လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ႐ွိေနတဲ့ ျပည္ခုိင္ျဖိုးအမတ္ေတြကုိ လမ္းညြွႊန္မႈ ဦးေဆာင္မႈ ဘယ္လိုေပးသလဲ၊ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေနြးတဲ့ေနရာမွာ သူတို့ တဦးခ်င္းဆနၵအရ ေဆြးေနြးတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ပါတီရဲ့လမ္းညြွႊန္မႈ၊ ပါတီရဲ့မူ၀ါဒအတုိင္း ရပ္တည္ေဆြးေနြးၾကတာလဲဆုိတာ ေဆြးေနြးေပးပါ။
“ျပည္ခုိင္ျဖိုးပါတီဆုိတာက ဘာလုိ့ဖြဲ့သလဲဆိုရင္ တဦးတေယာက္တည္း လုပ္တာထက္ အမ်ားၾကီးေပါင္းျပီး လုပ္ရင္ ပုိျပီးေအာင္ျမင္မယ္လို့ ယူဆျပီး ပါတီဖြဲ့တယ္။ ေနာက္တခါ တပါတီတည္းဆုိတာထက္ ပါတီအမ်ားၾကီးေဆြးေနြးရင္ ပုိေကာင္းမယ္ဆုိျပီး ပါတီစံုကုိ က်ေနာ္တုိ့ လက္ခံတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ႐ွိတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြဟာ ေနရာေပါင္းစံု၊ ေဒသေပါင္းစံုကလာၾကတာ၊ အေတြးအေခၚေပါင္းစံုလည္း႐ွိၾကတယ္၊ အသိပညာေပါင္းစံုလည္း သူတို့မွာ႐ွိၾကတယ္။ သူတုိ့အေတြးအေခၚနဲ့ သူတို့အယူအဆနဲ့။ ကုိယ့္ေဒသ အက်ိုးအတြက္ ေမးမယ့္ေမးခြန္းေတြဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ့ မကန့္သတ္ဘူး။ ေပးလုိ္က္တယ္။ အဆိုနဲ့ပတ္သက္လို့က်ေတာ့ ဒီအဆုိနဲ့ ပတ္သက္လို့ ပုိျပီးေတာ့မွ တကယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္လာေအာင္၊ ေနာက္ က်ေနာ္တုိ့လူေတြကလည္းမ်ားေတာ့ သူကလည္းေမး၊ ဟုိလူကလည္းေမး ထပ္ခါထပ္ခါမျဖစ္ေအာင္ အဆိုနဲ့ပတ္သက္လို့ေတာ့ က်ေနာ္တို့ၾကည့္ပါတယ္။ ဥပေဒနဲ့ ပတ္သက္လို့ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတင္ဖို့ ခက္ပါတယ္။ ဥပေဒဆုိတာကေတာ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့လူေတြမွ လုပ္နုိင္တာ၊ ဟုိအရင္တုန္းကလည္း ေလ့လာျပီးသားလူေတြမွ လုပ္နိုင္တာဆုိေတာ့ ဥပေဒပိုင္းကို က်ေနာ္တုိ့က အဖြဲ့နဲ့ စဥ္းစားၾကတယ္။”
လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အေျခအတင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ဖို့ျဖစ္လာျပီဆုိရင္ ျပည္ခုိင္ျဖိုးအမတ္ေတြက သူတုိ့သေဘာထားအတုိင္း ရပ္တည္ျပီး တသီးပုဂၢလဆံုးျဖတ္တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ပါတီကုိ ကိုယ္စားျပုျပီး အားလံုးက တစုတစည္းတည္း ဆံုးျဖတ္တာလား။
“တကယ္ေျပာရရင္ေတာ့ ကုိယ္ပုိင္ဆနၵအေပၚရပ္တည္တယ္လို့ေတာ့ ေျပာလုိ့ရတယ္။ သို့ေသာ္ ကုိယ္ပုိင္ဆနၵသည္ လြွႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျဖစ္သလားဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ အေၾကာင္းအရာတခုကို ၾကိုသိတာေပါ့။ အဲေတာ့ အျပင္မွာ က်ေနာ္တို့ အက်ိတ္အနယ္ေဆြးေနြးၾကတယ္။ ေဆြးေနြးမႈအေပၚမူတည္ျပီးေတာ့မွ အမ်ားဆနၵကုိ က်ေနာ္တုိ့ ယူတယ္။ ယူျပီးရင္ေတာ့ အဲ့ဆနၵသည္ တည္ပါတယ္။”
