စက္တင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔က ခ်က္ျပည္သူ႔သမၼတႏုိင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ Forum 2000 ညီလာခံ ဒုတိယေျမာက္ေန႔မွာ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “The Road to Good Governance” - ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ပီျပင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္တရပ္ ခ်မွတ္ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ့္လမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ျပည္သူလူထုအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မဆုမြန္ က တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပထမဆံုး သူ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ပီျပင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈရဲ႕ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
“အစိုးရေကာင္းလို႔ဆုိရာမွာ အခြင့္အေရးေတြကို ရယူဖို႔တင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ေပးဆပ္ဖို႔လည္း လုိပါတယ္။ အစိုးရေကာင္း တရပ္အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထုအတြက္ ဘာလုပ္ေပးႏုိင္သလဲ။ ျပည္သူလူထုဘက္ကေရာ အစိုးရေကာင္းတရပ္အတြက္ ဘာေတြကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခ်င္တဲ့စိတ္ ရွိမလဲ ဆုိတာကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ျပည္သူေတြဘက္က ဘယ္ေလာက္လုပ္ေပးခ်င္စိတ္ ရွိမလဲဆိုတာကလည္း အစိုးရေကာင္းတရပ္အေပၚမွာ အဆံုးအျဖတ္ေပးမယ့္အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။”
“ျပည္သူေတြဘက္ကေရာ၊ အစိုးရဘက္ကပါ ႏွစ္ဘက္စလံုး အေပးအယူ မွ်ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးမလဲ။ ျပည္သူေတြအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးမလဲ။ ဘယ္ေလာက္ လုံၿခံဳမႈေတြ ျပည္သူအတြက္ ရွိသလဲဆုိတာဟာလည္း အစိုးရေကာင္းတရပ္အေပၚမွာ မူတည္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။”
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ျပည္သူေတြကေန ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ အစိုးရေကာင္းတရပ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပီျပင္တဲ့ အစိုးရေကာင္းတရပ္ အေတြ႔အႀကံဳ မရွိေပမဲ့လို႔လည္း မပီျပင္ခဲ့တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ေတာ့ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ပီျပင္တဲ့အစိုးရလက္ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံသားေတြဟာ သူတို႔ေမွ်ာ္မွန္းခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္ကို အစိုးရနဲ႔အတူ လက္တြဲ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပီျပင္တဲ့အစိုးရဟာ ျပည္သူလူထုနဲ႔ ကင္းကြာတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြရဲ႕ဆႏၵကို ျဖည့္ဆည္းေပးတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ဆႏၵဟာ ဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတာကိုလည္း အစိုးရက နားေထာင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အစိုးရေကာင္းဆုိတဲ့ေနရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေကာင္းဖုိ႔လည္း လိုအပ္တာျဖစ္ပါတယ္။”
တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရအမ်ိဳးအစား ၄ မ်ိဳးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလို လ်ာထားျပရာမွာ ေအာက္ဆံုးအဆင့္က ႏုိင္ငံသားေတြ မုန္းတီးတဲ့အစိုးရ၊ ဒုတိယအစိုးရကေတာ့ ႏုိင္ငံသားေတြ ေၾကာက္ရြံ႕တဲ့အစိုးရ၊ တတိယကေတာ့ ခ်ီးက်ဴးခံရတဲ့အစိုးရ၊ ေနာက္ဆံုး အေကာင္းဆံုးအစိုးရကေတာ့ ျပည္သူလူထုက အစိုးရ ရွိမွန္းေတာင္ မသိဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
