ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္တဲ့ လူတစ္စုက မူစလင္ေတြရဲ႕ ဗလီေတြထဲမွာ အက္စစ္ေတြနဲ႔ လက္နက္ေတြ သိုေလွာင္ထားၿပီး စစ္စခန္းတစ္ခုလို ျပဳလုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ၀ါဒ ျဖန္႔ခ်ိမႈေတြဟာ တကယ္ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း ဒီကေန႔ကစၿပီး ဗလီေတြကို ေလ့လာႏိုင္တဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုကို ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ လမ္းက ဗလီမွာ က်င္းပခဲ့တာပါ။
အခုလို ဗလီထဲကို အျခား ဘာသာ၀င္ေတြ ၀င္ထြက္ ၾကည့္ဖို႔ စီစဥ္ေပးတဲ့ ေနရာမွာ အျခား တစ္စံုတစ္ရာ အခက္အခဲေတြ ႀကီးႀကီးမားမား မရွိဘဲ ေျပေျပလည္လည္ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ပြဲစီစဥ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Pray for Myanmar က ကိုေဇာ္မင္းလတ္ က ေျပာပါတယ္။
“ဗလီေတြကို ၀င္ၾကည့္ေအာင္ စီစဥ္ေပးတဲအခ်ိန္မွာ အားလံုးက ေခ်ာေခ်ာခ်ဴခ်ဴပဲ ခင္ဗ်။ ဘာအခက္အခဲမွ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ အာဏာပိုင္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္ယူတဲ့အခ်ိန္ကေန ေနာက္ဆံုးၿပီးတဲ့ အခ်ိန္အထိမွာ အားလံုး ေျပေျပလည္လည္နဲ႔ အခက္အခဲမရွိေအာင္ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးဆံုးႏိုင္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ဗုဒၶဘာသာျမန္မာေတြအေနနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြအၾကားမွာ အျခား အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြ ထပ္မရွိေစဖို႔ နဲ႔ လံုး၀ အထင္အျမင္လြဲမွားမႈေတြ မရွိဖို႔ အတြက္ ဘာသာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုအၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္သည္းခံၿပီး အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္ေအာင္ အခုလို ဗလီေလ့လာေရးေတြကို စီစဥ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ကိုေဇာ္မင္းလတ္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မူစလင္ကို အၾကမ္းဖက္လူတစ္စုက စနစ္တက် ျပည္သူေတြ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေအာင္ တခ်ိဳ႕က ၀ါဒျဖန္႔တာေတြ ရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ ၀ါဒျဖန္႔တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ဗလီထဲမွာ underground ထားတယ္။ ဗလီထဲကို ဗုဒၶဘာသာေတြ ၀င္လို႔မရဘူး။ ဗလီထဲမွာ စစ္သင္တန္းေတြ ေပးေနတယ္။ ဗလီထဲမွာ ဟိုဟာေတြလုပ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့၊ ဒါေတြကို အစ္ကိုတို႔လည္း ၾကားပါမယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ခဏခဏ ၾကားေနရပါတယ္ခင္ဗ်။ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔က မဟုတ္ဘူး ဆိုတာလည္း အရင္ကတည္းက ေျပာျပထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ဇြန္လ ၁၆ ရက္ေန႔ မနက္အေစာပိုင္းမွာ ဗလီေလ့လာေရးအတြက္ လာေရာက္တဲ့ ဧည့္သည္ေတြဟာ အခ်ိန္ ၂ နာရီ နီးပါးေလာက္ ဗလီ ၀တ္ျပဳေက်ာင္းထဲမွာ ရွိတဲ့ ဘာသာေရး သေဘာတရားေတြကို ေလ့လာခဲ့တယ္လို႔ ဗလီ ၀တ္ျပဳေက်ာင္း ေလ့လာေရးမွာ ပါလာတဲ့ မူစလင္တဦးလည္းျဖစ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ တည္ေဆာက္ေရး ကြန္ယက္ က ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တစ္ဦးလည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာျမင့္သိန္းက ေျပာပါတယ္။