အရင္တုန္းက လက္႐ွိအစုိးရသစ္မေပၚခင္တုန္းကေတာ့ လက္႐ွိအစုိးရအဖြဲ့ထဲမွာ ပါေနတဲ့ သမၼတ၊ ၀န္ၾကီးတုိ့ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္ခုိင္ျဖိုးပါတီမွာ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေနရာေတြမွာ ယူထားၾကတယ္။ တခ်ို့က အစုိးရပုိင္းေရာက္သြားေတာ့ ျပည္ခုိင္ျဖိုးပါတီမွာ ေခါင္းေဆာင္ပုိ္င္းေနရာလစ္လပ္မႈ၊ အစားမထုိးရေသးတာ ႐ွိတယ္လို့ က်ေနာ္တုိ့သိရပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ့ပတ္သက္လို့ ဘယ္လုိမ်ား မွတ္ခ်က္ျပုလုိပါလဲ။
“အဲအတြက္လည္း က်ေနာ္တုိ့စဥ္းစားပါတယ္။ တခ်ို့ေတြက အစုိးရအဖြဲ့ထဲေရာက္သြားတယ္။ ပါတီကို လာလို့မရေတာ့ဘူး။ ပါတီရဲ့တာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္လို့မရဘူး။ အဲအတြက္ က်ေနာ္တုိ့ပါတီသည္ လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြ ထိခုိက္သလား၊ လူေတြလိုေနေသးသလား။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ့ စီစီေတြ၊ စီအီးစီေတြျဖည့္ပါတယ္။ တခ်ို့ေနရာေတြ မျဖည့္ဘူး။ က်ေနာ္ဆုိ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး၊ အရင္က က်ေနာ့္မွာ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး႐ွိတယ္။ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး မ႐ွိေသာ္လည္းပဲ ဒီတာ၀န္ကို က်ေနာ္ထမ္းေဆာင္နုိင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့လည္း ဒီတုိင္းထားတာေပါ့။”
အထူးသျဖင့္ ပါတီဥကၠ႒ေနရာေပါ့။ အမ်ားလည္း စိတ္၀င္စားတဲ့ေနရာ၊ ပါတီဥကၠ႒ မ႐ွိေတာ့တဲ့အတြက္ ျပည္ခုိင္ျဖိုးပါတီမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ လစ္ဟာမႈျဖစ္ေနသလား။ လက္႐ွိအစိုးရကလည္း ျပည္ခိုင္ျဖိုးပါတီအစိုးရလုိ့ ေျပာလုိ့ရတာေပါ့။ အျခားနိုင္ငံေတြမွာလည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲအနုိင္ရတဲ့ ပါတီေတြကပဲ အစိုးရအဖြဲ့ထဲေရာက္တာကိုး။ ျပည္ခုိင္ျဖိုးပါတီ အရင္တုန္းက တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြက အစုိးရထဲေရာက္သြားေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက ထြက္ေပးလုိ္က္ရတယ္။ အစုိးရျဖစ္သြားတယ္။ ပါတီနဲ့ အစိုးရက လုိင္းျပတ္သြားတယ္၊ တျခားစီျဖစ္သြားတယ္ ဆိုျပီးေတာ့မွ ေလ့လာသူေတြက ေထာက္ျပၾကတယ္။ တျခားနိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ အနုိင္ရတဲ့ပါတီနဲ့ အစိုးရသည္ လုိင္းကဆက္ေနတယ္။ ဒီမွာက လုိ္င္းျပတ္ေနတယ္ဆိုျပီးေတာ့မွ ေထာက္ျပၾကတယ္။ ဒီကိစၥကုိ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။
“က်ေနာ္ထင္တယ္။ ပါတီအက်ိုးအတြက္ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ေနရာ၊ ပါတီကိစၥအတြက္ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ေနရာမွာ လုိင္းျပတ္တယ္။ သုိ့ေသာ္လည္းပဲ ျပည္သူအက်ိုးအတြက္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ လုိင္းမျပတ္ပါဘူး။ အစိုးရလည္း ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးအတြက္လုပ္ရတာပဲ၊ က်ေနာ္သည္လည္း ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ရတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ရာမွာေတာ့ အတူတူပါပဲ။ သုိ့ေသာ္လည္းပဲ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ေအာင္ ခုနက က်ေနာ္႐ွင္းျပတဲ့ေနရာမွာ အစိုးရမပါလို့ မရပါဘူးဆိုတာ ဒါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တုိ့ အေျပာခံရတယ္။ မီးေတြဆြဲေနတာ အစုိးရက မ်က္နွာလုိက္ျပီးဆြဲေပးေနတယ္ဆိုတာ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးအတြက္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ေပါင္းကို ေပါင္းတယ္။ မေပါင္းလုိ့မရဘူး။”
ပါတီကုိျပန္လည္ဖြဲ့စည္းမယ္၊ စနစ္တက်နဲ့ ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းမယ္ဆုိတာ ဘယ္လိုနည္းနဲ့ ျပန္လည္ဖြဲ့စည္းမွာပါလဲ။ ဘယ္ေလာက္အဆင့္ေရာက္ေနပါျပီလဲ။
“ပါတီျပန္လည္ဖြဲ့စည္းမယ္ဆိုတာ reform ဆိုတာက စကားၾကီးက အရမ္းၾကီးေနတာေပါ့။ အစအဆံုးဖြဲ့စည္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ ပါတီဆုိတာ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ အျမဲျပန္လည္သံုးသပ္ေနရတာပဲ။ ကုိယ့္လူေတြကိုယ္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ေနရတာပဲ။ အထူးသျဖင့္ ရပ္/ေက်းကိစၥေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ ရပ္/ေက်းစည္း႐ုံးေရးမႉးေတြက သိပ္လုိတာပဲ၊ ျပည္သူနဲ့ ထိေတြ့တဲ့အခ်ိန္မွာ တခ်ို့လည္းပဲ ေမာက္မာတာေတြ႐ွိပါတယ္။ တခ်ို့လည္းပဲ အေနအထိုင္မတတ္တာေတြ ႐ွိတာပဲ၊ တခ်ို့လည္းပဲ တကယ့္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္နုိင္တဲ့ လူေတြ႐ွိသလို သူတုိ့လည္း ေနရာမရတာေတြလည္း႐ွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကုိ ရပ္/ေက်းအဆင့္ကေန ျပန္ျပီးေတာ့ ေ႐ြးၾကမယ္လို့ ေျပာတာ။ reform မဟုတ္ဘူး။ ေပၚလစီေျပာင္းဖို့မဟုတ္ဘူး။ ေပၚလစီနဲ့ပတ္သက္လို့ ဘာမွမေျပာင္းပါဘူး။ က်ေနာ္တို့ ေပၚလစီက အတုိခ်ဳပ္ပါပဲ၊ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ႐ွိရမယ္၊ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္မႈ႐ွိရမယ္။ ဒါပဲလုပ္မယ္။
ေနာက္တခုက တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးေပါ့ေလ။ တကမၻာလံုးကလည္း စိတ္၀င္စားတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြလည္း စိတ္၀င္စားၾကတယ္။ ဒီျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္း ယာယီရပ္ဆုိင္းတာနဲ့ ပတ္သက္လို့ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ထိခုိက္ျပီလားေပါ့။ ဒီကိစၥနဲ့ ပတ္သက္လို့ နုိင္ငံျခားသတင္းဌာနေတြက ပါတီထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္သိန္းလင္းကို ေမးတဲ့အခါမွာ ဦးေအာင္သိန္းလင္းေျပာတာက ဒါက သမၼတရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ့ လုပ္တာျဖစ္တယ္ဆိုျပီး ေျပာသြားတာ႐ွိပါတယ္။ ဒါက ဦးေအာင္သိန္းလင္းရဲ့ တသီးပုဂၢလသေဘာထားလား၊ ပါတီရဲ့ သေဘာထားလား။
