20.09.2013
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အစီအစဥ္ေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ ဆုိေပမဲ့ ခုိင္ခုိင္မာမာ မရွိေသးတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကုိ တုိးျမႇင့္လာေနတဲ့ အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒေတြဟာ လက္ေတြ႔က်ရဲ႕လား ဆုိတာကုိ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကာသာပေတးေန႔ က ေဆြးေႏြးၾကားနာခဲ့ၾကပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနတယ္ ဆုိေပမဲ့ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းၾကားမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြလုိ အတိမ္းအေစာင္း မခံႏုိင္ေသးတဲ့ ျပႆနာေတြ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ဘယ္လုိပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္သင့္သလဲ ဆုိတာကုိ ၾကားနာခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ မေအးသႏာၱေက်ာ္ ကေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အကဲဆတ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ လူမ်ဳိးေရးျပႆနာေတြၾကားမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ လမ္းျပေျမပုံဟာ သဲသဲကဲြကဲြ မရွိလွတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြ အေပၚမွာ ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ အာရွ-ပစိဖိတ္ဆုိင္ရာ ဆပ္ေကာ္မတီေရွ႔ေမွာက္ ၾကားနာပဲြရဲ႕ သဘာပတိျဖစ္သူ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ ကုိယ္စားလွယ္ Steve Chabot ကေတာ့ မၾကာေသးခင္တုန္းက ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္း အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီရဲ႕ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္တုိင္က ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြကုိ အလြန္အကၽြံ အေကာင္းမျမင္ဖုိ႔ သတိေပးခ်က္ကုိ ကုိးကားၿပီး ေျပာသြားခဲ့တာပါ။
“ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကုိ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီဆုိတာကုိ အထင္အရွား ေတြ႔လာရတဲ့ အခ်ိန္အထိ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်သြားဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယုံၾကည္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာကုိလည္း ျပန္ဆန္းစစ္ရလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း က်ေနာ္ယုံၾကည္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ စစ္စစ္မွန္မွန္ လုပ္ေဆာင္ေနတာကုိ မေတြ႔ရေသးတဲ့အတြက္ ေနာက္ျပန္ဆုတ္သင့္ပါတယ္။ ရွင္းလင္းတဲ့ လမ္းျပေျမပုံ မရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္ေတြဟာ အေမရိကန္ရဲ႕ ဥပေဒေတြနဲ႔ ကုိက္ညီမႈ ရွိပါ့မလားဆုိတာ မေသခ်ာပါဘူး။”
ၾကားနာပဲြမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသူေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာေတြကုိ ေထာက္ျပၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈေတြဟာ အလ်င္စလုိ ႏုိင္လြန္းတယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ၾကတာပါ။ အထူးသျဖင့္ ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲ ရခုိင္ျပည္နယ္က စတင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿမိဳ႔အေတာ္မ်ားမ်ားကုိပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ကဲြလဲြမႈေတြ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေသြးထြက္သံယုိ ပဋိပကၡေတြကုိ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ျပည္ပမွာ ဖဲြ႔စည္းထားတဲ့ ရခုိင္႐ုိဟင္ဂ်ာ သမဂၢရဲ႕ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ Dr Wakar Uddin ကေတာ့ လူေပါင္းရာဂဏန္းအထိ ေသဆုံးၿပီး သိန္းနဲ႔ခ်ီ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ပဋိပကၡေတြမွာ တရားမွ်တမႈ ကင္းမဲ့မႈေတြကုိ အထင္အရွား ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
“မၾကာေသးခင္ ရက္ေတြအတြင္းမွာပဲ အသက္ ၁၁ ႏွစ္ ၁၂ ႏွစ္ ကေန ၆၀၊ ၆၅ ႏွစ္ အရြယ္ေတြ အပါအ၀င္ ရာဂဏန္းခ်ီရွိတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ တသက္တကၽြန္း ျပစ္ဒဏ္ေတြ၊ အႏွစ္ ၂၀၊ ၃၀ အထိ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြကုိ ခ်က္ျခင္းဆုိသလုိ ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ က်ဴးလြန္မႈ၊ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြနဲ႔ စီရင္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမဲ့ တကယ္တမ္းမွာ ဒီလူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္မႈရဲ့ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”
တရားမွ်တမႈေတြ မရွိပဲ ျဖစ္ေနရတဲ့ ဒီလုိအေျခအေနေတြကုိ ႏုိင္ငံတကာက လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ ႏုိင္ေအာင္ အေမရိကန္က ဦးေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းဖုိ႔လည္း သူက တုိက္တြန္းသြားတာပါ။ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအရ စိမ္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ အားလုံးနီးပါးကုိ ဖယ္ရွားၿပီး၊ ကုန္သြယ္ခြင့္ အထူးခံစားခြင့္ေတြကုိ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့သလုိ၊ အထူးသျဖင့္ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ အဆက္အဆံေတြကုိပါ အစပ်ဳိး လုပ္ေဆာင္ လာေနတဲ့ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒေတြအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၾကားနာပဲြမွာ ထြက္ဆုိခဲ့သူ ေနာက္တဦးျဖစ္တဲ့ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ အဆုံးသတ္ေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ Tom Andrews ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးမွာ အေမရိကန္ အစုိးရအေနနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ တုန္႔ျပန္ဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။
“ပထမဆုံးကေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးထားတာေတြကုိ အဆုံးသတ္ရပါလိမ့္မယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ က်ဴးလြန္ခဲ့မႈမွာ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေထာက္အထားေတြ အခုိင္အမာရွိပါတယ္။ ဒီလူေတြကုိ တာ၀န္ရွိတဲ့အတုိင္း အေရးယူရ ပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက လူမဆန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးရပါလိ္မ့္မယ္။”
ဒီလုိပဲ ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က ခ်ယ္လွယ္ေနတာ၊ စစ္တပ္ကုိ အရပ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ အျပည့္အ၀ ထားရွိတာေတြလုိ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ သိသိသာသာ ေတြ႔လာရတဲ့အထိ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကုိ ဆုိင္းထားသင့္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။
ဒါေပမဲ့လည္း ၾကားနာပဲြအတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ Humpty Dumpty အဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ Ralph Cwerman ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျပာင္းအလဲေတြဟာ သက္တမ္းႏုနယ္ေသးတာကုိ သတိထားဖုိ႔နဲ႔ စိမ္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေပမဲ့ မၾကာေသးခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း ေတြ႔ျမင္ရတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကုိ အားေပးဖုိ႔လည္း လုိမယ္လုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
မေအးသႏၲာေက်ာ္