“က်မတို႔ လိုလားတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးက မာန္မာန ေထာင္လႊားမႈကင္းတဲ့ အစိုးရမ်ိဳး၊ တာ၀န္၀တၱရားေတြကို အေလးထားေဆာင္ရြက္တဲ့ အစိုးရမ်ိဳး၊ အဲ့ဒီ တာ၀န္၀တၱရားေတြကို ထမ္းေဆာင္ရာမွာလည္း သိပ္ကို ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္ရတဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုကေတာင္ အစိုးရလုပ္ေပးတာကို မသိလိုက္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကို ဆိုရမွာပါ။ က်မက ဒါကို မိခင္ေကာင္း ဥပမာတဦးနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပလိုပါတယ္။ မနက္အိပ္ယာထေတာ့ သားသမီးေတြအတြက္ မနက္စာကို ျပင္ဆင္ထားေပးတယ္။ အဲ့ဒီမနက္စာကို အေမက ဘယ္လိုျပင္ထားေပးသလဲဆုိတာကို သားသမီးေတြက မသိလုိက္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကို ဆိုလိုပါတယ္။”
“ဒါကို က်မက မိခင္ေကာင္းတဦးရဲ႕ ဥပမာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပလိုပါတယ္။ သားသမီးေတြအတြက္ မနက္စာကို မိခင္က ျပင္ဆင္ထားရာမွာ သားသမီးေတြထက္ ၂ နာရီေစာထၿပီး မီးဖိုထဲ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး သားသမီးေတြ ႏိုးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ မိခင္က အဆင္သင့္ျပင္ထားေပးတာကို မသိလိုက္ရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရေကာင္းဆုိတာ ႏုိင္ငံက ရွိမွန္းေတာင္မသိတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးကိုေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေကာင္းမြန္တဲ့ အစိုးရတရပ္အေနနဲ႔ ျပည္သူအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္မႈေပးႏိုင္လဲ၊ ဘယ္ေလာက္ လံုၿခံဳမႈ ေပးႏိုင္မလဲ၊ ဘယ္ေလာက္အထိ စိတ္ခ်ရမႈ ရွိႏုိင္မလဲဆိုတာကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလို ေဆြးေႏြးပါတယ္။
“ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ ယံုၾကည္မႈရွိၾကပါသလဲ။ သူတို႔ ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈရွိၿပီး၊ ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ ဂုဏ္ယူၾကပါသလဲ။ သူတို႔ရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေအာင္ျမင္မႈအေပၚမွာလည္း ဂုဏ္ယူၾကၿပီး၊ ဘယ္ေလာက္ စြမ္းေဆာင္ခြင့္ ရရွိသလဲ။ ဘယ္ေလာက္လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိၾကသလဲဆုိတာဟာ အစိုးရေကာင္း တရပ္အေပၚမွာ မူတည္တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္သူေတြအေပၚ လူထုက ယံုၾကည္မႈရွိၾကမယ္။ ေ၀ဖန္ရဲၾကမယ္။ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိၾကမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတြကိုလည္း အစိုးရေကာင္းတရပ္အေနနဲ႔ နားေထာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
ျပည္သူလူထုအက်ိဳးကို သယ္ပိုးႏိုင္တဲ့ ျပည္သူ႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္တဲ့ အစိုးရေကာင္းတရပ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး၊ ျပည္သူဆီက ရယူႏိုင္ဖို႔ထက္ ေပးဆပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တာဝန္ယူမႈ အျပည့္ရွိတဲ့ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ ျဖစ္ရမယ္လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ ယံုၾကည္မႈ ရွိေၾကာင္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး ခရီးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ဖို႔ထက္ အင္မတန္မွ ခက္ခဲမႈေတြ ရွိပါေသးတယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ခ်က္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံမွာ က်င္းပေနတဲ့ Forum 2000 ကို တည္ေထာင္သူတဦးျဖစ္တဲ့ ကြယ္လြန္သူ ခ်က္သမၼတေဟာင္း Vaclav Havel ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္သာမက ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြၾကား လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး ထြန္းကားဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့သူတဦးျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၁ ခုႏွစ္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရဖို႔ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝုိင္းအေနနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္မႈအသစ္ ပံုစံေျပာင္းဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။
မဆုမြန္, ေဒၚလွလွသန္း (ဗီြအုိေအ)