“က်ေနာ္တုိ့ ပါတီဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီေတြဟာ သူ့ရဲ့ဆနၵအရေျပာခြင့္႐ွိပါတယ္။ ပါတီကေန ထုတ္ျပန္ေၾကညာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပါတီရဲ့ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ့ကေန စဥ္းစားျပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ တ႐ုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရး ထိခုိက္သလားလုိ့ေမးပါတယ္။ လက္႐ွိအေျခအေနမွာ ထိခိုက္ၾကသလားဆိုေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ မထိခုိက္ဘူးလုိ့ ျမင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို့က အိမ္နီးခ်င္းနုိ္င္ငံေလ၊ နယ္နိမိတ္ခ်င္းလည္း သိပ္ျပီးေတာ့ ႐ွည္႐ွည္လ်ားလ်ားထိစပ္ေနတဲ့ နုိင္ငံေလ၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းဆုိတာလည္း သိပ္ထင္႐ွားတဲ့ ေဆြမ်ိုးေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံေရးဆိုတာ ႐ွိျပီးသား။ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း ဆုိတာလည္း ဟုိးအရင္ကတည္းက ဆက္ဆံမႈေကာင္းခဲ့တယ္။ အခု လက္႐ွိ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာလည္း ဘက္စံုမဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအဆင့္ဆိုတာ တိုးလာတယ္။ ေနာက္တခါ က်ေနာ္တို့ ပါတီ ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို့ပါတီကို အသိအမွတ္ျပုတာ တ႐ုတ္ကြန္ျမူနစ္ပါတီက အသိအမွတ္ျပုတယ္။ က်ေနာ္တို့ပါတီ ၂ ခု ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္တာကလည္း ျပည္သူေတြရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ၊ အစိုးအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈကို အားျဖည့္ေနတယ္လို့ က်ေနာ္ျမင္တယ္။”
က်ေနာ္တို့ သတင္းထဲမွာ ေတြ့လိုက္ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ကလည္း သက္ဆိုင္ရာပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြက ျပန္လည္႐ွင္းလင္းခြင့္ရဖို့ ဒီေမးခြန္းကို ေမးလိုက္တာပါ။
“မွန္ပါတယ္။ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္ ပထမဆံုးအခ်က္ေျပာခ်င္တာက က်ေနာ္တို့ပါတီက ဆံုးျဖတ္ျပီး ခ်တဲ့ သေဘာထားေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သူေျပာခဲ့တဲ့ဟာပါပဲ။ သို့ေသာ္လည္း သူေျပာခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ဟာသည္ ျမန္မာလို ျပန္တဲ့အခါက်ေတာ့ ..သူက crazy လို့ ျမန္မာလို ေျပာတယ္။ ဟိုက အဂၤလိပ္လို မွတ္တယ္လို့ ေျပာတယ္။ အဂၤလိပ္လို မွတ္တဲ့ဟာကို တ႐ုတ္လို ဘာသာျပန္တယ္။ အဲဒါကို ျမန္မာလို ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ crazy ဆိုတဲ့ဟာက တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို့ေဆြးေနြးပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲနဲ့ ပတ္သက္လို့ပါ။ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ လူထု ဘယ္လိုျဖစ္လို့လဲဆိုတဲ့ဟာမွာ လူထုက ေတြေ၀တာ ျဖစ္မွာေပါ့လို့ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ေတြေ၀တယ္ဆိုတဲ့ဟာကို crazy လို့ သုံုးလိုက္ေတာ့ ႐ူးလို့ေပါ့လို့ ထြက္လာတယ္။ ဒါက က်ေနာ္ ဖတ္ၾကည့္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို့လည္း စိတ္၀င္စားမယ္ထင္လို့ အဂၤလိပ္လိုေရာ၊ ဗမာလိုေရာေပါ့။ ျမန္မာလို crazy ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္က ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။”