“မနက္ပိုင္း ၉ နာရီေက်ာ္ေလာက္ လူစံုတဲ့အခါမွာ အားလံုး သံဃာေတာ္ေတြေရာ၊ ဘုန္းႀကီးေတြေရာ၊ ဧည့္သည္ေတာ္ေတြေရာ၊ ဗလီကို လိုက္ေလ့လာတယ္ေပါ့။ ဗလီ၀တ္ျပဳတဲ့ သေဘာတရား၊ ၀တ္ျပဳေဆာင္ေတြ၊ ဓမၼစင္ေတြ။ ေနာက္ အဲဒီမွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ သေကၤတေတြေပါ့။ ေနာက္ ကိုယ္လက္ သန္႔စင္တဲ့ေနရာေတြ။ စာသင္ေဆာင္ေတြ။ အကုန္လံုးပါပဲ။ အဓိက ကေတာ့ ဗလီေတြဟာ စစ္စခန္းမဟုတ္ဘူး။ လက္နက္ေတြ သိုေလာင္ထားတဲ့ဟာေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာေလးေတြကို နည္းနည္းစဥ္းစားျဖစ္ေအာင္ေပါ့။ အဲဒါက ပထမပိုင္းမွာ အားလံုး လိုက္ၾကည့္ၾကတယ္ေပါ့။”
ဒီကေန႔ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္မွာ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္လႈပ္ရွားမႈမွာ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြလည္း ဗလီ ၀တ္ျပဳေက်ာင္းအတြင္း ၀င္ေရာက္ေလ့လာခဲ့ၿပီး ဆရာေတာ္ ဘဒၵ ႏၱပ႑၀ံသ က ဘာသာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သံသယေတြ ကင္းရွင္းေရး မိန္႔ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အခုလို ဗလီထဲကို ၀င္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေနာက္အခါမွာ သံသယေတြလည္း ဘာသာတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ၾကားမွာ ကင္းေ၀သြားႏိုင္တယ္လို႔ ဆရာေတာ္ ဘဒၵ ႏၱပ႑၀ံသ က မိန္႔ၾကားပါတယ္။
“အဲဒီေတာ့ သူတို႔က လူတစ္စုေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူတစ္စုေၾကာင့္ မဟုတ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ စစ္ပြဲေတြထက္ အေရးႀကီးတာ ပဋိပကၡေပါ့ေနာ္။ စစ္ပြဲဆိုတာ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ရင္ ကခ်င္ျပည္သူေတြပဲ စစ္ပြဲဒဏ္ခံရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ရင္ ရခိုင္ကျပည္သူေတြပဲ ခံစားရတာ။ အခုလို ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီးေတာ့၊ လူမ်ိဳးေရးကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ပဋိပကၡ တစ္ခုခုျဖစ္ရင္ေတာ့ တႏိုင္ငံလံုးက ရွိေနတဲ့ျပည္သူေတြ အားလံုး ဒုကၡေရာက္ၾကရတဲ့ဟာကို ခံစားရမွာပဲ။”
ဘာသာေပါင္းစံု ယဥ္ေက်းမႈေတြ ဖလွယ္တဲ့ ဒီပြဲမွာ ျမန္မာႏို္င္ငံအတြင္း မွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုရဲ႕ ၀တ္ျပဳေက်ာင္းေတြနဲ႔ ဘုရားေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြကို ဘာသာေပါင္းစံုက ဘာသာ၀င္ေတြက အပတ္စဥ္ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္း ေလ့လာမႈေတြ ျပဳလုပ္မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ကိုေဇာ္မင္းလတ္ ကေျပာပါတယ္။
ေရွ႕တပတ္မွာ အင္းစိန္မွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ကို ေလ့လာေရး သြာဖို႔ စီစဥ္ထားၿပီးေတာ့ မူစလင္ေတြလည္း လာေရာက္ေလ့လာမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဘာသာေပါင္းစံု ေလ့လာေရးပြဲ စီစဥ္ေရးလုပ္တဲ့ Pray For Myanmar အဖြဲ႔က ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြက အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ (ဗီြအုိေအ)