ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕က ႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြနဲ႔
ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြၾကား ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေရးအခင္းနဲ႔
ပတ္သက္တယ္ဆုိၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္ က်ခံေနရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆရာ၀န္တဦးျဖစ္သူ
ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္ကို ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့ အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက
ႀကဳိဆိုလိုက္ၾကပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဆက္လက္ အဖမ္းဆီးထားရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူေတြကို အျမန္ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တုိက္တြန္းလိုက္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ကို ဇန္န၀ါရီလ ၁၉ ရက္ တနလၤာေန႔ညေန အင္းစိန္ေထာင္ကေန ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို အခုလို လႊတ္ေပးတာကို ႀကဳိဆိုေပမဲ့ သူ႔ကိုေထာင္ခ်ခဲ့တာဟာ တကယ္ေတာ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ခိုင္လုံမႈမရွိဘူးလို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ A.I အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ သုေတသနမွဴး Ms. Laura Haigh က ေျပာပါတယ္။
“ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ကို ျပန္လႊတ္ေပးတဲ့ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္အေပၚ အထူးပဲ ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ျပန္လြတ္လာတဲ့အတြက္ သူ႔မိသားစုအတြက္လည္း ၀မ္းသာပါတယ္။ သူ႔အေပၚ စြဲခဲ့တဲ့အမႈေတြကလည္း အေျခအျမစ္ မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ေလ့လာခ်က္အရ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈကို သူက ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေျဖ႐ွင္းဖို႔ ႀကဳိးစားခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ အာဏာပုိင္ေတြက သူ႔ကို ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။”
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက ေမာင္ေတာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္သူအျဖစ္ စြပ္စြဲၿပီး ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္ကို ျမန္မာအစိုးရက အေရးေပၚ စီမံမႈအက္ဥပေဒ ပုဒ္မ (၅-ည)၊ ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေရးကို ပ်က္ျပားေစတဲ့ပုဒ္မ / ျပည္သူပုိင္ပစၥည္း ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ပုဒ္မ (၆-က)၊ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္မႈစည္းမ်ဥ္း ပုဒ္မ (၂၄-က) စတဲ့ ပုဒ္မေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ (၁၇) ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ကာ အင္းစိန္ေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစုိးရက ျပစ္ဒဏ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ထားတာေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ဧၿပီလထဲမွာ ျပန္လြတ္လာမယ့္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ကလည္း ႀကဳိဆိုေၾကာင္း အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ ေျပာခြင့္ရသူ Davd Mathieson က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ႏွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ က်ခံေနရတဲ့ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ အခုလို ျပန္လြတ္လာတာကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်းဇူးတင္ရမယ့္ အခြင့္အလမ္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားအေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ဖမ္ဆီးေထာင္ခ်ထားတဲ့ ေျမယာအခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူေတြ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀း ဆႏၵျပသူေတြကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္။ လာမယ့္ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ျပန္လြတ္လာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
အျခားအေၾကာင္းေတြနဲ႔ အဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔လိုပဲ A.I အဖြဲ႔ကလည္း ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ A.I အဖြဲ႔က Ms. Haigh ေျပာတာက -
“လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လႈပ္႐ွားခဲ့ၾကၿပီး ဖမ္းဆီးအျပစ္ေပးခံေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္သူေတြေပၚ စြဲထားတဲ့အမႈေတြကို အဆုံးသတ္ၿပီး၊ သူတို႔ကို ႁခြင္းခ်က္မ႐ွိ အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ က်မတုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ (ေခၚ) ႏူရာဟက္ကို ၂၀၁၂ ဇြန္လတုန္းက ေမာင္ေတာၿမဳိ႕ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီး႐ုံးခြဲမွာ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ အဆက္ျဖတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ A.I အဖြဲ႔ကလည္း လႈ႔ံေဆာ္ႀကဳိးပမ္းခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကပါ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔ အင္းစိန္ေထာင္က ျပန္လြတ္လာခ်ိန္မွာ သမီးျဖစ္သူ ျမနႏၵေအာင္နဲ႔ သမက္ျဖစ္သူတို႔ လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။
