ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ခ်က္ထရီယံဟိုတယ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ (၂၁) ရာစု ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲကို စက္တဘၤာလ ၁၇ ရက္ေန႕က တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ရခုိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠဌ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ကို နိရဥၥရာက ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဓိက ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဘာေတြကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့သလဲဆိုတာကုိ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ခုလို ေျပာျပပါတယ္။
ေမး ။ ။ ဥကၠဌ မေန႕က တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အစည္းအေ၀းမွာ ေယဘူယ်အားျဖင့္ အဓိက ဘာေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို နည္းနည္း ေျပာျပေပးပါ။
- – ေယဘူယ် ေျပာရရင္ အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာကေတာ့ National identity နဲ႕ ၂၁ ရာစုျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Citizenship ျမန္မာႏိုင္ ငံ၏ တိုင္းရင္းသားေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈနဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ ကိစၥပါ။
ေမး။ ။ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဥကၠဌလည္း တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႕ၾကားပါတယ္။ ဥကၠဌက ဘာ ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါလဲ။
- - ကြ်န္ေတာ္တို႕က အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားလကၡဏာ မေပ်ာက္ပ်က္ဖို႕ အတြက္ ဘာေတြကို လုပ္သင့္ တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ေနာက္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈနဲ႕ ပတ္ သတ္လို႕ ဘယ္ေလာက္ အေရးၾကီးတယ္ ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုရင္ ေဆာ္ဒီဘက္က လာတဲ့ စပ္ေၾကာင္းနဲ႕ အထူးသျဖင့္ တူရကီဘက္ကလာတဲ့ စပ္ေၾကာင္းနဲ႕ အထူးသျဖင့္ အစၥလာမ္မစ္ စက္ေၾကာင္း၊ အဲဒီ စပ္ေၾကာင္းနဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ယိုးဒယားအ ထိ ေရာက္ေနတဲ့ စပ္ေၾကာင္း အၾကားမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတည္ရွိမႈ အဲဒီတည္ရွိ မႈ အဓိက အေရးပါတဲ့ အေနာက္ဘက္ ရခိုင္ျပည္၏ တံခါးဟာ လက္ရွိျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေန အဲဒီအေျခ အေန ယင္းအေျခအေန မတိုင္မီကဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုကို ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို သြားၾကမယ္ဆိုျပီး တႏွစ္ခြဲခန္႕ လုပ္ေနတဲ့ကာလ အဲဒီကာလမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ မျငိမ္းခ်မ္းမႈ အဲဒီကာလေတြကို ျပန္သံုးသပ္တဲ့အခါ မွာ ဒီျပည္ေထာင္စုၾကီး မစစ္မွန္တဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသား အသြင္လကၡဏာေတြ ေပ်ာက္လုနီးပါး အေျခ အေနကို အဲဒီႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳကိုယူျပီး ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ ႏိုင္မွ တိုင္းရင္းတမ်ိဳးခ်င္းရဲ႕ identity ကိုေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မွ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ identity ေပၚလာမယ္။ အဲဒီလို ေပၚလာျပီးမွ ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုၾကီးျဖစ္မယ္ဆိုရင္ တႏိုင္ငံလံုး တမ်ိဳးသားလံုး ရဲ႕ ခုနက identity မေပ်ာက္ဖို႕ အေရးၾကီးတဲ့ ကာလဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာ အဲဒီျပႆနာ နဲ႕ ယင္းျပႆနာ ႏိုင္ငံသားျပဳမႈဆိုတဲ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ၏ ခိုင္ခန္႕တိက်၊ သမာသမတ္က်က် တည္ရွိေနမႈ အေၾကာင္းကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ အၾကမ္း အားျဖင့္ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ဘဲ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အခ်ိန္ရပါတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ တျခားလူေတြက ရခိုင္ကိစၥနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ဘာေတြကိုေဆြးေႏြးၾကပါသလဲ။ သိသေလာက္ နည္းနည္း ရွင္းျပေပးပါ။
- - ကြ်န္ေတာ္တို႕က ရခိုင္ကိစၥကို အျမည္းသေဘာ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အျမည္းသေဘာဆိုတာက ဗမာျပည္နဲ႕ ျခံဳျပီး ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဦးကိုကိုၾကီးတို႕ကလည္း National identity နဲ႕ပတ္သတ္ ျပီး စံုစမ္းမႈေတြကို တင္ျပပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သူေဆြးေႏြးတဲ့ အခ်က္မွာဆိုရင္ ဘဂၤလီဆိုတာ လူမ်ိဳးစု တစုေပါ့။ နယ္စပ္ ေဒသမွာရွိ တဲ့ လူမ်ိဳးစုတစုေပါ့။ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ေဘာင္ဒရီ (Boundary) အတြင္းမွာ ဟိုဘက္ဒီဘက္ နယ္စပ္မွာ ခြျပီး ေနထိုင္ၾကတယ္။ ဥပမာ ရွမ္းနယ္စပ္မွာလည္း ရွမ္းဆိုတာ ဟုိဘက္ ဒီဘက္မွာ ရွိတယ္။ အေပၚပိုင္းက ခ်င္း နယ္စပ္ မွာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလို ရခိုင္ နယ္စပ္ မွာလည္းရွိရမယ္။ ရခိုင္မ်ိဳးႏြယ္စုဆိုလို႕ရွိရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာရွိသလို ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ ဘက္က သက္ေထာင္၊ ဖလံေထာင္၊ ဗိုလ္မင္းေထာင္နဲ႕ Cox”s bazar နယ္ေတြမွာရွိတာကို ေထာက္ျပ တယ္။ အဲဒီလို ဒီဘက္က မ်ိဳးနြယ္စု တစုဟာ ဒီဘက္မွာသာ ရွိျပီး ဟိုဘက္မွာလည္း ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလာေဒခ်္႕ နယ္စပ္မွာေတာ့ ဒီမ်ိဳးႏြယ္စုက ဒီဘက္ ျမန္မာဘက္မွာ ရွိေနျပီး ဘဂၤလာေဒခ်္႕ဘက္မွာ လံုး၀မရွိဆိုျပီးေျပာေနတဲ့ ျငင္းပယ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ေထာက္ျပပါတယ္။ ဘဂၤလီဆိုတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုကလည္း အင္မ တန္ၾကီးမားတယ္။ တဂိုးလ္က စျပီး သူေျပာတယ္။ ဒီဘက္မွာ ဒီဘက္မွာလည္း မ်ိဳးႏြယ္စုရိွသလို ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ ဘက္မွာ လည္း ဒီမ်ိဳးႏြယ္စု ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႕ သူေဆြးေႏြး ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ဖန္တီးထားတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုတစုက ရခိုင္ျပည္ဘက္မွာသာ ရွိျပီး ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ ဘက္ မွာလံုး၀ မရွိ။ အဲဒီႏိုင္ငံကလည္း သူတို႕ႏိုင္ငံဘက္က လူမ်ိဳးႏြယ္စု မဟုတ္လို႕ေျပာတာဟာ ယုတၱိေဗဒ အားျဖင့္ သူလက္ မခံႏိုင္ဘူး ဆိုျပီး သူေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဥပေဒနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဘယ္လိုလုိအပ္ တယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဇာကနာကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဆရာ ဦးေက်ာ္၀င္းတို႕ကလည္း ေခတ္စနစ္ကို ခ်ိန္ျပီး ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ တိုင္းရင္းသား ေရးရာ၀န္ၾကီး ျဖစ္တဲ့ ဦးေစာထြန္းေအာင္ျမင့္ကလည္း သူ႕အျမင္ကို ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ကြ်န္ေတာ္တို႕ ဦးေအးသာေအာင္ ေနာက္ NDPD က ဦးေက်ာ္လွထင္ပါတယ္။ သူကေတာ့ သူ႕ဟာသူ ကုလားလို႕ ေျပာပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ဒီႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာတည္ရွိတဲ့ သမိုင္းတည္ရွိမႈ၊ ရခိုင္ ဘုရင္လက္ထက္ ကတည္းက အစၥလာမ္ဘာသာရွိ မႈ ေတြကိုသူေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ျပီး သူတို႕ရဲ႕ ရပ္တည္မႈေတြကို ေတာ္ေတာ္ေလး အာေပါင္ အာရင္း သံသံနဲ႕ ေဆြးေႏြးသြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ေနာက္ပါတီေပါင္းစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ေနာက္တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ပညာရွင္ေတြကလည္း ေထာက္ျပီး ေမးျမန္းတာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒါကို Panelists ေတြက တာ၀န္ယူျပီး ရွင္းျပၾကပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲက ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိတယ္လို႕ ျမင္ပါလား။ ဥကၠဌအေနနဲ႕ ဘယ္လိုသံုးသပ္ပါသလဲ။
- - ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခုဆိုတာက အက်ိဳးရွိတယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆို ရင္ ဗမာျပည္သူလူထုရဲ႕အျမင္၊ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုရဲ႕အျမင္၊ ေနာက္ျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံု ရဲ႕အျမင္ေတြကို ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ တစံုတခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ ထင္ဟပ္ပါတယ္။ အားလံုးက ေတာ့ ရခိုင္ျပည္အေရးဟာ ဗမာႏိုင္ငံတခုလံုးရဲ႕ အေရးဆိုျပီး သူတို႕ ယူဆပါတယ္။ ဗမာတမ်ိဳးသားလံုး ရဲ႕ identity မေပ်ာက္ဖို႕ အတြက္ လုိအပ္ေၾကာင္းကိုလည္း သူတို႕သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူဦးေရ ေဖာင္းပြမႈၾကီးတဲ့ ႏိုင္ငံႏွစ္ခုအၾကားမွာ အင္မတန္မွ ျမန္ဆန္စြာနဲ႕ ေပါက္ကြဲေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈ အဲဒီ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႕ေဒသကို လႊမ္းမိုး လာႏိုင္မႈေတြကိုလည္း ဆင္ျခင္စဥ္းစားပါတယ္။ ေနာက္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ Globalization နဲ႕လည္းေတြးပါ တယ္။ ေနာက္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ရဲ႕ ဥပေဒလိုအပ္မႈ ဒါေတြကိုလည္း ထဲထဲ၀င္၀င္ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ဒီလိုေဆြးေႏြးမႈေတြက ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႕ ယူတခ်က္တစ္ခုကို က်ေနာ္တို႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ေအာင္အထိ ေတာ့ ရခ်င္မွ ရပါမယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ေျဖရွင္းခ်က္ တခုကို ရဖို႕အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစြာကိုျဖတ္ သန္းျပီး အျမင္မ်ားကိုရရွိျပီးမွ တကယ့္လက္ေတြ႕ ျဖစ္ပ်က္မႈနဲ႕ မကင္းကြာတဲ့ အယူအဆေတြကို သံုးသပ္ ဆံုးျဖတ္ ထည့္သြင္း ႏိုင္ရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာအားလံုးကို လိုအပ္တဲ့ ကာလတခုမွာေတာ့ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲကို ႏိုင္ငံျခားသားေတြတက္ေရာက္ပါလား။ ဥပမာ သမိုင္းပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းတို႕ တက္ေရာက္တာေတြ ရွိပါလား။
- – ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႕ ေဒါက္တာ ေဒၚယဥ္ယဥ္ႏြယ္တို႕ တရက္ေစာျပီး ေဆြး ေႏြးၾကတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေအးခ်မ္းကေတာ့ ဂ်ပန္ကို မေန႕ကတည္းက ျပန္သြား ပါျပီ။ အဲဒီေန႕က ကြ်န္ေတာ္ ရခိုင္မွာဘဲ ရွိေနပါတယ္။
နိရဥၥရာ
