်ားနွင့္ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးခ်က္ေပၚတြင္မူတည္ျပီးခြင့္ျပုသည္)
၂။ ေက်ာင္းနွင့္ ေက်ာင္းပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းမြန္မႈစစ္ေဆးရာတြင္ လိုအပ္ေသာေက်ာင္းက်ယ္ဝန္းမႈ၊ သင့္တင့္ေသာစာသင္ခန္းမ်ားနင့္တစ္ခန္းစီတြင္ေက်ာင္းသားဝင္ဆန့္မႈအေရအတြက္(အကယ္ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားအားသတ္မွတ္အရည္အေသြးနွင့္မျပည့္စံုဘဲခြင့္ျပုခဲ့သည္ရိွေသာ္ ေနာင္တစ္ခိ်န္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးမွ မိမိတို့ရပ္ရြာတြင္မူလတန္းေက်ာင္းမွ အလယ္တန္း၊အ လယ္တန္းေက်ာင္းမွ အထက္တန္းတိုးျမင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုလာလွ်င္ ျကံုေတြ့ရမည့္အခက္အခဲ)
၃။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားအား တန္းတင္၊တန္းခ်၊ ေက်ာင္းေျပာင္း ခြင့္ျပုလွ်င္ျဖစ္လာမည့္ေနာက္ဆက္တဲြျပသနာ
၄။ ကိုယ္ပိုင္းေက်ာင္းထူေထာင္သူမ်ား၏ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူနွင့္ မိဘမ်ာအေပၚ တာဝန္ခံမ ႈ( အကယ္၍ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေထာင္သူမ်ားသည္ စီးပြားေရးအလို့ငွာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အျမတ္စြန္းမရရိွခိ်န္တြင္ ရုတ္တရက္ ပိတ္သိမ္းခိ်န္တြင္ ေက်ာင္းတြင္ရိွေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား၏ေရွ့ေရးအာမခံ)
၅။ ေက်ာင္းတြင္းရိွအလုပ္ရွင္အလုပ္သမားျပသနာ
၆။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ား၏အရည္အေသြးစစ္ေဆးျခင္း(Government or Separate Body)
၇။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ရိွေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား၏အခြင့္အေရး( အခို့်ေသာကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားသည္ မိမိတို့ေအာင္ခ်က္နွင့္ ဂုဏ္ထူးျမင့္မားေရးအတြက္ စာမလိုက္နိုင္ေသာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအားနည္းမို်းစံုျဖင့္ ေက်ာင္းမွထုတ္ပစ္ျခင္း)
၈။ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းအုပ္ခု်ပ္ေရးဘုတ္အဖဲြ့ရိွ/မရိွ
၁ဝ။ ေက်ာင္းက်န္းမာေရးအတြက္အစီအမံ
၁၁။ နိုင္ငံေတာ္ဖံြျဖိုးတိုးတက္ေရးတြင္ပူးေပါင္းပါဝင္မႈရိွ/မရိွ
၁၂။ ဝင္ေငြခြန္စည္းျကပ္မႈ/အျမတ္ခြန္စည္းျကပ္မႈ
၁၃။ ျမို့ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးဥပေဒကိုလိုက္နာမႈနွင့္ တာဝန္ယူမႈ စတာေတြအျပင္ မျမင္ရေသးေသာ၊ မျမင္နိုင္ေသာ ျပသနာေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာပါ။
ဒီေတာ့နိုင္ငံေတာ္မွာျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျပဌာန္းလိုက္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒမွ နည္းဥပေဒမ်ားျဖင့္ နိုင္ငံသူနိုင္ငံသားမ်ားကို လံုျခံုမႈအျပည့္အဝေပးနိုင္ရန္အတြက္ အလႊာအသီးသီးမွ ပညာရွင္မ်ားျဖင့္ ေဆြးေနြးညိွနိႈင္းေရးဆဲြပါရန္။
ျပီးေတာ့ နိုင္ငံေတာ္မွ အစိုးရခန့္ေက်ာင္းမ်ားနွင့္ ဆရာ၊ဆရာမမ်ား၏ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္မႈကို အေလးထားေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ( အဘယ္ေျကာင့္ဆိုေသာ္ – (ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းေနနိုင္ေသာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူအေရအတြက္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံရိွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူအေရအတြက္၏(၁%)ပင္မရိွေသးသည့္အတြက္ေျကာင့္ျဖစ္သည္။)
အစိုးရေက်ာင္းဆရာ၊ဆရာမမ်ားအား သင္ျကားေရးကို စူးစိုက္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္အတြက္ သင္ျကားေရးနွင့္မပတ္သက္ေသာ အျခားတာဝန္မ်ားေပးအပ္ျခင္းမွေရွာင္ရွားရန္။ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားနွင့္ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ၊မိဘမ်ားအျပန္အလွန္ေဆြးေနြးမႈမ်ားစဥ္ဆက္မျပတ္ေဆာင္ရြက္ရင္းယံုျကည္မႈပိုမိုတိုးတက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ရန္။
