----------
စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမူ၊ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးမူမ်ားေၾကာင့္ နယ္ရပ္ရင္း ေဒသကို စြန္႕ခြာျပီး တျခား အရပ္ ေဒသမ်ားသို႕ ထြက္ခြာေနၾကသူ အေရအတြက္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြြင္ တစ္ေန႕ထက္ တစ္ေန႕ တိုးတက္ မ်ားျပား ေနေၾကာင္း ရခိုင္ ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ကားလမ္းပ်က္၍ လမ္းဆင္းေလွ်ာက္ေနၾကေသာ စစ္ေတြမွ ရန္ကုန္သြား ခရီးသည္မ်ား ( ဓါတ္ပံု- နိရဥၥရာ)ယခုကဲ့သို႕ ထြက္ခြာေနၾကသျဖင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၱေလးသို႕ သြားေသာ ဘတ္စ္ကားမ်ားတြင္ ကားလက္မွတ္ကို သြားခ်င္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အလြယ္ တကူ ၀ယ္ယူ၍ မရျဖစ္ေနျပီး လက္မွတ္ တစ္စာင္ကို ၁၅ ရက္ခန္႕ ေစာင့္ဆိုင္း ၀ယ္ယူေနၾကသည္ဟု ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕ တိုးရတနာ ဘတ္စ္ကား ခရီးသြား လက္မွတ္ ေရာင္းသူ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
" ရေသ့ေတာင္ကေန ရန္ကုန္ကို တိုက္ရိုက္ ကားနဲ႕ သြားလို႕ မရဘူး။ စစ္ေတြက တဆင့္ဘဲ သြားရ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိုင္း၊ မေလးရွားနဲ႕ တရုတ္နယ္စပ္ဘက္ကို ထြက္ေနၾကသူေတြမ်ားတဲ့ အတြက္ အခု ရေသ့ေတာင္မွာ ကားလက္မွတ္ အေရာင္းဆိုင္ေတြ ဖြင့္ျပီး လက္မွတ္ေတြ ၾကိဳတင္ ေရာင္းခ် ေပးေန ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆီက ရန္ကုန္သြားမယ့္ ကားလက္မွတ္ တစ္ေစာင္ရဖို႕ အတြက္ အနည္းဆံုး ၁၅ ရက္ခန္႕ ေစာင့္ရပါတယ္။"
ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕သည္ စစ္ေတြျမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ မိုင္ ၂၀ အကြာတြင္ တည္ရွိျပီး ကားျဖင့္ ရန္ကုန္ႏွင့္ စစ္ေတြသုိ႕ တိုက္ရိုက္သြားလာ၍ မရေသာ္လည္း ေဒသမွ ထြက္ခြာသူ မ်ားျပားေနသျဖင့္ စစ္ေတြ ကား ကုမၸဏီမ်ားက ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕ထိ လက္မွတ္ အေရာင္း ေကာင္္တာမ်ား တိုးခ်ဲ႕ ဖြင့္လွစ္ ေရာင္းခ် ေနေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
" ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕ေပၚမွာ ကားလက္မွတ္ အေရာင္းေကာင္တာ သံုးေလးခုခန္႕ ရွိပါတယ္။ တိုးရတနာ၊ ေရႊျပည္ရခိုင္၊ ကင္းစတား စတာေတြပါ။ ကားလက္မွတ္ကေတာ့ ေန႕တိုင္း အျပည့္ ေရာင္္းရတာပါဘဲ။ တအားကို သြားတဲ့သူ မ်ားေနပါတယ္" ဟု ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕ ထြက္ခြာေနၾကသူမ်ားမွာ ရေသ့ေတာင္ ျမိဳ႕နယ္ တစ္ခုတည္းက မဟုတ္ဘဲ ပု႑ားကၽြန္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦီး၊ ပလက္၀၊ မင္းျပား၊ ေျမပံု၊ ေပါက္ေတာ စသည္ ျမိဳ႕နယ္တိုင္း လိုလိုက ျဖစ္ေၾကာင္း ေရႊျပည္ ရခိုင္ ကားဂိတ္မွ တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
" ျပည္ပကို ထြက္တာလား၊ ဘယ္ကို သြားၾကတယ္ဆိုတာေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ အကုန္ သြားေနၾက တာပါဘဲ။ ျမိဳ႕နယ္ စံုပါဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီက ဘတ္စ္ကားနဲ႕ ရန္ကုန္ကို သြားၾက တာကေတာ့ ေန႕တိုင္း အျပည့္ဘဲ။ ကားတစ္စီးမွာ ကေလး လူၾကီး ၆၀ ေလာက္ ဆန္႕ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကေန ဘက္ကို သြားၾကတယ္ ဆိုတာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ တပ္အပ္ မသိဘူးဗ်ာ။"
ထိုကဲ့သို႕ ထြက္ခြာေနၾကရာတြင္ ျမိဳ႕ေပၚကထက္ နယ္ေဒသက ပို၍ မ်ားေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
