 |
| ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တာနား ကုလသမဂၢတတိယ ညီလာခံ တြင္ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးစဥ္။ (ေအာက္တိုဘာလ ၂၄၊ ၂၀၁၃)။ |
25.10.2013
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္တဲ့အေျခအေနေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း
မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးအယူအဆေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာေစၿပီး၊ ဒါဟာ
ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္
အႀကီးမားဆံုးၿခိမ္းေျခာက္မႈတရပ္ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး
ကိုယ္စားလွယ္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္း
လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနတိုးတက္လာတယ္ဆိုေပမယ့္ လြတ္လပ္စြာ
ဆႏၵသေဘာထားထုတ္ေဖာ္မႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံရမႈေတြ ရိွေနေသးတဲ့ အေျခအေနကိုလည္း
ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ ကုလသမဂၢ
လူ႔အခြင့္အေရးကိုုယ္စားလွယ္ဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး
အေျခအေနတိုးတက္မႈေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပႏိုင္ျခင္းမရိွဘူးလို႔
ျပန္လည္ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ မေန႔တုန္းက ကုလသမ၈ၢ အေထြေထြ ညီလာခံအတြင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကိုေတာ့
ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္ အိုေဟးကင္တာနား ေဆြးေႏြးသြားခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တိုးတက္လာမႈေတြကိုအသိအမွတ္ျပဳခဲ့သလိုပဲ၊ စိုးရိမ္စရာေတြနဲ႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဖက္ကလုပ္ေဆာင္စရာေတြ က်န္ေနေသးတာကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
လက္ရိွ ျမန္မာအစိုးရလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြရတယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳသလိုပဲ၊ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ေနရာက ေဒသခံေတြ ဒုကၡသည္ေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထား အယူအဆေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔လိုမယ္လို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေပၚ တာ၀န္ခံတဲ့ တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးယူတဲ့ Accountability ကိစၥကိုလည္း အေလးထားေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥဟာ အဓိက စိုးရိမ္စရာျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာကင္တာနားက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေျခအေနဟာ တႏိုင္ငံလံုးပါ ရိုက္ခတ္တဲ့အထိျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အခုသြားေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ထပ္မံ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
“ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မူဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရးအယူအဆေတြကိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး၊ ဒါဟာ လက္ရိွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚမွာ ႀကီးမားတဲ့ စိုးရိမ္စရာျခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ေနပါတယ္။”
ျမန္မာသမၼတအေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကိုယ္တိုင္သြားခဲဲ့သလို၊ မတူကဲြျပားတဲ့ လူမ်ား ဘာသာ၀င္ေတြအၾကား အျပန္အလွန္ယံုၾကည္ေလးစားဖို႔ဆိုတာကို အေလးေပးေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း သူက အသိအမွတ္ျပဳေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔လည္း အားနည္းတဲ့လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔၊ မတူကဲြျပားခ်က္ေတြကို ခဲြျခားဆက္ဆံတဲ့ အယူအဆအျမင္ေတြ က်ယ္ျပန္႕လာတဲ့အေပၚ အစိုးရအေနနဲ႔ ကိုင္တြယ္အေရးယူဖို႔လိုမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ လူနည္းစုမူဆလင္ေတြအေပၚ အမုန္းပြားတဲ့ ေျပာဆိုေရးသားမႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ လံႈေဆာ္မႈေတြကို အာဏာပိုင္ေတြဖက္က အေရးယူကိုင္တြယ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတင္းမီဒီယာပိုင္းေတြမွာလည္း တာ၀န္ရိွတယ္ဆိုတာကို သူက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာလည္းပဲ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရိွေနေသးတဲ့အေျခအေနကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းဆႏၵျပမႈကို ကန္႔သတ္ထားတဲ့ နည္းဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္စီစစ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပလို႔ ဖမ္းခံရသူ အမ်ားစုဟာ လယ္ယာေျမကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကေန လယ္ယာေျမေတြကို အရင္တုန္းက မတရားသိမ္းယူထားတာနဲ႔ အခု လက္ရိွ ဖံြၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြကို တိုးခ်ဲ႕လုပ္လာတာေတြေၾကာင့္ ၊ လယ္ေယာေျမကိစၥဟာ အစိုးရအတြက္အေတာ္ေလးကို အထိအရွမခံ ျဖစ္ေနပါတယ္။”
ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ မစၥတာကင္တာနားရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ျပည့္စံုတဲ့ အစီရင္ခံစာမဟုတ္ဘူးလို႔ ျငင္းခ်က္ထုတ္ပါတယ္။ လက္ရိွ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ တကယ္အျဖစ္မွန္ကို ထပ္ဟပ္မႈမရိွတဲ့ အခ်က္ေတြအမ်ားႀကီးပါရိွတဲ့အျပင္၊ အစိုးရရဲ႕အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုလည္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု ထည့္သြင္းထားမႈမရိွဘူးလို႔ ျပန္လည္ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။
“ အထူးကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ျမန္မာနို္င္ငံတြင္းက တိုးတက္မႈအခ်ိဳ႕ကို အသိအမွတ္ျပဳထားေပမယ့္လည္း၊ သူ႔အစီရင္ခံစာထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ထည့္သြင္းေရးသားထားျခင္းမရိွပါဘူး။”
အစီရင္ခံစာအေပၚမွာေတာ့ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲ မစၥတာ ကင္တာနားရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြနဲ႔ အစီရင္ခံစာရဲ႕ ျပည့္စံုမႈေတြကို ခ်ီးက်ဳးေထာက္ခံပါတယ္။ မစၥတာကင္တာနားလိုပါပဲ အေမရိကန္ ၾသစေတးသွ် ဂ်ပန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းကိစၥအေပၚ စိုးရိမ္ပူပင္မႈရိွတာကိုလည္း ထုတ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဖမ္းအဆီးေတြ ဆက္ရိွေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔လိုတဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္က ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူ ႏွစ္ရာေက်ာ္ကို ေနာက္ထပ္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ လုပ္တဲ့အေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ပူပင္မိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းဆႏၵျပခြင့္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ဖမ္းဆီးမႈေတြရပ္တန္႔ေအာင္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာကို အဓိပါယ္ အေသအခ်ာဖြင့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီ အဓိပါယ္ဖြင့္ခ်က္နဲ႔အတူပဲ အဲဒီႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးရပါမယ္။”
ေတာင္ကိုရီယားႏိုင္ငံကလည္း လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲဟာ လူတိုင္းရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ မွ ေအာင္ျမင္ဖို႔ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းက လူပုဂၢိဳလ္အားလံုး လံုၿခံဳၿပီး သူတို႔ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးရပိုင္ခြင့္ေတြ အကာအကြယ္ေပးနိုင္မွသာ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။”
မစၥတာကင္တာနားဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ၆ ႏွစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ေရွ႕႔ႏွစ္မွာေတာ့ သူရဲ႕ တာ၀န္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို တင္သြင္းတဲ့ သူ႕အစီရင္ခံစာဟာ ဒါေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ႏွစ္ဆန္းလုပ္မယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ကိုေတာ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ တင္သြင္းရဦးမွာပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကေန တာ၀န္ယူခဲ့စဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၈ ႀကိမ္သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ တာ၀န္ယူစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာေတြ ကို သူ႔အေနနဲ႔ အေသအခ်ာ ေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ တယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္းလည္း မစၥတာကင္တားနားက ေျပာသြားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္ အိုေဟးကင္တာနား ေဆြးေႏြးသြားခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တိုးတက္လာမႈေတြကိုအသိအမွတ္ျပဳခဲ့သလိုပဲ၊ စိုးရိမ္စရာေတြနဲ႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဖက္ကလုပ္ေဆာင္စရာေတြ က်န္ေနေသးတာကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
လက္ရိွ ျမန္မာအစိုးရလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြရတယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳသလိုပဲ၊ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ေနရာက ေဒသခံေတြ ဒုကၡသည္ေတြ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထား အယူအဆေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔လိုမယ္လို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေပၚ တာ၀န္ခံတဲ့ တာ၀န္ရိွသူေတြကို အေရးယူတဲ့ Accountability ကိစၥကိုလည္း အေလးထားေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥဟာ အဓိက စိုးရိမ္စရာျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာကင္တာနားက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အေျခအေနဟာ တႏိုင္ငံလံုးပါ ရိုက္ခတ္တဲ့အထိျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ အခုသြားေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ထပ္မံ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
“ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မူဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရးအယူအဆေတြကိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီး၊ ဒါဟာ လက္ရိွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚမွာ ႀကီးမားတဲ့ စိုးရိမ္စရာျခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ေနပါတယ္။”
