20.06.2013
အေမရိကန္အစိုးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လူကုန္ကူးမႈ
တုိက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာထဲမွာ လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္တဲ့
အဆိုးရြားဆံုးအဆင့္ Tier 3 အဆင့္မွာရွိခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို
အခုအခါမွာေတာ့ Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္စာရင္းထဲမွာ ေျပာင္းလဲ
ထည့္သြင္းလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားသံုးတာ၊ အဓမၼ
လုပ္အားခိုင္းေစတာနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈေတြ ပေပ်ာက္ေစဖို႔အတြက္
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ ထူးထူးျခားျခား ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမဲ့
လူကုန္ကူးမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အနိမ့္ဆံုးစံခ်ိန္မွီေအာင္
အျပည့္အ၀ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးဘူးလို႔ အစီရင္ခံစာမွာ
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာကို ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ကမၻာေပၚမွာ လူမသိ သူမသိ သူတစ္ပါး အျမတ္ထုတ္တာ ခံေနရတဲ့သူ သန္းေပါင္း ၂၇ သန္းေက်ာ္ ရွိေနတာမို႔ ဒီလူေတြအတြက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္တဲ့အေနနဲ႔ အခုလို အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရတာလို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ကယ္ရီ က ေျပာလိုက္ပါတယ္။
“ေခတ္သစ္ ကၽြန္ျပဳတဲ့အလုပ္ျဖစ္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈကိုၾကည့္ရင္ ကမၻာေပၚမွာ
လူေပါင္း ကုေဋနဲ႔ခ်ီၿပီး အျမတ္ထုတ္တာကို ခံေနရတယ္ဆုိတာ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။
ဒါကို ပေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ သိပ္မလြယ္လွေပမဲ့ ဒါဟာ လုပ္ကို
လုပ္ရမယ့္ကိစၥပါ။”
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြကို လုပ္အား အဓမၼေစခိုင္းတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေနသလို အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြကို လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ လူေမွာင္ခို ခုိးၿပီးပို႔တာ ခံေနရတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ေနသူေတြထဲမွာ ပုဂၢလိက ပြဲစားေတြသာမက အစိုးရ အရာရွိေတြပါ ပါေနတာက ျပႆနာကို ပိုၿပီး ႀကီးထြားေစတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ အခုထိ မရပ္စဲေသးတာမို႔ အဲ့ဒီေဒသေတြမွာ ေပၚတာဆြဲတာ၊ လုပ္အားအဓမၼ ခိုင္းေစတာနဲ႔ ကေလးစစ္သား သံုးတာကို အမ်ားဆံုး ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ အဓမၼ လက္ထပ္တာအပါအ၀င္ နယ္စပ္ေဒသ လူေမွာင္ခိုကူးမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ မႏွစ္က ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးတာနဲ႔ အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူ အျပစ္ေပးတာမ်ိဳး ဆက္ၿပီး လုပ္တာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ၉ ဦးကို ဖမ္းဆီးခဲ့တာနဲ႔ စစ္ဘက္က တာ၀န္ရွိသူေတြပါလာရင္ အဂတိလိုက္စားတာနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈမရွိတာေတြကို ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ကယ္ရီ က အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာမွာ တာ၀န္ယူ လုပ္ေဆာင္မႈ အဆင့္လိုက္ခြဲၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြေၾကာင့္ တိုးတက္လာတဲ့ႏုိင္ငံေတြ ရွိလာခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္တဲ့ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကလည္း ဒီအစီရင္ခံစာဟာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ႐ိုးသားစြာနဲ႔ တင္ျပထားတာမို႔ အားလံုးက အေလးထားၿပီး ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အခု ေလ့လာခ်က္ေတြအရ Tier 3 လို႔ ဆုိးရြားတဲ့ စာရင္းမွာ ထည့္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ၂ ဆတိုးၿပီး အေရးယူလုပ္ေဆာင္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”
အရင္ Tier 3 ကေန အခု Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္ကို ေရာက္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ အဖြဲ႔အစည္း ၂၆ ခုနဲ႔ NGO ေတြ ပါ၀င္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရး ဗဟိုဌာနကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ကေလးစစ္သားအပါအ၀င္ လူကုန္ကူးခံရမႈ မ်ိဳးစံုအတြက္ ကာကြယ္မႈေတြကို တုိးၿပီး လုပ္ေဆာင္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္က ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ စစ္ဘက္အရာရွိ ၃၇ ဦးကို တရားမ၀င္ စစ္သားစုေဆာင္းမႈနဲ႔ အေရးယူခဲ့သလို၊ လႊတ္ေတာ္က အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ဥပေဒႏွစ္ခုကို ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူကုန္ကူးခံရသူ ဘယ္သူဆိုတာကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး အကူအညီေတြ ေပးခဲ့သလို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာ အေရးေပၚအကူအညီအတြက္ ဆက္သြယ္ရမယ့္ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ခ်ထားေပးခဲ့တာမို႔ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ သားေကာင္ ၅၇ ဦးကို ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနက ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပေရာက္ ႏိုင္ငံသားေတြကို အကူအညီေပးတာေတြ တုိးလုပ္လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုရွိတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားေတြကို ကူညီဖုိ႔အတြက္ စခန္း ၅ ခု ဖြင့္ေပးခဲ့သလို၊ ျပည္တြင္း လူအမ်ားသြားလာတဲ့ ေနရာေတြမွာ အသိပညာေပး စာရြက္စာတမ္းေတြ ေ၀ငွာတာနဲ႔ ILO နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြကို တုိးၿပီးလုပ္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာကို ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ကမၻာေပၚမွာ လူမသိ သူမသိ သူတစ္ပါး အျမတ္ထုတ္တာ ခံေနရတဲ့သူ သန္းေပါင္း ၂၇ သန္းေက်ာ္ ရွိေနတာမို႔ ဒီလူေတြအတြက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္တဲ့အေနနဲ႔ အခုလို အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရတာလို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ကယ္ရီ က ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြကို လုပ္အား အဓမၼေစခိုင္းတဲ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေနသလို အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြကို လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ လူေမွာင္ခို ခုိးၿပီးပို႔တာ ခံေနရတဲ့ ႏုိင္ငံလည္းျဖစ္ေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ေနသူေတြထဲမွာ ပုဂၢလိက ပြဲစားေတြသာမက အစိုးရ အရာရွိေတြပါ ပါေနတာက ျပႆနာကို ပိုၿပီး ႀကီးထြားေစတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြ အခုထိ မရပ္စဲေသးတာမို႔ အဲ့ဒီေဒသေတြမွာ ေပၚတာဆြဲတာ၊ လုပ္အားအဓမၼ ခိုင္းေစတာနဲ႔ ကေလးစစ္သား သံုးတာကို အမ်ားဆံုး ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ အဓမၼ လက္ထပ္တာအပါအ၀င္ နယ္စပ္ေဒသ လူေမွာင္ခိုကူးမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ မႏွစ္က ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးတာနဲ႔ အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူ အျပစ္ေပးတာမ်ိဳး ဆက္ၿပီး လုပ္တာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ၉ ဦးကို ဖမ္းဆီးခဲ့တာနဲ႔ စစ္ဘက္က တာ၀န္ရွိသူေတြပါလာရင္ အဂတိလိုက္စားတာနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈမရွိတာေတြကို ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ကယ္ရီ က အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာမွာ တာ၀န္ယူ လုပ္ေဆာင္မႈ အဆင့္လိုက္ခြဲၿပီး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြေၾကာင့္ တိုးတက္လာတဲ့ႏုိင္ငံေတြ ရွိလာခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္တဲ့ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကလည္း ဒီအစီရင္ခံစာဟာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ႐ိုးသားစြာနဲ႔ တင္ျပထားတာမို႔ အားလံုးက အေလးထားၿပီး ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးလာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အခု ေလ့လာခ်က္ေတြအရ Tier 3 လို႔ ဆုိးရြားတဲ့ စာရင္းမွာ ထည့္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ၂ ဆတိုးၿပီး အေရးယူလုပ္ေဆာင္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”
အရင္ Tier 3 ကေန အခု Tier 2 ေစာင့္ၾကည့္အဆင့္ကို ေရာက္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာ အဖြဲ႔အစည္း ၂၆ ခုနဲ႔ NGO ေတြ ပါ၀င္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈတုိက္ဖ်က္ေရး ဗဟိုဌာနကုိ ဖြဲ႔စည္းၿပီး ကေလးစစ္သားအပါအ၀င္ လူကုန္ကူးခံရမႈ မ်ိဳးစံုအတြက္ ကာကြယ္မႈေတြကို တုိးၿပီး လုပ္ေဆာင္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္က ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ စစ္ဘက္အရာရွိ ၃၇ ဦးကို တရားမ၀င္ စစ္သားစုေဆာင္းမႈနဲ႔ အေရးယူခဲ့သလို၊ လႊတ္ေတာ္က အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမႈ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ဥပေဒႏွစ္ခုကို ဖ်က္သိမ္းေပးခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လူကုန္ကူးခံရသူ ဘယ္သူဆိုတာကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး အကူအညီေတြ ေပးခဲ့သလို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာ အေရးေပၚအကူအညီအတြက္ ဆက္သြယ္ရမယ့္ ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ခ်ထားေပးခဲ့တာမို႔ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ သားေကာင္ ၅၇ ဦးကို ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနက ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပေရာက္ ႏိုင္ငံသားေတြကို အကူအညီေပးတာေတြ တုိးလုပ္လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ားစုရွိတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ အလုပ္သမားေတြကို ကူညီဖုိ႔အတြက္ စခန္း ၅ ခု ဖြင့္ေပးခဲ့သလို၊ ျပည္တြင္း လူအမ်ားသြားလာတဲ့ ေနရာေတြမွာ အသိပညာေပး စာရြက္စာတမ္းေတြ ေ၀ငွာတာနဲ႔ ILO နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြကို တုိးၿပီးလုပ္လာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္VOA
