မေကြးတိုင္း ေစတုတၳရာၿမိဳ႕နယ္က မုန္းတမံ ေရေက်ာ္ၿပီလို႔ နယ္ေျမခံ ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြထံက သိရပါတယ္။ ေရပိုလႊဲေတြက ထြက္ေပမယ့္ ေရေတြဟာ တမံကို ေက်ာ္က်သြားတဲ့အတြက္ ေစတုတၳရာၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ေတြ အားလုံးဟာ ေရထု ၁၀ ေပကေန ၁၅ ေပအၾကား ေရထုျမင့္တက္သြားၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
ေရေဘးကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ မေကြးတိုင္း အတြင္းေရးမႉး ဦးေနမ်ဳိးေက်ာ္ကို ဒီေန႔ခင္း ၁ နာရီခြဲမွာ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
မေကြးတိုင္း ေစတုတၳရာၿမိဳ႕နယ္က မုန္းတမံႀကီးက ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေန ေရာက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘာေတြျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသလဲ။ အဲဒီဘက္က အေျခအေနကို ေျပာျပပါ။
“ေစတုတၳရာက ဒီတမံကေနာ္။ ေနာက္ဆုံးရတဲ့ သတင္းအရ ၅၅၅ ဒသမ ၂ ေပကို ေက်ာ္သြားၿပီ။ အဲ သူ႔ရဲ႕ခံႏိုင္တဲ့ စိုးရိမ္ေရအမွတ္က ၅၄၅ ဆုိရင္ တမံကို ေက်ာ္သြားတာေပါ့။ တမံႀကီးကုိပဲ ေရပိုလႊဲေတြက ထြက္သြားတာက မလုံေလာက္ေတာ့တဲ့အတြက္ တမံကို ေက်ာ္က်သြားၿပီ။ ေက်ာ္က်သြားတဲ့အတြက္ ေစတုတၳရာၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ေတြ အားလုံးဟာ ေရထု ၁၀ ေပကေန ၁၅ ေပအၾကား ေရထုျမင့္တက္သြားၿပီ ေစတုတၳရာၿမိဳ႕ေပၚမွာ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ကပဲ ႀကိဳတင္ေဆာ္ၾသမႈေတြနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာၿပီးေတာ့မွ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြကို ေရွာင္ရွားဖို႔ ေျပာထားတဲ့အတိုင္း သြားေရာက္ေနရာယူေနတဲ့ ပိေတာက္ၿမိဳင္ကုန္း၊ အထက ေက်ာင္းကုန္း၊ မီးသတ္ကုန္း။ အဲဒီကုန္းေတြေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ ျပည္သူေတြကေတာ့ ေရလြတ္ေနတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အဲဒီမွာ အစားအေသာက္ေတြ ျပတ္လပ္မႈေတြ စျဖစ္ေနသလို မိုးထဲ၊ ေလထဲမွာ ၂ ရက္ ၃ ရက္ၾကာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမိုးအကာ လိုအပ္ေနတဲ့ျပႆနာ၊ ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြက ဒီမွာ အင္မတန္စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေန ရွိတယ္။”
ေရက တမံကို ေက်ာ္က်လာတာ ဒီကေန႔လား၊ မေန႔ကတည္းကလား။
