အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအေရးကို ၎တို႔တစ္ႏိုင္ငံတည္းသာ ကိုင္တြယ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနေၾကာင္း အစၥေရးဆို

နယူးေယာ့ခ္၊ ေအာက္တိုဘာ ၁။
အီရန္တို႔ ႏ်ဴကလီးယားဗံုး ျပဳလုပ္ျခင္းကို ရပ္တန္႔ရန္ ၎တို႔တစ္ႏုိင္ငံတည္းပင္ ကိုင္တြယ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ ေနေၾကာင္း အီရန္ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းေနျခင္းအေပၚ သတိေပးသည့္ အေနျဖင့္ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟုက အဂၤါေန႔တြင္ ေျပာၾကားသည္။
“အီရန္ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္လုပ္မွာကို အစၥေရးခြင့္ျပဳမွာမဟုတ္ပါဘူး၊ တကယ္လို႔ အဲဒီကိစၥအတြက္ အစၥေရးႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံပဲက်န္ခဲ့မယ္ဆိုရင္လည္း အစၥေရးဟာ တစ္ႏိုင္ငံတည္းရပ္တည္သြားမွာပါ” ဟု ကုလသမဂၢ ညီလာခံတြင္ ေနတန္ယာဟု ေျပာၾကားသည္။
အီရန္ကိုယ္စားလွယ္တို႔က အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအစီအမံသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္သာရည္ရြယ္ေၾကာင္း တုံ႔ျပန္ေျပာၾကားၿပီး ေနတန္ယာဟုက အီရန္သမၼတသစ္သည္ “သိုးေရၿခံဳေသာဝံပုေလြ”ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
သမၼတအုိဘားမားက အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ တနလၤာေန႔က ေတြ႔ဆံုခ်ိန္တြင္ အင္အားႀကီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား သည္ အီရန္ႏွင့္ သံတမန္ေရးရာကို စမ္းသပ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ မ်ားသည္ အီရန္ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကို ဆိုးဝါးစြာထိခိုက္ေနေသာေၾကာင့္ အီရန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားမွ သက္သာလုိေၾကာင္း ရွင္းလင္းစြာေဖာ္ျပေျပာၾကားၿပီးျဖစ္ရာ အိုဘားမားက“ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာအဲဒီေဆြးေႏြးပဲြေတြကို လံုးဝရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိရွိၿပီးေတာ့ ျပဳလုပ္ရပါမယ္၊ လြယ္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ၿပီးေတာ့ အီရန္တို႔လုိခ်င္တဲ့ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈကေနသက္ညႇာခြင့္ ေပးႏိုင္ဖုိ႔ဆိုရင္ မွန္ကန္ ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း အတည္ျပဳႏိုင္မႈဟာ အျမင့္ဆံုးအဆင့္မွာရွိေနဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကယ္ကို လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေနတန္ယာဟုက အီရန္သမၼတ႐ုိဟာနီ အီရန္ႏိုင္ငံအမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးေကာင္စီဥကၠ႒အျဖစ္တာဝန္ယူခဲ့သည့္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ထိကာလမ်ားကိုလည္းထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎ကာလမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ စစ္ေသြးၾကြတိုက္ခုိက္မႈမ်ားစြာသည္ အီရန္ႏိုင္ငံက လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စဲြျပစ္တင္မႈမ်ားရွိခဲ့ရာ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က “အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အီရန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး အႀကံေပးတစ္ေယာက္ဟာ အဲဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြအေၾကာင္း ဘာမွမသိဘူးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ယံုရမလား” ဟု ေျပာၾကားသည္။
အီရန္သမၼတသည္ လြန္ခဲ့သည့္ရက္သတၱပတ္အတြင္း အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအစီအမံမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာမွ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ သံသယမ်ားကို အဆံုးသတ္ရန္ လမ်ားမၾကာမီအတြင္းတြင္ပင္ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ခုရလုိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အေမရိကန္သမၼတႏွင့္လည္း ႏွစ္ သံုးဆယ္ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ အီရန္-အေမရိကန္ သမိုင္းဝင္ဖုန္းအျပန္အလွန္တိုက္႐ုိက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အေနာက္ႏုိင္ငံမွ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းသူမ်ားႏွင့္ အီရန္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ဂ်နီဗာတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ယခုလအတြင္း ေတြ႔ဆံုၾကမည္ျဖစ္သည္။
Ref:AFP
ျမန္မာ႔ေခတ္