ပညာေရးအာဏာပိုင္မ်ား(ဝန္ျကီး၊ ညႊန္ခု်ပ္၊ တိုင္း၊ ခရိုင္၊ ျမို့နယ္ပညာေရးမႈးမ်ား) မွလည္း ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ အခြင့္အေရးမ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေပးအပ္မႈ၊ ရာထူးတိုးျခင္း၊ အေျပာင္းအေရြ့၊ သင္တန္း၊ ပညာသင္ဆု စသည္တို့တြင္ ဘက္လိုက္မႈ၊ လာဘ္စားမႈကင္းရွင္းေရး။ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားအေနနွင့္ဆရာဆိုေသာဂုဏ္နွင့္အညီ ျပုမူေျပာဆိုေနထိုင္မႈ၊မိမိ၏လုပ္ငန္းအေပၚေလးစားမႈ၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအေပၚ သားသမီးနွင့္မျခား ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ နိုင္ငံေတာ့္ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးတြင္အဓိက ေနရာမွပါဝင္ေနသည္ဟူေသာ အသိအား ခံယူမႈမ်ားကို မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရေပမည္။
မိဘမ်ားအေနျဖင့္လည္းမိမိတို့၏သားသမီးမ်ားအကို်းအတြက္ ပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ားန်င့္ ပညာေရးဝန္ထမ္းမ်ားအေပၚ ညစ္ညမ္းေစမည့္ အျပုအမူမို်းေရွာင္ျကဥ္ေရးနိုင္ငံေတာ္၏အနာဂါတ္၊ မိမိတို့၏သားသမီးမ်ားအနာဂါတ္အတြက္ ဆရာဆရာမမ်ားနွင့္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတို့ကို ေဆာင္ရြက္ရန္လိုပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ့ေျပာရရင္ လမ္းဆံုလမ္းခြမ်ားတါင္ေရာက္ရိွေနေသာမိဘမ်ားသိေစ၇န္မွာ –
၁။ မိမိတို့သားသမီးမ်ားအား ဂုဏ္ထူးမ်ားျဖင္ ေအာင္ျမင္ရန္လိုအပ္သလို ဗလငါးတန္ဖံြ့ျဖိုးရန္လည္း လိုအပ္ေျကာင္းသတိျပုပါ။
၂။ ယေန့အခိ်န္ထိအစိုးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ရိွေသာ အေျခခံအေဆာက္အဦးနွင့္ ဆရာဆရာမအရည္အေသြးျပည့္စံုေသာ ေနရာမရိွေသးပါ။
၃။ ဆရာ၊ဆရာမမ်ားမိဘမ်ားယံုျကည္မႈျပန္လည္တည္ေဆာက္နိုင္လွ်င္ တစ္ခိ်န္တြင္ . . . .
၄။ ယခုစာေရးသူမွာ တကသိုလ္ဆရာတစ္ဦးျဖစ္သကဲ့သို့ ျပင္ပတြင္လည္း ကူ်ရွင္ျပစားေနသူတစ္ဦးပါ၊ ျပီးေတာ့ ့ ျမန္မာျပည္အနံွ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဘူးသူပါ။
၅။ မိမိသားသမီးမ်ားကိုလည္းကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားထက္သာလြန္ေသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ထားနိုင္ေသာ္လည္း ယေန့အခိ်န္ထိ လံုျခံု စိတ္ခ်ရေသာ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းတြင္သာထားပါသည္။
၆။ စနစ္က်ေသာကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း မ်ားေပၚထြက္လာလွ်င္ တိုင္းျပည္ဖဲြ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးတြင္ လွ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲမည္ဟု ယံုျကည္သူလည္းျဖစ္ပါသည္။
၇။ မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္လည္းကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားေကာင္းေျကာင္းေရသားသကဲ့သို့ နိုင္ငံတာဝန္ကို ပင္ပမ္း ဆင္းရဲစြာျဖင့္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ဆရာဆရာမမ်ားအားမနိွမ္ခ်မိေစရန္နွင့္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ား ဖံြ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးကိုလည္း ဝိုင္းဝန္းေရးသားအျကံျပုပါရန္ေမတၲာရပ္ခံပါသည္။
၈။ ကြ်န္ေတာ္ေဆာင္းပါးနွင့္ပတ္သက္ျပီးသေဘာတူသူေရာ၊ မတူသူေရာ ေဝဖန္နိုင္ပါသည္။
ဘာဘဲေျပာေျပာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းမ်ားျမန္ျမန္ခြင့္ျပုရမည္မွာအမွန္ျဖစ္သလို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဥပေဒျပုလိုက္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းဥပေဒေျကာင့္ နိုင္ငံေတာ္ပညာေရးတိုးတက္မႈရိွ/မရိွေတာမေသခ်ာ၊ (ဘာေျကာင့္မေသခ်ာျခင္းကို ဆက္ေရးပါမည္) ေသခ်ာတာကေတာ့ ေက်ာင္းသားေရာ၊မိဘေရာဒီအခိ်န္မွာ ဝိေရာဓိေတာ့မ်ားကုန္ျပီျဖစ္သည္။
ကိုျကီးေသာင္း(အရာေတာ္)
