ဖြြ႔ဲစည္းပံ ုျပင္ဆင္ေရး လက္မွတ္ထိုးလို႔ ျမန္မာ စစ္အရာရွိ တဦးကို ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကယ္ပဲ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ လုပ္ေန တာလား ဆိုတဲ့ သံသယပိုၿပီး ႀကီးမားေစတယ္လို႔ HRW အဖဲြြ႔ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပး ထားပါတယ္။
NLD အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္ၿပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး အတြက္ လူထုထံ လက္မွတ္ ေကာက္ယူ လႈပ္ရွားမႈ ကာလအတြင္း ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕မွာ ဗုိလ္မွဴးေက်ာ္စြာ၀င္း ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့တာပါ။ သူ႔ကို ဧၿပီလက ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ငါးလ အၾကာမွာ စစ္ခံု႐ံုးက ပုဒ္မ (၄၁) အမိန္႔ မနာခံမႈနဲ႔ ပုဒ္မ (၆၅) စစ္စည္းကမ္းနဲ႔မညီဘဲ ျပဳမူေျပာဆိုမႈ-စတာေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္ခ်မွတ္လိုက္ၿပီး မႏၱေလး အိုးဘိုေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။
အခုလို ဗိုလ္မႉးေက်ာ္စြာ၀င္းကိုအေရးယူတဲ့လုပ္ရပ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တကယ္ပဲျဖစ္ေနသလားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာတယ္လို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြြ႔ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Brad Adams က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ရပ္တန္႔ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္အခ်က္ေတြထဲမွာ ဒီလို အေရးယူတဲ့အခ်က္မ်ဳိးပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလိုဖိနွိပ္မႈမ်ဳိးဟာ စစ္အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၅၀) ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ ဒီျဖစ္ရပ္ကိုၾကည့္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ တကယ္ပဲေျပာင္းလဲေနၿပီးလားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိပါ တယ္။ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရး ကစားေနတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္လာဖို႔၊ ႏိုင္ငံ တကာ အလႉရွင္ေတြကိုဆဲြေဆာင္ဖို႔ လွည့္ျဖားခ်က္ေတြကို သက္သက္လုပ္ေနတာလားဆိုတာ ေမးစရာရွိပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဗိုလ္မႈးေက်ာ္စြာ၀င္းဟာ ဖြြ႔ဲစည္းပံုျပင္ဆင္ေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕အခန္းက႑ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ေထာက္ခံခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒါဟာလည္း စစ္တပ္ေရာ၊ အစိုးရကိုယ္တိုင္ပါ ေျပာေနတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္လို႔ Brad Adams ကဆိုပါတယ္။
“ဒီအမိန္႔မ်ဳိးဟာ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္တုန္းက ရွိခဲ့တာပါ။ အခုအခ်ိန္ စစ္အာဏာရွင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအမိန္႔ဟာ အဓိပၸာယ္မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ ပုဂၢိဳလ္ေတြေရာ၊ ယူနီေဖာင္းခြ်တ္ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ အစိုးရနဲ႔လႊတ္ေတာ္မွာ အမႈထမ္းေနၾကၿပီး သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးအျမင္ေတြကို တင္ျပေနၾကတာပါ။”
အခုလို ဗိုလ္မ်ဳိးေက်ာ္စြာ၀င္းအေနနဲ႔ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ၿပီး ေထာက္ခံလက္မွတ္ေရးထိုးတာကို ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္တဲ့အထိ အေရးယူတာဟာ စစ္တပ္နဲ႔ ျပည္သူအၾကားမွာ အျမင္လဲြမွားမႈေတြပိုၿပီးႀကီးလာေစတယ္လို႔ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအရာရွိေဟာင္း ဗိုလ္မႉးေဟာင္း ဦးေအာင္လင္းထြဋ္ကသံုးသပ္ပါတယ္။
“ဗိုလ္မႉးေက်ာ္စြာဝင္းကို အေရးယူတဲ့ပုဒ္မက ပုဒ္မ (၆၅) ဆိုတာ တပ္မေတာ္မွာေတာ့ ‘အျမင္ကပ္ပုဒ္မ’ လို႔ ေခၚတာေပါ့ေလ၊ သူတို႔ရဲ႕ ပုဒ္မကေတာ့ စစ္စည္းကမ္းနဲ႔မေလ်ာ္မညီ ျပဳမူလုပ္ကိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ပုဒ္မမ်ဳိးတပ္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီပုဒ္မကေတာ့ စစ္သားတေယာက္၊ စစ္ဗိုလ္တေယာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္သူ႔ကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီပုဒ္မနဲ႔က အေရးယူမယ္ဆိုရင္ လြတ္တဲ့လူကေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာေတာ့ ပုဒ္မ (၄၃၆) ကို ယူနီေဖာင္းနဲ႔ သြားၿပီးေတာ့မွ လက္မွတ္ထိုး႐ံုေလာက္နဲ႔ေတာ့ စစ္စည္းကမ္းနဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူးခင္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ (၄၃၆) ကို မထုိးရဘူးဆိုတဲ့ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ စစ္သည္ေတာ္က်င့္ဝတ္တို႔- ဘာတို႔မွာ ဒါမ်ဳိးေတြ မပါပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔တပ္မေတာ္ဟာ ျပည္သူေတြလုိလားတဲ့ ျပည္သူ႔ တပ္မေတာ္သာ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္အခုလက္ရွိကေတာ့ တပ္မေတာ္သားအမ်ားစုနဲ႔ မိသားစုေတြနဲ႔ ျပည္သူကို ေသြးခဲြထားတဲ့အေနအထားမ်ဳိးနဲ႔ လုပ္ထားတာမ်ဳိးပါ။ အင္မတန္မွ တပ္မေတာ္သားေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ပူးေပါင္းသြားမွာကို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဗိုလ္မႉးေက်ာ္စြာဝင္းကို စံျပအျဖစ္ ေထာင္ခ်ျပတယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ၀န္ထမ္းေတြအေပၚမွာ အရင္ စစ္အစိုးရေလာက္ ျပင္းထန္တဲ့တားျမစ္ခ်က္မ်ဳိးေတြမရွိေပမယ့္ စစ္တပ္တြင္း အခုလို အမိန္႔ထုတ္ျပန္တားဆီးထားသလိုမ်ဳိး ၀န္ႀကီးဌာနဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြခ်မွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးထဲမပါ၀င္ရေအာင္ တားျမစ္ထားတာေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာတာ၀န္ခံ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။
“ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပညာေရးဌာနေတြမွာ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကို ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ျခင္း မျပဳဖို႔ တားျမစ္ထားတယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီတပ္မေတာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ စည္းကမ္းထုတ္ျပန္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မေျပာႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္။ သာမန္ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြအေပၚမွာေတာ့ ဒီ လိုမ်ဳိး ထုတ္ျပန္ျပဌာန္းတဲ့ဥစၥာကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ လံုးဝဆန္႔က်င္တဲ့ကိစၥရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္က ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြြ႔ဲခ်ဳပ္အပါအ၀င္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြြ႔ဲအစည္းနဲ႔ လူထုအေျချပဳအဖြြ႔ဲအစည္းတို႔ပူးေပါင္းၿပီး ဖြြ႔ဲစည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အဓိကက်တဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကိုျပင္ဆင္ဖို႔ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားခဲ့ၾကရာမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕လက္မွတ္ စုစုေပါင္း (၅) သန္းေက်ာ္ ေကာက္ခံရရွိခဲ့ၿပီး ဒီစာရင္းကို လႊတ္ေတာ္မွာလည္း တင္သြင္းထားပါတယ္ရွင္။
အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