VOA
ဒါ့အျပင္ ဆက္လက္ အဖမ္းဆီးထားရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူေတြကို အျမန္ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တုိက္တြန္းလိုက္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အရ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ကို ဇန္န၀ါရီလ ၁၉ ရက္ တနလၤာေန႔ညေန အင္းစိန္ေထာင္ကေန ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို အခုလို လႊတ္ေပးတာကို ႀကဳိဆိုေပမဲ့ သူ႔ကိုေထာင္ခ်ခဲ့တာဟာ တကယ္ေတာ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ခိုင္လုံမႈမရွိဘူးလို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ A.I အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ သုေတသနမွဴး Ms. Laura Haigh က ေျပာပါတယ္။
“ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ကို ျပန္လႊတ္ေပးတဲ့ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္အေပၚ အထူးပဲ ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ျပန္လြတ္လာတဲ့အတြက္ သူ႔မိသားစုအတြက္လည္း ၀မ္းသာပါတယ္။ သူ႔အေပၚ စြဲခဲ့တဲ့အမႈေတြကလည္း အေျခအျမစ္ မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ေလ့လာခ်က္အရ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈကို သူက ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေျဖ႐ွင္းဖို႔ ႀကဳိးစားခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ အာဏာပုိင္ေတြက သူ႔ကို ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။”
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက ေမာင္ေတာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္သူအျဖစ္ စြပ္စြဲၿပီး ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္ကို ျမန္မာအစိုးရက အေရးေပၚ စီမံမႈအက္ဥပေဒ ပုဒ္မ (၅-ည)၊ ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေရးကို ပ်က္ျပားေစတဲ့ပုဒ္မ / ျပည္သူပုိင္ပစၥည္း ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ပုဒ္မ (၆-က)၊ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္မႈစည္းမ်ဥ္း ပုဒ္မ (၂၄-က) စတဲ့ ပုဒ္မေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ (၁၇) ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ကာ အင္းစိန္ေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အစုိးရက ျပစ္ဒဏ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ထားတာေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ဧၿပီလထဲမွာ ျပန္လြတ္လာမယ့္သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ကလည္း ႀကဳိဆိုေၾကာင္း အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ ေျပာခြင့္ရသူ Davd Mathieson က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ႏွစ္႐ွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ က်ခံေနရတဲ့ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ အခုလို ျပန္လြတ္လာတာကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကဳိဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်းဇူးတင္ရမယ့္ အခြင့္အလမ္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားအေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ဖမ္ဆီးေထာင္ခ်ထားတဲ့ ေျမယာအခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားသူေတြ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀း ဆႏၵျပသူေတြကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္။ လာမယ့္ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ျပန္လြတ္လာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
အျခားအေၾကာင္းေတြနဲ႔ အဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ဆက္လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔လိုပဲ A.I အဖြဲ႔ကလည္း ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ A.I အဖြဲ႔က Ms. Haigh ေျပာတာက -
“လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လႈပ္႐ွားခဲ့ၾကၿပီး ဖမ္းဆီးအျပစ္ေပးခံေနရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္သူေတြေပၚ စြဲထားတဲ့အမႈေတြကို အဆုံးသတ္ၿပီး၊ သူတို႔ကို ႁခြင္းခ်က္မ႐ွိ အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ က်မတုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။”
ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ (ေခၚ) ႏူရာဟက္ကို ၂၀၁၂ ဇြန္လတုန္းက ေမာင္ေတာၿမဳိ႕ UNHCR ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီး႐ုံးခြဲမွာ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ အဆက္ျဖတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ A.I အဖြဲ႔ကလည္း လႈ႔ံေဆာ္ႀကဳိးပမ္းခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကပါ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔ အင္းစိန္ေထာင္က ျပန္လြတ္လာခ်ိန္မွာ သမီးျဖစ္သူ ျမနႏၵေအာင္နဲ႔ သမက္ျဖစ္သူတို႔ လာေရာက္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။
VOA