“တမံကို မေန႔ကတည္းက ေက်ာ္သြားတယ္။ ဒီကေန႔က အျမင့္ဆုံးအေျခအေနကို ေရာက္သြားတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက အဓိက ေျပာပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က အဲဒီ ေစတုတၳရာတမံကေန ေအာက္ဘက္ကို မုိင္ ၂၀ မွာ ေအာက္တမံလို႔ ေခၚတဲ့ ပြင့္ျဖဴနဲ႔နီးတဲ့ ႀကီးအုံႀကီး၀တမံ ရွိေနတယ္။ အဲဒီ ႀကီးအုံႀကီး၀တမံကိုလည္း ဦးတည္ၿပီးေတာ့ ဒီကေရက သြားေနတယ္။ နဂိုကလည္း အဲဒီမိုင္ ၂၀ အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ေရပင္လယ္ကန္ႀကီးအတြင္းက ေရထုပမာဏကလည္း ရွိေနတဲ့အတြက္ ႀကီးအုံႀကီး၀တမံကလည္း စပီးေ၀းလ္လို႔ေခၚတဲ့ ေရပိုလႊဲကလည္း ထြက္ေနတာက ႏွစ္ေပါက္လုံးက တၿပိဳင္နက္တည္း ထြက္သြားရတဲ့အဆင့္ ေရာက္သြားၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ႀကီးအုံႀကီး၀တမံမွာ ေရပိုလႊဲ ၂ ေပါက္ရွိေတာ့ အဲဒီေရပိုလႊဲေတြကေနမွ လွ်ံထြက္သြားတဲ့အတြက္ ႀကီးအုံႀကီး၀တမံကလည္း အျမင့္ေပ ၃၈၀ ရွိတာကို အခု ၃၇၀ ရွိသြားၿပီ ေရက။ အဲဒီအတြက္ ေစတုတၳရာၿမိဳ႕နယ္ တခုတည္းတင္ ထိခိုက္တာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲနဲ႔ ပြင့္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ဟာ ေရဦးတိုက္တည့္တည့္ ႀကီးအုံႀကီး၀ တမံကေန ေရပိုလႊဲက ထြက္လာတဲ့ေရေတြ၊ မုန္းေခ်ာင္းက ေရေတြ၊ မယ္ဇလီေရလႊဲဆည္က ေရမထိန္းႏိုင္တဲ့ေရေတြက ပြင့္ျဖဴနယ္ တနယ္လုံးကို ၀င္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ဆုံး ေဒသခံတဦးျဖစ္တဲ့ မယ္ဇလီက ဦးထြန္းထြန္းတို႔၊ သရက္အုပ္က ကို၀င္းေဌးတို႔ရဲ႕ သုံးသပ္မႈအရဆိုရင္ ပြင့္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ၅၆ အုပ္စု၊ ေက်းရြာေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္မွာ ၇၅ ရာခို္င္ႏႈန္းက ေရလႊမ္းသြားၿပီဗ်။”
ရြာသားေတြ ၿမိဳ႕သားေတြက ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ျပင္ထားတဲ့အတြက္ ထိခိုက္ပ်က္စီး ဆုံး႐ံႈးတဲ့ အေနအထားကေရာ ဘာေတြ ၾကားရလဲ။
“က်ေနာ္တို႔ ပြင့္ျဖဴမွာေတာ့ အေသအေပ်ာက္ေတြေတာ့ ရွိတယ္လို႔ေတာ့ ၾကားတယ္။ အေရအတြက္ အားျဖင့္ေတာ့ မသိရဘူး။ ေနာက္ဆုံး သိရတာေတာ့ လူ ၁ ေယာက္ ေသတယ္၊ ရြာအမည္ေတာ့ မၾကားရဘူး။ ဒါေတြကလည္း ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရဘက္က၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္က ဘာမွ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားျခင္း မရွိဘူး။ ေဒသခံျပည္သူေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ သတင္းဖလွယ္ျခင္းလည္း မရွိဘူး။ အခုဟာက သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ လူထု အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြကေန တဆင့္ေသာ္လည္းေကာင္း။ ဖုန္းသတင္းေသာ္လည္းေကာင္း။ က်ေနာ္တို႔ CITIZEN JOURNALIST ေတြ ဒီလို အေနအထားမ်ဳိးေတြနဲ႔ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္နဲ႔ အျပန္အလွန္ သတင္းေပးၿပီးေတာ့မွ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္တယ္။ အခု ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြကိုလည္း အစိုးရက အေစာပိုင္းကာလမွာ မလုပ္ခဲ့သလို ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကာလမွာ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ နည္းပညာအပိုင္းေတြ၊ ေငြေၾကးအပိုင္းေတြ၊ လူအင္အားအပိုင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္တာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရဘူး။ ခုဟာက ျပည္သူျပည္သူခ်င္း ျပန္လည္ ေစာင့္ေရွာက္တယ္။ ဒါေတြကို မီဒီယာတခ်ဳိ႕က လာေရာက္ၿပီးေတာ့မွ ေဖာ္ျပေပးတဲ့ အတြက္သာလွ်င္ က်ေနာ္တို႔ အျပန္အလွန္ ကူညီႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္ဗ်။”
အခု ဒီေန႔ခင္းပိုင္း ေကာင္းကင္ေပၚမွာ မိုးတိမ္ေတာင္ေတြ အေျခအေနက ဘယ္လိုျမင္ရလဲ။
“မုိးက က်ေနာ္တို႔ စကုလို ေနရာမ်ဳိးနဲ႔ ခ်ိန္ေျပာရင္ကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ ဒီေဒသမွာ အေနာက္ဘက္ကမ္းမွာ မိုးရြာတာ ဒီေန႔ေရာဆိုရင္ ၁၄ ရက္ရွိပါၿပီဗ်။ အခုလည္း မိုးရြာေနတယ္၊ ညကလည္း မိုးရြာသြန္းမႈက သည္းသည္းမည္းမည္း ရြာထားတယ္။ အဲလို တၿပိဳင္နက္တည္းမွာ ေစတုတၳရာၿမိဳ႕ရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္စြန္းစြန္းမွာ ရွိေနတဲ့ ငဖဲၿမိဳ႕နယ္ကလည္း မန္းေခ်ာင္းကို ပိတ္ၿပီးေတာ့မွ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ငဖဲေရေလွာင္တမံကလည္း ေရပိုလြႊဲကေန ေရလႊတ္ေပး႐ုံနဲ႔ မႏိုင္ဘဲနဲ႔ ေရကို ေဖာက္ခ်ေနရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ မင္းဘူးၿမိဳ႕နယ္ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာရွိတဲ့ စကုၿမိဳ႕မွာလည္း မန္းေခ်ာင္းေရႀကီးမႈေၾကာင့္ ရပ္ကြက္ေတြ ေရျမဳပ္သြားၿပီ။ မန္းေခ်ာင္းတေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ ေက်းရြာေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ကလည္း အနိမ့္ပိုင္းေတြအားလုံး ေရ၀င္ၿပီးေတာ့မွ ေရလႊမ္းသြားၿပီ။ အဲဒီအတြက္ အဓိကကေတာ့ ၿမိဳ႕ျပနဲ႔ ေက်းလက္ေတြ ဆက္သြယ္ေရးေတြ အားလုံးျပတ္ေတာက္သြားတာ ျဖစ္သလုိ စကု-မန္းေခ်ာင္းတံတားဟာလည္း သြားလာႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒဏ္မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ပိတ္ထားလိုက္ရၿပီ။ ေနာက္ ပြင့္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ကိုလည္း အ၀င္အ၀ စိုက္သိပၸံအနီးမွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕အ၀င္ဆိုင္းဘုတ္အနီးက ေျမာင္းနားမွာ လုံး၀ ပိတ္ဆို႔သြားၿပီးေတာ့မွ လူတရပ္ေလာက္ ရွိေနတဲ့အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈေတြအားလုံး ျပတ္ေတာက္သြားၿပီ။ အဲလိုပဲ ပြင့္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ေျမာက္ဘက္ မုန္းဦးတံတားကလည္း လုံး၀ေရေက်ာ္သြားၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕ေတြက တၿမိဳ႕နဲ႔ တၿမိဳ႕နဲ႔ ျပတ္ေတာက္သြားေတာ့ အခု ဘာျပႆနာရွိသလဲဆိုေတာ့ ေရေဘးဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ေဒသက ျပည္သူေတြကလည္း အကူအညီေတြ လိုအပ္ေနတယ္။ သူတို႔ကို ကူညီမယ့္၊ ကယ္တင္မယ့္သူေတြ အတြက္ကလည္း သြားၿပီးေတာ့ ကူညီလို႔ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္အထိ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေတာ္ကို အခက္အခဲျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနပဲ။ အခု ဒီမိုးရြာမႈေတြ၊ ေရႀကီးမႈေတြဟာ ေနာက္ ၃ ရက္ေလာက္အထိ ဆက္ရွိေနမယ္ဆိုရင္ စားေရးေသာက္ေရး ကိစၥေတြ၊ က်န္းမာေရးကိစၥေတြ။ ေနာက္ဆက္တြဲ လူမႈပဋိပကၡေတြ အမ်ားႀကီး ဒီေဒသမွာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။”
အခုေလာေလာဆယ္ ေနေရးထိုင္ေရးထက္ စားေရးေသာက္ေရးေပါ့၊ ဘယ္ဟာ အေရးႀကီးဆုံး ခက္ခဲလဲ။ ဘာအရင္ဆုံး လုပ္သင့္လဲခင္ဗ်။
“ႏွစ္မ်ဳိးလုံး အေရးႀကီးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခုျဖစ္ပြားတဲ့ ၁ ရက္ ၂ ရက္အတြင္းမွာလည္း လူတိုင္းက ကိုယ့္အိမ္မွာ ဆန္ရွိႏို္င္တယ္၊ ဆီရွိႏိုင္ေသးတယ္။ သို႔ေသာ္ လုံေလာက္သလားဆိုရင္ေတာ့ ကူညီကယ္တင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ သာမန္ျပည္သူေတြကေတာ့ အဲလိုရွိႏိုင္ေသာ္လည္းပဲ လက္လုပ္လက္စားေတြကေတာ့ ဒီမိုး၊ ဒီေလနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ၃၊ ၄၊ ၅ ရက္ လက္လုပ္လက္စားေတြက အလုပ္ျပတ္သြားတယ္ဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ စားေရး၊ ေသာက္ေရး ခက္ခဲသြားၿပီ။ အဲဒါတပိုင္း။ အဲလို စားေရးကပဲ အေရးႀကီးသလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေနေရးအတြက္ကလည္း ဒီတနယ္လုံးမွာ ပ်ံ႔ႏံွ႔သြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ နိမ့္တဲ့အိမ္ေတြက လုံး၀ ေနလို႔မရေတာ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ၊ ဇရပ္ေတြမွာ ေနရတဲ့အခါမွာလည္း က်န္းမာေရးအရ အခင္း၊ အကာ မရွိတာေတြ၊ ေအးစက္ေနတဲ့ သမံတလင္းေတြမွာ အိပ္ရတာေတြ၊ ေစာင္အလုံအေလာက္ မရွိတာေတြ၊ ညဘက္ျခင္ကိုက္လို႔ လူေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါ ျဖစ္ရတာေတြ၊ ကေလးေတြဆို ညဘက္မွာ လန္႔ၿပီးေတာ့ ႏိုးလာႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြ ဒါေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့အတြက္ ေနေရးေရာ၊ စားေရးေရာ ႏွစ္ခုလုံးက အေရးႀကီးတယ္ဗ်။ ေနေရးစားေရးရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲမွာ အခုကိုပဲ ၂ ရက္ ၃ ရက္ေလာက္ ၾကာလာတဲ့အခါမွာ က်န္းမာေရးအရ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ ကေလးေတြဟာ က်န္းမာေရး အင္မတန္ထိခိုက္တဲ့ အေျခအေနကို ျဖစ္လာတယ္။ အခု စကုမွာဆိုရင္ ညက မန္းေရတိုးသလို ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေတာင္ဘက္မွာရွိတဲ့ ေျမာင္းေတြကလည္း ေရတက္လာတဲ့အတြက္ စကုေဆး႐ုံဟာ ည ၃ နာရီေလာက္က ၿမိဳ႕ခံလူထုရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ေဆး႐ုံလူနာေတြ၊ ပစၥည္းကိရိယာေတြ အားလုံးကို ၿမဳိ႕ေပၚမွာရွိတဲ့ ပုညရွင္ဓမၼာ႐ုံမွာ ယာယီ ေဆး႐ုံဖြင့္ဖို႔အတြက္ ေရႊ႕ေျပာင္းလိုက္ရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္သြားတယ္ဗ်။”
