အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားဟာ တနလၤာေန႕က ဟာဗားနားၿမိဳ႕မွာ က်ဴးဘား သမၼတ Raul Castro နဲ႕ သမိုင္း၀င္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပံုမွန္ ဆက္ဆံေရး တိုးျမွင့္ဖို႕ နည္းလမ္းေတြကိုသာမက၊ လူ႕အခြင့္အေရး လိုမ်ိဳး သေဘာထား ကြဲလႊဲမႈေတြရွိေနတဲ့ အေရးကိစၥေတြကိုပါ ေဆြးေႏြးၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားဟာ ဒီေန႕ ေတာ္လွန္ေရး ရင္ျပင္မွာရွိတဲ့ က်ဴးဘားလြတ္လပ္ေရး သူရဲေကာင္း Jose Marti အတြက္ အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္တိုင္မွာ လြမ္းသူ႕ပန္းေခြခ်တဲ့ အခန္းအနားကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားနဲ႕ က်ဴးဘား သမၼတတို႕ဟာ ေတာ္လွန္ေရး နန္းေတာ္မွာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ မတိုင္ခင္ လက္ဆြဲႏွတ္ဆက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မေန႕က အိုဘားမားဟာ ဒီကၽြန္းႏိုင္ငံကို တရား၀င္ အလည္အပတ္ေရာက္ရွိလာတဲ့အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၉၀နီးပါးအတြင္း ပထမဆံုး လာေရာက္တဲ့ လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ အေမရိကန္ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈအၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ပူးတြဲ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ၊ ကက္စထရိုက ႏွစ္ႏိုင္ငံ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့အတြက္ သမၼတ အိုဘားမားကို ခ်ီးက်ဴးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္က က်ဴးဘားႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈေတြကို ဖယ္ရွားေပးဖို႕ ပိုၿပီး အားထုတ္ေပးဖုိ႕အတြက္ သမၼတကို အမ်ဳိးသမီး စကားျပန္ကတဆင့္ Raul Castro ကတိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
”ပိတ္ဆို႕မႈေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ႏိုင္ငံ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႕နဲက က်ဴးဘား ျပည္သူေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး အတားအဆီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါေတြကို ဖယ္ရွားေပးလိုက္တာဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျဖစ္ဖို႕အတြက္ အဓိက က်တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္၊ သူတို႕မိသားစုေတြနဲ႕ မိခင္ႏိုင္ငံအတြက္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ျပည္ပေရာက္ က်ဴးဘား ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္လဲ အမွန္တကယ္ အက်ိဳးရွိေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
သမၼတ အုိဘားမားက ဒီေန႕ဟာ အေမရိကန္နဲ႕ က်ဴးဘားႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးမွာ ေန႕သစ္တစ္ေန႕ျဖစ္တယ္လို႕ မွတ္ခ်က္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူ႕အေနနဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႕မႈေတြကို ဖယ္ရွားေပးဖို႕ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္သလုိ၊ က်ဴးဘားႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမွတ္တမ္းေတြအတြက္လည္း တာ၀န္ခံမႈရွိဖို႕ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႕ သူက ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႕ ကမၻာတစ္လႊား ဘယ္ကိုေရာက္ေရာက္ လုပ္ေနၾကအတိုင္း၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႕ က်ဴးဘားျပည္သူေတြရဲ႕ သူတို႕ အနာဂတ္ကို ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီ အတြက္ ကိုယ္စားျပဳၿပီး ဆက္လက္ ေျပာဆိုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္နဲ႕ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ခြင့္ေတြ အပါအ၀င္ အားလံုးနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးအတြက္ ကိုယ္စားျပဳၿပီး ေျပာသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ပဲ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႕ မနက္ျဖန္ က်ဴးဘား အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ ေတြ႕တဲ့အခါမွာ အမ်ားႀကီး ထပ္ၿပီးၾကားရဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
အေမရိကန္ သမၼတအေနနဲ႔ က်ဴဘားမွာ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြ လူငယ္ေတြ စီးပြားေရး စြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြ လူမႈအသိုင္း၀ုိင္းကလူေတြ အစိုးရနဲ႔ဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြ စသျဖင့္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံဖို႔ရွိၿပီး ၊ အခုလို ေတြ႔ဆုံဖို႔ စီစဥ္ထားတာကုိလဲ က်ဴးဘားအစိုးရက သိပ္သေဘာမက်တာေတြ႔ရတယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။
သမၼတအုိဘားမားရဲ႕ လက္ရွိခရီးစဥ္ရဲ႕ အေရးအႀကီးဆုံး ေဖၚေဆာင္မႈကေတာ့ က်ဴဘားႏိုင္ငံသားေတြကို ဒီကေန႔ မိန့္ခြန္းေျပာၾကားမယ့္ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ရွိေနတဲ့ ခက္ခဲၿပီးရႈပ္ေထြးလွတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္း အျပင္ ႏွစ္ႏို္င္ငံ ပုံမွန္ဆက္ဆံေရးထားရွိဖို႔ လက္ရွိသြားေနတဲ့လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ စစ္ေအးေခတ္ ရန္သူေဟာင္းေတြနဲ႔ အနာဂတ္ဆက္ဆံေရး သူ႔ရဲ႕ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ အေၾကာင္းလဲ သမၼတက သူ႔မိန္႔ခြန္း ထဲမွာ ထည့္သြင္းေျပာသြားဖို႔ ရွိပါတယ္။
VOA