ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြအပါအ၀င္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေန တဲ့ ျပႆနာေတြ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေန တဲ့ အေမရိကန္အစိုးရ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးရာ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ေပါ့စ္နာ (Michael Posner) နဲ႔ အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔၀င္ တခ်ဳိ႕ဟာ မေန႔က ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ေတြ႔ဆံုရာမွာ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကလဲဆိုတာကို မမိုးျဖဴက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးလမ္းပြင့္လာတဲ့အခ်ိန္ကစလို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ အေမရိကန္အစိုးရ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ေပၚစနာက ဦးေဆာင္ၿပီး သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ဒု သမၼတ႐ံုးေက အၾကီးတန္း အရာရွိေတြ၊ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးဌာန၊ အမိေျမ လံုၿခံဳေရးဌာနက တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ အေမရိကန္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ USAID စတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပုဂၢိဳလ္ေတြ အျပင္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဌာနက ထိပ္တန္း အရာရွိေတြပါတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနပါ တယ္။
ဒီ္အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ဆက္တိုက္ ေတြ႔ဆံုသြားမွာျဖစ္သလို တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ က စလို႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာကိစၥေတြ၊ သတင္းနဲ႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား စတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ အမ်ားအျပားကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအာက္တိုဘာ လ ၁၅ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းမွာေတာ့ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မိုက္ကယ္ ေပၚစနာနဲ႔ အဖြဲ႔၀င္တခ်ဳိ႕ဟာ ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုေဌးႂကြယ္၊ ကိုဂ်င္မီ၊ ကိုၿပဳံးခ်ဳိတို႔ပါ၀င္တဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္နာရီေလာက္ ၾကာေအာင္ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ အဓိက ဘာေတြြပါ၀င္လဲဆိုတာ ကိုၿပဳံးခ်ဳိက အခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“အဓိကအေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ သူတို႔အဖဲြ႔ ေနာက္တေန႔မွာ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရအဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အခါမွာ ဘယ္လို အခ်က္အလက္ေတြကို အဓိကေဆြးေႏြးသင့္တယ္ဆိုတာ အႀကံဉာဏ္ေပးဖို႔နဲ႔ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြကို ေဒါင့္စံုကေန သူတုိ႔ ေလ့လာေနတယ္၊ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိရွိေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ က်န္ေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ႏုိင္ေရး၊ ျပည္ပေရာက္ေန တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိနဲ႔ ျပန္လာႏုိင္ေရး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိင္ရာ ေျဖရွင္းမႈ နည္းလမ္းေတြကို ႏွစ္ဘက္ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွာေဖြႏုိင္ေရးအတြက္ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။”
လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြထဲက ေမးခြန္းထုတ္စရာရွိေနတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနပုံေတြကိုလည္း သူက ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္။ ေလာေလာ ဆယ္မွာ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြရွိတဲ့ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ မႈနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို စဥ္ဆက္မျပတ္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိင္ရာကိစၥေတြကို အျမန္ဆံုး အေရးတႀကီး ေျဖရွင္းသင့္တယ္ဆိုတာ သူတို႔အေနနဲ႔လည္း လက္ခံတယ္၊ လက္ရွိ အခက္အခဲေတြ ကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖုိ႔နဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ဘယ္လိုနည္းလမ္းနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္သင့္သလဲ၊ ဘယ္လိုမ်ဳိး အကူအညီေပးႏုိင္မလဲ၊ အခက္အခဲေတြ အဟန္႔အတားေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရႏိုင္တဲ့ အတားအဆီးေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာေတြကို သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဒီမွာ ေလ့လာဆန္းစစ္ေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကိုလည္း ရေအာင္ သူတို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ လူထုအေျချပဳ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြက အေမရိကန္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းကို ကိုၿပဳံးခ်ိဳက တဆက္တည္း ေျပာျပပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကိုသာမက က်န္တဲ့ကိစၥေတြအားလံုးကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ တတ္ႏိုင္တဲ့အကူအညီေတြ ေပးဖို႔ကို က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္၊ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံ သင့္တဲ့ ျပဳျပင္ေရးသမားေတြနဲ႔လည္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနသလို တဘက္က တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔ အစည္းေတြက ေနၿပီးေတာ့ အေရးပါတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြနဲ႔လည္း ဒီကိစၥေတြေျဖရွင္းႏိုင္ဖုိ႔ နည္းလမ္းေတြကို က်ေနာ္တို႔ ရွာေဖြေနတယ္။ လိုအပ္ရင္ လုိအပ္သလို ကူညီမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေပးႏုိင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အျပင္ကို အခု အေမရိကန္ႏိုင္ငံလုိ အစိုးရအဖဲြ႔က ေနၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို စိတ္ဝင္တစား ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အတြက္ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အျပန္အလွန္နားလည္မႈနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြ မွ်ေဝႏုိင္ ေအာင္အတြက္၊ ဒီကိစၥကို တြန္းအားရွိရွိနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ တုိက္တြန္းခဲ့တာေတာ့ ရွိပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ အင္မတန္ က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ လယ္သမားေရးရာကိစၥေရာ၊ အလုပ္သမားေရးရာ ကိစၥေရာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈဆုိင္ရာ ကိစၥေတြေရာ၊ ေလာေလာဆယ္ ႏုိင္ငံမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြ၊ လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ေရြးေကာက္ပဲြ အေျခအေနေတြ ဘယ္လို ျဖတ္သန္းၾကမလဲ၊ က်ေနာ္တို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အခန္းက႑က ဘယ္လုိ ျဖစ္လာႏုိင္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကိုပါ က်ေနာ္တို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။”
၂၀၁၅ ခုနွစ္၊ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးအနာဂတ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အျမင္နဲ႔ ျပင္ဆင္မႈ ဘယ္လိုရွိသလဲ ဆိုတဲ့အေမးကိုေတာ့ သူက အခုလိုေျဖပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြကို စဥ္းစားထားရမွာ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေလာေလာဆယ္မွာ အေရးတႀကီး အာ႐ံုစုိက္ရမယ့္ နယ္ပယ္ကိုပဲ အေလးထားေနတဲ့အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ သာမက ဒီ အေျပာင္းအလဲေတြ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ေရွ႕ဆက္ႏိုင္ဖို႔ အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ပါ တဘက္က ျမန္မာ အေပၚထားရွိတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးခဲ့သလို တဘက္မွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးအပါအ၀င္ အေျပာင္းအလဲလုပ္ရမယ့္ ကိစၥေတြကို သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရထိပ္တန္း အရာရွိေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္ေတြနဲ႔ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ေဆြးေႏြးအားေပးမႈေတြ လုပ္ေနတာပါ။ အာရွငါးႏုိင္ငံ ခရီးထြက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ဒုတိယ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး William Burns ကလည္း ဒီသတင္းပတ္ထဲမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာၿပီး ေအာက္တိုဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔ က်ရင္ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကိုလည္း ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္္။
မမုိးျဖဴVOA