စားေရးေသာက္ေရး ေနေရးထိုင္ေရးနဲ႔ဆိုရင္ ေငြေၾကးသုံးစြဲရမွာျဖစ္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက သမၼတ အပါအ၀င္၊ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြမက်န္ ဒီကိစၥမွာ စိုက္ထုတ္သင့္သလား၊ ပံ့ပိုးသင့္သလား၊ ဘယ္လုိျမင္သလဲ။
“အခုခ်ိန္မွာေလ ဗမာျပည္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ၁၁ ခုလုံးမွာလည္း ေရႀကီးေရလွ်ံမႈေတြ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မႈေတြ ႀကဳံေနေတာ့ အားလုံးကေတာ့ လိုအပ္တဲ့လူေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ အဓိက တာ၀န္အရွိဆုံးကေတာ့ အစိုးရသာလွ်င္ျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အစိုးရကိုင္တြယ္ေနတဲ့ ဘ႑ာေငြဟာ ဦးသိန္းစိန္ပိုက္ဆံ တျပားမွ မပါဘူး။ အစိုးရကိုင္တြယ္ေနတဲ့ ဘ႑ာေငြဟာ အာဏာရပါတီပိုက္ဆံ တျပားမွ မပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ႑ာေငြေတြကို ထိန္းသိမ္းၿပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနတဲ့ အစိုးရဟာ ဒီကေန႔ ျပည္သူေတြ အခုလို ဒုကၡေရာက္ေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီျပည္သူ႔ဘ႑ာေငြနဲ႔ ျပည္သူ႔ကို ျပန္ကူညီကုစားဖို႔ကို လက္တြန္႔မေနေစခ်င္ဘူးေပါ့ေနာ္။ အခုဟာကေတာ့ လက္တြန္႔ေနတယ္ဆိုတာ အစိုးရဘက္က အင္မတန္မွ ထင္ရွားတယ္။ အခု က်ေနာ့္အိမ္မွာဆိုရင္ မေကြးက တကသေက်ာင္းသားေတြ၊ ဗကသ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ ေျမလတ္ေက်ာင္းသားေတြ၊ မေကြးၿမိဳ႕ေပၚက အင္မတန္ တာ၀န္သိတတ္တဲ့ ျပည္သူေတြ၊ စကုၿမိဳ႕ေပၚက ျပည္သူေတြက ကိုယ့္နည္းကိုယ္ဟန္နဲ႔ ဒီေရေဘးအတြက္ ဆန္ေတြ၊ အခုဆုိရင္ အိတ္ေတြထုပ္ၿပီးေတာ့မွ လႉဒါန္းဖို႔ လုပ္ေနၾကတယ္။ အစိုးရက ဒါကို လုံး၀ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားတယ္။ လ်စ္လ်ဴ႐ႈတဲ့အျပင္မွာမွ တာ၀န္ပ်က္ကြက္မႈအပိုင္းက ဘာေတြရွိေနလဲဆိုေတာ့ ဆည္ေတြက ေရေဖာက္ခ်ထားတဲ့ အေျခအေနေတြကို သိလ်က္နဲ႔ ၿမိဳ႕ကျပည္သူေတြ၊ ေခ်ာင္းေဘး၀ဲယာက ျပည္သူေတြကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရလႊတ္မယ္၊ ဘယ္ေနရာကို ဘယ္ႏွနာရီမွာ ေရေရာက္လာႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ တိတိက်က် သတင္းေပးမႈေတြ မရွိတဲ့အတြက္ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒီေရေဘးမွာ လုံး၀၊ ဦး၀င္းတင္စကားနဲ႔ေျပာရင္ေတာ့ အစိုးရေက်းဇူး မူးလုိ႔ေတာင္ ႐ႉစရာမရွိဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တယ္ဗ်။”
DVB