"ျပည္ပကို ထြက္တာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေနတဲ့ အနီးအနား ရြာေလာက္ေျပာရ ရမယ္ဆိုရင္ တရက္ကို လူအနည္းဆံုး လူေပါင္း ၂၀ ကေန ၃၀အထိ ျပည္ပကို အလုပ္လုပ္ဖို႔ ထြက္ၾကပါတယ္။ ထြက္တဲ့ လူေတြက လူၾကီး လူငယ္ အမ်ိဳးသမီး ဆိုင္းစံုပါဘဲ" ေစတီျပင္ရြာမွ ရပ္လူၾကီးတဦးက ဟုနိရဥၥရာသို႔ ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕ ထြက္ခြာေနၾကရျခင္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်းလက္ ေဒသမ်ားတြင္ အလုပ္အကိုင္ရွား ပါး၍ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
"ျပည္ပ ကို ထြက္ခ်င္လို႔ထြက္ ၾကတာမဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကေတာ့ အလုပ္မရွိဘူး။ အိမ္တစ္အိမ္မွာ အိမ္ေထာင္ဦးစီး တေယာက္ေလာက္ဘဲ အလုပ္ရွိတယ္။ လုပ္တာကလည္း လယ္ယာလုပ္ငန္းဆိုေတာ့ မိသားစု တစ္ခုလံုး စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပဘူး။ မဖူလံုဘူး။ အဲဒါေၾကာင့့္ ရွိတဲ့ ပစၥည္းေလး ေတြကို ေပါင္ႏွံ ေရာင္းခ်ျပီးေတာ့ ျပည္ပကို ထြက္ခြာေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္" ဟု ေျပာသည္။
ျပည္ပႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြာသြားေသာ္လည္း အခက္အခဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရျပီး လူတစ္ရာတြင္ သံုးေလးဦးခန္႔သာ အဆင္ေျပေၾကာင္း ေလာင္းေခ်ာင္း ေက်းရြာသား တဦးက ေျပာသည္။
"ျပည္ပကို ထြက္တဲ့လူေတြ ဟာလဲသိပ္ အဆင္ေျပၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ရာမွာ သံုး ေလးေယာက္ေလာက္ပဲ အဆင္ေျပၾကတာပါ။ အိမ္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ေနမယ့္အစား ျပည္ပကို ထြက္ျပီး လုပ္တာက အိမ္ကိုေငြ မပို႔ႏိုင္ရင္ေတာင္ ကိုယ့္၀မ္း အတြက္ေတာ့ အဆင္ေျပတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႕ သြားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္္။"
ျပည္ပသို႕ ထြက္ခြာေနသူမ်ားသည္ တရုတ္၊ ထိုင္း၊ မေလးရွား သုိ႕သာမက စစ္မက္ အၾကီးအက်ယ္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဘက္သို႔ ထြက္ခြာေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
ယခုကဲ့သို႕ ထြက္ခြာေနၾကသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အနာဂတ္ အေျခအေနမွာ ရင္ေလးစရာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္က ဦးလွေမာင္သိန္းက ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕ လူမ်ား ရခိုင္ျပည္နယ္မွ စြန္႕ခြာေနၾကသျဖင့္ ယခုႏွစ္ လယ္ယာ လုပ္ငန္းကိုလည္း မ်ားစြာ ထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕ေပၚမွ လယ္သမားၾကီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။
" အခု ျပႆနာက လယ္လုပ္မယ့္ သူရင္းဌား လံုး၀ ရွာမရတဲ့ ျပႆနာပါ။ ရြာေတြမွာ လယ္လုပ္မယ့္ သူေတြ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနျပီ။ အာဏာပိုင္ေတြဘက္ကေတာ့ ဒီကိစၥ အေပၚ အေလးအနက္ စဥ္းစားတာမ်ိဳးေတာ့ မေတြ႕ရေသးဘူး။ လူအားနဲ႕ လယ္လုပ္တဲ့ ရခိုင္ေဒသမွာ လယ္လုပ္မယ့္သူ မရွိရင္ လယ္ယာလုပ္ငန္းကေတာ့ ေရွ႕မွာ အမ်ားၾကီး ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။"
သူရင္းဌား တစ္ဦး၏ ေစ်းႏုန္းမွာလည္း လုပ္သား ရွားပါးသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ကထက္ ယခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ဆခန္႕ ျမင့္တက္ သြားေၾကာင္း သိရသည္။
" ရြာမွာ လူေတြမရွိေတာ့ ျပႆနာက ဘာျဖစ္လာ လဲဆိုေတာ့ ပြဲလန္းသဘင္ေတြ ျဖစ္ရင္ ကေလးနဲ႔ အဖိုးၾကီးေတြ ေလာက္ဘဲ က်န္ေတာ့တယ္။ လူပ်ိဳ အပ်ိဳ ရွာမရေတာ့ဘူး။ တခ်ိဳ႕ ရြာေတြမွာဆိုရင္ ကာလသား မရွိတဲ့ အတြက္ ရွင္ျပဳပြဲ၊ သမက္တက္ပြဲ က်ရင္ ကာလသားကို တစ္ျခားရြာေတြက ဌားရတာ မ်ိဳးေတြေတာင္ ရွိတယ္။ ရြာေတြမွာ လူက မရွိသေလာက္ျဖစ္ ေနပါျပီ။ အဘုဘ ခ်ရင္ေတာင္မွ အမ်ိဳးသားေတြ မရွိတဲ့ အတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြက အေလာင္းကို ထမ္းခ်ရတဲ့ ရြာေတြလည္း ရွိေနပါျပီ"ဟု လယ္သမားၾကီးက ေျပာသည္။
ထြန္းထြန္း ( နိရဥၥရာ)