ဦးေအာင္သိန္းလင္းက ေျပာတဲ့အထဲမွာ ဘန္ကီမြန္းနဲ့ ကုလသမဂၢကိုလည္း မယံုၾကည္ထိုက္ဘူးေပါ့ အဲဒါနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဘယ္လုိ ျမင္လဲ။
“ဦးေအာင္သိန္းလင္း ေျပာတာ မေျပာတာ က်ေနာ္မသိေတာ့ သူ့ကို က်ေနာ္ေ၀ဖန္လို့မရဘူး။ အင္တာနက္ထဲမွာ ပါတဲ့ဟာေတာ့ က်ေနာ္မေျပာလိုပါဘူး။ သို့ေသာ္ ပါတီရဲ့ သေဘာထားကေတာ့ က်ေနာ္တို့က ကုလသမဂၢ အဖြဲ့၀င္နိုင္ငံပဲ။ ကုလသမဂၢက ခ်မွတ္ထားတဲ့ တာ၀န္ေတြကို ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္မယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံကလည္း လုပ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္လည္း လုပ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္လည္းပဲ ကုလသမဂၢ အဖြဲ့၀င္၊ အဖြဲ့စည္းေတြနဲ့ ခင္တယ္။ အျမဲတမ္း လာတယ္။ က်ေနာ္တုိ့နဲ့ ေဆြးေနြးေနတာပဲ။ မၾကာခင္တုန္းကပဲ ယူအန္အိပ္ခ်္စီအာ လာတယ္။ ယူအန္နဲ့ က်ေနာ္တို့က ဘာမွ ျပဿနာမ႐ွိဘူး။ ယူအန္ကို က်ေနာ္တို့ ယံုပါတယ္။”
ျပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္ခိုင္ျဖိုးပါတီက ရံႈးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္ခ်က္႐ွိလဲဗ်။
“ပထမဆံုးကေတာ့ လူထုက မဲေပးတာပဲေလ။ လူထုရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို က်ေနာ္တို့က ေက်ေက်နပ္နပ္ နာခံရမယ္။ အဲဒီဟာနဲ့ပတ္သက္လို့ က်ေနာ္တို့ မဲအေရအတြက္ သိျပီးကတည္းက က်ေနာ္တို့ ဆံုးျဖတ္ထားတယ္ လူထုရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို နာခံရမယ္။ အဲဒီအတြက္ လူထုကို စိတ္မေကာက္နဲ့ စိတ္လည္း မပ်က္နဲ့ စိတ္လည္း မကြက္နဲ့ လုပ္ေပးစရာ႐ွိတာ လုပ္ေပး။ ဒီလိုပဲ က်ေနာ္ေျပာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္ မရမ္းကုန္းမွာ ေရကန္တူးေပးေနတာပဲ မရမ္းကုန္းမွာလည္း ရံႈးတာပဲ။ အဲေတာ့ ဒီအေပၚမွာ မူတည္ျပီး လူထုရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို နာခံတယ္။ ဒီအေပၚမွာ မူတည္ျပီး သံုးသပ္တယ္။ အဓိကေတာ့ လူထုကေန က်ေနာ္တို့ထက္ ေကာင္းမယ္လို့ ယူဆတဲ့သူေတြကို ေ႐ြးေပးလိုက္တာပဲေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေပၚမွာ မူတည္ျပီး က်ေနာ္တို့က ဘာမွ အျငင္းပြားစရာမ႐ွိဘူး။ တကယ္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ဖို့ လိုတယ္။ က်ေနာ္ရဲ့ အယူအဆကေတာ့ က်ေနာ္အျမဲတမ္းေျပာေနက်ပါပဲ။ ဘယ္သူလုပ္တယ္ဆိုတာ အေရးမၾကီးဘူး။ ဘာျဖစ္လာသလဲဆိုတာပဲ အေရးၾကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ့္ထက္ ေကာင္းတဲ့သူ႐ွိရင္ အားေပးရမွာပဲ။”
အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ ဘယ္လိုမ်ဳိးဟာေတြနဲ့ ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတာ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ ႐ွိတယ္ေလ။ သို့ေသာ္လည္း အလြယ္တကူ ျပင္နိုင္လား မျပင္နိုင္ဘူးလားဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ အဓိက ေျပာရရင္ေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္က အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို လုပ္ေနတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ဒီကမ္ပိန္းနဲ့ ဒီတည္ေဆာက္ပံုနဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးလို့ က်ေနာ္တို့ နားလည္တယ္။ အဲေတာ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအဆိုျပုခ်က္ေတြ လြွႊတ္ေတာ္ထဲကို တက္လာမယ္ဆိုရင္ ျပည္ခိုုင္ျဖိုးပါတီအေနနဲ့ ဘယ္လို ရပ္တည္ျပီး တံု့ျပန္ဖို့ ႐ွိပါသလဲ။
“အေျခခံဥပေဒနဲ့ ပတ္သက္လို့ က်ေနာ္တို့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ သံုးခုပဲ ႐ွိေသးတယ္။ ၄၇ က ဟာကို ၇၄ က်မွ ျပင္နိုင္တယ္။ ၇၄ ဟာကို ၂၀၀၈ က်မွ ျပင္နိုင္တယ္။ ကာလေတာ္ေတာ္ၾကာပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒကို စျပီး ျဖစ္ေအာင္ ခုနက အမ်ဳိးသားညီလာခံကိစၥကို က်ေနာ္ ႐ွင္းျပခဲ့တာေပါ့ေလ။ အဲဒီထဲမွာလည္း လူ တေထာင္ေက်ာ္ေလာက္ ေဆြးေနြးတယ္။ အခ်ိန္အရမ္းၾကာတယ္။ တကယ္တမ္းေျပာရင္ က်ေနာ္တို့ေတာင္ စိတ္မ႐ွည္ဘူး။ က်န္တဲ့သူဆိုလည္း စိတ္႐ွည္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေဆြးေနြးတဲ့ထဲမွာ အဲဒီတက္တဲ့ လူ တေထာင္ေက်ာ္လံုးက တသေဘာထားတည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီတုန္းက မၾကိုက္တဲ့သူေတြ၊ ကန့္ကြက္တဲ့သူေတြ႐ွိတယ္။ အခုလည္း ႐ွိဦးမွာပဲ။ သို့ေသာ္လည္းပဲ အမ်ားက သေဘာတူတယ္ဆိုတဲ့ဟာနဲ့ပဲ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခခံဥပေဒနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္အခ်ိန္မွာ ျပင္လို့သင့္သလဲ။ ဘယ္အေၾကာင္းအရာေတြ ျပင္လို့ သင့္သလဲေပါ့။ အေၾကာင္းအရာေပၚ မူတည္တာေပ့ါ။ အဲဒီအေၾကာင္းအရာသည္ ျပည္သူေတြအတြက္လည္း တကယ္အက်ဳိး႐ွိမယ္။ နိုင္ငံအတြက္ အက်ဳိး႐ွိမယ္ဆိုရင္ ဘာမွ ေျပာစရာမ႐ွိပါဘူး။”
အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ တက္လာတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အဆိုျပုခ်က္ကဘာလဲ။ တိုင္းျပည္နဲ့ လူမ်ဳိးအတြက္ အက်ဳိး႐ွိမလား မ႐ွိဘူးလားဆိုတဲ့ အေျခခံေပၚမွာ မူတည္ျပီး ျပည္ခိုင္ျဖိုးပါတီက ဆံုးျဖတ္မယ္လို့ ေျပာလို့ရမလားဗ်။