ျမန္မာသမၼတအေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို ကိုယ္တိုင္သြားခဲဲ့သလို၊ မတူကဲြျပားတဲ့ လူမ်ား ဘာသာ၀င္ေတြအၾကား အျပန္အလွန္ယံုၾကည္ေလးစားဖို႔ဆိုတာကို အေလးေပးေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း သူက အသိအမွတ္ျပဳေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔လည္း အားနည္းတဲ့လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔၊ မတူကဲြျပားခ်က္ေတြကို ခဲြျခားဆက္ဆံတဲ့ အယူအဆအျမင္ေတြ က်ယ္ျပန္႕လာတဲ့အေပၚ အစိုးရအေနနဲ႔ ကိုင္တြယ္အေရးယူဖို႔လိုမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ လူနည္းစုမူဆလင္ေတြအေပၚ အမုန္းပြားတဲ့ ေျပာဆိုေရးသားမႈေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ လံႈေဆာ္မႈေတြကို အာဏာပိုင္ေတြဖက္က အေရးယူကိုင္တြယ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတင္းမီဒီယာပိုင္းေတြမွာလည္း တာ၀န္ရိွတယ္ဆိုတာကို သူက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာလည္းပဲ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ရိွေနေသးတဲ့အေျခအေနကိုလည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းဆႏၵျပမႈကို ကန္႔သတ္ထားတဲ့ နည္းဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ နဲ႔ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္စီစစ္ဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပလို႔ ဖမ္းခံရသူ အမ်ားစုဟာ လယ္ယာေျမကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကေန လယ္ယာေျမေတြကို အရင္တုန္းက မတရားသိမ္းယူထားတာနဲ႔ အခု လက္ရိွ ဖံြၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြကို တိုးခ်ဲ႕လုပ္လာတာေတြေၾကာင့္ ၊ လယ္ေယာေျမကိစၥဟာ အစိုးရအတြက္အေတာ္ေလးကို အထိအရွမခံ ျဖစ္ေနပါတယ္။”
ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ မစၥတာကင္တာနားရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ျပည့္စံုတဲ့ အစီရင္ခံစာမဟုတ္ဘူးလို႔ ျငင္းခ်က္ထုတ္ပါတယ္။ လက္ရိွ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ တကယ္အျဖစ္မွန္ကို ထပ္ဟပ္မႈမရိွတဲ့ အခ်က္ေတြအမ်ားႀကီးပါရိွတဲ့အျပင္၊ အစိုးရရဲ႕အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုလည္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု ထည့္သြင္းထားမႈမရိွဘူးလို႔ ျပန္လည္ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။
“ အထူးကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ျမန္မာနို္င္ငံတြင္းက တိုးတက္မႈအခ်ိဳ႕ကို အသိအမွတ္ျပဳထားေပမယ့္လည္း၊ သူ႔အစီရင္ခံစာထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ထည့္သြင္းေရးသားထားျခင္းမရိွပါဘူး။”
အစီရင္ခံစာအေပၚမွာေတာ့ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲ မစၥတာ ကင္တာနားရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြနဲ႔ အစီရင္ခံစာရဲ႕ ျပည့္စံုမႈေတြကို ခ်ီးက်ဳးေထာက္ခံပါတယ္။ မစၥတာကင္တာနားလိုပါပဲ အေမရိကန္ ၾသစေတးသွ် ဂ်ပန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းကိစၥအေပၚ စိုးရိမ္ပူပင္မႈရိွတာကိုလည္း ထုတ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဖမ္းအဆီးေတြ ဆက္ရိွေနတဲ့အေပၚမွာလည္း ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔လိုတဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္က ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူ ႏွစ္ရာေက်ာ္ကို ေနာက္ထပ္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ လုပ္တဲ့အေပၚမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ပူပင္မိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေ၀းဆႏၵျပခြင့္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ အထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ဖမ္းဆီးမႈေတြရပ္တန္႔ေအာင္ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာကို အဓိပါယ္ အေသအခ်ာဖြင့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီ အဓိပါယ္ဖြင့္ခ်က္နဲ႔အတူပဲ အဲဒီႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးရပါမယ္။”
ေတာင္ကိုရီယားႏိုင္ငံကလည္း လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲဟာ လူတိုင္းရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ မွ ေအာင္ျမင္ဖို႔ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းက လူပုဂၢိဳလ္အားလံုး လံုၿခံဳၿပီး သူတို႔ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးရပိုင္ခြင့္ေတြ အကာအကြယ္ေပးနိုင္မွသာ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။”
မစၥတာကင္တာနားဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ၆ ႏွစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ ေရွ႕႔ႏွစ္မွာေတာ့ သူရဲ႕ တာ၀န္သက္တမ္း ကုန္ဆံုးၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို တင္သြင္းတဲ့ သူ႕အစီရင္ခံစာဟာ ဒါေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ႏွစ္ဆန္းလုပ္မယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ကိုေတာ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ တင္သြင္းရဦးမွာပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကေန တာ၀န္ယူခဲ့စဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၈ ႀကိမ္သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ တာ၀န္ယူစဥ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းရမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာေတြ ကို သူ႔အေနနဲ႔ အေသအခ်ာ ေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ တယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္းလည္း မစၥတာကင္တားနားက ေျပာသြားပါတယ္။
