 |
| ၆၈ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလအေထြေထြ ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္လာေသာ ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔မွ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ (ဝဲ) ႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီ (လယ္) ဘ႐ူႏုိင္းႏို္င္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး(ယာ) တို႔အား အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝးက႑မွာေတြ႔ရစဥ္။(စက္တင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၃) |
8.09.2013
ကုလသမဂၢနဲ႔ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္လာတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရး
ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ကူညီမႈေတြ ပိုၿပီး
အားေကာင္းလာတယ္လို႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ စီးပြားေရးဆိုင္ရာအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္
ေဒါက္တာေဇာ္ဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး
ဦးဝဏၰေမာင္လြင္၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီတို႔ဦးေဆာင္တဲ့
ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ဝင္ေတြဟာလည္း နယူးေရာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ
ညီလာခံကို ေရာက္ရွိေနၾကပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးက အခုလိုစေျပာပါတယ္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ ကုလသမဂၢမွာ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕အေနအထားေတြကို ျမင္တဲ့အျမင္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေျပာင္းသြားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ လမ္းေၾကာင္းမွန္သြားၿပီ။ ဦးတည္သြားေနတဲ့လမ္းေၾကာင္းဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ေစ်းကြက္စနစ္ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ျဖစ္ေအာင္ သြားခ်င္တဲ့ဆႏၵအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဒီလမ္းေပၚမွာ စၿပီးေလွ်ာက္ေနၿပီ။ ဒီအေပၚမွာ ျမင္တဲ့အျမင္ဟာ အင္မတန္မွ ႀကီးမားတဲ့ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခုကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကပဲေပါ့ေနာ္၊ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးကိုပဲ Asia Society မွာလုပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဆုိင္ရာ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္နဲ႔အတူ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ေျခလွမ္းေတြကို ဘယ္လိုသံုးသပ္မိလဲရွင့္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ပုဂၢလိက ေကာ္ပိုေရးရွင္းေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အင္မတန္မွ စိတ္ဝင္စားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္စ္လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထားရွိတဲ့ဥပေဒေတြနဲ႔ ထားရွိတဲ့ သေဘာထားေတြ အေပၚမွာ သူတို႔က ေစာင့္ေနခ်င္တဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ဒါကလည္း ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေမရိကန္ စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အႀကီးစားျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့အခါမွာ ေရရွည္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ကို သူတို႔ ပိုၿပီး စိတ္ဝင္စားေလ့ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီဆိုရင္လည္း ဒါဟာ ေရရွည္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားစားစား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေလ့ရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔က ကုမၸဏီေတြ ႐ံုးစိုက္ရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အစိုးရရဲ႕သေဘာထား၊ အထူးသျဖင့္ ကြန္ဂရက္စ္နဲ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားကိုပါ သူတို႔ အၿမဲတမ္း ေစာင့္ဆုိင္းၿပီးေတာ့ ဒီအေပၚမွာ အေျခအေနၾကည့္ၿပီးေတာ့မွပဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ေလ့ရွိပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒီေတာ့ တဘက္မွာလည္း အေမရိကန္ဘက္က စဥ္းစားေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ကုန္သြယ္ခြင့္ အထူးအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြကလည္း ေဝဖန္ေထာက္ျပထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပန္ၿပီးေတာ့ တုံ႔ျပန္ခ်င္ပါလဲရွင့္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ က်ေနာ္ နားလည္သေလာက္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥပမာအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ အထူးကုန္သြယ္မႈအခြင့္အေရးေပါ့ေနာ္-အရင္တုန္းက ပိတ္ဆို႔ခံထားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီပိတ္ဆို႔ခံထားခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္တုန္းက ပိတ္ဆို႔မႈကို ခ်မွတ္တဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘယ္ဟာနဲ႔သြားၿပီး ခ်ိတ္ဆက္ ထားသလဲ ဆိုေတာ့ ILO အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္အေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ဒီပိတ္ဆို႔ခ်က္ကိုခ်ခဲ့တယ္ေပါ့။ ဆိုလုိတာက ILO က အရင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အတင္းအဓမၼ အလုပ္သမားေတြကို ေစခုိင္းတ့ဲကိစၥေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒါကို ႏုိင္ငံတကာက အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သင့္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္တဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရအေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ဒီဟာကို GSP ကို ပိတ္လုိက္တဲ့ စီမံခ်က္နဲ႔ သူတို႔က ဒါကို တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အခု ILO က အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အားလံုးကို ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ပါတယ္။ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဥေရာပ သမဂၢကေနၿပီးေတာ့ GSP ကို ခ်က္ျခင္းျပန္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥေရာပသမဂၢလိုပဲ ILO ရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္အေပၚမွာ သူတို႔ကလည္းပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ တုံ႔ျပန္ၿပီးေတာ့ ဒီ GSP ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေပးဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ တျခားအဖဲြ႔အစည္းေတြက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာတခ်ဳိ႕အေပၚမွာ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကိုလည္း က်ေနာ္ နားလည္ပါတယ္၊ တန္ဖိုးထားပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ သူတို႔တင္ျပခ်က္ဟာ နဂိုရ္မူလရွိခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ေတာ့ မသက္ဆုိင္ဘူးခင္ဗ်။
သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးက အခုလိုစေျပာပါတယ္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ ကုလသမဂၢမွာ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕အေနအထားေတြကို ျမင္တဲ့အျမင္ေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေျပာင္းသြားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ လမ္းေၾကာင္းမွန္သြားၿပီ။ ဦးတည္သြားေနတဲ့လမ္းေၾကာင္းဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ေစ်းကြက္စနစ္ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ျဖစ္ေအာင္ သြားခ်င္တဲ့ဆႏၵအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဒီလမ္းေပၚမွာ စၿပီးေလွ်ာက္ေနၿပီ။ ဒီအေပၚမွာ ျမင္တဲ့အျမင္ဟာ အင္မတန္မွ ႀကီးမားတဲ့ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခုကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကပဲေပါ့ေနာ္၊ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးကိုပဲ Asia Society မွာလုပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဆုိင္ရာ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္နဲ႔အတူ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ေျခလွမ္းေတြကို ဘယ္လိုသံုးသပ္မိလဲရွင့္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ပုဂၢလိက ေကာ္ပိုေရးရွင္းေတြနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အင္မတန္မွ စိတ္ဝင္စားတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္စ္လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထားရွိတဲ့ဥပေဒေတြနဲ႔ ထားရွိတဲ့ သေဘာထားေတြ အေပၚမွာ သူတို႔က ေစာင့္ေနခ်င္တဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ဒါကလည္း ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေမရိကန္ စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အႀကီးစားျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔လည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့အခါမွာ ေရရွည္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအတြက္ကို သူတို႔ ပိုၿပီး စိတ္ဝင္စားေလ့ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီဆိုရင္လည္း ဒါဟာ ေရရွည္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားစားစား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေလ့ရွိတဲ့ ကုမၸဏီေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔က ကုမၸဏီေတြ ႐ံုးစိုက္ရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အစိုးရရဲ႕သေဘာထား၊ အထူးသျဖင့္ ကြန္ဂရက္စ္နဲ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားကိုပါ သူတို႔ အၿမဲတမ္း ေစာင့္ဆုိင္းၿပီးေတာ့ ဒီအေပၚမွာ အေျခအေနၾကည့္ၿပီးေတာ့မွပဲ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ေလ့ရွိပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ဟုတ္ကဲ့။ အဲဒီေတာ့ တဘက္မွာလည္း အေမရိကန္ဘက္က စဥ္းစားေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ကုန္သြယ္ခြင့္ အထူးအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြကလည္း ေဝဖန္ေထာက္ျပထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပန္ၿပီးေတာ့ တုံ႔ျပန္ခ်င္ပါလဲရွင့္။
ေဒါက္တာေဇာ္ဦး။ ။ က်ေနာ္ နားလည္သေလာက္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥပမာအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ အထူးကုန္သြယ္မႈအခြင့္အေရးေပါ့ေနာ္-အရင္တုန္းက ပိတ္ဆို႔ခံထားခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီပိတ္ဆို႔ခံထားခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္တုန္းက ပိတ္ဆို႔မႈကို ခ်မွတ္တဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ဘယ္ဟာနဲ႔သြားၿပီး ခ်ိတ္ဆက္ ထားသလဲ ဆိုေတာ့ ILO အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္အေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ဒီပိတ္ဆို႔ခ်က္ကိုခ်ခဲ့တယ္ေပါ့။ ဆိုလုိတာက ILO က အရင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အတင္းအဓမၼ အလုပ္သမားေတြကို ေစခုိင္းတ့ဲကိစၥေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒါကို ႏုိင္ငံတကာက အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္သင့္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္တဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရအေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ဒီဟာကို GSP ကို ပိတ္လုိက္တဲ့ စီမံခ်က္နဲ႔ သူတို႔က ဒါကို တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အခု ILO က အဲဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္အားလံုးကို ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ပါတယ္။ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဥေရာပ သမဂၢကေနၿပီးေတာ့ GSP ကို ခ်က္ျခင္းျပန္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရကလည္း တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥေရာပသမဂၢလိုပဲ ILO ရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္အေပၚမွာ သူတို႔ကလည္းပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ တုံ႔ျပန္ၿပီးေတာ့ ဒီ GSP ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ေပးဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ တျခားအဖဲြ႔အစည္းေတြက က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာတခ်ဳိ႕အေပၚမွာ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကိုလည္း က်ေနာ္ နားလည္ပါတယ္၊ တန္ဖိုးထားပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ သူတို႔တင္ျပခ်က္ဟာ နဂိုရ္မူလရွိခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ေတာ့ မသက္ဆုိင္ဘူးခင္ဗ်။
VOA