“မွန္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာပဲ ဆံုးျဖတ္မွာပါ။ ကာလက တနွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ႐ွိေသးတယ္။ အတည္ျဖစ္တာက ၾကာျပီေပါ့။ စျပီး က်င့္သံုးတာက အစိုးရသစ္ လက္ထပ္မွာေလ။ သိပ္မၾကာေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအထဲမွာ ဘာေတြမ်ား အားနည္းခ်က္႐ွိသလဲ။ ႐ွိတယ္ဆိုရင္ ျပည္သူအတြက္ တကယ္အက်ဳိး႐ွိရင္ လုပ္ရမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို့ မကန့္ကြက္ပါဘူး။ သုိ့ေသာ္ ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးမ႐ွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို့ ကန့္ကြက္ရမွာေပါ့။ တခ်ဳိ့ က်ေနာ္တို့ ေရာက္ခါစက ျပင္တဲ့ဟာေလးေတြ ႐ွိပါတယ္။ ဟိုဟာေလးျပင္ေပးပါ၊ ဒီဟာေလး ျပင္ေပးပါေပါ့။ က်ေနာ္လည္း ၾကည့္တယ္။ ဒါဟာ နိုင္ငံေတာ္အတြက္လား။ တဦးတေယာက္အတြက္လား။ အဖြဲ့အစည္းတခုအတြက္လားေပါ့။ အဖြဲ့အစည္းတခုအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ရခက္တယ္ေလ။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ပဲဗ်ာ အမ်ားအတိုင္း ျဖစ္မွာေပါ့။ အမ်ားအတြက္ အက်ဳိး႐ွိရင္ လုပ္ရမွာေပါ့။”
အစိုးရအသစ္ တက္လာျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့ နိုင္ငံေရးျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ တကမၻာလံုးက အသိအမွတ္ျပုၾကပါတယ္။ ပိတ္ဆို့ထားဆီးထားတဲ့ဟာေတြ ေလွ်ာ့ခ် ႐ုပ္သိမ္းျပီး ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေတြ လုပ္ဖို့၊ သံတမန္ဆက္သြယ္ေရးေတြ ျပန္လုပ္ဖို့ လမ္းပြင့္လာတယ္ေပါ့ေလ။ ေျပာရရင္ေတာ့ အားလံုးက အျပုသေဘာဘက္က ျမင္ၾကတယ္။ အေကာင္းဘက္က ျမင္ၾကတယ္။ သုိ့ေသာ္လည္းပဲ တခ်ဳိ့က စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ႐ွိၾကတယ္။ အဲေတာ့ လက္႐ွိ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ နိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈ တခုလံုးေပၚမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျခံုငံုျပီးေတာ့မွ ဦးေဌးဦး ဘယ္လိုမ်ား ႐ွင္းျပလို့ရမလဲဗ်။
“၁ အခ်က္ကေတာ့ ဒီေန့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နိုင္ငံေရး ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ အရင္ကတည္းက ေျပာင္းတာ။ အခုမွ ေျပာင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္ေျပာတာပါ။ ဒီ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ နိုင္ငံေရးျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဒီေန့ အသိအမွတ္ျပုၾကတာေပါ့။ ၀မ္းသာပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အားေပးတဲ့ ပုဂၢိုလ္အားလံုးကိုက်ေနာ္အေနနဲ့ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သို့ေသာ္လည္းပဲ ဒါသည္ အခုမွ ျဖစ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္ေျပာရရင္ က်ေနာ္တို့ ဘာလုပ္သင့္သလဲ။ ဒီျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈၾကီး ေရ႐ွည္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေအာင္နဲ့ ေအာင္ျမင္ေအာင္ က်ေနာ္တို့ ၾကိုးစားရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယေန့ နိုင္ငံေတာ္ အစုိးရသည္ ၾကိုးစားေနတယ္။ လြွႊတ္ေတာ္သည္လည္း ၾကိုးစားေနတယ္။ က်ေနာ္တို့ပါတီေတြလည္း ၾကိုးစားမွာပဲ။”
သမၼတၾကီးက လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္လေလာက္ကထင္တယ္။ ေျပာတဲ့ တကမၻာလံုး ပ်ံ့နွ့ံသြားတဲ့ မိန့္ခြန္းမွာ နိုင္ငံေရးျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ လိုက္မပါဘဲ ေ႐ွးရိုးစြဲ ေျပာရရင္ေတာ့ hard liner ေတြေပါ့။ ေနာက္ဆုတ္ခ်န္ခဲ့ရမွာပဲ ဆိုတာဟာမ်ဳိး၊ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲလိုတဲ့သူေတြနဲ့ တြဲလုပ္ရမယ္ဆိုတာမ်ဳိး အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္တာမ်ဳိးကုိ ေျပာသြားပါတယ္ဗ်။ အဲဒီလို ေျပာသြားတာနဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ေရာ ဦးေဌးဦးတို့ အေနနဲ့ သမၼတေျပာတဲ့ဟာ လြန္သြားသလား။ လက္႐ွိအေျခအေနကို ထင္ဟပ္ျပီး ေျပာသြားသလား တခုခုေပါ့ေလ။ ဦးေဌးဦးသေဘာထားက ဘယ္လို ႐ွိပါသလဲဗ်။
“က်ေနာ့္အေနနဲ့ ေျပာရရင္ ဒီေန့ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့သူေတြ အားလံုးဟာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို လိုလားတဲ့သူေတြခ်ည္းပဲေလ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပုျပင္ေျပာင္းလဲလာတာေပါ့ဗ်ာ။ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ ခုနက က်ေနာ္ေျပာတဲ့ထဲမွာေတာင္ တခ်ဳိ့ပါတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို့ကသာ မျပုျပင္ခ်င္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ သူမ်ားေတြနဲ့ ေရာျပီး ကန့္ကြက္ခဲ့မွာေပါ့။ ကန့္ကြက္ဖို့ အခြင့္ရခဲ့တာ အမ်ားၾကီးပဲ။ က်ေနာ္တို့ကိုယ္တိုင္ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲခ်င္လို့ ဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္လာတာပဲ။ ဘာမွစိုးရိမ္စရာမ႐ွိဘူး။ ဘာမွ မယံုစရာလည္း မ႐ွိဘူး။ သို့ေသာ္လည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ နည္းလမ္းေတြ မ်ဳိးစံု ႐ွိလိမ့္မယ္။ အဲဒီနည္းေတြ မတူတဲ့ဟာေတြကို ညိွနိႈင္းတာပဲ။ ေနာက္တခုက hard liner တို့ soft liner တို့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ကေတာ့ က်ေနာ္တို့ထဲမွာ မ႐ွိဘူး။ က်ေနာ့္ကို ေမးတယ္။ hard liner လား soft liner လားလို့ေမးတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ကိုယ္ယံုၾကည္တဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္ရပ္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ပါတီေတြဟာ ယံုၾကည္မႈအေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ က်ေနာ္လည္း က်ေနာ့္ပါတီက ယံုတဲ့ဟာကို က်ေနာ္လည္း ယံုလို့ ဒီပါတီမွာ တာ၀န္ယူတယ္။ ပါတီမွာ ပါတီ၀င္ ျဖစ္လာတယ္။ က်န္တဲ့ပါတီေတြလည္း ရပ္တည္မွာပဲေလ။ သူက သူဥစၥာကို ရပ္တည္လို့ သူက hard liner လို့ ေျပာလို့မရပါဘူး။ အဲဒီဥစၥာနဲ့ ပတ္သက္လို့ ျပည္သူေတြ အက်ဳိး႐ွိေအာင္ ဘာေတြ ေဆာင္႐ြက္သလဲဆိုတဲ့ ေဆာင္႐ြက္မႈကို ၾကည့္ပါ။ လုပ္ေဆာင္မႈေတြကို ၾကည့္ျပီးေတာ့ ေဆာင္႐ြက္မယ္ဆိုရင္ hard ေတြ soft ေတြ မ႐ွိေတာ့ဘူး ထင္ပါတယ္။”
by ဒီဗြီဘီ
